Dự án Sân bay Long Thành: Tìm giải pháp xử lý đất “giấy tay”

Vướng mắc trong quá trình xử lý chính sách đền bù, hỗ trợ đối với đất cho tặng, thừa kế, chuyển nhượng bằng giấy tay (đất giấy tay) đang là trở ngại lớn nhất trong quá trình thực hiện dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành.

Công khai phương án đền bù, hỗ trợ cho người dân vùng dự án Sân bay Long Thành. Ảnh: P.TÙNG

Để đảm bảo tiến độ chung của dự án, các cơ quan chức năng của tỉnh đang khẩn trương thực hiện các giải pháp phân loại để xử lý.

* “Nút thắt” cản tiến độ

Để thực hiện dự án Xây dựng sân bay Long Thành, Đồng Nai phải thực hiện thu hồi diện tích 5 ngàn ha đất, trong số này có gần 3 ngàn ha đất thuộc quyền sử dụng của hơn 5,5 ngàn hộ gia đình, cá nhân.

Theo UBND H.Long Thành, đến thời điểm này, các cơ quan chức năng của địa phương đã thực hiện công khai và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho hơn 3,9 ngàn hộ dân trong vùng dự án. Trong đó, đã thực hiện chi trả số tiền bồi thường, hỗ trợ hơn 6,9 ngàn tỷ đồng cho hơn 3 ngàn hộ dân. Như vậy, đến thời điểm này, UBND H.Long Thành đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đối với phần diện tích hơn 1,4 ngàn ha đất trong tổng số gần 3 ngàn ha đất thuộc quyền sử dụng của các hộ gia đình, cá nhân trong vùng dự án.

Tuy nhiên, tiến độ thực hiện công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng của dự án đang gặp một số khó khăn và có nguy cơ gây ảnh hưởng đến tiến độ chung. Trong đó, vướng mắc lớn nhất là việc thực hiện chính sách đền bù, hỗ trợ khi thực hiện thu hồi đất với diện tích đất giấy tay trong vùng dự án. “Dự án được quy hoạch trong một thời gian dài. Trong thời gian này, các hoạt động chuyển nhượng, cho tặng đất đai đều bị tạm ngưng nên trên thực tế có các hoạt động chuyển nhượng, cho tặng bằng giấy tay. Việc xử lý chính sách khi thu hồi đất đối với các trường hợp đất giấy tay đang là khó khăn lớn nhất trong quá trình triển khai dự án hiện nay”- ông Lê Văn Tiếp, Quyền Chủ tịch UBND H.Long Thành cho biết.

Cũng theo ông Lê Văn Tiếp, qua rà soát, thống kê, trong khu vực dự án Sân bay Long Thành hiện có hơn 1 ngàn trường hợp cho tặng, thừa kế, chuyển nhượng, mua bán đất bằng giấy tay. Trong số này có 209 trường hợp chuyển nhượng, cho tặng quyền sử dụng đất trọn thửa đất và 902 trường hợp cho tặng, chuyển nhượng một phần thửa đất bằng giấy tay (252 trường hợp cho tặng, chuyển nhượng một phần thửa đất cho 650 trường hợp).

* Lập tổ công tác xử lý riêng

Theo ông Nguyễn Ngọc Hưng, Phó giám đốc Sở TN-MT, thời gian qua, đơn vị đề xuất, tham mưu với UBND tỉnh phương án xử lý chính sách khi thực hiện thu hồi đất đối với các trường hợp đất giấy tay thuộc dự án Sân bay Long Thành.

Cụ thể, đối với các trường hợp đất giấy tay tại dự án Sân bay Long Thành được chia làm 3 trường hợp. Thứ nhất, đất chuyển nhượng, cho tặng trọn thửa bằng giấy tay trước ngày 1-7-2014 (thời điểm Luật Đất đai 2013 chính thức có hiệu lực). Đối với các trường hợp này, Sở TN-MT đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND H.Long Thành thực hiện sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để có cơ sở thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ.

Đối với trường hợp thứ 2 là đất chuyển nhượng, cho tặng trọn thửa bằng giấy tay sau ngày 1-7-2014, Sở
TN-MT đề xuất thực hiện chính sách đối với người đang giữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng địa phương phải thực hiện làm việc để tránh xảy ra tranh chấp giữa người được cho tặng, chuyển nhượng với người cho tặng, chuyển nhượng.

Theo UBND H.Long Thành, trong khoảng 1 ngàn trường hợp mua bán, chuyển nhượng, cho tặng đất bằng giấy tay thuộc dự án Sân bay Long Thành có 323 trường hợp thuộc khu vực ưu tiên giải phóng mặt bằng (khu vực hơn 1,8 ngàn ha). Trong số này có 62 trường hợp mua bán, cho tặng, chuyển nhượng trọn thửa đất với diện tích hơn 22ha; 261 trường hợp mua bán, cho tặng, chuyển nhượng một phần thửa đất với diện tích khoảng 25ha.

Đối với trường hợp thứ 3 là cho tặng, chuyển nhượng một phần thửa đất bằng giấy tay, ông Nguyễn Ngọc Hưng thừa nhận hiện chưa có căn cứ pháp lý nào thể thực hiện chính sách đền bù, hỗ trợ khi thu hồi đất. Do đó, để đẩy nhanh tiến độ, cần thực hiện phân loại cụ thể từng trường hợp để xử lý. Đối với những trường hợp khó thì xử lý sau.

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, để đẩy nhanh tiến độ dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành, UBND H.Long Thành cần tập trung xử lý đối với 209 trường hợp chuyển nhượng, cho tặng quyền sử dụng đất trọn thửa nhưng chưa lập thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định trong tháng 6-2021. Việc xử lý căn cứ theo quy định tại Luật Đất đai 2013 kết hợp với các Luật Dân sự liên quan.

Đối với 902 trường hợp chuyển nhượng cho tặng quyền sử dụng môt phần thửa đất, UBND tỉnh sẽ thành lập tổ công tác để xử lý các vướng mắc đối với các trường hợp chuyển nhượng, cho tặng quyền sử dụng đất bằng giấy tay tại dự án Sân bay Long Thành. Trong đó, đại diện Sở TN-MT sẽ làm tổ trưởng tổ công tác. Thành viên tổ công tác sẽ bao gồm đại diện các cơ quan gồm: Sở Tài chính, Sở Xây dựng và Thanh tra tỉnh.

“Tổ công tác phải dành thời gian vào ngày thứ sáu, bảy hằng tuần xuống làm việc với UBND H.Long Thành xử lý từng trường hợp một. Trong trường hợp không thể xử lý được, đề nghị tổ có trách nhiệm báo cáo, đề xuất UBND tỉnh có chỉ đạo. Với các trường hợp khó, UBND sẽ xin ý kiến Trung ương, ý kiến Thủ tướng Chính phủ để có chỉ đạo các bộ ngành hướng dẫn xử lý. Tổ công tác phải xây dựng kế hoạch, phân chia công việc để hoàn thành xử lý dứt điểm trong tháng 8-2021″ – Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức nhấn mạnh.