Đường cao tốc “ngốn” quá nhiều tiền!
Nguyên nhân cốt lõi là do thiếu tầm nhìn trong quy hoạch giao thông. Các yếu tố như địa hình, địa chất, thủy văn phức tạp ở Việt Nam cũng khiến các đường cao tốc phải xây dựng thêm nhiều cầu, cống, xử lý sụt trượt và xử lý nền đất yếu
Tại hội thảo về xây dựng Luật Đầu tư công (sửa đổi) mới đây, ông Trịnh Ngọc Thạch, đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, cho biết 1 km đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi “ngốn” khoảng 267 tỉ đồng (tương đương 12,7 triệu USD), trong khi ở Trung Quốc chỉ làm hết khoảng 5 triệu USD/km và Mỹ hết 4,5 triệu USD.
Do địa hình phức tạp (!)
Suất đầu tư xây dựng 1 km đường cao tốc ở Việt Nam chỉ được dư luận biết tới khi Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Bộ Xây dựng báo cáo phân tích các yếu tố làm nên giá thành trong tương quan so sánh với đường cao tốc được xây dựng tại Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản theo yêu cầu của Chủ tịch nước và Chính phủ vào cuối năm 2012.
Theo đó, trong giai đoạn 2005-2010, suất đầu tư đường cao tốc rơi vào khoảng 8,1 triệu USD/km, từ giai đoạn 2010 tới nay thì phân hóa khá rõ: 6,2 triệu USD/km ở miền núi phía Bắc; 9,5 triệu USD/km ở miền Trung và khoảng 14,6 triệu USD/km ở đồng bằng nói chung, ĐBSCL nói riêng.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho rằng khi xây dựng một tuyến đường nói chung và đặc biệt đường cao tốc nói riêng thì luôn phải khảo sát, thiết kế kỹ lưỡng về hướng tuyến làm sao để tránh các khu dân cư, khu di tích lịch sử, đền thờ, miếu mạo và ít phải giải phóng mặt bằng nhất. Để đán.h giá suất đầu tư xây dựng đường cao tốc Việt Nam cao hay thấp với thế giới như thế nào và hiệu quả ra sao rất khó, bởi phụ thuộc vào nhiều tiêu chí, yếu tố.
“Chúng ta không có tiề.n, phải vay. Lãi suất đi vay phải tính luôn vào tổng mức đầu tư của dự án đã khiến suất đầu tư tăng cao khá nhiều rồi” – ông Trường nói.
Video đang HOT
Dự án đường cao tốc TP HCM – Trung Lương có chi phí xây dựng chiếm 50% tổng đầu tư Ảnh: Hồng Thúy
Tính toán của Bộ GTVT cho thấy các yếu tố như địa hình, địa chất, thủy văn phức tạp ở Việt Nam cũng khiến các đường cao tốc phải xây dựng thêm nhiều cầu, cống, xử lý sụt trượt và xử lý nền đất yếu.
Điển hình như tại dự án đường cao tốc Bến Lức – Long Thành dài gần 58 km nhưng phải xây dựng trên 25 km cầu, trong đó có 2 cầu dây văng là Bình Khánh và Phước Khánh. Điều này khiến suất đầu tư của tuyến đường lên gần 26 triệu USD/km. Cũng có tuyến đường chi phí xây dựng cầu đã ngốn hết 50% tổng mức đầu tư như đường cao tốc TP HCM – Trung Lương.
Ông Trần Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), cho biết đơn vị này đang đầu tư, khai thác 5 tuyến đường cao tốc trên cả nước. Việc suất đầu tư cao hơn thế giới, theo ông Việt, là xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có việc các tuyến đường phải đi qua đồng ruộng, kênh rạch, sông ngòi.
“Như ở phía Nam, có tuyến đường cao tốc đi qua địa hình phức tạp đã phải đầu tư xây dựng một chiếc cầu dài có chi phí bằng cả một tuyến đường khác rồi thì đương nhiên tổng mức đầu tư của tuyến cao tốc đó phải rất cao” – ông Việt nói.
Thất thoát quá nhiều
Ông Nguyễn Văn Vịnh, Trưởng Ban Phát triển hạ tầng Viện Chiến lược Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho biết chi phí làm đường cao tốc đắt đỏ không chỉ do năng lực của chủ đầu tư, của nhà thầu mà do nhiều yếu tố, trong đó rõ ràng nhất là chi phí giải phóng mặt bằng ngày một lớn.
“Suất đầu tư 1 km đường cao tốc của chúng ta cao như vậy là hệ lụy nhiều năm của chính sách để lại, giải quyết rất khó. Để giải quyết, cần có giải pháp tổng thể, từ sửa Luật Đất đai, trong đó có vấn đề sở hữu và nhiều vấn đề liên quan khác mà đã nhìn thấy trước là không thể giải quyết ngày một ngày hai được” – ông Vịnh nói.
Theo ông Vịnh, để giảm suất đầu tư, trước mắt chỉ có thể tính đúng, tính đủ chi phí đầu tư và bảo đảm chất lượng dự án để không làm đội chi phí sửa chữa, duy tu bảo dưỡng. Giải pháp khác có thể làm ngay được là xem xét lại phương án tổ chức thi công của nhà thầu. Toàn bộ các yếu tố này có thể được xem là giải pháp trước mắt có thể áp dụng ngay để giảm chi phí đầu tư.
Nhiều chuyên gia cho rằng quy hoạch giao thông ở Việt Nam đang thiếu tầm nhìn trầm trọng. Chỉ cần nhìn vào các tuyến quốc lộ cũ hiện nay sẽ thấy rất rõ. Người dân liên tục “bám víu”, đua nhau xây dựng nhà cửa, sinh sống sát các tuyến quốc lộ. Mỗi khi cần mở rộng, xây dựng đường mới lại phải mất rất nhiều thời gian, tiề.n bạc để giải phóng mặt bằng.
Việc giải phóng mặt bằng chậm trễ đã dẫn tới hệ lụy khác là trượt giá nguyên vật liệu, máy móc và công nhân “ăn chực nằm chờ”, thậm chí còn tiềm ẩn việc bồi thường các khoản tiề.n lớn cho nhà thầu nước ngoài do không giao được mặt bằng đúng như cam kết. Đó là chưa kể tại nhiều dự án cầu, đường luôn có chuyện xin đầu tư vống lên. Chỉ riêng trong năm 2013, Bộ GTVT đã rà soát và cắt giảm được hàng ngàn tỉ đồng không hợp lý từ các dự án này.
6 năm nữa, cả nước sẽ có hơn 2.000 km đường cao tốc Theo dự kiến của Bộ GTVT, năm 2020 hoàn thành hệ thống đường cao tốc Bắc – Nam dài 776 km. Như vậy, cả nước sẽ có trên 2.000 km đường cao tốc. Đến nay đã có 6 tuyến hoàn thành, gồm: TP HCM – Trung Lương (40 km), Cầu Giẽ – Ninh Bình (50 km), Liên Khương – Đà Lạt (19 km), Vành đai 3 Hà Nội đoạn cầu Phù Đổng – Mai Dịch (28 km), đại lộ Thăng Long (30 km), Hà Nội – Thái Nguyên (63,8 km). Năm 2014, Bộ GTVT dự kiến thông xe toàn tuyến đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai.
Theo Thế Kha – Tô Hà (Người lao động)
Đừng để công trình luôn phải đậ.p đi xây lại
Thảo luận về dự án luật Xây dựng (sửa đổi) lần đầu trình Quốc hội vào sáng 25.11, đa số đại biểu tán thành sự cần thiết phải ban hành luật, nhưng đề nghị cần phải siết lại việc cấp phép xây dựng, quy hoạch phải có tầm nhìn dài hạn và không nên cho các bộ chủ quản làm chủ đầu tư dự án.
ĐB Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội) đề nghị Bộ quản lý ngành của nhà nước thì không nên làm chủ đầu tư xây dựng - Ảnh: Ngọc Thắng
Quy hoạch xây dựng còn manh mún
Tôi chỉ mong muốn Quốc hội xem xét quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, cần phải phù hợp với thời hạn giao đất, cho thuê đất ít nhất từ 50 - 70 năm, tầm nhìn hàng trăm năm
ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội)
Liên quan đến vấn đề quy hoạch xây dựng, theo các đại biểu (ĐB) đây là khâu quan trọng của hoạt động xây dựng, nên dự thảo luật cần phải quy định chặt chẽ đầy đủ từ yêu cầu, nguyên tắc lập, trình tự lập thẩm định việc lấy ý kiến cho đến phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch. ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) cho rằng một số điều, khoản về quy hoạch chưa khắc phục được những tồn tại về tư duy nhiệm kỳ, tầm nhìn hạn chế manh mún khi quy định thời hạn quy hoạch đối với quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch chung, xây dựng phân khu chức năng đặc thù từ 20-25 năm; quy hoạch chung cấp xã từ 10-15 năm. "Nếu chỉ hạn chế trong 5, 10, 20 năm thì sẽ rất lãng phí. Sẽ làm cho khắp nơi trên đất nước ta như những công trình xây dựng luôn phải đậ.p đi xây lại rồi lại phải đậ.p đi xây lại, chưa kể việc sử dụng ngân sách trong tầm nhìn ngắn hạn sẽ dẫn đến chất lượng công trình không bền vững, không tạo được cho nhà nước và nhân dân có thời hạn ổn định để tích lũy phát triển", ĐB Khánh lo ngại. ĐB đề xuất: "Nói điều này tôi chỉ mong muốn QH xem xét quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, cần phải phù hợp với thời hạn giao đất, cho thuê đất ít nhất từ 50 - 70 năm, tầm nhìn hàng trăm năm".
Không cho Bộ làm chủ đầu tư dự án
Bên cạnh vấn đề quy hoạch, các ĐB đề nghị làm rõ quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư của Ban quản lý dự án, của nhà thầu, tư vấn, người quyết định đầu tư. ĐB Trịnh Ngọc Thạch (Hà Nội) cho rằng, luật Xây dựng 2003 không quy định cụ thể tình hình, hình thức và tổ chức quản lý dự án áp dụng theo từng giai đoạn nguồn vốn, thực tế đa số các chủ đầu tư sử dụng vốn nhà nước chọn hình thức chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án để lập ra Ban quản lý dự án trực thuộc. Việc áp dụng hình thức này đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, số lượng các ban quản lý dự án quá nhiều, năng lực quá kém và kinh nghiệm rất hạn chế và có việc phân ra giữa chủ đầu tư và đơn vị sử dụng là một vấn đề rất khó. "Tôi đề nghị Bộ quản lý ngành của nhà nước thì không nên làm chủ đầu tư xây dựng mà giao cho các đơn vị sự nghiệp hoặc các doanh nghiệp làm chủ đầu tư", ĐB Thạch nói.
Cần đán.h giá tác động môi trường của mỗi dự án Thảo luận tại hội trường ngày 25.11 về dự thảo luật Bảo vệ môi trường, nhiều ĐB cho rằng, dự luật còn nhiều bất cập, chưa đán.h giá tác động môi trường sơ bộ của các dự án sẽ được triển khai tại vùng đó. Đây chính là nguyên nhân tại sao có hàng trăm dự án thủy điện bị loại bỏ vì chưa được đán.h giá tác động môi trường ảnh hưởng đến đời sống của người dân vùng quanh đó. ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai) đề nghị, cần quy định nhất quán về người đứng đầu (từ trung ương đến các cấp), không được nửa vời từ khâu làm quy hoạch, quản lý theo quy hoạch đến đán.h giá tác động lên môi trường. Dự án cần thể hiện rõ quy hoạch môi trường với quy hoạch kinh tế khác. "Hậu quả khôn lường do sử dụng đất rừng không rõ ràng như hiện nay là bài học cụ thể", ĐB Vở nói. ĐB Lê Thị Công (Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng, tình trạng thải chất thải ra ngoài môi trường, nhiều dự án ở lưu vực sông chưa đảm bảo môi trường... Vì vậy, ban hành luật này cần quy định rõ trách nhiệm quản lý chất thải nguy hại, do Bộ Xây dựng chủ trì. UBND cấp xã quản lý chất thải nguy hại từ hoạt động kinh doanh. Tuệ Nguyễn - Thái Sơn
Ban nội chính sẽ tiếp công dân thường xuyên Chiều qua 25.11, Quốc hội đã biểu quyết thông qua luật Tiếp công dân với 9 chương và 36 điều, trong đó bổ sung Ban Nội chính vào thành phần các cơ quan tiếp dân thường xuyên. Luật cũng quy định Ban tiếp công dân được thành lập để trực tiếp quản lý trụ sở tiếp công dân ở mỗi cấp; phối hợp cùng đại diện các cơ quan, tổ chức hữu quan tổ chức, thực hiện việc tiếp công dân thường xuyên tại trụ sở. Luật Tiếp công dân cũng không bắt buộc người khiếu nại, t.ố cá.o, kiến nghị, phản ánh phải xuất trình giấy tờ tùy thân như dự thảo trước đó. Thay vào đó, quy định: khi đến nơi tiếp công dân, người khiếu nại, t.ố cá.o, kiến nghị, phản ánh có nghĩa vụ: nêu rõ họ tên, địa chỉ hoặc xuất trình giấy tờ tùy thân, giấy ủy quyền (nếu có). Luật Tiếp công dân vừa được thông qua cũng không cấm việc ghi âm, quay phim, chụp ảnh tại nơi tiếp công dân, như một số ý kiến đề nghị trước, UBTV QH cho rằng: đây là quyền của công dân và những hành động trên cũng không bị cấm ở các luật Khiếu nại, T.ố cá.o.
Theo TNO
Truy trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra lãng phí' Cho rằng lãng phí hiện diễn ra phổ biến, sự thiệt hại chẳng kém gì tham nhũng, các đại biểu Quốc hội kiến nghị cần có chế tài xử lý người đứng đầu cơ quan, tổ chức nếu để xảy ra tình trạng này. Sáng 18/6, góp ý cho dự luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi), các đại biểu...