Dư luận Trung Đông và những ảnh hưởng từ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020
Dư luận khu vực Trung Đông đang rất quan tâm tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ bởi các chính sách của nước này sẽ tác động mạnh mẽ tới an ninh, hòa bình ở khu vực.
Một số nước Arab ôn hòa mong rằng ông Donald Trump sẽ chiến thắng bởi nếu ứng cử viên đảng Dân chủ, Joe Biden chiến thắng sẽ dẫn đến sự thay đổi chính sách ở Trung Đông và làm bất lợi cho họ, nhất là khi các nước này đang có mối quan hệ tốt với chính quyền Donald Trump.
UAE, Bahrain, Sudan, Saudi Arabia và một số nước vùng Vịnh khác muốn ông Donald Trump tái đắc cử để thúc đẩy hòa bình, củng cố quan hệ đồng minh, ngăn chặn các mối đe dọa từ Iran. Israel cũng ủng hộ một đồng minh thân cận và sát cánh như ông Donald Trump và các thành viên gia đình ông với những gì đã làm cho Israel trong nhiệm kỳ vừa qua. Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã thu được hàng triệu USD từ những người Hồi giáo và Do Thái giáo.
Tổng thống Trump và ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, người Palestine muốn một tổng thống ôn hòa là ông Joe Biden để tiếp tục theo đuổi khát vọng hòa bình và một nhà nước độc lập. Iran cũng ủng hộ ông Joe Biden bởi chính sách “mềm mại”, lựa chọn đối thoại chứ không phải đối đầu và gây sức ép như chính quyền Donald Trump. Một số nước Arab khác như Libya, Syria muốn ông Joe Biden chiến thắng để tránh đối đầu với chính quyền Donald Trump mà họ cho là “hiếu chiến”.
Khu vực Trung Đông có tầm quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ, không chỉ vì tầm quan trọng kinh tế, địa chính trị của khu vực này mà còn vì sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa các cường quốc. Do đó, vẫn có những hằng số chung trong chính sách này dù ai làm tổng thống. Nếu có khác nhau đó chỉ là cơ chế và công cụ thực hiện chính giữa Đảng Cộng hòa hay Đảng Dân chủ.
Nếu ông Donald Trump thắng cử, chính sách của Mỹ đối với Trung Đông sẽ tiếp tục như cũ với các công cụ cứng rắn, đơn phương và tuân thủ tầm nhìn. Cụ thể với Iran, ông Donald Trump tiếp tục áp dụng chiến lược gây sức ép tối đa. Ông Donald Trump sẽ tiếp tục chứng minh rằng ông là Tổng thống Mỹ thực hiện đầy đủ nhất những lời hứa, ủng hộ Israel, thúc đẩy hòa bình giữa Israel và các nước Arab, tiếp tục thỏa thuận thế kỷ.
Nếu ông Joe Biden thắng, rất có thể chính sách của Mỹ sẽ thay đổi với xu hướng kết hợp các công cụ quyền lực cứng và quyền lực mềm trong việc thực hiện các mục tiêu của mình ở khu vực Trung Đông chứ không phải vũ lực và răn đe như chính quyền Cộng hòa. Với Trung Đông, chính sách của ông Biden dựa trên việc duy trì các mối quan hệ kinh tế, quân sự và chính trị với các đồng minh truyền thống, thúc đẩy sự can thiệp hiệu quả vào Trung Đông và tăng cường ảnh hưởng của Mỹ trong việc can thiệp giải quyết các cuộc khủng hoảng của khu vực. Với vấn đề Iran, ông Biden sẽ quay trở lại ký thỏa thuận hạt nhân và sẽ kết hợp chính sách tiềm năng của mình đối với Iran giữa quyền lực cứng rắn,chính sách trừng phạt và đối thoại. Với xung đột Israel – Palestine, ông Biden sẽ tìm kiếm một công thức mới để giải quyết và thúc đẩy giải pháp hai nhà nước.
Cả ông Donald Trump và ông Joe Biden đồng ý giảm sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực xuống mức thấp nhất có thể, và trong trường hợp cần thiết nên duy trì từ 1.000 – 5.000 binh sĩ từ lực lượng đặc biệt hỗ trợ các nước trong khu vực đối đầu với các nhóm khủng bố./.
Thế giới 'nín thở' chờ người đắc cử tổng thống Mỹ
Nếu thế giới được quyền bầu cử tổng thống Mỹ, Israel có lẽ sẽ là một trong những nơi bỏ phiếu nhiều nhất cho Trump.
Từ khi Donald Trump trở thành ông chủ Nhà Trắng, chính phủ cánh hữu của Israel nhận được nhiều lợi ích chính trị và sự ủng hộ tối đa, với đỉnh cao là các thỏa thuận bình thường hóa với ba quốc gia Arab, khiến quan hệ giữa các nước Trung Đông với quốc gia Do Thái bỗng trở nên bớt thù địch.
Một chiến thắng dành cho ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden dường như sẽ là tổn thất nghiêm trọng đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Sallai Meridor, cựu đại sứ Israel tại Mỹ, cho biết quan hệ hai bên sẽ "có nhiều ánh sáng hơn" nếu Trump nắm quyền.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden trong các cuộc vận động lần lượt ở Wisconsin hôm 30/10 và Florida hôm 29/10. Ảnh: AFP.
Các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ luôn thu hút sự chú ý toàn cầu. Tuy nhiên, ngày 3/11 năm nay được cho là đặc biệt hơn cả, khi tin tức về cuộc bầu cử và Tổng thống Trump tràn ngập mặt báo, khiến hầu hết người dân thế giới "nín thở", điều mà chỉ một vài lãnh đạo trong lịch sử làm được. Sau 4 năm quay lưng với đồng minh và "mở lòng" với các đối thủ truyền thống, thế giới đang chờ xem liệu nước Mỹ những năm tới có tiếp tục cách tiếp cận gai góc đó nữa hay không.
Theo bình luận viên David Halbfinger của NY Times, ít có quốc gia nào theo dõi bầu cử Mỹ trong thấp thỏm hơn Trung Quốc. Căng thẳng trong một loạt vấn đề, từ thương mại, công nghệ, Covid-19 đến Hong Kong hay Đài Loan, khiến quan hệ hai nước xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.
Mặc dù vậy, giới chức Trung Quốc dường như không hy vọng việc Trump thất cử sẽ mang lại bất cứ cải thiện nào. Thay vào đó, với giọng điệu ngày càng cứng rắn của Biden với Trung Quốc, Bắc Kinh giờ đây có lẽ còn coi ông là thách thức phức tạp hơn.
Truyền thông Trung Quốc mô tả chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm nay là "cuộc đối đầu đáng xấu hổ giữa hai ông già". Tạp chí Tài Kinh của nước này thậm chí đặt câu hỏi: "Tại sao buổi tranh luận tổng thống Mỹ trông giống như cuộc cãi lộn trong chợ?".
Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dường như nhắm thẳng vào Tổng thống Trump, khi phát biểu vào tuần trước rằng "trong thế giới đương đại, chủ nghĩa đơn phương, chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa vị kỷ cực đoan sẽ không bao giờ hiệu quả".
Tại Nga, nơi Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cáo buộc có những nỗ lực bí mật nhằm giúp Trump tái đắc cử, các hãng tin tức ủng hộ Điện Kremlin nhấn mạnh khả năng xảy ra bạo lực và hỗn loạn vì bầu cử Mỹ. "Có phải Mỹ đang tiến gần nội chiến hay không?" là tiêu đề một bài viết của Komsomolskaya Pravda, một tờ báo phổ biến ở Nga.
Tuy nhiên, phần lớn người Nga đánh giá sẽ không có khác biệt nào xảy ra với họ dù ai đắc cử tổng thống Mỹ. "Đối với Nga, Trump là một tổng thống tốt, nhưng điều đó không quan trọng. Việc cần quan tâm là Putin lãnh đạo tốt nước Nga", Arsen Arutyunyan, chủ một doanh nghiệp nhỏ ở Moskva, nêu ý kiến.
Đối với các đồng minh châu Âu, việc Trump tái đắc cử lại giống như lời xác nhận rằng Mỹ đang từ bỏ vai trò lãnh đạo liên minh với phương Tây. Hàng loạt trang nhất và chương trình tài liệu của Đức đăng những tiêu đề như "Trump điên rồ và Thảm họa của Mỹ".
Ngoài việc hoài nghi tư cách thành viên trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Trump còn được cho là coi Liên minh châu Âu (EU) là đối thủ, cố gắng chia rẽ các nước trong khối, thể hiện qua việc ủng hộ Brexit, đồng thời thúc đẩy chủ nghĩa dân túy cánh hữu.
Nhiều người châu Âu lo ngại nhiệm kỳ thứ hai của Trump thậm chí cực đoan và thiếu kiềm chế hơn, với nhiều hành động cảm tính hơn, tương tự phản ứng gây tranh cãi trước đại dịch Covid-19. Ông chủ Nhà Trắng đã phớt lờ ý kiến của giới chuyên gia, chế giễu những người đeo khẩu trang và nhấn mạnh virus "sẽ biến mất một cách kỳ diệu".
Ngược lại, việc Biden bước vào Nhà Trắng sẽ được chào đón như "màn trở lại của sự cấp tiến", theo nhà phân tích quốc phòng người Pháp Francois Heisbourg.
Giới chức Anh tỏ ra lưỡng lự hơn, xuất phát từ quan hệ tốt đẹp giữa Tổng thống Trump và Thủ tướng Boris Johnson. Thêm vào đó là việc Trump ủng hộ Brexit, còn Biden thì không. London lo ngại ứng viên Dân chủ sẽ không chú trọng thỏa thuận thương mại hậu Brexit giữa hai nước, hiện là ưu tiên hàng đầu của họ với Washington.
Tuy nhiên, người dân Anh không lo nghĩ quá nhiều như chính quyền, bởi họ mất thiện cảm với Trump đến mức các chuyến thăm Anh của Tổng thống Mỹ phải lên kế hoạch để tránh biểu tình lớn. Những cuộc thăm dò cũng cho thấy Biden được yêu thích hơn hẳn.
Bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra thế nào. Video: CNN.
Tại Nam Mỹ, cuộc đối đầu vào ngày 3/11 vô cùng quan trọng với hàng nghìn người xin tị nạn mắc kẹt ở biên giới phía bắc Mexico đang nuôi hy vọng đặt chân lên "miền đất hứa".
Joel Fernandez Cabrera, người đàn ông Cuba đã chờ suốt một năm tại Matamoros, Mexico, cho biết lợi thế của Biden trong các cuộc thăm dò giống như "phao cứu sinh" giúp anh giữ vững tinh thần. "Mọi người đều đang dõi theo cuộc bầu cử, bởi đó là tia hy vọng duy nhất của chúng tôi. Nếu Biden thắng, tất cả sẽ đi ăn mừng", Cabrera cho hay.
Trong khi đó, một số người Venezuela lại mong muốn Trump tiếp tục điều hành nước Mỹ, xuất phát từ sự không hài lòng với chính quyền Tổng thống Nicolas Maduro. "Trump là người soi rọi các vấn đề của Venezuela, khiến cả thế giới quan tâm đến tình hình tại đây", Julio Urribarri, giáo sư 66 tuổi ở thành phố Maracaibo, Venezuela, nhận xét.
Sức hút của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ cũng hiện diện ở châu Phi. Tại Nigeria, nơi người dân chủ yếu theo đạo Hồi và Cơ đốc, các nhà thờ tràn ngập lời cầu nguyện cho Trump đắc cử. "Bạn phải đồng hành cùng Trump. Ông ấy đã đưa Cơ đốc giáo vào Nhà Trắng", Đức cha John Joseph Hayap, chủ tịch Hiệp hội Cơ đốc giáo Nigeria, cho hay.
Một trong những bình luận liên quan đến châu Phi gây chú ý gần đây của Trump là đề xuất Ai Cập cho nổ đập Đại Phục hưng của Ethiopia trên sông Nile, dự án trị giá 4,6 tỷ USD, bởi cho rằng công trình gây tổn hại cho người dân Ai Cập. Phát ngôn của Tổng thống Mỹ được cho là làm tồi tệ thêm một trong những tranh cãi lớn nhất tại châu Phi, đồng thời gia tăng sự phân cực trong quan điểm về bầu cử Mỹ năm nay.
Các nhà phân tích cho biết nhiều người Ethiopia ủng hộ Biden. Trong khi đó, Yasser Rezk, nhà báo Ai Cập thân cận với Tổng thống Abdel Fattah el-Sisi, cho biết người dân nước này "đặt cược" vào chiến thắng của Trump. "Thật không may, chúng tôi không được quyền bỏ phiếu", Rezk nói.
Tại châu Á, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thường ca ngợi chính sách đối ngoại gần gũi của người đồng cấp Mỹ với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, đánh giá đây là cơ hội tốt hơn để đạt được bước đột phá trên bán đảo, so với các cuộc đàm phán cấp thấp hơn mà Biden có khả năng sẽ theo đuổi.
Tuy nhiên, công chúng nước này lại tỏ ra mệt mỏi với "những lời có cánh" giữa Trump và Kim, người đã cho nổ tung văn phòng liên lạc liên Triều. "Trump nhiều lần khiến người Hàn Quốc ngỡ ngàng, buộc họ lúc nào cũng phải trong trạng thái đề phòng", Cheon Seong-whun, cựu lãnh đạo Viện Thống nhất Quốc gia của Hàn Quốc, cho biết.
Tại Trung Đông, nơi chính sách đối ngoại của Trump có tác động lớn nhất, chiến thắng dành cho đảng Dân chủ có thể khiến các lãnh đạo Arab Saudi và Thổ Nhĩ Kỳ "mất bạn" ở Mỹ, thúc đẩy Arab Saudi đề nghị bình thường hóa quan hệ với Israel, theo bình luận viên Hisham Melhem của tờ báo Lebanon Annahar Al Arabi.
Mặc dù vậy, việc Trump tái đắc cử chưa chắc đã là "điềm lành" dành cho Israel. Theo giới quan sát, Tổng thống Mỹ sau khi bước sang nhiệm kỳ thứ hai sẽ không còn chịu áp lực phải lấy lòng những cử tri theo đạo Tin lành ủng hộ chính sách đối ngoại với Israel, từ đó dẫn tới hạ nhiệt với Iran, khiến Israel lo lắng.
Cựu đại sứ Meridor đánh giá Trump rõ ràng mang lại lợi ích cho Israel, nhưng nước này vẫn nhận thức được sự suy giảm vai trò lãnh đạo thế giới của Mỹ trong 4 năm qua.
"Mối quan tâm lớn nhất đối với Israel chỉ là sức mạnh của nước Mỹ", ông nói.
Các ứng viên Tổng thống Mỹ tốn bao nhiêu chi phí tranh cử? Các chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ từ trước tới nay vẫn luôn tốn kém, đòi hỏi khoản tiền lớn để quảng bá tên tuổi và hình ảnh khắp cả nước. Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ từ trước tới nay vẫn luôn tốn kém với các khoản chi phí lên tới hàng trăm triệu USD để quảng bá tên tuổi...