Dứa dưỡng sức, chữa bệnh đường tiêu hóa

Do có nhiều chất đường (saccharose 12,43% và glucose 3,21%), nhiều vitamin A, B, C… nên dứa là loại quả ăn bổ dưỡng, dễ tiêu hóa, lợi tiểu, tẩy độc.

Dứa, thơm hay còn gọi là khóm tên khoa học là Ananas comosus (L.) Merr., thuộc họ dứa (Bromeliaceae). Dứa là loại cây thảo có thân ngắn nhưng mang nhiều rễ khí sinh, với các lá dài phân bố đều xòe ra tứ phía hình hoa thị. Trên thân và nách lá có một số chồi (người ta dùng chồi để nhân giống).

Khi cây đã lớn, từ chùm lá đó mọc ra một thân dài 30 – 40cm, mang một cụm hoa bông trên đó đính nhiều hoa đều màu tím. Quả phức, hình ống hay hình đầu cụt, giữa có lõi (thực chất là phần nối tiếp của thân chính) phía trên ngọn quả còn có một chồi gồm nhiều lá ngắn, gọi là chồi ngọn, dùng để nhân giống.

Phân bố và sinh thái: Dứa đã được đem trồng ở hầu hết các nước nhiệt đới và một số nước cận nhiệt đới, mùa đông không lạnh lắm. Giống dứa trồng phổ biến nhất trên thế giới là cayenne (chỉ trồng thâm canh và ở khí hậu mát), thứ đến là spanish trồng nhiều ở các nước nhiệt đới. Dứa victoria được trồng trong sản xuất lớn.

Ở nước ta, hiện trồng phổ biến nhất là giống queen (victoria). Giống cayenne cũng có, khá nhiều ở Đức Trọng, Đà Lạt (Lâm Đồng), và dứa spanish (dứa ta) chỉ trồng lẻ tẻ trong nhân dân. Dứa victoria có thịt vàng giòn, độ đường cao nhưng sản lượng thấp. Dứa cayenne nhiều nước hơn. Còn dứa spanish cho sản lượng thấp hơn nhưng quảng canh được.

Chế biến làm thực phẩm: Dứa được đánh giá cao hơn chuối về chất lượng: mùi thơm đặc sắc, màu sắc quả hấp dẫn, nhiều đường, đồng thời độ chua cũng cao, lại nhiều nước, hợp khẩu vị. Có thể ăn kèm thức ăn như một loại rau. Đặc biệt trong quả dứa, có một chất men là bromelin giúp cho việc tiêu hóa các chất protein giống như pepsin ở đu đủ, nên người ta hay dùng dứa làm món ăn khai vị.

Dứa giúp cho sự sinh trưởng và dưỡng sức, dùng khi ăn uống không tiêu, khi bị ngộ độc… (nguồn ảnh: internet)

Thường thì người ta dùng dứa để xào, nấu canh với thịt, cá. Ngọn dứa non dùng làm rau nấu canh ăn được như quả. Dứa có thể dùng thái lát ăn với cơm, cũng có thể dùng muối dưa. Lựa dứa chín, ngọt, gọt bỏ vỏ, khoét sạch mắt dứa, cắt ra từng khoanh mỏng. Dùng muối bột xoa lên mặt các khoanh dứa cho đều rồi để vào keo đậy kín. Nếu không ướp muối thì đổ nước mắm vào ngâm. Sau 3 ngày, miếng dứa đã ngấm mắm, muối, người ta cho thêm tỏi, ớt và đường cát vào trộn đều, để dành ăn với cơm.

Do có nhiều chất đường (saccharose 12,43% và glucose 3,21%), nhiều vitamin A, B, C… nên dứa là loại quả ăn bổ dưỡng, dễ tiêu hóa, lợi tiểu, tẩy độc.

Sử dụng làm thuốc: Dứa được chỉ dẫn làm thuốc trong các trường hợp thiếu máu, thiếu khoáng chất. Nó giúp cho sự sinh trưởng và dưỡng sức, dùng khi ăn uống không tiêu, khi bị ngộ độc, bị xơ cứng động mạch, viêm khớp, thống phong, sỏi và dùng trị chứng béo phì.

Nó được dùng chữa bệnh đường tiêu hóa, tiêu viêm, giảm phù, điều trị vết thương, vết phỏng. Người ta dùng quả thật chín để ăn hoặc dùng nước chiết từ quả, dùng quả ép lấy nước. Dịch ép lá và quả chưa chín dùng tẩy, nhuận tràng, mỗi lần dùng 15 – 20 ml.

Chú ý là phụ nữ có thai không nên dùng vì có thể gây sẩy thai.

Lá dứa non, giã vắt lấy nước cốt hay sắc uống chữa sốt nóng, liều dùng 20 – 30 g. Rễ cây dứa sắc uống chữa tiểu tiện không thông, đái ra sạn sỏi, liều dùng 20 – 30 g.

(Theo Khoa hoc phổ thông)