Đưa vụ án chấn động dư luận thành phim, “When They See Us” của Netflix đáng xem nhất thời điểm hiện tại

Bốn tập phim mà When They See Us đem lại những giá trị không chỉ dừng ở mức “hay” đơn thuần mà còn có thể truyền cảm hứng cho người xem.

Từ đầu 2019, chúng ta được thưởng thức khá nhiều sản phẩm với chất lượng ổn từ Netflix như Love, Death & Robots, The Haunting of Hill House, You, Sex Education, hay gần nhất là The Perfection với nhiều cú plot twist khiến khán giả bùng nổ. Nhưng với When They See Us được trình chiếu vào ngày 31/5 gồm 4 tập phim, nó đã đem lại không chỉ ở mức “hay”, đây là tác phẩm truyền cảm hứng, tạo được chiều sâu đến mức ám ảnh người xem.

When They See Us tóm tắt lại diễn biến vụ án gây chấn động New York ngày 19/4/1989

Vào tối ngày 19/4/1989 ở Harlem, New York xảy ra một vụ cưỡng hiếp hành hung một phụ nữ dã man@ khiến cho mọi con mắt của công chúng đổ dồn sự chú ý vào sự kiện này, đặc biệt là khi xung quanh thời điểm đó vấn nạn cưỡng hiếp đang khá nhức nhối trong xã hội. Khi một chuỗi những hành vi bị lên án gay gắt bởi công chúng thì sức ép lên cánh báo chí, các cơ quan chức năng cũng ngày một nặng nề hơn. Điều đó dẫn đến những kết cục không mấy tốt đẹp sau này cho các nhân vật chính trong câu chuyện.

Nạn nhân là Trisha Meili – một phụ nữ da trắng vừa rời chỗ làm, đi chạy bộ ban đêm như thói quen bình thường, không may khi đi vào con đường tối đã bị thủ phạm hành hung, lôi vào bên vệ đường, cưỡng hiếp, lại tiếp tục tấn công cho tới khi ngất lịm đi. Cuối cùng bị bỏ lại cho tới chết. Nạn nhân được tìm thấy trong tình trạng mạng sống thoi thóp, máu me khắp nơi. Hiện trường là một cảnh tượng cực kỳ ám ảnh.

Cùng vào tối hôm đó, một nhóm gồm 20 – 30 nam thanh niên da màu độ tuổi thiếu niên tụ tập ở công viên Central (Central Park) la lối, trêu chọc những người da trắng đạp xe trong công viên, quấy phá, thậm chí là có hành vi bạo lực, đánh đập một người đàn ông da trắng trung niên. Người dân xung quanh hoảng hốt lập tức gọi cảnh sát tới, bắt giữ vài người đưa về đồn trong khi số còn lại chạy trốn thoát.

Sau đó, cảnh sát và các thám tử đã đưa ra những lập luận vô cùng sơ sài, chẳng có tí bằng chứng cụ thể xác đáng nào, đưa bốn thiếu niên (ba da màu, một latinh): Antron McCray, Kevin Richardson, Yusef Salaam, Raymond Santana vào diện tình nghi ngay lập tức. Tiếp theo đó bắt đầu tiến hành tra khảo, lấy lời khai mặc kệ sự thật là những đứa trẻ chỉ ở trong độ tuổi 14 cho đến 16, không có người giám hộ pháp lý (bố mẹ) ở bên.

Trong tập đầu tiên, bộ phim đã thể hiện lại những khung cảnh các thành viên của “Central Park Five” bị tra khảo một cách bạo lực, đáng lên án trong khi không có người giám hộ kề bên, không được nói lên tiếng nói thật sự của mình, không được cung cấp bất cứ quyền công dân nào bao gồm việc có luật sư. Quá trình đó khiến người xem không thể kiềm được lòng, bởi nó gây ra cảm xúc phẫn nộ khi những đứa trẻ chưa đủ tuổi trưởng thành bị gán ghép vào một tội danh mà chúng còn chẳng biết tí gì về nạn nhân, hay thời điểm, địa điểm vụ án xảy ra. Những tên thanh tra, viên chức cảnh sát liên tục hét vào, đưa ra những câu hỏi như quá trình hiếp dâm như thế nào, lý do vì sao.

Phải nói bộ phim đã làm khá tốt ở những cảnh này, lấy được sự đồng cảm của khán giả dành cho những nhân vật chính bởi chính sự tàn nhẫn, dã man của các viên chức kia khi ép cung, dụ dỗ và gượng ép bắt những đứa trẻ phải nhận tội, đổ tội lẫn nhau dù chúng thậm chí còn chưa bao giờ gặp mặt hay biết tới sự tồn tại của nhau. Hãy thử tưởng tượng những người quen của mình ở độ tuổi đó hay thậm chí chính bản thân bạn trong tình huống đó, bị gán ghép tội danh cưỡng hiếp và hành hung một người phụ nữ rồi bỏ mặc cho tới chết, hoang mang tột độ, không tìm thấy tiếng nói của mình, liên tục bị nhồi nhét vào đầu những lời dối trá và đặc biệt là không có bất kỳ một người thân nào ở bên.

Ray bị còng tay ngồi tra khảo suốt 10 mấy tiếng đồng hồ liền không thức uống, đồ ăn

Vấn nạn phân biệt chủng tộc và những cái nhìn không đúng đắn đối với cả một nền văn hóa dân tộc

Người phụ nữ tóc vàng kia nhanh chóng liên kết hai sự kiện nhóm thanh niên da màu phá rối ở công viên Central lại với vụ án cưỡng hiếp mà không hề đắn đo hay suy luận logic và xem xét nhiều khía cạnh hơn. Chưa có bất kỳ chứng cứ nào mà chỉ chăm chăm vào làm sao lấy được lời khai thú tội của những đứa nhỏ, đưa ra hàng loạt lời nói ác mồm độc miệng rằng bọn trẻ da màu xứng đáng nhận hình phạt cho cái thể loại quái vật như chúng.

“Nếu như không phải là những đứa trẻ da màu, liệu mọi chuyện có đi theo chiều hướng khác?” là câu hỏi mà có lẽ ai khi xem phim cũng sẽ nghĩ tới. Với ví dụ khác gần đây – “See You Yesterday” được trình chiếu trên Netflix, việc đem vấn nạn phân biệt chủng tộc gây tranh cãi lên tác phẩm phim ảnh không còn xa lạ, là một cách để lên án, lan truyền thông điệp tới mọi người. 5 đứa trẻ trong vụ án này chỉ vì có tham gia vào cuộc “diễu hành, ẩu đả” ở công viên mà bị gán ghép vào tội danh nghiêm trọng như vậy, vì màu da, xuất thân mà bị đóng khung trong cái mác những kẻ không ra gì, tội phạm nguy hiểm đáng bị trừng phạt.

Kevin khi ấy mới chỉ 14 tuổi

Gây ức chế nhất là trường hợp của Korey Wise (đã đủ 16 tuổi) – thành viên cuối cùng của Central Park Five, là bạn thân của Yusef Salaam. Vào đêm 19/4 vì lời rủ rê của Yusef mà cũng tham gia vào nhóm thanh niên đi vào công viên. Sau đó khi Yusef bị cảnh sát đưa về đồn lấy lời khai, Korey cũng đang có mặt ở kế bên. Vì không muốn bạn gặp bất cứ chuyện trắc trở nào nên đã đi theo, ngồi bên ngoài đồn đợi suốt hàng giờ đồng hồ.

Yusef và Korey

Có phân cảnh những đứa trẻ lần lượt đi đến phiên tòa ra phán quyết cuối cùng, ở đó hàng dài cộng đồng người da màu đã đứng giơ biển cổ vũ, hô to khẩu hiệu. Họ quyết tâm cùng nhau bảo vệ, đứng lên chống lại cái nhìn không đúng đắn của xã hội khiến người xem phải nể phục và rùng mình bởi chính sự mạnh mẽ trong ý chí của họ.

Khi tương lai ở trước mặt bỗng chốc tan biến sau một đêm

Bộ phim gắn mác 16 vì thế độ tuổi thiếu niên sẽ không có nhiều điều kiện thưởng thức bộ phim. Nhưng nếu là một khán giả độ tuổi trưởng thành rút ra được nhiều điều sau những gì bộ phim mang lại, bạn sẽ cảm thấy ám ảnh, cảm xúc rất dữ dội khi đặt mình vào các nhân vật. Xã hội từ lâu đã quen với nhận định rằng những đứa trẻ da màu hư hỏng, tụ tập, chơi thuốc, quen với hành vi bạo lực thì mong chờ gì nhiều ở tương lai. Nhưng thực chất ai cũng sẽ có nhu cầu thể hiện bản thân mình để dành được sự tôn trọng từ xã hội. Họ cũng như vậy, sẽ có những ước mơ, cố gắng để trở thành một con người tốt đẹp dù hiện thực xã hội chèn ép, gây khó khăn.

Kevin, Antron, Ray, Yusef, Korey đã mất cả thanh xuân của mình dành thời gian để trả giá cho tội lỗi của một ai đó khác, nhận lại biết bao sự chì chiết, lời xấu, sự ghét bỏ của xã hội đối với mình.

Dòng cảm xúc mà phim đem lại chính là yếu tố đắt giá nhất

Câu chuyện của các nhân vật chính sẽ khiến cảm xúc dâng trào tới mức độ khi đã đạt đỉnh điểm thì ở những tập tiếp theo cũng sẽ khiến bạn phải rơi lệ. Không chỉ là một cảnh phim nhất định mà cả một quá trình bộ phim đều mang màu sắc bi thương. Kể cả những phân cảnh rất bình thường, chỉ là những cuộc đối thoại không nhằm mục đích đẩy cao trào cảm xúc khán giả, nhưng vẫn có thể khiến người ta cảm thấy đau nhói vô cùng, thương xót các nhân vật và thấu hiểu được chính câu chuyện của họ.

Những đôi mắt vô hồn không còn tí hy vọng vào tương lai bất lực chịu đựng xã hội vô lý. Chúng phải chịu đựng, đánh mất phần lớn tuổi trẻ để rồi khi quay trở lại với xã hội sau thời gian dài nhận lại được những ánh mắt kỳ thị xa lánh, bị đánh giá thấp, khinh rẻ. Xã hội không tiếp nhận và tạo một con đường cho họ được quay trở lại hòa nhập với cộng đồng.

Ray sau khoảng thời gian dài và quay trở lại với xã hội

Không một nơi nào chấp nhận anh vào làm việc với tiền án hình sự như vậy

Chịu sự khinh bỉ của người mẹ kế

Tập cuối về khoảng thời gian mà Korey Wise – thành viên duy nhất trong Central Park Five đủ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý như người trưởng thành, bị đưa đến những nhà tù giam khắc nghiệt, lấy đi nhiều nước mắt của khán giả nhất. Một đứa trẻ da màu bị thả vào môi trường bạo lực, mang tội danh cưỡng hiếp hành hung phụ nữ sẽ bị đánh đập tới mức độ nào. Korey nhiều lần khốn đốn, sợ hãi tột độ, trải qua bao nhiêu nhà tù khác nhau, “tồn tại” trong sự đơn độc, đánh mất đi quá nhiều thứ.

Korey khoảng thời gian kinh khủng trong nhà giam

Tạm kết

When They See Us là phim mà ai trong chúng ta cũng nên dành thời gian để thưởng thức. Sự khắc nghiệt và vùi dập của xã hội có thể to lớn, phá hủy đi tinh thần của một con người. Ví dụ như The Pursuit of Happyness (do Will Smith đóng chính), không có kịch bản liên quan tới When They See Us nhưng đều nói lên hoàn cảnh của con người sống trong xã hội. Họ không có bất cứ “đặc quyền”, sống cuộc đời khốn khổ nhưng vẫn vượt qua định kiến nơi đáy xã hội.

Trailer “When They See Us”

When They See Us hiện đang lên sóng trên Netflix.

Theo Trí Thức Trẻ