Đường sắt trên cao chậm, thiếu vốn: Ai chịu trách nhiệm?

Đồng ý là phía Ngân hàng Trung Quốc chậm giải ngân, nên chậm tiến độ nhưng phải làm rõ ai là người chịu trách nhiệm.

Lại gửi văn bản cho Ngân hàng Trung Quốc

Chia sẻ với Đất Việt, chiều ngày 5/5, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho hay, ngày 4/5, Bộ GTVT có cuộc họp thường kỳ với ban quản lý dự án đường sắt và tổng thầu Trung Quốc để đánh giá về tiến độ dự án.

Hiện nay phần hạ tầng chạy tàu cơ bản hoàn thành. Toàn bộ 13 nhà ga trên cao của tuyến đường sắt cũng đã hoàn thành kết cấu chính và cơ bản hoàn thành công tác trang trí, hoàn thiện.

Đường ray chính tuyến và đường ray đường thử tàu đã hoàn thành. Nhà thầu đang triển khai thi công đường ray kết nối khu depot và ray nhánh nội bộ đến các phân khu rà soát, sửa chữa, lập tàu…Tuy nhiên, phần nền đường, hàng rào, đường nội bộ, một số hạng mục và gói thiết bị phục vụ dự án đang thi công nhưng vẫn chậm.

Dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông đã cơ bản hoàn thành phần xây lắp và hạ tầng chạy tàu

Về nguyên nhân, theo ông Trường, đại diện tổng thầu EPC Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc, ông Đường Hồng – Giám đốc điều hành dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông thừa nhận, sở dĩ dự án chậm tiến độ là do thiếu vốn để thanh quyết toán các công việc hoàn thành cho các nhà thầu.

Mặc dù ban quản lý dự án đường sắt cũng như tổng thầu đã tích cực làm việc với các cơ quan liên quan cũng như Ngân hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc (Eximbank) nhưng vốn vẫn chưa được giải ngân đầy đủ cho dự án.

Bên cạnh đó, ông Trường cho biết: “Bộ GTVT sẽ có văn bản gửi sang ngân hàng Eximbank Trung Quốc đề nghị nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để giải ngân vốn phục vụ dự án”.

Theo kế hoạch đặt ra là cuối tháng 7/2017 dự án sẽ hoàn thành công tác lắp đặt thiết bị, tháng 10/2017 sẽ chạy thử liên động toàn hệ thống trong khoảng thời gian từ 3 – 6 tháng.

Câu hỏi không lời đáp…

Đưa ra quan điểm về câu chuyện trên, PGS.TS Nguyễn Đình Thám – Bộ môn Công nghệ và quản lý xây dựng, Đại học Xây dựng HN cho biết: “Đầu tiên cần phân biệt rõ, việc vay tiền là của chính phủ Trung Quốc qua Ngân hàng, còn đơn vị trúng thầu thi công là đơn vị khác, hai đơn vị này hoàn toàn khác nhau. Bên nhà thầu họ chỉ cần biết chủ đầu tư có tiền trả thì họ làm, còn chủ đầu tư ký hợp đồng vay ODA của Trung Quốc thì có nhiệm vụ giải ngân tiền.

Nếu làm chặt chẽ thì trong hợp đồng phải có ràng buộc, giải ngân theo từng cách và có kế hoạch cụ thể, một là theo tiến độ; hai là theo thời gian, chứ không có chuyện lúc nào thích thì giải ngân.

Bây giờ nhà thầu nói là do thiếu vốn, thì cần xử lý ngay cho họ, lúc đó mới yêu cầu hoàn thành đúng tiến độ, đây là cách đá quả bóng trách nhiệm sang bên chúng ta một cách danh chính ngôn thuận.

Quan trọng là trong hợp đồng với nhà thầu, người ký hợp đồng và theo dõi hợp đồng phải nắm chắc các điều kiện đó, để xem lỗi ở đâu, chứ còn cứ làm đến đâu gỡ đến đó rất tệ”.

Theo ông Thám, cũng có khả năng hợp đồng của chúng ta có kẽ hở, nên nhà thầu họ bắt chẹt, cần phải làm rõ trong hợp đồng ký kết quy định cung cấp vốn trước khi xây dựng hay làm xong rồi thanh toán. Hợp đồng Việt Nam hay có kiểu làm xong thanh toán một khoản tiền theo biên bản xác nhận khối lượng đã hoàn thiện, để lại một phần tiền coi như bảo hành.

Nếu chúng ta ký hợp đồng dưới dạng tiến độ thì họ làm đến đâu mình phải thanh toán đến đó.

“Như tôi được biết, Tổng thầu Trung Quốc là người đứng ra làm việc với Ngân hàng Trung Quốc về việc giải ngân, tại sao lại ký một hợp đồng vay vốn; chúng ta là chủ đầu tư, người đứng ra vay tiền, trả lãi mà lại để Tổng thầu Trung Quốc cầm tiền, dành quyền chi tiêu? Có thể thấy, họ đang tự tung tự tác khi nắm quá nhiều quyền hành từ nguồn vốn đầu tư cho đến kỹ thuật.

Đồng ý là phía Ngân hàng Trung Quốc chậm giải ngân, nên Tổng thầu chưa có tiền trả cho nhà thầu phụ, nhưng vẫn phải tìm được nguyên nhân chậm do ai, ai là người chịu trách nhiệm, cá nhân hay tổ chức, đơn vị nào.

Sau đó, xem xét các bên có làm đúng hợp đồng vay vốn cam kết hay không, xem trách nhiệm từng bên, không thể có chuyện mỗi lúc một lý do, chấm dứt chuyện để Tổng thầu tạo sức ép, còn phía Việt Nam thụ động gánh chịu hậu quả như hiện nay.

Và đây là bài học của việc thiếu kinh nghiệm, sự chặt chẽ khi làm các thủ tục vay vốn, chỉ định thầu. Cuối cùng chủ nợ là Trung Quốc vẫn có lợi, vì họ cho vay, chậm ngày nào lợi ngày đó, nên nếu không theo dõi hợp đồng chặt chẽ thì chúng ta sẽ chịu thua thiệt”, vị chuyên gia nói rõ.

(Theo Đất Việt)