Dự án Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa có tính xã hội nhân văn rất cao

Dự án luật nếu được thông qua không chỉ giảm chi phí cho ngân sách, cho toà án và giảm chi phí cho xã hội, do đó cần được khuyến khích.

Tiếp tục phiên họp 37, sáng 14/9, cho ý kiến về dự án Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, các đại biểu cho rằng, dự án Luật này mang tính xã hội nhân văn rất cao, nếu được thông qua không chỉ giảm chi phí cho ngân sách, cho toà án mà còn giảm chi phí cho xã hội.

Toàn cảnh Phiên họp thứ 37 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng ngày 14/9. (ảnh: Quochoi.vn)

Tại phiên thảo luận, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, hòa giải, đối thoại tại Tòa án được quy định trong dự thảo Luật là một cơ chế pháp lý mới có tính đặc thù, khác biệt so với hòa giải, đối thoại trong tố tụng do Tòa án nhân dân tiến hành hoặc hòa giải, đối thoại ngoài tố tụng khác do cơ quan, tổ chức, cá nhân tiến hành.

Cơ chế này sẽ huy động được nguồn nhân lực chất lượng cao trong xã hội tham gia phối hợp cùng Tòa án thực hiện công tác hòa giải, đối thoại, góp phần khắc phục những khó khăn, vướng mắc, hạn chế của cơ chế hòa giải, đối thoại hiện hành.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định: dự án Luật mang tính xã hội nhân văn rất cao. Bởi đây là kênh mới, kênh này xuất phát từ khi tòa án nhận được đơn khởi kiện hay đơn yêu cầu nên mới gọi là hòa giải đối thoại tại tòa án.

“Hòa giải đối thoại này vừa mang tính chất pháp lý, vừa mang tính xã hội. Có thể hòa giải theo cách, đúng Luật A phải trả cho B 100 triệu nhưng họ nghèo khó chỉ trả được 50 triệu” – ông Nguyễn Khắc Định nói.

Các ý kiến đồng ý quy định hòa giải đối thoại là những vụ việc kiện dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động hay khiếu kiện hành chính. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, dự thảo luật nếu được thông qua không chỉ giảm chi phí cho ngân sách, cho toà án và giảm chi phí cho xã hội, do đó cần được khuyến khích.

“Đã khuyến khích thì chưa nên đặt ra vấn đề thu phí. Tất cả những hoạt động đó, ngân sách nhà nước đài thọ. Nhưng để mở ra, vì là cơ chế thị trường, có thể có quy định nhưng ghi rõ khuyến khích hoạt động hòa giải nên ngân sách chưa thu mà sẽ được đảm bảo bằng nguồn chi của ngân sách nhà nước. Còn khi nào thu thì theo cơ chế thị trường và điều kiện khi đó”- Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết.

Về tiêu chuẩn bổ nhiệm hòa giải viên, đối thoại viên, theo Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, dự thảo Luật quy định công dân Việt Nam, dưới 70 tuổi có kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải, đối thoại, có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải, đối thoại của tòa án.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, đối với luật sư, tiêu chuẩn “có ít nhất 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác” là dài, vì thực tiễn hoạt động của luật sư đều có liên quan đến tư vấn pháp luật, hòa giải, không nhất thiết phải ấn định thời gian cụ thể, chỉ cần quy định “có kinh nghiệm…” .

Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị làm rõ bản chất của hòa giải, đối thoại trong tố tụng hay ngoài tố tụng và mối quan hệ hòa giải, đối thoại tại Tòa với thủ tục hòa giải, đối thoại trong giai đoạn chuẩn bị xét xử tại tòa án.

Tiếp tục rà soát các quy định về thủ tục hòa giải đối thoại tại tòa theo Bộ Luật Tố tụng dân sự và Luật Tố tụng hành chính. Đối với tiêu chuẩn hòa giải viên dưới 70 tuổi và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hòa giải của tòa án, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng những người này cần người có kinh nghiệm, uy tín, có thời gian công tác ở các cơ quan pháp luật. Do đó, không nên chú trọng tới tuổi và cũng phải cần đặt trong sự tương quan giữa những quy định này với các chức danh của luật sư, công chứng viên.

“Không quy định độ tuổi hành nghề. Có những người hòa giải không có chứng chỉ, trên 70 tuổi nhưng rất uy tín và hòa giải hiệu quả thì cân nhắc lại”- Chủ tịch Quốc hội cho biết./.

Theo Lại Hoa/VOV1