Dự báo gây sốc về tương lai loài người

Mai Hoàng Minh12:22 21/09/2016

Một sử gia Israel có cách nhìn khá khác biệt với số đông về tương lai con người.

Con người tương lai sẽ biến đổi để tích hợp với máy móc?

Trong cuốn “Sapiens” xuất bản năm 2011, sử gia Yuval Noah Harari đã tóm lược lịch sử phát triển của con người, và cho rằng suốt 70.000 năm qua không hề có gì đặc biệt hay kỳ diệu xảy ra, mà tất cả là nhờ bàn tay tạo hóa, và kết luận rằng theo quy luật thì con người, tên khoa học là Homo sapiens sắp tới lúc tuyệt diệt.

Sử ra người Israel này đã trình bày kỹ ý nghĩ đó kỹ hơn trong cuốn “Homo Deus” mới ra mắt.

Về cơ bản, những thứ từng là kẻ thù lớn nhất của loài người: dịch hạch, đói kém và chiến tranh đã được kiểm soát. “Đây là lần đầu tiên trong lịch sử người ta chết vì no thay vì đói, duy trì được tuổi thọ do kiểm soát những căn bệnh truyền nhiễm, tự sát nhiều hơn chiến tranh, khủng bố và tội phạm. Vì vậy mục tiêu của thế hệ mới là tìm kiếm sự bất tử, hạnh phúc và phát triển tâm linh để cuộc đời trọn vẹn cả thể chất lẫn tinh thần”, Harari viết.

Đây dường như là mở đầu đầy hứa hẹn, nhưng rất tiếc sử gia này có cái nhìn khá bi quan. Dần dần con người sẽ phụ thuộc vào máy móc, các thuật toán, và theo đuổi hạnh phúc “ảo”.

Chỉ có giới siêu giàu là có lợi nhờ gặt hái thành quả công nghệ, nhưng bản thân họ cũng tìm kiếm sự siêu việt bằng cách chỉnh sửa gen để hợp nhất với máy móc, tạo ra một loài mới: “Homo deus”.

Lý do của suy đoán này dựa trên quan điểm xã hội học. Theo ông từ xa xưa tới giờ, con người đã luôn tin vào thần thánh. Khoa học xuất hiện, và được sử dụng như công cụ đem lại quyền lực cho nhân loại, giúp con người có thể thực sự đạt đến hạnh phúc, an lạc và toàn năng.

Con người có thể chuyển sang dạng số hóa (ảnh minh họa)

Video đang HOT

Tuy nhiên Harari cho rằng khoa học thực tế chỉ là một kiểu tôn giáo mới phá hoại ý chí tự do và chủ nghĩa cá nhân, áp đặt tư tưởng mới rằng hạnh phúc toàn vẹn nhờ vào các thuật toán, và cuối cùng loài người sẽ không thực sự tồn tại mà nằm ở dạng dữ liệu.

Tầm nhìn mà Harari trình bày trong Homo Deus khá trôi chảy và vững chắc, nhưng chưa bao quát được toàn cảnh mà còn khái quát hóa vội vã khi mới chỉ xét công nghệ nano và trí tuệ nhân tạo, những yếu tố tiềm năng để ’số hóa’ con người. Dù sao đi nữa, để chứng minh giả thuyết của Harari cũng phải chờ thêm ít nhất vài trăm năm nên lúc này chưa có kết luận chính xác rằng nó đúng hay sai.

Theo Mẫn Di – Economist (Dân Việt)

Làm thế nào khi trong nhà có thiên tài?

Nghiên cứu công phu nhất từ trước tới nay đối với 5.000 thiên tài đã đưa ra những lời khuyên hữu ích cho các bậc cha mẹ và nhà trường khi nuôi dạy những đứa trẻ thần đồng.

Nuôi dạy trẻ thiên tài là một điều rất quan trọng nếu muốn các em phát triển hết tiềm năng.

Một ngày hè nóng nực năm 1968, giáo sư Julian Stanley gặp gỡ Joseph Bates, một cậu học trò 12 tuổi với vẻ mặt chán chường. Bates là một thần đồng ở lớp toán học nên bố mẹ cậu phải gửi con trai theo học một khóa khoa học máy tính tại đại học Johns Hopkins. Giáo sư Stanley để ý tới Bates vì khả năng vượt trội của cậu trò nhỏ. Bates giỏi hơn tất cả sinh viên trong lớp và còn tự học thêm ngôn ngữ lập trình FORTRAN và dạy cho sinh viên cùng khóa cho...đỡ chán.

Thầy giáo máy tính không biết nên làm gì với Bates nên đã giới thiệu cậu học trò tới giáo sư Stanley. Ông là một nhà nghiên cứu nổi tiếng về trắc nghiệm học tâm lý -môn khoa học đánh giá khả năng nhận thức. Để hiểu hơn về tài năng của Bates, giáo sư Stanley cho cậu làm thử bài kiểm tra SAT dành cho lứa tuổi 16-18 thi vào đại học ở Mỹ.

Kết quả nằm ngoài dự đoán của Stanley khi Bates thừa điểm chuẩn để đỗ vào đại học danh giá Johns Hopkins. Quá phấn khích trước tài năng của Bates, Stanley quyết định tìm kiếm những học sinh thần đồng có khả năng vượt trội về toán và khoa học. Sau đó, Stanley gửi Bates, 13 tuổi vào đại học Johns Hopkins để theo học như một sinh viên thực thụ.

Stanley coi Bates là học sinh đầu tiên trong Nghiên cứu về Thần đồng toán học trẻ tuổi (SMPY), kéo dài hơn 45 năm và thu thập dữ liệu của 5.000 sinh viên top đầu nước Mỹ. Giáo sư Stanley không muốn chỉ nghiên cứu những sinh viên, học sinh xuất chúng này mà ông muốn phát triển tài năng của các em lên một đẳng cấp hoàn toàn mới. Nuôi dạy thần đồng là thứ khiến Stanley quan tâm hơn cả.

Einstein được xem là một thiên tài nhưng không được giáo dục đúng cách ở trường.

Có một điều không thể phủ nhận rằng những sinh viên, học sinh top đầu luôn vượt trội hoàn toàn trong xã hội. Nhiều nhà khoa học, công nghệ hàng đầu ngày nay từng được nuôi dưỡng trong chương trình ươm mầm từ những năm 1980 ở đại học Johns Hopkins.

Trung tâm ươm mầm dành riêng cho những sinh viên đạt điểm thuộc top 1% xuất sắc nhất trong các kì thi vào đại học ở Mỹ. Nhà toán học Terence Tao, Lenhard Ng, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg, đồng sáng lập Google Sergey Brin hay ca sĩ Lady Gaga là những thiên tài như vậy. Họ đều trải qua trung tâm ươm mầm khi còn niên thiếu.

"Dù chúng ta có thích hay không, những thiên tài vẫn kiểm soát xã hội", Jonathan Wai, nhà tâm lý học ở Chương trình Nhận diện Thiên tài tại đại học Duke, bang North Carolina, Mỹ, nhận định.

Theo quan điểm của người đứng đầu SMPY, năng lực nhận thức khi còn nhỏ ảnh hưởng nhiều hơn tới thành tích sau này so với các yếu tố môi trường như kinh tế-xã hội hay luyện tập chăm chỉ. Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của nuôi dạy thiên tài trong thời điểm nước Mỹ chú tâm vào cải thiện năng lực học sinh kém.

Christoher Langan, thiên tài có chỉ số IQ cao hơn cả Einstein chấp nhận sống đời bình thường ở trang trại ngựa.

Tháng 3.1972, Stanley tập hợp được 450 em tuổi từ 12 đến 14 trong khu vực Baltimore để kiểm tra đầu vào bài thi SAT. Đây là lần đầu tiên một kì thi chuẩn hóa được dùng để tìm kiếm thiên tài.

"Ngạc nhiên đầu tiên là rất nhiều em nhỏ giải được các bài toán mà chúng chưa từng được học ở trường", nhà tâm lý Daniel Keating, nghiên cứu sinh đại học Johns Hopkins, nói. "Ngạc nhiên thứ hai là nhiều em có điểm vượt quá mức chuẩn để nhập học vào các đại học danh tiếng".

Khi Stanley nghiên cứu, ông có rất ít cơ hội tiếp xúc thiên tài nên ông quyết định tự tạo cho mình một "vườn ươm" tài năng. Ban đầu, nỗ lực của ông chủ yếu dựa trên từng trường hợp riêng lẻ. Bố mẹ những em nhỏ thần đồng sẽ gặp Stanley khi đọc bài báo của ông về cậu trò Bates.

Nói về Bates, chỉ sau vài năm áp dụng cách nuôi dạy của Stanley, ở tuổi 17 cậu đã hoàn thành bằng thạc sĩ khoa học máy tính và lúc đó đang kiếm bằng thạc sĩ thứ hai ở đại học Cornell. Sau khi trở thành giáo sư ở đại học Carnegie Mellon, Bates trở thành người tiên phong trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

"Tôi luôn ngại ngùng và áp lực xã hội ở trường học khiến tôi không thể phát triển", Bates, giờ đây 60 tuổi, nói. "Ở trường đại học, nơi có những thiên tài về khoa học và toán, tôi thực sự như cá gặp nước dù tôi nhỏ hơn họ khá nhiều. Tôi có thể phát triển theo tốc độ trí lực của bản thân. Tốc độ học nhanh khiến tôi rất hứng thú".

Nghiên cứu của giáo sư Stanley nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dạy thiên tài đúng cách.

Học tăng tốc là một trong những ưu điểm của nghiên cứu SMPY áp dụng cho các thiên tài. Năng lực trí não và khả năng tiếp thu vượt trội giúp các em cảm thấy thích thú khi theo đuổi tri thức. Học nhanh cũng giảm được khá nhiều chi phí đào tạo. "Những đứa trẻ thần đồng không cần thứ gì quá sáng tạo hoặc khác biệt", Lubinski, đồng nghiên cứu dự án SMPY, nói. "Chúng chỉ cần tiếp cận sớm với những thông tin dành cho học sinh lớn tuổi hơn".

Nhiều bố mẹ và nhà giáo dục cho rằng học tăng tốc gây hại cho trẻ. Chúng khiến các em bị tổn thương về mặt xã hội, đẩy chúng khỏi tuổi thơ hồn nhiên và tạo ra khoảng cách tri thức. Tuy nhiên, hầu hết những nhà giáo dục kì cựu thừa nhận học nhanh sẽ có ích cho thiên tài, đặc biệt là cho sự nghiệp học vấn của các em sau này.

Nhảy lớp không phải là một lựa chọn duy nhất. Các nhà nghiên cứu của SMPY cho biết cách đơn giản như giúp thần đồng tiếp cận thông tin "khó nhằn" cũng là một biện pháp kích thích tốt.

Nghiên cứu của SMPY chỉ ra rằng những em nhỏ thần đồng được tiếp xúc thông tin khó sau này sẽ công bố nhiều báo cáo khoa học hoặc theo đuổi học vấn cấp cao dễ dàng hơn những em bị kìm hãm tiếp cận thông tin.

Giáo sư Joseph Bates (cầm micro), từng là một thần đồng trong "vườn ươm" thiên tài, đang đặt câu hỏi trong hội thảo về trí tuệ nhân tạo. Ông được xem là nhà khoa học hàng đầu ở lĩnh vực này.

Dù nghiên cứu SMPY trải dài 45 năm nhưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa "vẽ" được bức tranh toàn cảnh về thiên tài. "Chúng tôi không biết vì sao có những trường hợp thiên tài nhưng không thể thành công trong tương lai, thậm chí là lụn bại", Doughlas Detterman, nhà tâm lý học chuyên về khả năng nhận thức ở trường đại học Case Western Reserve bang Ohio, nói. "Trí thông minh không đủ tạo ra sự khác biệt giữa những cá nhân. Nó còn phụ thuộc vào động lực, tính cách, nỗ lực bản thân".

Dù vậy, các chuyên gia giáo dục thiên tài nhận thấy cơ hội tiếp cận những học sinh, sinh viên tài năng là rất khó khăn. "Chúng tôi biết cách xác định thiên tài, chúng tôi biết cách giúp đỡ các em", Lubinski nói. "Nhưng vẫn có hàng ngàn đứa trẻ thiên tài không được để mắt ở Mỹ".

Khi Lubinski và đồng nghiệp Benbow đi ngang khoảng sân trong ở đại học Vanderbilt, tiếng đồng hồ buổi trưa lại ngân lên. Những sinh viên tài năng đi về khu nhà ăn. Nhiều em trong số này đang tham gia chương trình Tài năng trẻ Vanderbilt. Tại đây, các em có 3 tuần học tập trung để hoàn thành toàn bộ chương trình toán học, khoa học hoặc văn học trong một năm. Số khác tham gia những trại thể thao tại Vanderbilt.

"Chúng có những tài năng rất khác nhau", Lubinski nói. "Xã hội Mỹ quá tập trung vào những tài năng thể thao mà quên đi thiên tài trí tuệ xuất chúng".

Cách nuôi dạy thiên tài Sau đây là lời khuyên của Camilla Benbow, giáo sư khoa Phát triển Giáo dục và Con người tại đại học Vanderbilt, bang Tennessee dành cho các bậc phụ huynh. -Cho trẻ trải nghiệm thật nhiều -Khi trẻ thích gì hãy cho chúng cơ hội phát triển hết mức -Hỗ trợ về mặt cảm xúc và trí tuệ cho trẻ -Khuyến khích trẻ nâng cao thử thách trí tuệ và cởi mở với sai lầm -Cảnh giác với mác "thiên tài" vì nó có thể khiến các em mang gánh nặng tâm lý -Gặp gỡ giáo viên phù hợp năng lực các em. Thiên tài cần tài liệu thú vị, nhiều thông tin và phù hợp tốc độ học -Kiểm tra năng lực của trẻ để biết thực sự con mình đang ở đâu

Theo Quang Minh - Nature (Dân Việt)

Triều Tiên thử động cơ tên lửa, chuẩn bị phóng vệ tinh Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vừa giám sát một vụ thử động cơ tên lửa đẩy và kêu gọi sớm phóng vệ tinh. Một vụ phóng thử tên lửa tầm xa của Triều Tiên. "Ông Kim Jong-un đã tới thăm trung tâm vũ trụ Sohae để giám sát một vụ thử động cơ của tên lửa đẩy mới được sử...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Xuân vận 2025 - Cuộc di chuyển lớn ở Trung Quốc với 9 tỷ lượt người

21:03:44 23/01/2025

Chính sách miễn thu phí sử dụng đường bộ cao tốc trong các ngày lễ, Tết theo quy định của pháp luật, được Trung Quốc chính thức thực hiện từ năm 2012.

Hệ thống y tế tại Mỹ 'căng mình' đối phó nguy cơ dịch chồng dịch

20:12:34 23/01/2025

Số liệu trước đó của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy 91 ca nhiễm norovirus được báo cáo trong tuần đầu tháng 12, tăng cao hơn so với con số 69 ca trong tuần cuối tháng 11/2024.

Tổng thống Yoon Suk Yeol đối mặt cáo buộc lãnh đạo cuộc nổi loạn

19:45:25 23/01/2025

Tổng thống Yoon hiện đang bị quản thúc tại Trại giam Uiwang, phía Nam thủ đô Seoul. Phiên tòa xét xử của Tòa án Hiến pháp cũng đang diễn ra để xác định xem có nên duy trì hay bác bỏ bản luận tội ông do Quốc hội Hàn Quốc đề xuất hay khôn...

Tổng thống Mỹ điều chuyển 20 quan chức Bộ Tư pháp

19:42:47 23/01/2025

Trong số nhân sự bị điều chuyển có bà Eun Young Choi, người đứng đầu sáng kiến thực thi tiền điện tử của Bộ Tư pháp, và ông Bruce Swartz, chuyên gia trong lĩnh vực luật pháp quốc tế và đàm phán các hiệp ước.

Hàn Quốc ghi nhận tỷ lệ sinh tăng cao nhất trong 14 năm qua

19:39:27 23/01/2025

Xét theo khu vực, số ca sinh tăng ở tất cả 17 tỉnh thành trên cả nước, đáng chú ý Daegu tăng 25,3%, tỉnh Nam Jeolla tăng 25% và thành phố Ulsan tăng 24,5%.

Thời báo Tài chính Anh: Iran nhận 1.000 tấn hóa chất chế tạo nhiên liệu tên lửa

19:27:51 23/01/2025

Thông tin này dựa trên dữ liệu tình báo từ quan chức an ninh của hai quốc gia phương Tây, được cho là cảnh báo rõ ràng gửi tới Iran và Trung Quốc về hoạt động của hai tàu này.

Lãnh đạo nước ngoài đầu tiên điện đàm với Tổng thống Trump

19:24:37 23/01/2025

Thái tử Bin Salman nói với ông Trump trong cuộc điện đàm rằng Saudi Arabia muốn mở rộng các khoản đầu tư vào Mỹ trong bốn năm tới lên 600 tỷ USD. Con số này có thể tăng thêm nếu có thêm các cơ hội.

Tín hiệu thúc đẩy trật tự thế giới mới trong 100 ngày đầu tiên của Tổng thống Trump

19:22:23 23/01/2025

Từ khẳng định quyền lực ở Tây bán cầu, điều chỉnh cam kết tại châu Âu, Trung Đông, đến linh hoạt quan hệ với Trung Quốc và Nga, ông Trump đang tái định hình trật tự địa chính trị toàn cầu, bất chấp những rủi ro tiềm ẩn.

Đánh giá của Tổng thống Trump về ba quan chức vừa được bổ nhiệm trong chính quyền mới

19:20:26 23/01/2025

Trong bài đăng chúc mừng, ông Trump nhấn mạnh đến các khả năng, trình độ của ông Puzder trên những cương vị là một công tố viên, doanh nhân và tác giả của nhiều cuốn sách.

Anh tiết lộ chi tiết vụ ngăn chặn tàu do thám của Nga

19:14:02 23/01/2025

Sau đó, tàu Yantar di chuyển vào vùng biển Ireland, gần Dublin, làm dấy lên lo ngại về hoạt động nhằm vào các đường ống năng lượng và cáp internet quan trọng giữa Anh và Ireland. Cuối cùng, tàu Nga đã bị hộ tống ra khỏi biển Ireland.

Syria kêu gọi phương Tây bãi bỏ biện pháp trừng phạt

19:07:19 23/01/2025

Đây được coi là bước đi quan trọng trong việc định hình lại mối quan hệ giữa EU và chính quyền mới tại Damascus, đồng thời giữ vững cam kết của EU trong việc hỗ trợ ổn định khu vực Trung Đông.

Vấn đề người di cư: Guatemala triệt phá thêm mạng lưới buôn bán người di cư trái phép sang Mỹ

17:30:31 23/01/2025

Số liệu thống kê cho thấy mỗi năm có hàng nghìn người Guatemala rời bỏ quê hương và tìm đường đến Mỹ để tránh tình trạng bạo lực và nghèo đói tại quốc gia Trung Mỹ này.