Đuông chà là – món ăn “ghê mà mê”

Đuông là ấu trùng dạng sâu của một loài côn trùng cánh cứng, chúng sinh sống trong phần non nhất trên ngọn cây (còn gọi là củ hủ)…

Chúng ăn những búp non mềm ngọt, tinh túy nhất của cây để lớn, nên được xem là loại “sâu sạch” đầy dinh dưỡng và quý giá.

Đuông chà là sống trên ngọn cây chà là, loại cây mọc hoang ở những dải rừng ngập mặn miền Tây Nam bộ, nhiều nhất ở Bạc Liêu và Cà Mau. Những người đi bắt đuông, chỉ cần nhìn ngọn cây chà là bị đứt, bẹ lá héo rũ là biết có đuông trong đó.

Biết vậy, nhưng muốn bắt đuông không hề đơn giản. Cả lá, thân và gốc cây chà là đều đầy gai sắc nhọn, nếu không cẩn thận, dễ bị thương tích đầy người bởi gai đâm. Khi bắt, người ta chặt nguyên bắp chà là có chứa đuông đem về, để đuông không bị chết, lúc chế biến mới bổ bắp, lấy đuông ra. Mùa có đuông là mùa gió bấc, từ tháng Mười âm lịch đến tháng Hai năm sau, khi ấy đuông múp míp và rất ngon, béo.

Đuông chà là trắng muốt, không ruột, không lông, to tròn và béo mập nhất trong đám “anh em” nhà đuông. Đuông dừa ngon nhất là đem nướng, đuông đủng đỉnh thì tuyệt vời với món cháo nấu nước cốt dừa, riêng đuông chà là được ưa chuộng nhất khi lăn bột hoặc chiên bơ.

Đuông đem ngâm trong nước muối hoặc nước mắm độ một giờ cho nhả hết chất thải, vớt ra để ráo, cho vào hỗn hợp bột mì, bột năng pha loãng với trứng gà và gia vị. Múc từng con đuông thả vào chảo dầu đang sôi, chiên đến khi vàng óng, dọn ra chấm với nước tương hoặc nước mắm tỏi ớt, hấp dẫn vô cùng.

Biến tấu đơn giản hơn, gắp từng con đuông quét vào bơ, thả vào chảo nóng cho đuông căng phồng, vàng ruộm, ăn kèm rau sống chấm muối tiêu chanh. Mùi bơ thơm cộng với vị ngọt béo tinh túy của đuông khiến thực khách ăn lần đầu thấy sợ, nhưng đến những lần sau thì không dễ gì… buông đũa.

Còn một cách ăn khác của dân sành là món “đuông lội sông”. Những con đuông ngọ nguậy tắm mình trong chén nước mắm, dễ khiến những người yếu bóng vía kinh hãi, nhưng khi đưa vào miệng cắn, vỏ đuông vỡ ra, vị ngọt bùi béo lan tỏa trong miệng như đang ăn phô mai thơm ngậy, dễ khiến thực khách xiêu lòng mà gắp thêm.

Độc đáo nhất phải kể đến món đuông nấu xôi. Nấu nồi xôi trắng, xôi vừa cạn nước, người ta cuốn đuông vào những mẩu lá chuối nhỏ đặt lên mặt xôi, khi xôi vừa chín thì đuông cũng chín tới. Có thể ăn kèm xôi với đuông hoặc chọc cho sữa đuông tươm ra rồi trộn đều với xôi. Ăn kiểu nào cũng khó quên hương vị lạ miệng mà khó sơn hào hải vị nào so sánh.

Ăn đuông chỉ nên ăn từng con một, ít ai ăn hai ba con một lúc, một phần vì nó là đặc sản quý hiếm, mỗi củ hủ chỉ có một con đuông, ngoài ra, có lẽ phải nhâm nhi từ tốn mới cảm nhận hết hương vị đặc biệt thơm lừng và béo ngậy như sữa của nó.

Dân sành điệu khi ăn đuông phải nhắm với rượu chát nhẹ mới đủ bộ. Tương truyền vào thời Nguyễn, đuông được liệt vào đặc sản phải tiến vua hàng năm, vì thế, những món ngon từ đuông được xem là đặc sản “Đệ nhất Nam bộ”.

Theo PNO