Đường sắt tốc độ cao: Không phải muốn là làm được ngay

Phạm Huyền10:42 20/03/2021

Một số chuyên gia cho rằng, muốn hiện đại hóa đường sắt, việc đầu tư đường sắt tốc độ cao không thể chậm hơn nữa. Song, không phải muốn là làm được ngay.

Tại cuộc họp lấy ý kiến về dự thảo quy hoạch đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 mới đây, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cho hay, trong báo cáo cuối kỳ về dự thảo quy hoạch đường sắt, đơn vị tư vấn tính toán phương án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao (350km/h) đoạn Hà Nội – Vinh, TP Hồ Chí Minh – Nha Trang chiều dài 651km và có thể khai thác năm 2030 nếu nhu cầu vận tải cao.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, muốn hiện đại hóa đường sắt, việc đầu tư đường sắt tốc độ cao không thể chậm hơn nữa. Song, không phải muốn là làm được ngay.

Cần nghiên cứu kỹ về phương án tài chính

Theo Tổng Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI), báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (BCTKT) dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam đề xuất xây dựng mới tuyến đường sắt dài khoảng 1.559km, đi qua 20 địa phương, nối Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Theo đó, thời gian thực hiện dự kiến được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 từ 2020-2030 đầu tư xây dựng đoạn Hà Nội-Vinh và Nha Trang-TP Hồ Chí Minh. Giai đoạn 2 dự kiến từ năm 2030-2040, đầu tư xây dựng đoạn Vinh-Nha Trang, trong đó đoạn Vinh-Đà Nẵng hoàn thành năm 2040, đoạn Đà Nẵng-Nha Trang có thể kéo dài tới năm 2045 với tốc độ thiết 350km/giờ, tốc độ khai thác 320km/giờ và chỉ dành cho chở khách.

Theo TEDI, dự án sẽ sử dụng công nghệ đoàn tàu sử dụng động lực phân tán; công nghệ hệ thống thông tin tín hiệu, sử dụng công nghệ truyền tín hiệu điều khiển qua sóng vô tuyến, đóng đường sử dụng phân khu di động… Tổng mức đầu tư dự án toàn tuyến là 58,71 tỉ USD; trong đó, giai đoạn 1 khoảng 24,71 tỉ USD; giai đoạn 2 khoảng 34 tỉ USD. Được đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP.

Đường sắt tốc độ cao là hy vọng của ngành đường sắt.

Ngoài đường sắt tốc độ cao, giai đoạn này sẽ xây mới 7 tuyến đường sắt và hoàn thiện tuyến cũ như Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân; vành đai phía đông Hà Nội (Ngọc Hồi – Lạc Đạo – Yên Viên – Bắc Hồng); tuyến kết nối cảng Lạch Huyện (Hải Phòng); kết nối ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc); tuyến Biên Hòa – Vũng Tàu; Vũng Áng – Tân Ấp – Mụ Gia; TP Hồ Chí Minh – Mỹ Tho – Cần Thơ. Đến năm 2050, ngành giao thông sẽ đầu tư tiếp đường sắt tốc độ cao đoạn Vinh – Nha Trang và xây dựng mới các tuyến như Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, Dĩ An – Lộc Ninh, Tháp Chàm – Đà Lạt. Đồng thời, nghiên cứu các đoạn đường sắt Nam Định – Thái Bình – Hải Phòng – Hạ Long, Đắk Nông – Bình Thuận, Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột, Cần Thơ – Cà Mau…

Video đang HOT

Theo các chuyên gia kinh tế, đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam là dự án quy mô lớn và tác động đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội của đất nước trong một vài thập kỷ tới. Do đó, mỗi nội dung dự án cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, đặc biệt là phương án tài chính cần được tiếp tục bổ sung và hoàn chỉnh theo hướng cập nhật, thêm các kịch bản phù hợp. Cùng với đó, mỗi phương án tài chính cần được xây dựng trên cơ sở cập nhật và phân tích đúng thực trạng cũng như xu hướng tăng trưởng kinh tế, chi ngân sách nhà nước, khả năng vay nợ công và vay ODA… nhằm tăng tính khả thi của mỗi phương án tài chính nói riêng và của toàn bộ dự án nói chung.

Tốc độ nào là hợp lý?

Đánh giá về dự thảo quy hoạch đường sắt nêu trên, GS Lã Ngọc Khuê, nguyên Thứ trưởng Giao thông Vận tải, cho rằng, để đảm bảo mục tiêu đề ra thì cần lựa chọn những công trình chủ yếu, cấp thiết. Đến năm 2035, trên trục dọc quốc gia cần đầu tư tuyến đường sắt tiêu chuẩn, đường đôi Lạng Sơn – Yên Viên – Ngọc Hồi – TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ, tốc độ tối đa 140km/h.

Riêng đoạn Hà Nội – TP Hồ Chí Minh đảm bảo sau 2035 nâng cấp thành đường sắt tốc độ cao, tối đa 250 km/h. GS Khuê không đồng tình phương án xây dựng đường sắt tốc độ cao 350km/h trên tuyến Bắc Nam vì yêu cầu vốn lớn, phải nhập khẩu công nghệ, thiết bị. Ông cho rằng, lựa chọn đường sắt tốc độ 140km/h sẽ đảm bảo có tính khả thi về kinh tế, kỹ thuật của dự án, có thể làm chủ xây dựng hạ tầng và sản xuất toa xe.

Còn theo TS Phan Lê Bình – giảng viên Trường Đại học Việt Nhật – tốc độ nào để lấy được khách, phù hợp với đầu tư là quan trọng, vì tốc độ thấp khó cạnh tranh với các phương thức giao thông khác. Nhưng nếu tốc độ cao thì mức đầu tư lớn vì mức độ an toàn phải ở mức độ tuyệt đối. Ngoài sự khác biệt về công nghệ cũng liên quan đến tàu khách hay tàu hàng, chở hàng thường chở nặng đòi hỏi nền đường phải chịu được lực và đòi hỏi sự đầu tư lớn hơn. Nhưng cũng có thể những hàng hoá chuyên chở trên đường cao tốc là hàng điện tử, hàng đông lạnh không phải là xi măng, sắt thép nên cũng không phải gia cường nền đường…

Cùng quan điểm với các ý kiến trên, theo Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam – ông Trần Ngọc Hùng, chúng ta chưa đủ năng lực, trình độ, kinh nghiệm để triển khai tàu tốc độ cao 320km/h. Đi liền với đó là chi phí, cơ sở vật chất cho đào tạo bảo hành, sửa chữa đóng mới toa xe cũng rất lớn… Do đó, cơ quan lập dự án, thẩm định dự án cần làm rõ những vấn đề này. Trước mắt triển khai dự án bằng ngân sách nhà nước đoạn đường tốc độ cao từ TP Hồ Chí Minh đi Nha Trang. Sau khi có hiệu quả mới triển khai dự án tốc độ cao theo quy hoạch.

Trước đó tại cuộc họp ngày 16/3, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể đã yêu cầu đơn vị tư vấn làm rõ sự cần thiết đầu tư xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam trong dự thảo quy hoạch; phân tích rõ các dự báo về nhu cầu, có so sánh với năng lực của các phương tiện khác trên cùng hành lang, cự ly vận chuyển. Từ đó, định hướng, lập kế hoạch đầu tư từng giai đoạn. Đơn vị tư vấn cần hoạch định các ga đường sắt có thể kết nối với cảng biển lớn để tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa, có thể bằng đường sắt hoặc bằng đường bộ.

Lắng nghe người dân hiến kế: Giải pháp nào khả thi cho ga Sài Gòn?

TP HCM là đô thị đang phát triển, không gian còn chật hẹp, khu vực nội thành đã quá ngột ngạt nhưng lại có nhà ga và hệ thống đường sắt nên nhiều lúc trong tình trạng "căng thẳng"

Đường sắt tại TP HCM dài hơn 14 km qua các quận 3, Phú Nhuận, Gò Vấp, Bình Thạnh, TP Thủ Đức và giao cắt trực tiếp với hơn chục tuyến đường bộ nội đô - nơi thường xuyên kẹt xe, nhất là giờ cao điểm.

Nhiều bất cập

Theo thống kê, tuyến đường sắt tại TP HCM cắt ngang 20 điểm đường bộ có người gác và 6 đường ngang cảnh báo tự động. Mỗi ngày, trung bình có khoảng 20 chuyến tàu đi và đến ga Sài Gòn, những ngày lễ tăng lên 30 chuyến/ngày, cao điểm trong dịp Tết cổ truyền lên đến 42 chuyến/ngày. Mỗi lần tàu qua, tùy theo từng khu vực mà người và phương tiện phải dừng chờ từ 5 đến 10 phút, giờ cao điểm có khi phải chờ 15-20 phút.

TP HCM là đô thị đang phát triển, không gian còn chật hẹp, khu vực nội thành đã quá ngột ngạt nhưng lại có nhà ga và hệ thống đường sắt nên nhiều lúc trong tình trạng "căng thẳng". Ngoài ra, ga Sài Gòn còn bị "bủa vây" bởi nhiều nhà cao tầng, nút giao thông; các tuyến đường dẫn vào nhà ga lại hẹp như Nguyễn Thông, Trần Văn Đang, Trần Huy Liệu, Nguyễn Phúc Nguyên...

Ga Sài Gòn nằm trên đường Nguyễn Thông, quận 3, TP HCM Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Theo quy hoạch phát triển đường sắt và giao thông vận tải TP HCM đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được điều chỉnh tại Quyết định 568/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ga Sài Gòn vẫn là ga trung tâm và sẽ làm đường sắt trên cao đoạn từ ga Bình Triệu đến ga Sài Gòn.

Thực tế, dự án xây dựng đường sắt trên cao theo quy hoạch đã có chủ trương từ lâu nhưng dường như "đứng im" và chưa biết thời điểm triển khai, nguyên nhân được cho là thiếu vốn. Về mặt kỹ thuật, làm đường sắt trên cao từ ga Bình Triệu đến ga Sài Gòn với khoảng cách 8-10 km, ở hai đầu có độ dốc rất lớn nên sẽ gây khó trong công tác chạy tàu, nhất là từ điểm xuất phát ở ga Sài Gòn. Ngoài ra, các trụ đỡ cho đoạn đường sắt trên cao trong phạm vi mặt bằng tàu chạy nên việc tổ chức thi công không đơn giản, phải cô lập hoàn toàn đoạn đường sắt hiện hữu, kể cả ga Sài Gòn. Hơn nữa, làm đường sắt trên cao tốn nhiều kinh phí vì giải tỏa nhiều nhà dân dọc hai hành lang. Chưa kể, tàu hỏa chạy gây tiếng ồn ảnh hưởng cuộc sống dân sinh cũng như mỹ quan đô thị.

Phương án làm đường sắt ngầm đoạn qua TP HCM từng được quan tâm. Tuy nhiên, e rằng phương án này càng phức tạp, ngoài chuyện tốn kém còn xung đột với nhiều công trình ngầm, nhà cao tầng trong khi chưa chuẩn bị không gian ngầm hay dự trữ sẵn quỹ đất nên khó có cơ sở điều chỉnh quy hoạch.

Có ý kiến cho rằng có thể giữ nguyên hiện trạng và hiện đại hóa đoạn đường sắt, làm nút giao khác mức bằng cách xây dựng cầu vượt cho đường bộ tại vị trí giao cắt đường sắt. Nếu vậy, sẽ có hàng chục cây cầu san sát nhau, ảnh hưởng mỹ quan đô thị. Còn làm hầm qua đường sắt thì lại tốn kém, không thể xây tất cả mấy chục hầm chui. Xem ra, cả 2 phương án xây cầu và làm hầm đều khó khả thi.

Nên dời ga Sài Gòn về Dĩ An

Ngoài ra, cũng có luồng ý kiến cho rằng không nên dời ga Sài Gòn để thuận tiện đi lại cho người dân. Luồng ý kiến này lấy dẫn chứng ở một số nước phát triển vẫn đặt hệ thống nhà ga trong TP như Mỹ, Úc, Anh, Pháp, Đức... Phải chăng là sự nhầm lẫn?

Tôi được biết các nước phát triển thường đặt hạ tầng ngầm metro trong nội đô, như TP HCM dự kiến đặt nhà ga ngầm ở khu vực trung tâm, Bến Thành (từ Công viên 23 Tháng 9 đến chợ Bến Thành), nhà ga Nhà hát Thành phố và nhà ga Ba Son (khu Nhà máy Ba Son hiện hữu)... Còn với ga tàu hỏa truyền thống thì thường đầu tư mới và nâng cấp tuyến đường sắt hiện đại, không gây tiếng ồn ảnh hưởng cuộc sống người dân và được kết nối với các nhà ga metro, bến bãi của phương tiện công cộng, trạm xe buýt ở ngoại thành. Ở các TP lớn trên thế giới, ít khi thấy đoàn tàu hỏa chạy trên cao phát ra tiếng ồn kinh khủng.

Từ năm 2008, TP HCM từng kiến nghị dời ga Sài Gòn và ga Bình Triệu về ga Dĩ An (tỉnh Bình Dương). Hà Nội và Đà Nẵng cũng từng kiến nghị dời ga đường sắt ra ngoại thành.

Phương tiện vận chuyển công cộng trong nội đô thì hệ thống metro, xe buýt đảm nhận sẽ thích hợp hơn. Nên dời ga Sài Gòn về ga Dĩ An theo như đề nghị trước đây của TP HCM sẽ nhiều thuận lợi. Thứ nhất, khu vực này có sẵn quỹ đất khá rộng và ít bị đô thị hóa, nhiều tuyến đường trục đã hoàn thành và thông thoáng. Thứ hai, ít tốn kém so với làm đường sắt trên cao, tiện phục vụ người lao động về miền Trung, miền Bắc. Thứ ba, hành khách đi tàu hỏa có thể lưu thông trên các tuyến đường ngoại thành ở các quận 12, Bình Tân, TP Thủ Đức và 2 huyện Hóc Môn, Củ Chi. Thứ tư, phục vụ giới công nhân tại các nhà máy, khu công nghiệp ở Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh hoặc người dân miền Tây lưu thông trên đường Xuyên Á, Quốc lộ 1 đến ga Dĩ An để đi tàu, không phải vào nội đô TP HCM.

Nếu dời ga Sài Gòn ra Suối Tiên, thuận tiện là gần Bến xe Miền Đông mới nhưng phải làm thêm đoạn đường sắt khá dài để kết nối. Không có sẵn quỹ đất, buộc phải giải tỏa nhiều cơ sở và nhà dân để có mặt bằng lắp đặt công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho nhà ga và đường sắt.

Trường hợp dời ra ga Bình Triệu cũng không khả thi vì khu vực này thường xuyên bị kẹt xe, nhất là đoạn Quốc lộ 13, Kha Vạn Cân, Tô Ngọc Vân, Võ Văn Ngân, chợ Thủ Đức.

Dời ga Sài Gòn sẽ lợi nhiều hơn là giữ lại, tàu hỏa không vào nội đô, tạo không gian thông thoáng, tăng cường an toàn giao thông, giảm kẹt xe cho TP HCM. Ngoài ra, còn giúp cải tạo cảnh quan đô thị nhờ phần đất dọc theo đường sắt có thể dành một phần tạo mảng xanh, làn đường riêng cho xe buýt để rút ngắn thời gian so với phương tiện cá nhân và thu hút thêm hành khách, kết nối giao thông để tăng diện tích mặt đường cho xe chạy, phát triển các loại hình phương tiện công cộng.

Phần đất còn lại ở các trụ sở ngành đường sắt trên đường Hàm Nghi (quận 1) và Nguyễn Thông (quận 3) chắc hẳn có giá trị khá cao, tổ chức đấu giá để lấy kinh phí phục vụ việc dời ga Sài Gòn.

Đối với quỹ đất trống ở khu vực ga Gò Vấp và ga Bình Triệu, có thể dành một phần làm công viên, một phần kêu gọi đầu tư. Riêng ga Sài Gòn giữ lại làm bảo tàng, phục vụ tham quan du lịch.

Khởi động dự án đường sắt 10 tỷ USD nối TPHCM - Cần Thơ Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa ban hành Quyết định 132, giao Ban Quản lý dự án đường sắt tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường sắt TPHCM - Cần Thơ. Tuyến đường sắt này dự kiến có tổng vốn đầu tư lên tới 10 tỷ USD. Theo quyết định của Bộ GTVT, kinh phí để...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: bộ giao thông vận tải tuyến đường sắt dự án đường sắt sử dụng công nghệ gs lã ngọc khuê thứ trưởng giao thông vận tải thiết kế giao thông vận tải tổng công ty tư vấn nghiên cứu tiền khả thi

Xem thêm Share

Xem nhiều

Xe Camry quay đầu giữa giao lộ thì "chạm trán" Lexus giá gần chục tỷ đồng00:36

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Nhân chứng bức xúc: Dù được xin lỗi, tài xế ô tô Lexus vẫn hành hung nam shipper10:09

Lấn làn vượt ẩu, xe khách rúc vào đuôi xe ben, tự làm vỡ gương00:39

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Điện thoại của Tangmo sau 3 năm ở Mỹ để lộ chi tiết sốc, người giữ máy khai gì?02:56

Đàn chim lạ nghìn con xuống phá ruộng lúa của người dân ở Hà Tĩnh01:07

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

Tài xế xe Fortuner quyết không nhường đường xe cấp cứu vì "vướng" đèn đỏ01:28

"Ép" hay "tự nguyện"? Làm rõ vụ việc phụ huynh 'tố' trường Mỗ Lao ép học thêm03:06

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Kỳ lạ 1km đường có... 23 biển báo cấm đỗ xe

10:38:20 22/02/2025

Thời gian gần đây, cơ quan chức năng lắp đặt các biển báo giao thông trên quốc lộ 27, đoạn đi qua xã Lạc Lâm, huyện Đơn Dương, Lâm Đồng. Đáng chú ý, trên 1km đường trước UBND xã Lạc Lâm có đến 23 biển báo cấm đỗ xe ngày chẵn.

Tai nạn 6 người chết: Phần đuôi xe khách văng vào ô tô đầu kéo đi chiều ngược lại

08:57:34 22/02/2025

Liên quan đến vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên quốc lộ 6 (đoạn qua bản Thín, xã Sặp Vạt, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) khiến 6 người chết, lực lượng CSGT đang tích cực điều tra, làm rõ nguyên nhân.

Hiện trường vụ tai nạn giữa xe khách và xe đầu kéo khiến 6 người tử vong

08:24:30 22/02/2025

Chiếc xe khách biến dạng, nhiều người văng ra lòng đường, người trên xe bị thương và được sơ cứu tại chỗ trước khi đi cấp cứu.

Chủ shop "đau đầu" vì thông tin khách bị lộ, giả shipper lừa đảo tràn lan

23:47:04 21/02/2025

Nhiều chủ cửa hàng kinh doanh online đã phải lên tiếng cảnh báo về tình trạng giả mạo shipper gọi điện đọc đúng tên sản phẩm, giá tiền, địa chỉ, số điện thoại để lừa đảo chiếm đoạt tiền khách hàng.

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM

23:21:22 21/02/2025

Hôm nay (21/2), Công an TP Thủ Đức, TPHCM vào cuộc xác minh về đoạn clip ghi lại sự việc 2 tài xế ô tô dừng xe giữa đường, cầm kiếm dọa chém nhau đang được chia sẻ trên mạng xã hội.

Giải cứu cụ ông 78 tuổi khỏi căn nhà đang cháy ở Hà Nội

22:36:29 21/02/2025

Ngày 21/2, đại diện Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TP Hà Nội cho biết, Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Công an quận Thanh Xuân vừa kịp thời giải cứu một cụ ông bị mắc kẹt trong căn nhà bị cháy.

Hai đèn đỏ bất hợp lý liền nhau, cả ngã tư đứng im

22:34:11 21/02/2025

Sau khi điều chỉnh tín hiệu đèn giao thông, tuyến đường Trịnh Văn Bô - Trần Hữu Dực (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) thường xuyên xảy ra ùn tắc.

Em gái mượn tên để đăng ký kết hôn, người chị bỗng có '2 chồng'

22:30:11 21/02/2025

Cơ quan chức năng tại huyện Đắk Song (Đắk Nông) phát hiện vụ việc em gái do không đủ tuổi nên mượn thông tin cá nhân của chị mình để đăng ký kết hôn, xảy ra cách đây 11 năm.

Ô tô 5 chỗ bị ép chặt giữa 2 xe container trên cầu Phú Mỹ, giao thông ùn ứ 2 giờ

22:27:42 21/02/2025

Tai nạn liên hoàn 5 xe trên cầu Phú Mỹ (TPHCM) khiến các phương tiện bị hư hỏng nặng, giao thông ùn ứ 2 giờ. Đặc biệt, ô tô 5 chỗ bị kẹt chặt giữa hai xe container có tài xế cùng vợ đang bầu, cả 2 may mắn thoát nạn.

Một công dân Thanh Hóa bị khống chế, cưỡng bức lao động tại Campuchia

21:11:43 21/02/2025

Theo thông tin từ Sở Ngoại vụ tỉnh Thanh Hóa, ngày 7/2, đơn vị này đã nhận được công văn từ Công an tỉnh Thanh Hóa liên quan đến việc hỗ trợ bảo hộ công dân T.V.V. (SN 1999), quê quán tại xã Đông Vinh, thành phố Thanh Hóa.

Vụ công nhân muốn viết di chúc nhờ nhận tiền thôi việc: Đề xuất bất ngờ

20:30:38 21/02/2025

Đại diện doanh nghiệp cho biết, trong điều kiện hiện tại, không thể thanh toán hết tiền thôi việc cho 114 lao động thuộc diện dôi dư và đề xuất phương án nhận những người này trở lại làm việc.