EC chấp thuận kế hoạch phục hồi của Hungary nhưng chưa đồng ý giải ngân quỹ hỗ trợ
Ngày 30/11, Ủy ban châu Âu (EC) đã chấp thuận kế hoạch phục hồi hậu đại dịch COVID-19 của Hungary nhưng cho biết Budapest sẽ không được giải ngân khoản hỗ trợ tổng cộng 5,8 tỷ euro cho tới khi thực hiện những cải cách trong lĩnh vực tư pháp và chống tham nhũng.
Trụ sở của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ở Frankfurt am Main, Đức. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Bên cạnh đó, EC cũng đề nghị chính phủ các nước Liên minh châu Âu (EU) đóng băng khoản quỹ 7,5 tỷ euro trích từ ngân sách EU cho Hungary như một phần quỹ dành cho các thành viên nghèo khó hơn để đảm bảo tiêu chuẩn sống bình đẳng hơn cho người dân trong toàn khối. Những đề xuất trên được EC đưa ra sau nhiều tháng đàm phán với chính phủ của Thủ tướng Victor Orban liên quan những cải cách tư pháp và chống tham nhũng.
Phát biểu về những đề xuất nêu trên, Phó Chủ tịch EC Valdis Dombrovskis cho biết cơ quan này đ.ánh giá tích cực về kế hoạch phục hồi toàn diện cũng như quá trình phục hồi của Hungary. Hungary cũng đã cam kết tiến hành những cải cách quan trọng. Chỉ khi triển khai đầy đủ những cải cách này, Hungary mới có thể tiếp cận nguồn quỹ phục hồi của EU.
Thông báo từ EC nêu rõ Hungary sẽ phải thực hiện “một cách đầy đủ và trung thực” toàn bộ 27 cam kết quan trọng trong đó có cải cách tư pháp để có thể nộp đơn xin nhận quỹ hỗ trợ từ EU. Nếu không đáp ứng điều kiện quan trọng này, toàn bộ số quỹ dành cho Hungary sẽ bị đóng băng.
Quyết định đóng băng khoản hỗ trợ tài chính 7,5 tỷ euro cho Hungary cũng đ.ánh dấu lần đầu tiên EC sử dụng quyền hạn mới để bảo vệ ngân sách EU nếu nhận thấy có nguy cơ quỹ chung bị sử dụng sai mục đích.
Phát biểu tại họp báo, Ủy viên EU phụ trách ngân sách Johannes Hahn cho biết dù Hungary đã có một số hành động để tháo gỡ lo ngại của EU nhưng EC đ.ánh giá những hành động này vẫn chưa đủ và tiếp tục đề nghị tạm đóng băng 65% khoản ngân sách hỗ trợ dành cho Budapest cho tới khi mọi vấn đề được giải quyết.
Đến ngày 19/12, các chính phủ EU sẽ bỏ phiếu về đề xuất hoãn trợ cấp EU và đề xuất này chỉ được thông qua nếu được đa số thành viên ủng hộ. Một khi đề xuất trên được thông qua thì Hungary sẽ chỉ có thể tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ từ quỹ chung nếu tháo gỡ được những lo ngại vủa EC về vấn đề tư pháp độc lập và chống tham nhũng.
Trong bình luận mới về quyết định của EC, Bộ trưởng Hungary phụ trách các cuộc đàm phán về quỹ EU, Tibor Navracsics, bày tỏ hy vọng các nguồn quỹ trên sẽ được giải ngân trong năm 2023. Bộ trưởng này cho biết thêm rằng việc EC đề xuất tạm thời đóng băng một số nguồn quỹ của EU dành cho Hungary một phần là do một số quy trình tư pháp đang đợi được thông qua.
Phương Tây 'giữ ấm' cho Ukraine trong mùa đông
Phương Tây đang gia tăng hỗ trợ Ukraine giữa mùa đông khi hạ tầng đã bị tàn phá nặng nề và dự báo chiến sự sắp tới còn căng thẳng hơn.
Sau khi liên tục hứng chịu các đợt tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng nhưng không kịp sửa chữa, nhiều trạm cung cấp điện trên khắp Ukraine đã phải thường xuyên ngừng hoạt động khẩn cấp, trong khi nhu cầu sử dụng điện đang tăng lên do trời trở lạnh. Hãng điều hành lưới điện quốc gia Ukrenergo đầu tuần thông báo chỉ có thể đáp ứng 73% nhu cầu và đang đàm phán với các nước Romania, Slovakia và Hungary về việc nhập khẩu điện, theo Bloomberg. Công ty năng lượng EKU (Ukraine) cuối tuần qua thử nghiệm nhập khẩu điện từ Romania và cho biết đây có thể là công cụ giúp ổn định hệ thống năng lượng tại Ukraine.
Xem nhanh: Chiến dịch Nga ngày 278, NATO cam kết giúp Ukraine nhưng sắp cạn kho, Mỹ xem xét cấp tên lửa 150 km
NATO bàn cách hỗ trợ
Ngoại trưởng các nước NATO ngày 29.11 bắt đầu hội nghị kéo dài 2 ngày tại Romania nhằm thảo luận về việc hỗ trợ cho Ukraine và các đối tác khác đang chịu sức ép như Bosnia, Georgia và Moldova. Đối diện với hành động mà Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cáo buộc là "sử dụng mùa đông làm vũ khí" của Nga, các nhà ngoại giao NATO dự kiến sẽ bàn bạc việc viện trợ nhiên liệu, vật tư y tế, đồ dùng mùa đông cho Ukraine, bên cạnh tiếp tục viện trợ quân sự như các hệ thống phòng không, đạn dược, theo Reuters.
Người dân xách can đi lấy nước tại Kyiv ngày 24.11 ẢNH REUTERS
Một quan chức Mỹ giấu tên cho hay Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken sẽ công bố khoản viện trợ lớn cho Ukraine và làm việc với các nước khác để cung cấp thiết bị giúp khôi phục năng lực truyền tải điện của Ukraine. Trả lời phỏng vấn tờ The Guardian hôm qua, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly tuyên bố NATO cam kết hỗ trợ Ukraine vượt qua "mùa đông khó khăn" này dù viễn cảnh về cuộc đàm phán để chấm dứt xung đột vẫn còn xa vời.
Trước đó, ngoại trưởng của 7 nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) có chuyến thăm Kyiv vào ngày 28.11 và cam kết sẽ giúp Ukraine chuẩn bị cho mùa đông, khôi phục hạ tầng năng lượng.
Cũng trong ngày 28.11, các nhà ngoại giao EU tiếp tục không thể đồng thuận về việc áp giá trần đối với dầu thô nhập từ Nga bằng đường biển. Theo Đài France24, Ba Lan muốn mức giá trần phải thấp hơn đề xuất trước đó của nhóm G7 nhằm hạn chế nguồn tài chính của Nga cho chiến sự tại Ukraine.
Chiến trường sắp nóng hơn
Về tình hình chiến sự, lực lượng Nga tiếp tục pháo kích thành phố Kherson ở miền nam Ukraine sau khi rút qua bờ đông sông Dnipro từ đầu tháng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Nga đã tấn công 30 khu định cư tại tỉnh Kherson 258 lần trong một tuần qua. Tại tỉnh Donetsk ở miền đông, lực lượng Nga cũng đẩy mạnh tấn công quanh các thành phố Bakhmut, Avdiyivka và Lyman. Theo Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) của Mỹ, tuyên bố của Nga về việc giành được thêm các vị trí quanh Bakhmut không báo hiệu lực lượng này sắp bao vây thành phố.
ISW dự báo giao tranh dọc theo các t.iền tuyến có khả năng sẽ gia tăng trong những tuần sắp tới, khi mùa đông khiến mặt đất đóng băng giúp phương tiện dễ di chuyển hơn, không bị bùn lầy. Mặt khác, Reuters hôm qua dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ Washington và Moscow đã sử dụng kênh giải nguy xung đột một lần từ khi chiến dịch quân sự tại Ukraine bắt đầu vào ngày 24.2. Quan chức cho biết Mỹ là bên chủ động liên lạc để trình bày quan ngại về hoạt động quân sự của Nga gần cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine.
Chưa rõ đó là vụ nào nhưng vị quan chức nói không liên quan vụ tên lửa rơi xuống Ba Lan ngày 15.11 làm 2 người t.hiệt m.ạng. Trước đây, chiến sự từng xảy ra gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và cũng từng có đồn đoán về việc đ.ập Nova Kakhovka ở Kherson có thể bị Nga cho nổ để cản bước lực lượng Ukraine, dù Moscow phủ nhận thông tin này.
Đối thoại hạt nhân Nga - Mỹ bị hoãn
Bộ Ngoại giao Nga xác nhận cuộc đàm phán về hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân New START giữa Nga và Mỹ tại Cairo (Ai Cập) từ ngày 29.11 đến 6.12 đã bị hoãn và không nêu rõ ngày khôi phục, theo Đài RT. Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết phía Nga đã đơn phương hoãn cuộc đối thoại và nói sẽ đề xuất ngày họp mới. Hiện chưa rõ lý do cuộc họp bị hoãn ngay trước giờ G. Hiệp ước New START, có hiệu lực vào năm 2011, giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân chiến lược mà Mỹ và Nga có thể triển khai, cũng như việc triển khai các tên lửa phóng từ đất liền hoặc tàu ngầm cùng máy bay n.ém b.om có thể mang các đầu đạn này. Hiệp ước được gia hạn thêm 5 năm vào đầu năm 2021 và hai nước đang đàm phán để gia hạn thêm hiệp ước kiểm soát vũ khí duy nhất còn lại giữa hai cường quốc. Cơ chế giám sát khu vực vũ khí của hai bên theo hiệp ước đã bị đình chỉ từ năm 2020 do đại dịch Covid-19.
Hungary sẽ chấp thuận Thuỵ Điển, Phần Lan gia nhập NATO vào năm 2023 Thủ tướng Hungary Viktor Orbán tuyên bố nước này sẽ phê chuẩn tư cách thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Phần Lan và Thuỵ Điển vào đầu năm tới. Thủ tướng Hungary Viktor Orbán. Ảnh: Getty Images "Về vấn đề NATO, Chính phủ đã đưa ra quyết định và chúng tôi đã thông báo cho Thuỵ Điển...