Đừng ỷ bảo hộ, ngành đường Việt hãy “cắp sách” sang học người Thái
Sau hàng chục năm, dù được bao bọc trong chính sách bảo hộ thuế quan, hạn ngạch…, nhưng đến nay, ngành đường vẫn khó cạnh tranh, nhất là với đường nhập từ Thái Lan..
Vẫn ỷ lại bảo hộ!
Tại hội nghị ngành đường được tổ chức tại TP.HCM hồi đầu tháng 6, dù không công bố chính thức nhưng thông tin về đường lậu, giá rẻ được cập nhật chi tiết trong báo cáo, và vẫn cách thể hiện cũ: các doanh nghiệp phản ứng gay gắt với loại đường này.
Theo hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), giá đường lậu nhập khẩu từ Thái Lan đang dao động ở mức 10.100 – 10.700 đồng/kg ở các cửa khẩu như Lao Bảo, Đồng Hà, biên giới Tây Nam. So với giá đường (đường tinh luyện) bán buôn nội địa trung bình từ 13.500 – 14.700 đồng/kg, rõ ràng đường nhập lậu đang rẻ hơn, gây bất lợi cho các nhà máy đường trong nước.
Thu hoạch mía tại cánh đồng của Thành Thành Công ở Tây Ninh. Ảnh: T.L
Từ nhiều năm nay, theo giám đốc một nhà máy đường ở miền Trung, “căn bệnh” đường lậu được các doanh nghiệp lặp đi lặp lại, nhưng vẫn không thuyên giảm. Trung bình mỗi năm, lượng đường lậu nhập tại thị trường nội địa có khi lên đến 1/3 sản lượng sản xuất trong nước, tương đương 300.000 – 400.000 tấn.
Đường lậu chủ yếu có xuất xứ Thái Lan, không chỉ có giá rẻ hơn, mà cách thức mua bán lẫn khả năng cung cấp số lượng lớn cũng tốt hơn các nhà máy nội địa. Điều này dẫn tới, một doanh nghiệp chuyên sản xuất sữa, nước giải khát và bánh kẹo cần hàng trăm ngàn tấn đường mỗi năm, đã tìm cách tiếp cận đường lậu (!?).
Cách nay vài năm, Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã áp dụng mô hình trồng mía công nghệ cao tại Lào. Theo tính toán, giá thành sản xuất đường thô lẫn tinh luyện của HAGL tương đương Thái Lan nhờ quy mô, áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt và thu hồi thêm nhiều sản phẩm sau đường để nuôi bò, trồng cao su, bắp… HAGL từng đề nghị được nhập đường thô vào Việt Nam tinh luyện để bán, nhưng các doanh nghiệp thuộc VSSA phản đối quyết liệt.
Ông Đỗ Thành Liêm – Tổng giám đốc Công ty Đường Viêt Nam (Vietsugar) thừa nhận, sở dĩ đường lậu có đất sống là do có sự chênh lệch giá quá cao với đường nội. Hàng chục năm qua, dù được bảo hộ khá kỹ bằng hàng rào thuế và hạn ngạch, nhưng các nhà máy đường không biết tận dụng cơ hội để nâng cao tính cạnh tranh, nên giá thành sản xuất cao hơn các nước. Buộc họ phải bán giá cao mới có lời.
Mặt khác, vì mức thuế đường nhập khẩu cao, nên các nhà máy đường trong nước cứ “mặc định” bán giá cao. Trước năm 2018, đường nhập khẩu từ các nước ngoài khối ASEAN phải chịu thuế suất nhập khẩu 80 – 85%; từ 1.1.2018, thuế suất nhập khẩu đường từ ASEAN mới giảm về 5% trong hạn ngạch cho phép (mức cũ là 40%), còn nếu nhập ngoài hạn ngạch vẫn chịu mức 25% với đường thô và 40% đường trắng.
Video đang HOT
Tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp như Vinamilk, Coca-Cola, Tân Hiệp Phát… cho biết, nhập khẩu đường từ các nước ASEAN, nếu cộng thuế 5%, phí vận chuyển và các chi phí khác về đến kho, giá vẫn thấp hơn đường nội địa.
Học Thái Lan làm đường
Cả nước hiện có hơn 40 nhà máy đường, nhưng chỉ dưới 10 nhà máy có công suất 8.000 – 10.000 tấn mía/ngày, còn lại là công suất nhỏ, dưới 3.000 tấn; trong khi phải đạt 6.000 tấn/ngày mới đạt lợi thế kinh doanh. Hơn 40 nhà máy đường đang tồn tại, số doanh nghiệp có vùng nguyên liệu cũng không nhiều, ngoài mấy tên tuổi như: Thành Thành Công, Vietsugar, Lam Sơn, đường Cần Thơ…
Theo ông Đỗ Thành Liêm, muốn cho mỗi cân đường có tính cạnh tranh cao phải bắt đầu từ đồng ruộng, chứ không phải từ nhà máy.
Năm ngoái, để dần khép kín chuỗi sản xuất sữa, Vinamilk mua lại 65% cổ phần Đường Khánh Hoà. Sau khi mua, Vinamilk đã đầu tư, mở rộng nhà máy từ công suất 10.000 tấn mía/ngày lên 15.000 tấn mía/ngày bằng công nghệ nhập khẩu từ châu Âu; đồng thời đầu tư vùng nguyên liệu qua các biện pháp liên kết với các viện, trường cải tạo giống mía, liên kết và đầu tư cho nông dân các tỉnh Khánh Hoà, Đắk Nông, Bình Định… để nâng công suất mía từ 60 – 70 tấn/ha, lên 100 tấn/ha.
Mỗi năm Vinamilk cần tới 130.000 – 150.000 tấn đường, cần nguyên liệu bã mía, rỉ mật đường phục vụ chăn nuôi bò sữa, và hơn hết là cần quản lý chất lượng nguyên liệu đầu vào trong sản xuất sữa, nên mới mạnh dạn đầu tư như vậy.
Ông Liêm cho biết thêm, Vinamilk vốn có kinh nghiệm quản trị rủi ro nên giúp Vietsugar cấu trúc lại toàn bộ quy trình quản lý từ sản xuất mía đến chế biến đường tại nhà máy và khâu phân phối lưu thông. “Nếu chỉ sản xuất đường để bán đường, tôi e các nhà máy sẽ rất khó cạnh tranh” – ông Liêm nói.
Sản xuất đường để bán đường, cũng giống như trồng lúa chỉ để bán gạo mà không tạo thêm giá trị trong chuỗi sản xuất, chắc chắn khó cạnh tranh. Chưa kể, do chính sách hạn điền, diện tích trồng mía manh mún, khó áp dụng công nghệ để tăng năng suất, sản lượng, chất lượng đã làm nhiều nhà máy đường gặp khó khăn.
Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) thống kê, năng suất mía trung bình của Việt Nam chỉ đạt 65 – 70 tấn/ha, còn Thái Lan 95 – 100 tấn/ha. Ngoài ra, các nhà máy đường trên thế giới, nhất là Thái Lan, đã biết “tận thu” các phụ phẩm sau đường khá hiệu quả, như sử dụng bã mía để sản xuất điện, sản xuất cồn sinh học từ rỉ mật đường, bán rỉ mật đường, chế biến nguyên liệu thức ăn chăn nuôi…
Hiện các nhà máy đường Thái Lan bán điện giá 11 – 13 cent/kWh, trong khi các nhà máy đường ở Việt Nam chỉ được trả trung bình 5,8 cent/kWh. Như vậy, sản xuất đường ở Thái Lan vừa làm thực phẩm, vừa làm năng lượng; và do thu hồi sản phẩm sau đường tốt giúp giảm áp lực lên giá thành sản xuất, nên đường Thái Lan có tính cạnh tranh cao hơn.
Theo Danviet
"Giọt nước tràn ly" khiến ngành mía đường lo lỗ khủng
Trong lúc tồn kho đường ở mức kỷ lục thì đường lậu vẫn ồ ạt tràn vào thị trường. Điêu nay như giọt nước tràn ly, làm cho nguồn cung đường trong nước vượt xa nhu cầu. Nhà máy đường và nông dân đang lo lắng về một vụ mía đường khó khăn thua lỗ đang bày ra trước mắt.
Nếu đường lậu không được kiểm soát, nhiêu ngươi lo ngai nhiều nhà máy đường trong nước se bi "giêt chêt", nông dân bỏ mía vì thua lỗ. Anh minh hoa.
Thách thức
Tại Hội nghị tìm giải pháp tiêu thụ đường bền vững do Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) tổ chức, đại diện Tập đoàn Thành Thành Công, cảnh báo: Với mức gần nửa triệu tấn đường nhập lậu từ Thái Lan đã làm cho ngân sách quốc gia thất thu gần 2.000 tỉ đồng tiền thuế mỗi năm. Nghiêm trọng hơn là nếu đường lậu không được kiểm soát thì sẽ giết chết nhiều nhà máy đường trong nước, nông dân bỏ mía vì thua lỗ.
Ông Trần Văn Hùng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Mía đường Cần Thơ (Casuco), cho biết: Giá đường loại 1 bán ra tại công ty hiện nay chỉ còn 16.500 đồng/kg giảm rất sâu so với cách nay một tháng. Hiện nay, đường nhập lậu từ bên ngoài đang tràn vào rất nhiều, đường trong nước tồn kho lớn, dự báo giá đường còn "bi đát" hơn, nếu tình hình không được cải thiện sẽ làm ảnh hưởng đến giá thu mua mía nguyên liệu cho nông dân.
"Bức tranh không mấy sáng sủa của ngành mía đường trong năm nay, Casuco đưa ra mức giá bao tiêu cho nông dân cũng không được cao: 900 đồng/kg mía 10CCS tại cầu cảng nhà máy, tuy nhiên nếu giá đường được cải thiện thì Casuco sẽ điều chỉnh giá cao hơn để nông dân được lợi nhuận nhiều hơn" - ông Hùng chia sẻ.
Không chỉ canh cánh với đường lậu, các doanh nghiệp (DN) sản xuất đường đang lo sốt vó với loại đường lỏng chế biến từ bắp nhập từ Trung Quốc. Bà Dương Thị Tô Châu, Phó Tổng giám đốc kinh doanh Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh, cho biết: Theo số liệu DN nắm được, năm 2016 loại đường lỏng (không thể kết tinh) được chiết xuất thủy phân hóa học từ hạt bắp nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc hơn 47.000 tấn vào Việt Nam.
"Đường lỏng Trung Quốc nhập về cảng TP Hồ Chí Minh có giá khoảng 12.000 đồng/kg, rẻ hơn đường trong nước rất nhiều vì đang được hưởng mức thuế 0%. Loại đường này độ ngọt hơn so với đường trắng trong nước nên được các công ty bánh kẹo, nước ngọt tiêu thụ nhiều, giảm mua đường trắng trong nước. Đây có thể là nguyên nhân chính khiến tiêu thụ đường của các công ty mía đường trong nước giảm mạnh, khiến lượng đường tồn kho tăng" - bà Châu lo lắng nói.
Với đường lậu và đường nhập khẩu giá rẻ, ngành mía đường đang đứng trước thách thức rất lớn, khó khăn chồng chất trong vụ mía này.
Giảm diện tích trồng nhưng giá mía vẫn không tăng
Thời hoàng kim của cây mía, diện tích trồng mía tại khu vực ĐBSCL lên đến hàng trăm ngàn hec-ta, thì nay chỉ còn chưa đến một nửa. Mặc dù diện tích mía ngày càng teo tóp nhưng giá mía lại có xu hướng thụt lùi, làm thu nhập của người trồng mía rất bấp bênh.
Băng tải vận chuyển mía đưa vào dây chuyền xử lý tai nha may cua Công ty CP mia đương Thanh Thanh Công Tây Ninh. Anh: ttcsugar.com.vn
Ông Nguyễn Thế Tự, Trưởng phòng NNPTNT huyện Phụng Hiệp, nơi có diện tích trồng mía lớn nhất của tỉnh Hậu Giang, cho biết: Trong những năm gần đây giá mía nguyên liệu chỉ dao động quanh mốc 1.000 đồng/kg. Bình quân giá thành sản xuất 1kg mía tại thời điểm này đã lên đến 750-800 đồng, nếu bán dưới mức giá này là xem như nông dân cầm chắc thua lỗ.
Phân tích những khó khăn của ngành mía đường, ông Trần Văn Hùng, Phó Tổng Giám đốc Casuco, cho rằng: Điểm yếu nhất của ngành mía đường hiện nay vẫn là khâu sản xuất nguyên liệu. Nhằm hỗ trợ nông dân cải thiện năng lực sản xuất, trong những năm qua Casuco đã chủ trì và tài trợ cho rất nhiều chương trình khuyến nông, nhằm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật canh tác, nghiên cứu giống mới năng suất chữ đường cao... nhưng do khâu cơ giới hóa của ta rất yếu nên cho đến nay giá thành sản xuất mía của Việt Nam vẫn còn cao hơn các quốc gia khác.
Điều này đang đặt ra đầu đề bài toán quá hóc búa cho ngành mía đường: nâng giá thu mua nguyên liệu thì giá đường sẽ tăng cao, khó bán; còn nếu giảm giá mua nguyên liệu thì nông dân thua lỗ, bỏ mía, nhà máy đường cũng "chết" theo!
Đối với các nhà máy đường ở khu vực ĐBSCL càng gặp nhiều khó khăn hơn khi vùng nguyên liệu ở đây sản lượng lớn nhưng chữ đường thấp, ép nhiều mà thu hồi đường thấp làm đội chi phí sản xuất lên cao, giảm sức cạnh tranh trên thị trường.
Theo bà Bùi Thị Quy, Chủ tịch Công ty Mía - Đường - Cồn Long Mỹ Phát, năng lực sản xuất mía đường của Việt Nam còn thấp nên đừng mơ đến xuất khẩu, mà không để thua trên sân nhà là quý lắm rồi. Để giữ thị trường trong nước thì Chính phủ cũng cần có biện pháp hạn chế nhập khẩu đường, đồng thời cũng cần có chính sách khuyến khích DN mía đường đẩy mạnh hơn sản xuất các sản phẩm cạnh đường và sau đường như: điện sinh khối từ bã mía, rượu cồn sinh học ethanol... để tăng thêm lợi nhuận cho chuỗi sản xuất.
Theo lộ trình cam kết hội nhập, chính sách bảo hộ sản xuất đang từng bước được gỡ bỏ, áp lực cạnh tranh gay gắt hơn, đây là thời điểm khó khăn nhất mà các DN mía đường và nông dân trồng mía không vận động thì rất khó để tồn tại.
Theo Phu Khơi (Bao Cân Thơ)
Gỡ khó cho sản xuất mía đường trong nước: Kết nối nhà máy với doanh nghiệp Ông Phạm Quốc Doanh - Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) đã có những chia sẻ với phóng viên về những khó khăn nội tại của ngành mía đường, đồng thời nêu những giải pháp thúc đẩy ngành phát triển trong thời gian tới. Ông Phạm Quốc Doanh - Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam. Niên vụ mía...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Động đất 7,7 độ có sức phá hủy như thế nào?

Quảng Trị: Chở 130 kg pháo lậu trên ô tô, bị bắt quả tang

Xe chở học sinh lật trên cao tốc, 2 người bị thương

Bơi qua sông về nhà sau cuộc nhậu, người đàn ông đuối nước tử vong

79 quân nhân sắp sang Myanmar cứu trợ sau thảm họa động đất

Xuất hiện 'hố tử thần' trên quốc lộ 3B sau tiếng động lớn

Lý do Hà Nội, TPHCM cách Myanmar hơn 1.000km vẫn thấy rung lắc vì động đất

Công an phạt tiền nhóm người chặn hẻm quây lưới đánh bóng bàn ở TPHCM

TPHCM: Kiểm tra, xử lý vụ nghi ngộ độc thực phẩm tại hệ thống Trường Tuệ Đức

CSGT thu hồi giấy phép đèn ưu tiên xe cấp cứu chở diễn viên đi sự kiện

Va chạm với xe container, người đàn ông tử vong tại chỗ

Quảng Trị: Chơi đùa ở đập ngăn mặn, một học sinh đuối nước tử vong
Có thể bạn quan tâm

Động đất như bom nguyên tử ở Myanmar: Số người chết tăng vọt lên 1.644
Thế giới
01:17:46 30/03/2025
Chuyển Cơ quan điều tra vụ Trường quốc tế Mỹ bị "vỡ nợ" sau khi đã huy động vài nghìn tỷ đồng
Pháp luật
01:09:20 30/03/2025
Sang tháng 4, có 4 con giáp may mắn vượt bậc, thu hút tài lộc, dễ "hái" ra tiền còn dễ gặp quý nhân
Trắc nghiệm
23:52:43 29/03/2025
Stranger Things, One Piece và những bộ phim "tốn kém" nhất trên Netflix
Hậu trường phim
23:22:37 29/03/2025
Visual của "ông hoàng" G-Dragon làm MXH náo loạn, khẳng định ngôi vương bằng vương miện bạc tỷ!
Nhạc quốc tế
23:17:15 29/03/2025
Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt và cho khán giả tuyệt tác hay nhất 2025
Phim châu á
23:02:12 29/03/2025
'Lưỡi hái tử thần: Huyết thống': Tử thần đã quay trở lại, hứa hẹn gieo rắc nỗi khiếp sợ mới vào mùa hè này
Phim âu mỹ
22:56:41 29/03/2025
Phía "nữ ca sĩ Hàn Quốc" bị ViruSs từ chối không cho lên livestream nói gì sau ồn ào tối qua?
Sao việt
22:52:40 29/03/2025
Chương trinh truyền hình thực tế Hàn Quốc bị hủy bỏ vì bóc lột trẻ em
Tv show
22:42:11 29/03/2025
3 nữ ca sĩ nổi tiếng quê Nam Định là ai?
Nhạc việt
21:47:29 29/03/2025