Du học tại chỗ: Đâu là lựa chọn “vẹn cả đôi đường”?

Những năm gần đây, ngày càng nhiều chương trình đại học liên kết và trường quốc tế có mặt tại Việt Nam. Nhờ vậy phụ huynh và sinh viên có thêm nhiều lựa chọn cũng như cơ hội tiến gần hơn với những nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.

Thạc sĩ Nguyễn Sóng Hiền.

Tuy nhiên còn nhiều định kiến và tranh cãi về tính ưu việt của những chương trình du học tại chỗ này. Vậy du học tại chỗ thực sự có những ưu điểm gì, liệu đã là lựa chọn “vẹn cả đôi đường”?

Thạc sĩ Nguyễn Sóng Hiền – nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành Giáo dục học, Đại học Newcastle (Australia) đã có những chia sẻ thẳng thắn xung quanh vấn đề này.

Thưa Thạc sĩ Nguyễn Sóng Hiền, hiện nay du học tại chỗ đang được rất nhiều phụ huynh quan tâm. Ông có đánh giá như thế nào về hình thức đào tạo này ạ?

- Trong những năm gần đây, nhằm đáp ứng nhu cầu học trong nước để tiết kiệm chi phí nhưng vẫn lấy bằng quốc tế, nhiều trường đại học đã hợp tác và liên kết với các trường nước ngoài để đáp ứng nhu cầu này. Xét về khía cạnh kinh tế thì loại hình du học tại chỗ này đã mang lại nhiều lợi ích. Cụ thể, chi phí ít hơn nhưng được học tập chương trình tiên tiến, vẫn lấy được bằng cấp quốc tế công nhận. Học sinh được tiếp cận với tri thức của những nước có nền giáo dục tiến bộ. Học tập tại đây, khả năng về ngoại ngữ của sinh viên được cải thiện tốt hơn với các giảng viên nước ngoài.

Bên cạnh lợi ích kinh tế, một điểm thuận lợi khác mà du học tại chỗ có được là được sống gần gia đình, không phải lo lắng về sự khác biệt ngôn ngữ, văn hoá, ẩm thực.

Vậy hình thức này có ưu điểm, nhược điểm như thế nào so với học tại nước ngoài, thưa ông?

- Trong điều kiện kinh tế Việt Nam, du học tại chỗ đang thoả mãn được nhu cầu đối với nhiều học sinh với điều kiện kinh tế gia đình với thu nhập vừa phải. Những ưu điểm tôi cũng đã nêu ở trên. Tuy nhiên, điều bất lợi của du học tại chỗ là không giúp nhiều cho học sinh về các kinh nghiệm trải nghiệm cuộc sống.

Khi bạn đến một quốc gia khác bạn sẽ có nhiều cơ hội để khám phá thế giới mới và khám phá khả năng của bản thân mình. Bạn sẽ học được nhiều điều mới mẻ mà bạn chưa bao giờ biết trước đó khi bạn sống trong nước. Chẳng hạn văn hoá, phong tục, tập quán và ẩm thực của quốc gia bạn đến sẽ rất khác biệt với đất nước bạn sống.

Bạn cũng sẽ có cơ hội mở mang kiến thức và khám phá những nét độc đáo của quốc gia mới để làm thành vốn sống và tri thức cho mình. Điều quan trọng nhất, khi bạn ra nước ngoài du học bạn sẽ học được cách tự lập, tự vượt qua khó khăn và tự khẳng định giá trị bản thân mình những điều mà khi ở trong nước bạn có ít cơ hội để làm được điều đó.

Chỉ khi học nước ngoài bạn mới hiểu hết giá trị và ý nghĩa đồng tiền, của thời gian của tình cảm thiêng liêng gia đình. Thêm vào đó, khi du học ở những quốc gia có nền giáo dục tiến bộ bạn sẽ học được cách tư duy, cách đánh giá và nhìn nhận vấn đề cởi mở hơn, sáng tạo hơn, hình thành cho bạn được tư duy và suy nghĩ độc lập.

Với cá nhân tôi, may mắn khi học ở Australia. Tôi thật sự không quên được ngày đầu tiên đặt chân đến Australia mình hết sức lo lắng vì lần đầu tiên đến một quốc gia xa lạ. Sự bất đồng ngôn ngữ và văn hoá chính là những trở ngại lớn mà tôi phải đối diện. Dù rất tự tin với khả năng tiếng Anh của mình nhưng khi vào giao tiếp với người bản địa không ít lần hai bên hoàn toàn không hiểu ý của nhau.

Ngay cả việc xếp hàng để mua đồ Australia đầu tôi cũng không để ý, sau này dần mới học và làm theo họ. Người Australia còn tôn trọng quyền riêng tư cá nhân. Chẳng hạn bạn muốn chụp hình họ và đăng hình họ bạn cần phải xin phép và nhận được sự cho phép.

Trong việc học, mối quan hệ giáo sư và người học cũng rất bình đẳng. Họ khuyến khích mình tranh luận, khuyến khích mình tự tìm ra phương hướng nghiên cứu mà hoàn toàn không có sự ép buộc gò bó hay áp đặt. Họ luôn nhiệt tình hỗ trợ tối đa trong việc thực hiện đề tài nghiên cứu mà không có bất kỳ một khoảng cách nào.

Vậy những nhược điểm của học ở nước ngoài mà phụ huynh, học sinh cần chú ý để quyết định lựa chọn học trong nước hay ra nước ngoài là gì, thưa ông?

Nếu học nước ngoài bạn sẽ có nhiều trải nghiệm hơn và giúp bạn trưởng thành hơn. Tuy nhiên, khi bạn sống một mình ở một quốc gia xa lạ có nhiều điều bạn cần phải lường trước nếu không khi vừa bạn sang bạn sẽ bị sốc và muốn quay về ngay.

Thứ nhất, mọi thứ bạn phải tự xoay sở. Từ nơi ăn, chốn ở, đi lại, nấu ăn, đau ốm bệnh tật, tìm việc làm thêm, cân đối chi tiêu hàng tuần… đến bài vở, áp lực học hành… Tất tần tật bạn phải tự lo, tự lập kế hoạch và tự vượt qua vì nếu không cũng chẳng có ai lo hay giúp cho bạn. Một số bạn trẻ ít kinh nghiệm sống lại được gia đình nuông chiều khi ở nhà qua đây đi làm thêm không chịu được áp lực công việc, không có người thân bên cạnh đã bị stress quá mức và sinh bệnh trầm cảm cuối cùng phải từ bỏ tất cả để về nước.

Cho nên lựa chọn du học tại chỗ hay đi nước ngoài thì các bạn cần phải có những cân nhắc kỹ và cần có sự tìm hiểu rõ về đất nước cũng như ngôi trường mình sẽ theo học. Bên cạnh đó, tự xác định xem mình đã đủ vững tâm lý và đủ tự tin để có thể bắt đầu với chương trình học quốc tế hay chưa.

Có người cho rằng, du học sinh ở nước ngoài khi trở về Việt Nam gặp khó khăn trong việc thích nghi với môi trường và mất thời gian để làm quen, tìm hiểu thêm về tình hình thực tế của đất nước. Còn đây là điểm mạnh của du học tại chỗ. Quan điểm của ông như thế nào?

- Nếu du học xong bạn lựa chọn quay về quê hương để phát triển sự nghiệp thì rõ ràng sẽ bất lợi hơn khi phải thiết lập lại các mối quan hệ mới, phải dành thời gian để thích nghi môi trường làm việc mới thậm chí trái ngược hoàn toàn với môi trường bạn đã dành một thời gian để du học. Có thể sẽ có những quan điểm, cách tư duy, suy nghĩ hay phong cách làm việc của bạn cũng phải điều chỉnh lại để thích hợp hơn với trong nước dù rằng đó không phải là mong muốn của bạn.

Theo ông, những đặc điểm nào phụ huynh, học sinh cần lưu ý khi lựa chọn hình thức du học tại chỗ hoặc đi học nước ngoài?

- Việc lựa chọn du học nước ngoài hay du học tại chỗ phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, hoàn cảnh gia đình và mục đích riêng của mỗi phụ huynh học sinh. Mỗi loại hình du học đều có những ưu và khuyết điểm của nó. Điều cốt lõi là các em, phụ huynh phải xác định rõ được năng lực mình đến đâu, điều kiện gia đình mình thế nào và công việc mình muốn theo đuổi ra sao. Khi xác định rõ được điều đó thì chúng ta tất sẽ có được quyết định đúng đắn.

Xin cảm ơn ông!

Những điểm cộng của du học tại chỗ

Tiết kiệm chi phí: Du học tại chỗ mang đến nhiều lợi ích về tài chính so với du học nước ngoài.

Tiêu chuẩn quốc tế: Chương trình đào tạo du học tại chỗ ở các trường đại học quốc tế giảng dạy dựa trên giáo trình hoàn toàn bằng tiếng Anh, cung cấp kiến thức chuẩn quốc tế. Từ giáo trình, giảng viên sẽ áp dụng phương thức giảng dạy thực tế, xen lẫn lý thuyết, nghiên cứu với thực hành nhằm đảm bảo sinh viên tiếp nhận kiến thức vừa bao gồm cơ sở lý luận, lại vừa có cái nhìn đa chiều từ thực tế.

Bằng cấp quốc tế: Dù học ở Việt Nam nhưng bằng cấp vẫn do các trường đại học quốc tế cấp và được quốc tế công nhận.

Khả năng thích ứng nhanh: Sinh viên du học tại chỗ có thể vận dụng hài hoà kiến thức quốc tế vào môi trường tại Việt Nam.

Được gần gia đình, người thân: Đây là điều mà chắc chắn du học sinh ở nước ngoài sẽ không thể có được.

HUYÊN NGUYỄN (GHI)

Theo laodong.vn