Đột quỵ và đột tử – hai loại tai biến hoàn toàn khác biệt

HOÀNG LỘC20:45 30/12/2020

Nguoi Viet van thuong hay nham lan giua đot quy va đot tu khi co nguoi than, ban be ra đi đot ngot. Tuy nhien, theo cac chuyen gia, đay la hai dang tai bien hoan toan khac nhau.

PGS.TS Nguyen Huy Thang – Ảnh: B.S.

Trao đoi voi Tuoi Tre Online , PGS.TS Nguyen Huy Thang – chu tich Hoi đot quy TP.HCM, kiem truong khoa benh ly mach mau nao (Benh vien Nhan dan 115) – cho biet đot quy não (stroke) còn gọi la tai bien mach mau nao.

Đột quỵ não có 2 hình thức phổ biến, gồm nhồi máu não và xuất huyết não. Đột quỵ não thuong co bieu hien la đot ngot liet 1/2 nguoi, méo miệng , nói đớ, co the kem hon me, nhung thường xảy ra sau vài giờ.

Trong đột quỵ não, tim van có thể hoat đong binh thuong. Do đo, nguoi benh khong tu vong lien, ma co the keo dai 1 vai gio hoac mot vai ngay, tuy thuoc vao nguyen nhan muc đo benh.

Nguyen nhan cua đot quy thuong lien quan đen cac benh ly liên quan đến tuoi tac nhu cao huyet ap, đái tháo đuong, xo vua mach mau, roi loan chuyen hoa lipid… Qua mot thoi gian mac benh, neu khong đuoc kiem soat tot, người bệnh co nguy co bi đot quy.

Video đang HOT

Chăm sóc bệnh nhân bị đột quỵ tại Bệnh viện Nhân dân 115 – Ảnh: HOÀNG LỘC

Trong khi đo, đot tu (sudden cardiac death) lai la bien co tim ngung đap đot ngot. Mot nguoi đang binh thuong đot nhien guc xuong, va hau het tu vong nhanh chong, tru khi đuoc cap cuu đua vao benh vien kip thoi.

Theo bac si Thang, có thể hình dung trai tim la “đong co” chinh cua co the, co vai tro bom mau, đem chat dinh duong đen nuoi duong moi co quan. “Đong co” nay se ngung hoat đong khi xay ra hai truong hop: bi “nghet xăng” hoac bị “cup đien”.

Cu the “nghet xang” la khi ong dan (chinh la đong mach vanh nuoi tim) bi tac nghen, dong mau khong đen nuoi duong te bao tim đuoc. Đay la benh hep mach vanh.

Ngoai ra, tim đap đuoc la nho co mot “may phat đien” nho phat ra dong đien lien tuc đeu đan va lan truyen đi khap trai tim nho he thong “day đien”. Khi bo “may phat đien” nay bi suy yeu, hoac he thong “day đien” bi chap, tim se bi “cup đien”, ngung hoat đong. Đay la benh loan nhip tim.

“Đot tu tim xay ra do nguyen nhan benh mach vanh, hoac do benh loan nhip”, bac si Thang chia sẻ.

Nhận diện nguy cơ ra sao ?

Vay lam sao đe biet co nguy co bi đột quỵ hay đot tu tim? Bac si Thang cho rang với hệ thống mạch máu não hay trai tim khoe manh, hiem khi xay ra su co. Đột quỵ hay đột tu tim hau nhu chi xay ra tren mot hệ thống mạch máu xơ vữa, do các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá… hoặc trên trai tim “đa bi benh” nhung khong đuoc phat hien.

Mot so dau hieu chi điem goi y mot nguoi co kha nang bi benh tim mach va co nguy co đot tu la trong gia đinh co nguoi đot tu, mat đot ngot khi con tre ma khong chan đoan đuoc nguyen nhan; co nguoi than trong gia đinh mac cac benh tim mach di truyen nhu loan nhip tim, benh co tim phi đai.

Ngoai ra con xuat phat tu thoi quen hut thuoc la, beo phi, đoi song cang thang, it van đong the duc the thao; bi tang huyet ap, đái tháo đuong, roi loan mo mau ma khong đieu tri tot, khong kiem soat tot cac chi so benh ly.

Căn bệnh khiến người phụ nữ đột ngột liệt nửa người

Sau khi ngưng thuốc kháng đông để đi nhổ răng, người phụ nữ bất ngờ bị méo miệng, liệt nửa người, phải nhập viện cấp cứu.

Giáo sư Trương Quang Bình, Phó giám đốc Bệnh viện, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết đơn vị này vừa cấp cứu thành công cho bệnh nhân N.T.M. (52 tuổi, ngụ tại Long An).

Bà M. được phát hiện rung nhĩ cách đây 10 năm, phải dùng thuốc kháng đông để dự phòng đột quỵ. Cách đây một tuần, bệnh nhân ngưng thuốc kháng đông để đi nhổ răng. Buổi sáng sau khi nhổ răng, bà M. bắt đầu uống thuốc trở lại. Gần trưa, bà bất ngờ liệt nửa người trái, méo miệng, nói khó.

Tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, sau khi thăm khám, đánh giá, các bác sĩ chẩn đoán bà M. bị đột quỵ, nguyên nhân có thể là thiếu máu não liên quan rung nhĩ.

Bệnh nhân đột quỵ may mắn được giữ được tính mạng do cấp cứu kịp thời. Ảnh: Nam Phương.

Bệnh nhân nhanh chóng được chụp cắt lớp sọ não và mạch máu não. Các bác sĩ xác định động mạch não giữa bên phải của bệnh nhân bị tắc. Bệnh nhân được can thiệp nội mạch cấp cứu, lấy được cục máu đông, thông lại mạch máu.

Sau can thiệp, người bệnh hồi phục tốt, chỉ còn yếu nhẹ tay trái. Các bác sĩ đánh giá nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh sẽ bị nhồi máu não diện rộng, hư hại gần một nửa não bộ, có thể phù não nặng nguy hiểm tính mạng. Nếu sống sót, bệnh nhân cũng sẽ liệt nửa người và rối loạn lời nói.

Sau khi tình trạng bệnh ổn định, bà M. được chỉnh liều kháng đông cho phù hợp để tiếp tục dùng thuốc lâu dài.

Giáo sư Trương Quang Bình cho biết đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Đây là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, thường xảy ra đột ngột, có tỷ lệ tử vong cao nếu không phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời.

Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 người bị đột quỵ, trong đó, 10-20% trường hợp tử vong và chỉ khoảng 30% người bệnh sống sót, có khả năng bình phục hoàn toàn. Rung nhĩ (tim đập loạn nhịp) là bệnh lý tim mạch có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 5 lần. Khoảng 20% trường hợp đột quỵ do rung nhĩ gây ra. Đột quỵ do rung nhĩ thường nặng nề và tiên lượng xấu hơn đột quỵ do yếu tố khác.

Phần lớn người bệnh rung nhĩ cần dùng thuốc kháng đông để ngăn chặn việc hình thành cục máu đông trong tiều nhĩ. Do chủ quan hoặc chưa hiểu biết, không ít người bệnh rung nhĩ không tuân thủ việc sử dụng thuốc và các biện pháp dự phòng đột quỵ, khiến tính mạng gặp nguy hiểm.

Giáo sư Bình cho biết những đối tượng có sẵn bệnh lý về tim như nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim cục bộ lâu ngày, suy tim, cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim đều có thể dẫn đến tình trạng rung nhĩ. Bên cạnh đó, các bệnh lý ngoài tim như tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và bệnh lý về tuyến giáp (đặc biệt là cường giáp) cũng là nguyên nhân gây rung nhĩ.

Ngoài ra, rung nhĩ có thể xảy ra ở những người sử dụng nhiều rượu bia, béo phì, bị nhiễm trùng nặng... Dấu hiệu thường gặp của rung nhĩ là nhịp tim không bình thường, gây hồi hộp, đánh trống ngực, đau tức ngực..., nhưng cũng có những trường hợp không biểu hiện triệu chứng.

Bác sĩ sốc khi bệnh nhân hỏi 'không biết đột quỵ phải nằm yên à?' Nếu chẳng may bị đột quỵ não thì với người bệnh thời gian là vàng. Nhưng nhiều người bệnh tự đánh mất "giờ vàng" dẫn đến tàn tật vĩnh viễn thậm chí đe dọa tính mạng. Bệnh nhân bị đột quỵ điều trị tại BV đa khoa tỉnh Phú Thọ. Bác sĩ không biết đột quỵ phải nằm yên à? Ghi nhận tại...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: méo miệng đột quỵ đột tử hôn mê tai biến mạch máu não bệnh đột quỵ não dấu hiệu đột quỵ não

Xem thêm Share

Xem nhiều

Danh tính 3 người tử vong vụ ô tô lao xuống sông sau tai nạn10:19

TP.HCM: Công an xác minh clip dàn cảnh mua đồ lừa bé gái 11 tuổi lấy tiền09:52

TP.HCM: Tai nạn liên hoàn ở xã Xuân Thới Sơn, 2 người bị thương nặng15:40

Nguy cơ thảm họa chết người ở Nam Á08:12

Triệt phá băng nhóm mua bán "bóng cười", thu lợi bất chính hơn 105 tỷ đồng01:55

Cựu Phó tổng tham mưu trưởng Nga lĩnh án 17 năm tù07:49

Mỹ lại chậm giao tàu sân bay, Trung Quốc xúc tiến tàu thứ ba09:07

Trung Quốc bác bỏ cáo buộc chiếu tia laser nhắm vào máy bay Đức09:02

Ukraine cáo buộc Nga tấn công UAV nhiều kỷ lục08:32

Hàn Quốc phải trả 10 tỉ USD để Mỹ bảo vệ quân sự?08:57

Mỹ trừng phạt quan chức Liên Hiệp Quốc điều tra các vụ lạm dụng ở Gaza09:42

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Hai cháu bé bị ngộ độc khí thải ô tô sau 1 tiếng ngồi trên xe

23:07:01 16/07/2025

Ngồi trên ô tô di chuyển được khoảng 1 tiếng, hai cháu bé ở Ninh Bình xuất hiện dấu hiệu bất thường như mắt trợn, tay chân co giật rồi mất ý thức.

Giao tranh ở Syria leo thang, Israel đối mặt lựa chọn khó khăn tại biên giới

22:03:55 16/07/2025

Tất cả những điều này cho thấy nguy cơ lan rộng của cuộc xung đột là hoàn toàn có thật. Trong hơn một thập kỷ kể từ khi cuộc chiến Syria bắt đầu năm 2011, Israel đã cố gắng kiểm soát xung đột tại khu vực biên giới.

7 lợi ích của củ sả với sức khỏe

22:03:14 16/07/2025

Tinh dầu sả được sử dụng trong một số sản phẩm chăm sóc tóc nhờ tác dụng kháng nấm. Một vài nghiên cứu cho thấy sả có thể ức chế sự phát triển của nấm Malassezia loại nấm thường liên quan đến gàu.

Top loại thực phẩm tốt nhất và tệ nhất cho răng

22:02:37 16/07/2025

Nếu bạn muốn giữ cho hàm răng luôn chắc khỏe, đây là cẩm nang nhanh về những thực phẩm nên và không nên ăn, dựa trên nghiên cứu từ Trung tâm Y tế Đại học Rochester.

Cách dưỡng sinh trong mùa hè nâng cao sức khỏe

22:02:06 16/07/2025

Dưỡng tâm tĩnh thần, đây là trọng điểm dưỡng Tâm mùa hạ, do đó, nên dành ra 15 - 30 phút ngủ trưa. Cơ thể mùa hạ trao đổi chất diễn ra nhanh, quãng nghỉ buổi trưa là cần thiết để tâm não và các tạng phủ khác được nghỉ ngơi.

Lưu ý cần tránh khi trẻ sốt co giật bố mẹ nên biết

21:46:15 16/07/2025

Trẻ sốt co giật khiến nhiều cha mẹ lo lắng, vì vậy nên cho bé tới cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị. Ngoài ra, tình trạng trẻ sốt co giật kéo dài hơn 5 phút cần cho trẻ tới ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Có nên uống vitamin tổng hợp mỗi ngày không?

21:42:11 16/07/2025

Vitamin tổng hợp thường được nhiều người lựa chọn với kỳ vọng bù đắp thiếu hụt dinh dưỡng trong bối cảnh cuộc sống bận rộn, khi việc đảm bảo chế độ ăn cân bằng trở nên khó khăn. Chúng được cho là giúp cơ thể nhận đủ vi chất cần thiết.

4 loại trái cây phổ biến giúp giảm cholesterol xấu, giữ cho tim khỏe mạnh hơn

20:12:31 16/07/2025

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng, pectin giúp giảm mức cholesterol LDL xấu trong cơ thể. Sự kết hợp flavonoid trong cam và bưởi còn cải thiện tính linh hoạt của động mạch và giảm viêm.

Lấy búi tóc nặng nửa ký khỏi dạ dày bệnh nhi 5 tuổi

18:26:22 16/07/2025

Các bác sĩ khoa Ngoại tổng hợp đã tiến hành phẫu thuật mở dạ dày và lấy ra khối tóc nặng khoảng 0,5kg, chiếm gần toàn bộ dạ dày và một phần tá tràng của bệnh nhi.

Bé trai 23 tháng tuổi suýt tử vong vì tay chân miệng

18:23:34 16/07/2025

Người lớn cũng cần rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi tiếp xúc với trẻ, sau khi thay tã, xử lý phân, nước tiểu, nước bọt...để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm.

Bé 13 tuổi đột quỵ não

18:20:40 16/07/2025

Các chuyên gia nhấn mạnh thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị nhồi máu não. Việc chẩn đoán và can thiệp sớm ngay trong những giờ đầu có thể quyết định khả năng phục hồi của bệnh nhi. Phát hiện muộn, trẻ có nguy cơ để lại nhiều di...

Một nông dân bị sét đánh gây chảy máu não

18:19:52 16/07/2025

Ngay khi tiếp nhận, các bác sĩ đã tiến hành chụp CT sọ não, phát hiện bệnh nhân bị chảy máu tại vùng hạch nền hai bên và bao trong trái, những vùng có hệ mạch máu nhỏ, không có tuần hoàn bàng hệ, rất dễ tổn thương khi dòng điện chạy qua...