Được mất sau 3 năm Campuchia đặt cược làn sóng đầu tư TQ
Sihanoukville cách Bắc Kinh hơn 3.500 km nhưng trông giống một thành phố Trung Quốc hơn là Campuchia. Ba năm làn sóng đầu tư từ đại lục, nơi này được gì, mất gì?
Mọi con phố đều nghe thấy tiếng Trung. Tiệm ăn Trung Quốc mọc lên dọc con đường đất nơi có các công trình khách sạn và sòng bạc đồ sộ, vốn sắp trở thành skyline (đường chân trời) của Sihanoukville.
Từng là làng chài, cũng từng là nơi các phượt thủ tới khám phá, nhưng thị trấn tây nam Campuchia, với làn sóng đầu tư khổng lồ từ Trung Quốc, nay đang “lột xác” thành nơi mà dân địa phương gọi là “thành phố Mao Trạch Đông”.
Biệt danh này được sử dụng vì Sihanoukville lấy tên từ quốc vương Norodom Sihanouk đã quá cố của Campuchia, người khá thân với cựu chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông, theo South China Morning Post.
Làn sóng người Trung Quốc tới Sihanoukville bắt đầu ba năm trước, nhờ ưu đãi của chính phủ Campuchia. Số người Trung Quốc đã lên tới khoảng 80.000, bằng số người Campuchia ở đây, theo thị trưởng Y Sokleng.
Giờ đây, 90% khách sạn, nhà hàng, sòng bạc ở Sihanoukville do người Trung Quốc làm chủ. Sự phát triển chóng mặt cũng là vấn đề nghiêm trọng với Sihanoukville, với nạn cờ bạc trái phép, mại dâm, buôn ma túy, hay mất an toàn tại các công trình Trung Quốc. Ngoài ra, giá thuê nhà lên cao đẩy những người nghèo nhất vào cảnh khốn cùng.
Người Campuchia làm thợ xây trên một tòa nhà ở Sihanoukville, nơi đã thay đổi hoàn toàn nhờ đầu tư của Trung Quốc. Ảnh: AFP.
“Làm ăn thiếu trách nhiệm”
Tháng 6, một tòa nhà Trung Quốc 7 tầng đang xây bị sập, giết chết 28 người Campuchia. Thống đốc Yun Min đã phải từ chức, và cả thành phố rà soát lại các công trình.
22 điểm xây dựng không phép bị đình chỉ, chiếm 10% tổng số dự án, đa số do người Trung Quốc làm chủ. Hai tòa nhà của người Trung Quốc bị chính quyền ra lệnh phá hủy sau khi phát hiện vết nứt.
“Cách làm ăn thiếu đạo đức của người Trung Quốc, như dùng vật liệu kém chất lượng như cát biển trong xi măng, làm giảm an toàn của công trình, khiến dân địa phương giận dữ”, thị trưởng Y Sokleng nói với South China Morning Post.
Xây dựng ồ ạt cũng gây hủy hoại môi trường, theo Alex Gonzalez-Davidson, nhà hoạt động từ tổ chức Mẹ Thiên nhiên Campuchia.
Ông cho biết làn sóng xây dựng càng đè nặng lên “hệ thống dịch vụ công đã thiếu thốn một cách tồi tệ” và “cuộc khủng hoảng rác ngày càng trầm trọng”, trong đó rác ở ngoài nhiều ngày, nhiều tuần liền rồi mới được thu gom, nhưng chỉ được chuyển ra ngoại ô rồi bị đốt hoặc để tự phân hủy.
Tội phạm cũng tăng lên – số vụ phạm tội hình sự tăng 25% trên toàn tỉnh vào năm ngoái so với 2017, theo cảnh sát. Trong bối cảnh đó, Campuchia và Trung Quốc ký hiệp định vào tháng 3 để đối phó với tội phạm xuyên quốc gia.
Hiện trường tòa nhà 7 tầng bị đổ sập làm 28 người chết ở Sihanoukville hồi tháng 6. Ảnh: AFP.
Trong một vụ việc tháng 7, cảnh sát Sihanoukville bắt 146 người, đa số là Trung Quốc, bị nghi dùng và buôn ma túy. Hơn 500 người Trung Quốc đã bị trục xuất kể từ giữa tháng 7, hầu hết dính đến lừa đảo qua mạng, theo truyền thông địa phương.
“Họ đến đây để lợi dụng năng lực thực thi pháp luật yếu kém”, Neak Chandarith, quyền trưởng khoa nghiên cứu quốc tế tại đại học Hoàng Gia Phnom Penh, nói với South China Morning Post.
Điểm nóng rửa tiền từ Trung Quốc?
Video đang HOT
Trong bối cảnh sòng bạc liên tiếp được xây dựng – 48 sòng bạc có chủ là người Trung Quốc, tổ chức chống rửa tiền Financial Action Task Force đưa Campuchia vào danh sách theo dõi sau khi chỉ ra các thiếu sót về khả năng chống rửa tiền.
“Sihanoukville có thể trở thành điểm nóng rửa tiền bẩn từ Trung Quốc, chủ yếu qua các ngành đánh bạc và bất động sản hoàn toàn không được kiểm soát”, Gonzalez-Davidson nói.
Trong khi đó, các nhà máy phàn nàn về việc mất nhân công cho các sòng bạc.
“Sòng bạc là nơi hấp dẫn cho thanh niên địa phương làm việc thay vì nhà máy, vì điều kiện làm việc tốt hơn, kiếm nhiều hơn, lại mặc trang phục lịch lãm đi làm”, Kong Linghu, chủ nhà máy phụ tùng ôtô trong một đặc khu kinh tế của Trung Quốc, cho biết.
“Tuy nhiên những người nghèo Campuchia chỉ có thể kinh doanh nhỏ, họ không thể duy trì kinh doanh vì tiền thuê rất cao”, Kong nói thêm.
Các tòa nhà mới mọc lên ồ ạt tại Sihanoukville, đa số có chủ đầu tư Trung Quốc. Ảnh: Los Angeles Times.
Kẻ được, người mất trong dòng tiền đổ vào
Một số người dân địa phương đã chào đón tiền bạc của Trung Quốc.
Tem Ban, lái xe tuk tuk 33 tuổi đến từ vùng nông thôn gần Phnom Penh, hy vọng sẽ có thêm nhà đầu tư Trung Quốc. Anh kiếm được 30 USD một ngày, chuyển về cho gia đình 500 USD mỗi tháng, và ngủ trong xe tuk tuk mỗi tối để tiết kiệm tiền. “Tôi đến đây vì có thể kiếm tiền, và tôi muốn kiếm thêm”, anh nói với South China Morning Post.
Sorn Lidy, 25 tuổi, môi giới bất động sản cho một nhà đầu tư Trung Quốc, cũng vui vì thu nhập tăng lên, và cho biết cô kiếm được 1.000 USD mỗi tháng làm phiên dịch cho người Trung Quốc.
Bou Saroen, người bán đồ ăn vặt ngoài một ngôi chùa, kiếm được 2.000 USD mỗi tháng nhờ cho người Trung Quốc thuê nhà. “Tôi nói với 5 con mình rằng chúng phải học tiếng Trung tốt vì sẽ có tương lai tốt hơn”.
Thanh niên địa phương cũng được đào tạo miễn phí ở Học viện Công nghệ Hữu nghị Trung Quốc – Campuchia, nằm trong đặc khu kinh tế.
Nhưng không phải ai cũng được hưởng lợi.
Maggie Eno, người sáng lập tổ chức bảo vệ trẻ em trong thành phố, nói trẻ em và gia đình nghèo đã bị ảnh hưởng lớn, đặc biệt trong vòng 18 tháng qua. Các gia đình này không thể trụ lại quê hương vì tiền thuê quá cao. Họ phải sống trong những khu nhà tồi tàn ở ngoại ô.
“Khi các quan chức nói về phát triển, họ chỉ nghĩ đến các tòa nhà đồ sộ và công ty, không nghĩ đến người dân. Phát triển kiểu đó chắc chắn thất bại vì người nghèo bị bỏ quên”, bà nói.
Tài xế tuk tuk (trái) và người bạn rời vùng nông thôn gần Phnom Penh để tới Sihanoukville kiếm tiền. Ảnh: South China Morning Post.
Học giả Neak Chandarith cũng đồng ý rằng những người nghèo nhất đang phải rời nhà chuyển đi nơi khác, và kêu gọi công ty Trung Quốc có trách nhiệm về tình trạng này.
“Tôi nghĩ những vấn đề này phổ biến khi một khu vực phát triển quá nóng, khi địa phương có ít không gian để tiếp nhận làn sóng đầu tư Trung Quốc”.
Thậm chí một số người Trung Quốc tự hỏi liệu Sihanoukville có phải nơi thuận lợi để làm ăn không.
Một chủ tiệm đồ ăn Phúc Kiến mở tại đây từ năm ngoái nói tiệm của ông đang khó khăn. “Tôi không kiếm được lợi nhuận vì chi phí cao… tiền thuê cửa hàng nhỏ hàng tháng tốn khoảng 5.000 USD, không biết tôi sẽ duy trì được bao lâu nữa”, ông nói.
Nhưng đối với Jia Jianmin, Sihanoukville vẫn tốt hơn Trung Quốc, nơi mà bốn nhà hàng của ông đang chật vật vì kinh tế đại lục chững lại. Ông tin vào nhà hàng của mình ở Sihanoukville hơn.
“Tôi đầu tư 285.000 USD vào nhà hàng và tin tưởng ở Sihanoukville”, ông nói với South China Morning Post. “Chi phí lao động khá thấp và có rất nhiều tiềm năng”.
Các sòng bạc mới được xây dựng bởi nhà đầu tư Trung Quốc ở Sihanoukville. Ảnh: Getty Images.
Theo Zing.vn
Thành phố Campuchia đánh cược tương lai với tiền của Trung Quốc?
Làn sóng đầu tư ồ ạt từ Trung Quốc "đánh thức" thành phố Campuchia với sòng bạc và hàng loạt dịch vụ, tuy nhiên cái gì cũng có giá của nó.
Sihanoukville cách Bắc Kinh hơn 3.500km, nhưng cảm giác nó giống một thành phố Trung Quốc hơn là một thị trấn bãi biển buồn tẻ ở Campuchia, theo SCMP. Khắp nơi là người nói tiếng Quan thoại. Các nhà hàng Trung Quốc mọc trên những con đường bụi bặm, gần các công trường xây dựng khổng lồ. Khách sạn và sòng bạc "thống trị" đường chân trời.
Làng chài cũ ở miền Tây Nam này từng là nơi yêu thích của "du khách ba lô" giờ đây đang "thay da đổi thịt" hàng ngày. Sự thay đổi này phần lớn được thúc đẩy bởi tiền của người Trung Quốc.
Sòng bạc ở Sihanoukville, phục vụ cho người nước ngoài, vì người Campuchia đánh bạc là bất hợp pháp. (Ảnh: Kristin Huang)
Sihanoukville được đặt theo tên của cố vương Campuchia Norodom Sihanouk, người có quan hệ tốt với cựu chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông, và qua đời tại thủ đô Trung Quốc vào năm 2012. Một năm sau, Bắc Kinh công bố sáng kiến Vành đai và Con đường gây tranh cãi. Cơ sở hạ tầng và kế hoạch đầu tư toàn cầu này đã mang lại sự thay đổi mạnh mẽ cho Sihanoukville, biến nó thành nơi mà người dân địa phương gọi là "thành phố Mao Trạch Đông".
Người Trung Quốc bắt đầu đổ xô đến đây khoảng ba năm trước, với các quy định nhập cư thoải mái khi chính phủ tìm kiếm thêm đầu tư từ nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc. Cộng đồng người Trung Quốc hiện tăng lên con số khoảng 80.000 người - tương đương với số người Campuchia sống trong thành phố, theo thị trưởng Sihanoukville, ông Y Sokleng.
Cảnh sát trưởng tỉnh Chuon Narin cho biết, gần 90% doanh nghiệp trong thành phố, từ khách sạn, sòng bạc đến nhà hàng và tiệm massage, đều do người Trung Quốc điều hành.
Nhưng trong khi sự bùng nổ tạo ra cơ hội, nó cũng mang lại những vấn đề nghiêm trọng cho Sihanoukville.
Vấn đề an toàn và xã hội nhức nhối
Nơi một tòa nhà thuộc sở hữu của Trung Quốc sụp đổ vào tháng 6, làm 28 người Campuchia thiệt mạng. (Ảnh: Kristin Huang/SCMP)
Tháng 6/2019, tòa nhà 7 tầng thuộc sở hữu và do chủ đầu tư Trung Quốc sụp đổ trên đầu các công nhân xây dựng giữa đêm khuya, giết chết 28 người Campuchia. Hàng loạt quan chức chịu trách nhiệm liên đới và một cuộc kiểm tra càn quét được thực hiện trên toàn thành phố. 22 địa điểm xây dựng không có giấy phép - khoảng 10% số các dự án trong thành phố phải ngừng hoạt động, hầu hết đều thuộc sở hữu của người Trung Quốc. Hai tòa nhà mới thuộc sở hữu của người Trung Quốc bị phá hủy sau khi xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sập sau những trận mưa lớn.
Các vấn đề an toàn xây dựng đã khiến người dân địa phương phẫn nộ. "Những hành vi vô đạo đức của người Trung Quốc - sử dụng vật liệu xây dựng không đạt tiêu chuẩn như cát biển trong xi măng, làm tổn hại đến sự an toàn của các tòa nhà - đã gây phẫn nộ cho người dân địa phương", Thị trưởng nói.
Sự bùng nổ xây dựng cũng dẫn đến suy thoái môi trường nghiêm trọng, theo Alex Gonzalez-Davidson, một nhà hoạt động từ tổ chức Mẹ thiên nhiên Campuchia. Vấn đề trở nên trầm trọng hơn bởi các dịch vụ nghèo nàn của thành phố như điện, nước, xử lý rác và nước thải. Rác bị "bỏ quên" trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần, sau đó được đưa đến một cánh đồng ở ngoại ô thành phố, nơi nó hoặc bị đốt hoặc bị để mặc cho thối rữa.
Tỷ lệ các vụ án hình sự ở tỉnh tăng 25% trong năm 2018 so với năm 2017. Vào tháng 7, một phụ nữ Trung Quốc 25 tuổi làm việc tại sòng bạc bị bắn chết trên đường vào đêm khuya. Một người đàn ông Trung Quốc bị bắn giữa ban ngày vào tháng 5. Các nghi phạm người Trung Quốc bị điều tra và bắt giữ.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 3/8 phải đưa ra khuyến cáo du lịch kêu gọi du khách Trung Quốc cẩn thận khi đến Sihanoukville. Trong khi đó, khách Trung Quốc chiếm số lượng lớn nhất trong dòng người du lịch đến Campuchia và đang phát triển, khoảng 1,9 triệu người Trung Quốc đến Campuchia năm 2018, tăng từ 1,2 triệu vào năm 2017.
Với lùm xùm ma túy, mại dâm và cờ bạc bất hợp pháp, Campuchia và Trung Quốc ký một hiệp ước thực thi pháp luật vào tháng 3 để chống tội phạm xuyên biên giới.
Hơn 500 công dân Trung Quốc đã bị bắt giữ trong thành phố và bị trục xuất kể từ giữa tháng 7, hầu hết trong số họ bị phát hiện liên quan đến các vụ lừa đảo trực tuyến, theo truyền thông địa phương.
Giá cao ngất ngưởng, tương lai không biết vào tay ai
Giá thuê tăng đồng nghĩa với việc các gia đình có thu nhập thấp phải di chuyển ra ngoài thành phố, nơi rẻ hơn. (Ảnh: Kristin Huang)
Các nhà sản xuất phàn nàn rằng họ đang mất nhân công vào sòng bạc, trong khi đó người nghèo Campuchia có khả năng kinh doanh nhỏ, nhưng hiện tại họ không thể tiếp tục kinh doanh vì giá thuê mặt bằng rất cao, một chủ doanh nghiệp cho biết.
Tuy nhiên, Thị trưởng Y Sokleng bảo vệ các sòng bạc, nói rằng người dân địa phương không được phép đánh bạc và các khoản đầu tư của Trung Quốc nói chung được hoan nghênh.
"Sihanoukville là một điểm dừng quan trọng cho Sáng kiến Vành đai và Con đường. Chúng tôi (hoạt động như một cây cầu) giữa Trung Quốc và các thành phố Đông Nam Á khác", ông nói. Trung Quốc là nhà đầu tư lớn nhất ở Campuchia, chiếm 30% trong tổng số 3,6 tỷ USD đầu tư nước ngoài năm 2016, theo Hội đồng Phát triển Campuchia.
Thực tế, một số người dân địa phương cũng đang tận dụng cơ hội từ dòng tiền Trung Quốc, khi cung cấp các dịch vụ vận tải, phiên dịch, cho thuê nhà. Một số thanh thiếu niên Campuchia cũng nhìn thấy tương lai việc làm khi được đào tạo nghề miễn phí tại Học viện Bách khoa Hữu nghị Campuchia-Trung Quốc, thuộc đặc khu kinh tế và được xây dựng bằng nguồn tài trợ của Trung Quốc.
Nhưng không phải ai cũng được hưởng lợi từ sự bùng nổ đầu tư này. Maggie Eno, điều phối viên và thành viên sáng lập của M'Lop Tapang, một tổ chức từ thiện bảo vệ trẻ em trong thành phố, cho biết xu hướng này đã gây tổn thất nặng nề cho trẻ em và gia đình nghèo, đặc biệt là trong 18 tháng qua.
"Những gia đình có thu nhập thấp không thể sống ở quê nhà vì tiền thuê nhà quá cao. Họ sống bên ngoài thành phố trong những nơi tồi tàn. Họ không thể vào thành phố vì giao thông khủng khiếp. Ngay cả khi họ sống ở ngoại ô, chi tiêu cho sinh hoạt cũng tăng lên 200 USD một tháng so với cách đây ba năm, chỉ là 30 USD."
Học giả Neak Chandarith đồng ý rằng những người nghèo nhất thành phố bị buộc phải rời khỏi nhà và nói rằng các công ty Trung Quốc nên làm việc với chính quyền địa phương và phải chịu trách nhiệm về tình trạng này.
Giá thuê nhà tăng không chỉ khiến người dân địa phương sống khó khăn hơn - một số nhà đầu tư Trung Quốc cũng đặt câu hỏi rằng liệu Sihanoukville có phải là một nơi tốt để kinh doanh hay không, khi số tiền thu về không bù lại được chi phí bỏ ra quá đắt đỏ.
Tuy nhiên, với chi phí lao động thấp và hàng loạt tiềm năng, Sihanoukville vẫn được nhiều người coi là một sự đặt cược tốt hơn so với Trung Quốc, nơi đang trong bối cảnh kinh tế trì trệ do tác động từ thương chiến với Mỹ.
(Nguồn: SCMP)
PHƯƠNG ANH
Theo VTC
Campuchia có dẹp hoàn toàn sòng bạc online như Trung Quốc yêu cầu? Trước sự giận dữ của Trung Quốc, Campuchia ngưng cấp phép sòng bạc online. Nhưng người trong cuộc hoài nghi quyết tâm dẹp các sòng bạc của nước này vì đây cũng là món lợi lớn. Các sòng bạc trực tuyến tại thành phố cảng Sihanoukville ở Campuchia đã kéo theo làn sóng hàng trăm nghìn người Trung Quốc tới đây làm việc,...