Đừng vì lợi trước mắt

Ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến không ít người lao động (NLĐ) bị mất việc làm, cuộc sống khó khăn. Do nhiều khoản phải chi tiêu nên có lao động đã lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của BHXH Việt Nam, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi trước mắt và cả lâu dài của NLĐ.

Theo BHXH Việt Nam, một trong những lý do người hưởng BHXH một lần gia tăng trong quý I-2020 là do gặp khó khăn sau khi nghỉ việc, tìm việc làm mới; trong khi đó, cuộc sống vẫn cần rất nhiều khoản chi tiêu. NLĐ ra khỏi hệ thống BHXH không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của họ mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu, nỗ lực của Nhà nước khi thực hiện chính sách an sinh xã hội toàn dân và “không để ai bị bỏ lại phía sau. Nhận BHXH một lần chỉ có thể giải quyết nhu cầu kinh tế trước mắt, nhưng về lâu dài sẽ thiệt thòi khi hết tuổi lao động. Sau này, khi tham gia lại, NLĐ sẽ phải tính thời gian tham gia BHXH từ đầu, giảm cơ hội đủ điều kiện hưởng lương hưu; hoặc nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì mức lương cũng thấp do thời gian đóng góp ít.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Ninh tư vấn người dân sử dụng bảo hiểm tự nguyện (tháng 9-2019). Ảnh: DIỆP CHÂU.

Về vấn đề này, đại diện BHXH Việt Nam phân tích, nếu tham gia BHXH tới khi đủ tuổi nghỉ hưu và đủ điều kiện nhận hưu trí, ngoài tiền lương hằng tháng NLĐ còn được Quỹ BHXH chi trả bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí. Khi người hưởng lương hưu không may qua đời, thân nhân sẽ nhận trợ cấp mai táng và được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần. Khoản tiền NLĐ đóng vào Quỹ BHXH như một khoản tiết kiệm, luôn tăng trưởng qua quản lý và đầu tư của BHXH Việt Nam. NLĐ bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện có thể tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Trong thời gian bảo lưu, nếu không may chết, gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất. Cùng quan điểm với đại diện BHXH Việt Nam, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội, phân tích: Với 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất, một năm NLĐ đóng tương đương 2,64 tháng lương. Nếu nhận BHXH một lần, NLĐ chỉ được nhận 1,5 tháng lương bình quân đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng lương bình quân đóng BHXH cho những năm từ năm 2014 trở đi. Đặc biệt, khi nhận lương hưu, mức lương vẫn được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, BHXH Việt Nam khuyến nghị NLĐ nên cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn nhận BHXH một lần. BHXH Việt Nam tư vấn, trong thời điểm này, NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc không may mất việc có thể đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, hoặc đăng ký hỗ trợ từ gói 62.000 tỷ đồng an sinh của Chính phủ thay vì hưởng BHXH một lần. Khi hết dịch, kinh tế phục hồi, có việc làm trở lại, NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH và được cộng dồn cho sau này.

Với bảo hiểm thất nghiệp, NLĐ được nhận trợ cấp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc; được hưởng chế độ BHYT; được hỗ trợ học nghề. Cùng với đó, NLĐ còn nhận được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí, hoặc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề. “Nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ thiệt thòi khi chưa đến tuổi nghỉ hưu đã tiêu hết tiền dưỡng già. Trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, NLĐ nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề; đăng ký nhận hỗ trợ của Chính phủ, đợi qua đợt khó khăn do dịch Covid-19, NLĐ tiếp tục tham gia thị trường lao động, đóng BHXH để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này”, BHXH Việt Nam khuyến cáo.

Thời gian qua, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo toàn ngành tăng cường tuyên truyền để NLĐ và nhân dân thấy rõ hơn về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong việc ổn định đời sống người dân. Đặc biệt, với giai đoạn dịch bệnh như hiện nay, các quyền lợi BHXH càng mang nhiều ý nghĩa. Chính sách an sinh này không chỉ chăm lo cho cuộc sống trước mắt của NLĐ (trợ cấp thất nghiệp, chăm lo y tế, tai nạn lao động, thai sản) mà còn lo cho lâu dài (hưu trí, tử tuất, y tế). Do vậy, BHXH Việt Nam mong muốn, NLĐ cân nhắc về lợi ích lâu dài để không lựa chọn BHXH một lần, vì lợi ích của NLĐ và quyết tâm của Chính phủ xây dựng hệ thống an sinh xã hội tốt nhất cho nhân dân.

ANH THƯ