Đường quan lộ của Txiki Begiristain
Đến Nou Camp với vị thế của kẻ ngoại đạo nhưng Txiki Begiristain đã tiến chắc từng bước để khẳng định vị trí giám đốc thể thao của mình tại Barca.
Tròn 10 năm kể từ ngày rời CLB, ông vẫn đang gặt hái thành công vang dội trên cương vị hiện tại là GĐTT của Man City.
Nhạy bén với sự thay đổi
Khi Johan Cruyff lên nắm quyền ở Barca vào năm 1988, một trong những cầu thủ đầu tiên ông đưa về chính là Begiristain. Ở tuổi 23, tiền đạo nhỏ con này rời xứ Basque để đầu quân cho đội bóng của “thánh” Johan sau 224 lần khoác áo Real Sociedad. Đó là quyết định không thể khôn ngoan hơn vì ở mùa giải trước đó, Sociedad đã về sau Barca ở cả La Liga lẫn Cúp Nhà Vua Tây Ban Nha.
Sự khôn ngoan và nhạy bén với thời cuộc của Begiristain vẫn không hề biến mất sau ngày ông rời xa sân cỏ. Những ai từng làm việc lâu năm với nhân vật này đều nói Begiristain là người tinh tế, khéo léo trong ứng xử. Ông biết cách làm vừa lòng người khác và rất am hiểu thị trường bóng đá. Khi một xu hướng nào đó bắt đầu thịnh hành, Begiristain sẽ nắm lấy rất nhanh để có lợi thế dẫn đầu.
Begiristain rời Barca vào mùa Hè 1995. Ngoài lý do không còn được ra sân thường xuyên khi bắt đầu bước sang tuổi 30, ông còn cảm thấy đội bóng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi mâu thuẫn giữa Cruyff và chủ tịch ngày ấy Josep Lluis Nunez. Đúng như những gì Begiristain dự đoán, chưa đầy một năm kể từ ngày ông rời Barca, Cruyff cũng bị Nunez sa thải. Lúc đó, Begiristain đang chinh phục vinh quang ở Deportivo.
Begiristain (phải) đã khẳng định tên tuổi tại Anh với rất nhiều thương vụ mang lại thành công cho Man City
Năm 33 tuổi, Begiristain mới có chuyến xuất ngoại đầu tiên và duy nhất trong đời cầu thủ, nhưng đó là một hành trình đáng đồng tiền bát gạo. Giải VĐQG Nhật Bản mới hình thành ở thập niên 90 thiếu trình độ nhưng có thừa tiềm lực tài chính. Và Begiristain là một trong những ngôi sao đến đây dưỡng già để cho người Nhật chứng kiến bóng đá đẳng cấp thế giới là như thế nào. Ông khoác Urawa Reds trong 2 năm rưỡi rồi treo giày ở tuổi 35.
Sau ngày giải nghệ, Begiristain nhận làm BLV truyền hình trong vài năm trước khi bất ngờ được bổ nhiệm cương vị GĐTT Barca khi mới 39 tuổi. Tại sao một người chưa từng nắm cương vị quản lý như Begiristain lại được tin tưởng giao trọng trách lớn lao đó? Câu trả lời nằm ở quan hệ tốt đẹp giữa ông với cựu chủ tịch Juan Laporta. Ngày Laporta rời ghế nóng, Begiristain cũng nghĩ tới chuyện từ chức vì biết không còn người hậu thuẫn trong công việc ở Nou Camp.
Xây dựng một đế chế mới
Một cựu chủ tịch Barca khác là Sandro Rosell từng tức tối lên báo nói Man City dùng tiền rút ruột nhân sự ở Catalunya. Cáo buộc này phần nào nhắm đến Begiristain, người lập tức bỏ Rosell ở Barca sau khi ông lên nắm quyền và để lại đống công việc khó giải quyết cho người kế nhiệm. Nhưng Begiristain chẳng hơi đâu bận tâm đến những gì liên quan đến đội bóng cũ ngoài việc kế tục nhưng di sản mang dấu ấn Cruyff tại Anh.
Begiristain đến làm việc ở Man City vào thời điểm CLB này vừa lần đầu tiên vô địch Premier League nhưng vẫn bị coi là “thiếu gia” trong mắt những ông lớn như M.U hay Chelsea. Vì thế, Begiristain bắt tay vào xây dựng bản sắc cho nửa xanh thành Manchester. Ở cương vị GĐTT, ông có toàn quyền trong công tác đàm phán mua bán cầu thủ, mời HLV về làm việc, cũng như xây dựng hướng phát triển cho học viện bóng đá tại CLB.
Video đang HOT
Tại Barca, Begiristain cũng đặt dấu ấn với nhiều bản hợp đồng giá trị, điển hình như Villa
Roberto Mancini hay Manuel Pellegrini có thể giúp Man City vô địch Premier League, nhưng họ chỉ là những lựa chọn ngắn hạn. Người Begiristain thực sự nhắm đến để xây dựng bản sắc cho CLB chỉ có Pep Guardiola, một triết gia bóng đá và cũng là đồng đội cũ của ông ở Barca. Nếu không có Begiristain trong ban lãnh đạo Man City cùng một bản kế hoạch dài hạn kéo dài đến cả thập kỷ, Pep chắc chắn không đời nào mạo hiểm đến Anh rồi lại chịu nếm mật nằm gai suốt một năm trời trước khi cùng Man City xưng bá.
Đế chế Man City bây giờ không chỉ phủ sóng ở Anh mà còn mở rộng sang Mỹ, Australia và nhiều quốc gia khác bằng những CLB vệ tinh. Họ chơi cùng một lối đá kiểm soát bóng, chuyền ngắn giống như Man City ở Premier League. Đội trẻ của những đội bóng này cũng được đào tạo theo một mô hình tương tự. Tác giả của lối đào tạo đồng bộ này không ai khác ngoài Begiristain với mục tiêu giúp Man City vươn tầm sánh ngang những ông lớn khác ở châu Âu.
Siêu mê tín
Begiristain cực kỳ tin vào tâm linh. Ông không bao giờ cởi bỏ chiếc đồng hồ được tặng trong chiến dịch ăn 6 của Barca, coi đây là bùa hộ mệnh giúp mình thành công. Ngoài ra, Begiristain còn có 2 chiếc áo sơ mi may mắn chỉ mặc những dịp quan trọng, cùng 1 tờ tiền peseta luôn ở trong người.
Begiristain là trò cưng của Cruyff
GĐTT Man City coi người thầy cũ Johan Cruyff ở Barca là ngọn hải đăng soi đường chỉ lối cho tư tưởng của ông. Begiristain nói rằng chỉ có một cuốn sách ông đọc và thấy tâm đắc, đó là quyển My Turn của Cruyff. “Thánh” Johan cũng rất quý cậu học trò cưng này. Khi Cruyff nằm viện những ngày cuối đời, Begiristain là một trong số ít người được vào thăm và trong cuộc gặp đó, họ chỉ nói chuyện với nhau về bóng đá.
Bergkamp - vẽ nên kiệt tác nhờ bức tường loang lổ
Người ta gọi Bergkamp là Van Gogh của bóng đá. Pele gọi anh là vĩ nhân trong lịch sử túc cầu giáo, là cầu thủ Hà Lan gần nhất tiệm cận Johan Cruyff.
Zing lược dịch chương đầu tiên trong cuốn tự truyện "Tĩnh lặng và tốc độ" của huyền thoại Dennis Bergkamp. Cuốn sách được chấp bút bởi cây viết nổi tiếng người Hà Lan David Winner.
Guardian từng gọi cuốn sách này là một trong những tự truyện đáng đọc nhất của bóng đá trong vài thập niên trở lại đây. Tác phẩm cung cấp cho người đọc "ngồn ngộn thông tin", "những câu chuyện tuyệt vời" và tư duy của một người nghệ sĩ đích thực trong thế giới bóng đá.
Chương dưới đây có tên gọi "Bức tường", kể về giai đoạn khởi đầu sự nghiệp của Bergkamp, về cái cách ngôi sao của xứ sở hoa tulip đã rèn luyện để vẽ nên những pha bóng mỹ miều nhất mà thế giới từng chứng kiến. Bergy làm điều đó nhờ bức tường quen thuộc thời thơ ấu.
Bergkamp là một trong những cầu thủ Hà Lan đáng xem nhất mọi thời đại. Ảnh: Getty.
Chủ nghĩa hoàn hảo
"Nếu bạn đã quen với những tiếng ồn, bạn khó mà để ý tới nó", Dennis mỉm cười khi đứng trước căn nhà quen thuộc ở Amsterdam. Cho đến tận những năm 50 của thế kỷ trước, con đường vào nhà anh vẫn là cánh đồng đầy bùn đất với những đàn bò gặm cỏ trên mảnh đất đậm chất miền Tây.
Vào những năm 70, khi gia đình Bergkamp chuyển tới sống tại đây, việc đô thị hóa mới bắt đầu. Dennis khi đó chỉ mới bắt đầu tập đi, và mỗi khi hồi tưởng về quá khứ, anh lúc nào cũng mỉm cười vì đã có những ký ức hạnh phúc. Dennis là con út trong gia đình có 4 người con, với bố mẹ là những người lao động chăm chỉ.
Cha anh, ông Wim là một thợ thủ công với đôi mắt tinh anh và theo chủ nghĩa hoàn hảo. Ngoài công việc chính của một thợ điện, ông cũng chơi bóng cho Wilskracht, một câu lạc bộ địa phương. Ông luôn thích thú với việc sáng tạo cũng như sửa sang mọi thứ trong căn nhà, từ bàn ghế đến đồ chơi. Mẹ anh, bà Tonny là một vận động viên thể dục nghiệp dư.
Dennis bước qua vỉa hè, tiến đến lối vào ngôi nhà số 22. Anh nhìn lên tầng trệt và nói: "Đây là phòng ngủ của tôi. Còn đây là nơi chúng tôi chơi bóng, ngay trên vỉa hè". Ngôi nhà trông có vẻ cũ kỹ nhưng Dennis không để tâm. Anh hướng mắt nhìn lên bức tường gạch loang lổ và ban công lộn xộn với khuôn mặt rạng rỡ: "Tôi đã một tuổi thơ hoàn hảo tại nơi này".
Bóng đá chiếm phần lớn tuổi thơ của Dennis. Những cậu trai nhà Bergkamp, Wim Jr, Ronald, Marcel và Dennis, chơi bóng từ đường phố cho đến hành lang của căn hộ, trên những bãi cỏ quanh nhà.
Tiếp bước truyền thống gia đình, Dennis gia nhập Wilskracht. Anh thể hiện tài năng bẩm sinh ở mọi môn thể thao. Từ bóng chày, bóng rổ cho đến đu dây. Thứ duy nhất Bergy không giỏi có lẽ là môn thể dục dụng cụ, điều khiến mẹ anh khá buồn. Lên 9 tuổi, Dennis tiếp tục gặt hái thành công ở các môn chạy nước rút, chạy 1.500m, nhảy xa...
Người ta thường đoán rằng Johan Cruyff, Louis van Gaal hay vài HLV đội trẻ nào đó ở Ajax đã dạy Dennis những ngón nghề đặc biệt với trái bóng. Kỳ thực, chính Dennis tự học và rèn luyện bản thân.
"Tôi không phải là sản phẩm của bất kỳ HLV nào", anh nói. Wenger, Cruyff và Hiddink đã để Dennis tự do làm những điều mà anh muốn. Với anh, những người anh trai mới là các HLV thực thụ của đời mình, và bức tường quanh nhà là sân tập lớn nhất.
Ba người anh của Dennis không ai theo nghiệp bóng đá. Anh cả Wim là một kế toán. Anh thứ Ronald là một nhà sinh vật học phân tử và Marcel , nay là một kĩ sư công nghệ thông tin.
Marcel nói: "Nó luôn giỏi và xuất sắc ở mọi môn thể thao. Nó chỉ cần quan sát thoáng qua là có thể làm được mọi thứ. Nó chơi golf mà chưa bao giờ cần học trước. Điều tương tự cũng xảy ra với tennis hay snooker".
Wim xác nhận Dennis là một người theo chủ nghĩa hoàn hảo giống như bố của họ: "Dennis sẽ xem đi xem lại nhiều lần đến khi thực hiện hoàn hảo một động tác nào đó. Nó sẽ không ngừng xem và tập luyện cho đến khi mọi thứ trở nên hoàn hảo, giống bố".
Bergkamp năm 17 tuổi trước học viện bóng đá của CLB Ajax. Ảnh: Getty.
Bức tường
Dennis thừa nhận rằng khi còn thi đấu trên đường phố, anh có tố chất bóng đá giỏi hơn những đứa trẻ khác. "Tôi nhanh hơn, kiểm soát bóng tốt hơn, có thể lừa bóng qua đối thủ", anh nói. "Tuy nhiên, tôi chưa đạt tới một trình độ nhất định ở độ tuổi đó".
Dennis bắt đầu tìm kiếm sự hoàn hảo trên những bức tường dưới cửa sổ phòng ngủ, nơi cậu dành hàng giờ đồng hồ chỉ để thực hiện một hành động sút bóng vào tường và xử lý nó. Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, Bergkamp kể lại rằng có lúc anh chỉ sút trái bóng vào tường, nhìn nó bật ra và sau đó tập điều khiển.
"Tôi cảm thấy điều đó thật thích thú", anh nhớ lại. "Tôi bắt đầu thử thật nhiều cách kiểm soát bóng khác nhau, bằng lòng trong, má ngoài, mu bàn chân hay gầm giày...".
Giống như một bản nhạc giao hưởng, Dennis làm mọi thứ theo nhịp điệu, lúc nhanh, lúc chậm. Thi thoảng cậu nhóc tâng bóng vọt qua những đống gạch, hoay thử vài động tác khó với bóng. Dennis cảm thấy hào hứng và tận hưởng nó.
Khi chuẩn bị đá bóng vào tường, Dennis cố gắng tập trung vào một mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như một viên gạch trên tường. Anh luôn cố gắng kiểm soát bóng, đặt ra nhiều phương án khi bóng nảy ra. Anh bắt đầu vẽ ra trong đầu quỹ đạo đi của bóng, và sử dụng cơ thể để tập luyện liên tục rồi kiểm soát hoàn hảo nó.
Dennis tư duy, có nghĩa là Dennis tồn tại. Anh luốn muốn biết trước bóng sẽ di chuyển như thế nào để có thể sẵn sàng can thiệp và tạo ra các phương án tốt ưu nhất. Huyền thoại của Arsenal so sánh cái cách anh đối xử với trái bóng giống như Roger Federer của môn quần vợt.
Tay vợt người Thụy Sĩ cũng là một bậc thầy của nghệ thuật xử lý và điều khiển trái bóng. "Tôi thực sự yêu thích phong cách thi đấu của Federer. Anh ta có những cú volley qua đầu và bỏ nhỏ hoàn hảo, đó là những điều mà người khác không làm, không hiểu hoặc không thể làm. Đó là sự sáng tạo", Dennis khẳng định.
Bàn thắng lịch sử của Bergkamp ở trận tứ kết World Cup 1998 gặp Argentina
Từ những bài tập với bức tường, Dennis trở thành một trong những cầu thủ có động tác chạm bóng hay nhất thế giới. Bàn thắng anh ghi được ở trận tứ kết World Cup 1998 là một ví dụ.
Bergkamp nhận đường chuyền dài của Frank De Boer bằng một pha hãm bóng trên không, trước khi ngoặt bóng qua Roberto Ayla rồi sút tung lưới Argentina. Pha lập công ở phút 90 giúp Hà Lan giành thắng lợi 2-1.
Pha lập công ấy được Bergy đánh giá là bàn thắng ý nghĩa nhất trong sự nghiệp của anh, trên cả cú xoay người hảo hạng trước Newcastle. "Bóng đá là sự cân bằng, cả dưới mặt đất lẫn trên không. Tôi dùng mu bàn chân khống chế vì đó là lựa chọn khả dĩ nhất. Thời điểm đó tôi rất tự tin rằng mình có thể kiểm soát mọi đường bóng", Dennis nói về bàn thắng để đời ở World Cup tại Pháp.
Khi anh giải nghệ trong màu áo Arsenal vào năm 2006, cây viết nổi tiếng Simon Kuper đã nhắc lại một bữa ăn tối mà ông được tham dự tại Amsterdam nhiều năm trước. Khách mời của bữa ăn đó là những huyền thoại bóng đá Hà Lan.
Khi bữa tiệc sắp tàn, một câu hỏi quen thuộc được đặt ra: "Ai là cầu thủ bóng đá hay nhất Hà Lan?" Kuper tin rằng người đó có thể là Ruud Gullit, Johan Cruyff hay Marco Van Basten. Họ là những người đã giành tổng cộng 7 danh hiệu Ballon d'Or.
Tuy nhiên, Jan Mulder, một trung phong xuất sắc nay trở thành nhà báo, chọn một cầu thủ chưa từng đoạt giải thưởng nói trên, thậm chí chưa từng vô địch Champions League. "Người đó là Bergkamp, anh ấy có kĩ thuật tuyệt vời nhất", Mulder tuyên bố.
Ngồi kế bên Mulder, Guus Hiddink, chiến lược gia lừng lẫy của bóng đá thế giới, gật đầu. Và như thế, câu hỏi quan trọng nhất của bữa ăn tối đã được giải quyết.
Hồng An
Người đẹp bóng chuyền Kim Huệ 1m80 tiết lộ chuyện dở khóc dở cười Kim Huệ cho biết chiều cao lý tưởng lại khiến cô khó khăn khi chọn quần áo. Kim Huệ bộc bạch khó khăn vì "quá khổ" Phạm Thị Kim Huệ cho biết mặc dù có thân hình rất lý tưởng với một VĐV, nhưng cô cao 1m80 và do đó rất khó khăn trong việc diện trang phục đi dạo phố hay dự...