Đường sắt răng cưa ‘độc nhất vô nhị’ ở cao nguyên Đà Lạt

Ga Đà Lạt còn giữ lại những dấu tích của đường sắt răng cưa, được coi là “độc nhất vô nhị” tại Việt Nam và hiếm có ngay cả trên thế giới.

Công trình này do người Pháp xây dựng năm 1932.

Ga Đà Lạt nằm trên đường Quang Trung, phường 10, TP Đà Lạt. Công trình này được người Pháp khởi công xây dựng năm 1932, đến năm 1938 thì hoàn thành.

Đây là nhà ga xe lửa duy nhất của khu vực Tây Nguyên, ở độ cao hơn 1.500m so với mực nước biển.

Nhà ga được 2 kiến trúc sư người Pháp là Reveron và Moncet thiết kế, mang dáng dấp của các nhà ga ở miền Nam nước này. Công trình có mái cao và uốn hình vòm, đồng thời có 3 mái hình chóp chiều dài 66,5m, ngang 11,4m và cao 11m. Mặt trước nhà ga có kiến trúc mô phỏng 3 đỉnh núi Langbiang hoặc các nhà rông của Tây Nguyên.

Ngoài ra còn có 2 khối kiến trúc kéo dài 2 bên tòa nhà chính.

Sau gần 90 năm được đưa vào hoạt động, ga Đà Lạt vẫn giữ nhiều dấu tích cổ.

Theo đó, tuyến đường này đã đi vào lịch sử ngành công nghiệp đường sắt, là một trong 2 cung đường sắt thế giới chạy bằng bánh răng cưa ở độ cao 1.500m.

Tuyến đường nối Phan Rang với Đà Lạt có tổng chiều dài 84km. Do đi qua khu vực đồi núi cao nguyên, người Pháp đã xây dựng 16km đường sắt răng cưa giúp tàu có thể leo dốc.

Đường sắt có 3 đường ray, thiết kế răng cưa nằm ở giữa để đảm bảo an toàn cho tàu khi leo dốc. Kiểu đường sắt này chỉ có ở Thụy Sĩ và Đà Lạt.

Ngoài ra tại đây, đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước, hệ thống bánh xe, trục truyền động và hệ thống điều áp của đầu máy xe lửa cổ vẫn đang được lưu giữ.

Kiến trúc của nhà ga thu hút nhiều du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng. Bên trong ga, các dịch vụ cũng rất hấp dẫn và luôn thu hút sự chú ý của du khách.

Hàng ngày, ngành đường sắt duy trì đoàn tàu du lịch gồm 1 đầu máy thường cùng 3 toa xe chạy 1 chặng 7km từ Đà Lạt đến Trại Mát. Du khách còn có thể trải nghiệm những chuyến tàu đêm.

“Tàu di chuyển với tốc độ khá chậm, chỉ từ 15km/h, giúp chúng tôi ngắm trọn vẹn vẻ đẹp Đà Lạt, đặc biệt là vào ban đêm” – chị Phương Hoài, 38 tuổi, du khách từ TPHCM chia sẻ.

Trong ảnh là ông Nguyễn Quang Hải, 58 tuổi, đang chơi nhạc tại sân ga. Sinh ra và lớn lên ở Đà Lạt, khi có thời gian rảnh, ông thường dạy nhạc cho các em nhỏ và chơi nhạc trên phố.

Trong 3 tháng qua, ông Hải kết hợp với các bạn trẻ biểu diễn kèn saxophone, tạo nên một không gian âm nhạc tại sân ga.

Năm 2001, Ga Đà Lạt được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia. Hồi tháng 6/2024, UBND Lâm Đồng quyết định công nhận “Ga đường sắt Đà Lạt” là điểm du lịch, văn hóa, nghệ thuật và di sản.

Trả lời P.V VietNamNet, ông Nguyễn Võ Minh Chánh – Trưởng ga Đà Lạt – cho biết nhà ga vẫn giữ đến 90% kiến trúc do người Pháp xây dựng, chỉ một số hạng mục lâu năm, bị hỏng mới không thể khắc phục.

Ông Chánh cho hay ngành đường sắt đã tổ chức nhiều hoạt động như tiệc đám cưới trên tàu, chương trình âm nhạc, tham quan Đà Lạt – Trại Mát… để thu hút du khách. Với những hoạt động trên, năm 2024, Ga Đà Lạt đón khoảng 550.000 lượt khách vào tham quan.

Theo ông Chánh, trong thời gian tới, đơn vị sẽ phối hợp với các đối tác để phát triển thêm dịch vụ, mang đến trải nghiệm phong phú hơn cho du khách.