Dừng chờ đèn đỏ thế nào để không làm hại hộp số?
Việc điều khiển ô tô số tự động trong đô thị được coi là nhàn nhã và tiện ích với nhiều người. Tuy nhiên nếu không biết dừng đỗ xe với thao tác hợp lý, có thể khiến hộp số này dễ bị hư hại.
Hiện nay nhu cầu dùng ô tô số tự động ngày càng nhiều tại các đô thị lớn trên thế giới. Cũng vì thế các hãng xe đã áp dụng 4 loại công nghệ hộp số tự động cho các mẫu xe từ bình dân đến cao cấp.
Dù khác nhau nhưng điểm chung của các loại hộp số này vẫn đòi hỏi người dùng phải thao tác hợp lý khi dừng, đỗ để tránh hư hại.
Hộp số sàn tự động (AMT)
Đây là loại hộp số tự động đơn giản nên thường chỉ có ở những nước chuộng xe giá rẻ như Ấn Độ. Hộp số sàn tự động AMT không có bàn đạp ly hợp (chân côn), cần sang số có vẻ ngoài giống cần số tự động thông thường. Xe sẽ chuyển chuyển số khi vòng tua và tốc độ phù hợp, vì vậy loại hộp số này chuyển số không mượt như các loại khác.
Hộp số sàn tự động (AMT)
Nếu bạn đang lái xe hộp số AMT, hãy lưu ý rằng nó không khác hộp số sàn về nguyên lý hoạt động. Vì vậy, khi bạn dừng lại, bánh răng sẽ chuyển sang số 1 để xe có thể sẵn sàng vượt lên phía trước ngay khi nhả phanh.
Nếu tài xế giữ phanh trong khi chờ đèn đỏ kéo dài, điều này sẽ chỉ tạo thêm áp lực lên bộ truyền động và sẽ làm mòn phanh nhanh hơn. Lời khuyên là chỉ cần chuyển cần số về “N” và kéo phanh tay, giống như cách làm trên các xe hộp số sàn thông thường.
Hộp số tự động dùng biến mô
Đây là loại hộp số tự động khá phổ biến, thường được biết đến qua cách gọi tự động 4 cấp, 5 cấp, 6 cấp. Bộ biến mô (torque converter) là bộ phận để biến đổi mô-men xoắn, truyền tải sức mạnh từ động cơ tới hộp số, giống như vai trò của ly hợp (côn) trên xe sử dụng hộp số sàn.
Hộp số tự động dùng biến mô
Nếu dùng xe có hộp số này, tài xế có thể để nguyên cần số ở số tiến và đạp giữ phanh nếu thời gian chờ đèn đỏ ngắn dưới 30 giây, sẽ không gây hại cho hộp số.
Tuy nhiên nếu thời gian đỗ trong khoảng 20-25 phút mà vẫn giữ chân phanh không chuyển số, có thể làm nóng chất lỏng bôi trơn trong bộ truyền động. Vì vậy, nếu phải dừng quá lâu, nên chuyển số về trung gian (số N) và kéo phanh tay.
Video đang HOT
Hộp số vô cấp (Continuously Variable Transmission, viết tắt CVT) là một loại hộp số có thể thay đổi tỷ số truyền liên tục mà không phân theo từng cấp số. Hộp số này tạo nên các tỷ số truyền bằng dây đai, không phải bằng các bánh răng như các loại hộp số ô tô khác.
Cũng giống các loại hộp số tự động khác, loại CVT vẫn tạo áp lực lên hệ thống phanh khi người lái lạm dụng việc dừng đỗ không chuyển số.
Hộp số vô cấp CVT trên các xe như Toyota Altis, Honda City…
Bên cạnh đó, nếu dừng đèn đỏ mà tài xế chuyển sang số P (dùng đỗ xe), hệ thống trên xe sẽ tự hiểu người lái đã sẵn sàng tắt máy và ra khỏi xe, khiến khóa cửa tự động mở. Để tránh điều này, tốt nhất nên chuyển sang chế độ không tải (N) và kéo/bật phanh tay.
Hộp số ly hợp kép (Dual Clutch Transmission – DCT) hiện được coi là sản phẩm hiện đại nhất dùng trên các xe ô tô đời mới, cho khả năng chuyển số nhanh và mượt mà hơn số tự động dùng biến mô thông thường.
Hiện tượng quá nhiệt trên hộp số DCT, trong ảnh xảy ra với chiếc Kia Seltos
Tuy nhiên, nhược điểm của hộp số này là dễ bị quá nóng khi lưu thông chậm. Ở Ấn Độ, nhiều chủ xe đã phải đối mặt với vấn đề hộp số DCT bị quá nhiệt khi di chuyển ở đường tắc. Khi dừng đèn đỏ hoặc tắc đường, tài xế giữ thoái quen kiểm soát bằng chân phanh mà không chuyển số không tải, khi ấy ly hợp sẽ phải làm việc vất vả hơn để luôn giữ xe đứng yên. Ly hợp ma sát càng nhiều, nhiệt càng tăng, khi ấy cảnh báo nhiệt sẽ xuất hiện trên màn hình.
Lời khuyên cho tài xế dùng loại hộp số này là nên chuyển sang số N khi dừng xe trên 1 phút. Điều này sẽ giúp bộ ly hợp nguội bớt và sẵn sàng hoạt động trở lại.
Xe số sàn và xe số tự động khác như thế nào, ưu nhược điểm ra sao?
Số sàn và số tự động, 2 hộp số phổ biến nhất hiện nay trên ô tô nhưng không phải ai cũng biết điểm khác biệt chính giữa hai loại này.
Mỗi loại hộp số sẽ có những ưu, nhược điểm khác nhau. Vì vậy, bạn cần hiểu được ưu điểm để phát huy và nhược điểm để hạn chế khi sử dụng mỗi loại hộp số.
Đặc điểm chung của 2 hộp số
Mục đích của hộp số động cơ đều là thay đổi tỷ số truyền để thay đổi tốc độ vòng bánh răng ở các bánh xe chủ động của ô tô. Qua đó, vận tốc, tốc độ của xe sẽ được thay đổi để phù hợp với điều kiện lái xe.
Sự khác nhau của 2 hộp số
1. Hộp số tự động dễ sử dụng hơn
Với việc chỉ có chân ga và chân phanh, các thao tác đối với hộp số tự động ít công đoạn hơn, bạn sẽ không phải lo nghĩ sợ vào sai vị trí số hay sợ chết máy giữa đường. Mọi việc liên quan đến ngắt ly hợp, lựa chọn các cấp số sẽ được hệ thống cơ khí và điện tử điều khiển. Người lái chỉ phải tập trung duy nhất vào việc xử lí tình huống mà không cần lưu ý quá nhiều đến việc lựa chọn cấp số nào cho phù hợp, mức ga bao nhiêu là vừa đủ...
Hộp số tự động dễ sử dụng hơn
Ví dụ rõ nhất là nếu bạn đi trên đường vào giờ cao điểm, việc sử dụng xe có trang bị hộp số tự động sẽ giúp bạn đỡ mỏi mệt hơn hẳn so với hộp số sàn; loằng ngoằng với côn - phanh - ga rồi tay thì chỉnh lái, tay thì nắm cần số...
2. Hộp số sàn rẻ hơn
Với cùng một mẫu xe, bao giờ các phiên bản sử dụng hộp số tự động đều có chi phí đắt hơn từ 1.000 - 3.000 USD hoặc cao hơn nữa tùy các thương hiệu hoặc số lượng các cấp số. Ví dụ chiếc Toyota Innova E sử dụng hộp số sàn 5 cấp có giá bán 728 triệu đồng nhưng với phiên bản Innova G có cùng trang bị động cơ nhưng giá bán là 767 triệu đồng (tất nhiên có khác biệt một số trang bị nhưng giá trị không lớn).
Hộp số sàn rẻ hơn hộp số tự động
3. Hộp số sàn cho niềm đam mê tốc độ
Xin khẳng định, với những quy định hiện hành tại Việt Nam chẳng bao giờ bạn có cơ hội để thử được tốc độ tối đa của một chiếc xe, dù là dung tích nhỏ hơn 1000 cc bởi pháp luật chỉ cho phép tốc độ tối đa là 120km/h (cao tốc Tp Hồ Chí Minh - Trung Lương). Do đó khó có thể biết bạn đạt được tốc độ nhanh bao nhiêu với hộp số sàn hay hộp số tự động.
Hộp số sàn cho niềm đam mê tốc độ
Tuy nhiên, hộp số sàn đáp ứng hầu như tức thời yêu cầu của bạn về sự thay đổi lực kéo và tốc độ, mang lại cảm giác "bốc" hơn. Trong khi đó, không phải hộp số tự động nào cũng làm được việc đấy kể cả với những hộp số có tính năng đi số sàn (độ "trễ" của việc chuyển số lớn).
4. Số sàn có chân côn, số tự động thì không
Một trong 6 điểm khác biệt lớn giữa xe số sàn và số tự động nằm ở chân côn - bộ phận ngắt kết nối giữa trục sơ và thứ cấp của hộp số để giúp lái xe sang số. Đối với xe ô tô dùng số sàn, cần ngắt côn để sang số.
Tuy nhiên, với xe số tự động, chân côn được thiết kế "tự động". Điều này có nghĩa là lái xe không cần sử dụng, do đó, chân côn sẽ biến mất. Các bộ phận còn lại chỉ là còn chân phanh và chân ga.
Số sàn có chân côn, số tự động thì không
Tóm lại, xe dùng số sàn có 03 bàn đạp còn số tự động chỉ có 02 bàn đạp. Thực tế, ở một số xe số tự động, ở vị trí chân côn, các nhà sản xuất ô tô sẽ đặt bàn đạp phanh đỗ (hay còn gọi là phanh tay).
5. Số sàn lái bằng cả 2 chân, số tự động lái bằng 1 chân
Với xe số sàn: Chân phải đạp phanh, ga. Chân trái đạp côn
Với xe số tự động: Chân phải đạp phanh, ga. Chân trái không sử dụng.
Số sàn lái bằng 2 chân, số tự động lái bằng 1 chân
Một số lái xe quen với số sàn nên khi lái xe số tự động cũng sử dụng 02 chân để điều khiển: Chân trái phanh và chân phải ga. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh nghiệm về lái xe ô tô cho biết đây là cách lái sai bởi khi xảy ra tình huống khẩn cấp, lái xe đạp cả 2 chân khiến khó dừng xe hơn. Hơn nữa, lái xe số tự động bằng 02 chân chỉ dùng cho các tay đua hay những người chuyên off-road để tận dụng sức kéo của động cơ.
6. Thiết kế cần số
Cần số xe số sàn
Thông thường, cần số sàn chỉ có một kiểu với các vị trí đẩy số. Trong khi đó, đối với xe số tự động, do liên kết điện tử với hộp số nên nhà sản xuất có thể thỏa sức sáng tạo hình thức và các vị trí khác nhau cho cần số. Có thể là dạng cần giống số sàn, dạng tròn hay có thể gắn trên vô-lăng hay bảng tablo.
"Bỏ túi" kinh nghiệm lái xe số tự động an toàn và tiết kiệm Với một số tài xế tại Việt Nam, hộp số tự động vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ. Có không ít những trường hợp đã xảy va chạm do chưa thao tác quen với trang bị mới này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những kinh nghiệm lái xe số tự động an toàn và tiết kiệm. Ảnh minh...