Đột quỵ có phải tai biến mạch m.áu não?
Nhiều người thắc mắc, đột quỵ và tai biến mạch m.áu não có khác nhau hay đều là một bệnh.
Theo các chuyên gia, nhiều người cho rằng đột quỵ và tai biến mạch m.áu não là hai bệnh khác nhau, nhưng thực chất, đây đều là tên gọi chung của một bệnh.
Đột quỵ và tai biến mạch m.áu não đều chỉ một tình trạng bệnh cấp tính, gây ra bởi sự thiếu m.áu đột ngột của một phần hay toàn bộ não bộ. Khi thiếu m.áu xảy ra ở não, màng oxy và chất dinh dưỡng nuôi dưỡng não sẽ không đến được các tế bào não, làm các tế bào này c.hết.
Hậu quả sau đó rất nặng nề, khiến người đột quỵ (tai biến) bị ảnh hưởng tới tri thức, vận động, tê liệt, hôn mê thậm chí là t.ử v.ong. Nguyên nhân t.ử v.ong thường gặp với hai dạng chính là nhồi m.áu não ( tắc mạch m.áu não) và xuất huyết não ( vỡ mạch m.áu não).
Về thuật ngữ, tai biến mạch m.áu não chỉ nơi khởi phát bệnh là tại các mạch m.áu nuôi não bộ khi dòng m.áu bị chặn lại hoặc bị vỡ. Còn đột quỵ chỉ sự cấp tính của bệnh. Tuy nhiên, cả hai cách gọi đều thể hiện tính chất đột ngột, nguy hiểm của bệnh, có thể gây di chứng nghiêm trọng, thậm chí t.ử v.ong.
Một bệnh nhân bị đột quỵ được cấp cứu kịp thời tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
Video đang HOT
Dấu hiệu đột quỵ
Biểu hiện đột quỵ rất đơn giản, người dân có thể nhận biết được. Các dấu hiệu này được tóm tắt bằng chữ F.A.S.T gồm:
F (Face): Đầu tiên là biến đổi ở mặt, bệnh nhân có thể liệt mặt, méo miệng, nhân trung lệch đi, biểu hiện rõ khi bệnh nhân cười, nhe răng.
A (Arm): Yếu liệt tay chân. Đ.ánh giá bệnh nhân có bị yếu hoặc liệt một bên hay không bằng cách yêu cầu bệnh nhân đưa hai tay lên cao. Bệnh nhân không nâng tay lên được, nếu nâng được cũng rất khó.
S (Speech): Ngôn ngữ bất thường, nói khó.
T (Time): Khi xuất hiện bất kỳ các triệu chứng trên một cách đột ngột hãy nhanh chóng gọi cấp cứu 115, đưa bệnh nhân đến bệnh viện có điều trị đột quỵ gần nhất.
Ngoài ra, người bị đột quỵ cũng có một trong những dấu hiệu như: Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ; Tê mỏi chân tay, cử động khó, khó cử động, tê liệt một bên cơ thể; Rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, gặp khó khăn trong việc suy nghĩ từ để nói, không diễn đạt được, có cảm giác mơ hồ; Khó phát âm, nói ngọng bất thường, môi lưỡi tê cứng và đau đầu dữ dội, cơn đau đến nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.
Phòng ngừa thế nào?
Để phòng ngừa đột quỵ trong mùa đông, các chuyên gia y tế khuyến cáo mọi người nên giữ cho cơ thể đủ ấm, hạn chế đi ra ngoài đường khi nhiệt độ quá thấp, tránh những đợt gió lạnh bất thường, không bước ra ngoài ngay khi thức dậy, tránh để cơ thể bị thay đổi nhiệt độ đột ngột, không tắm quá khuya hoặc tắm quá lâu để ngăn ngừa tình trạng sốc nhiệt.
Người dân cũng cần lưu ý, khi tỉnh giấc buổi sáng hoặc vệ sinh lúc đêm khuya, không nên ra khỏi chăn và xuống giường ngay lập tức mà cần nằm lại trên giường, vận động nhẹ nhàng từ 3 -5 phút để cơ thể dần thích nghi.
Ngoài ra, mọi người nên thực hiện chế độ ăn đủ chất để đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng chống rét, bổ sung các loại vitamin A, C giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, không quên có những hoạt động rèn luyện thân thể, tập thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe.
Để phòng tránh nguy cơ đột quỵ, người dân cũng cần xây dựng một chế độ sinh hoạt khoa học, tránh sử dụng rượu bia, chất kích thích… Đặc biệt những người có t.iền sử cao huyết áp, tiểu đường, béo phì hay tim mạch cần chủ ý tới sức khoẻ, uống thuốc đầy đủ, đúng giờ theo chỉ định của bác sĩ.
Nguy cơ đột quỵ khi tập thể dục
Hầu hết trường hợp đột quỵ khi tập thể dục có sẵn các bệnh lý nền, kết hợp những yếu tố như thay đổi nhiệt độ đột ngột, người cao t.uổi.
Một số trường hợp xảy ra đột quỵ trong quá trình tập thể dục khiến nhiều người cho rằng thói quen tốt này có thể là nguyên nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Minh Anh, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết: "Các trường hợp đột quỵ trong lúc tập thể dục thường do bản thân họ đã có yếu tố thuận lợi tạo ra nguy cơ nhồi m.áu não hoặc vỡ mạch m.áu não. Ngoài ra, một số người tập không kiểm soát được mức độ, dẫn đến quá sức cũng có thể là nguyên nhân gây đột quỵ".
Một số yếu tố liên quan đột quỵ gồm: bệnh tăng huyết áp, các bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, tăng mỡ m.áu, hút thuốc, lối sống thiếu lành mạnh, ít vận động, công việc căng thẳng... Các vấn đề nói trên thường gặp nhất ở người cao t.uổi.
Ở người trẻ, tình trạng đột quỵ thường xảy ra do liên quan các yếu tố di truyền, bất thường về mạch m.áu, đông m.áu dẫn đến nguy cơ vỡ, tắc mạch m.áu gia tăng.
Đột quỵ khi tập thể dục thường do các vấn đề trước đó của bệnh nhân. Thói quen tập thể dục không phải nguyên nhân chính. Ảnh minh họa: Medical News Today.
Do đó, với những người có vấn đề sức khỏe liên quan các yếu tố này, bác sĩ Minh Anh khuyến cáo nên tập thể dục ở cường độ trung bình hoặc thấp với tần suất đều đặn, qua đó tăng sự dẻo dai và phòng ngừa một số bệnh nguy hiểm như thừa cân, tiểu đường, tim mạch...
Bác sĩ này nhận định các ca đột quỵ đang có xu hướng tăng dần. Nguyên nhân là bệnh nhân tuân thủ điều trị kém, nhiều người thậm chí tự ý ngưng thuốc hoặc mua thuốc không theo chỉ định. Ngoài ra, một số người trẻ có tâm lý chủ quan, ý thức phòng bệnh kém và không khám sức khỏe định kỳ.
Đáng chú ý, bác sĩ Phạm Văn Cường, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) cho biết tỷ lệ đột quỵ tại Việt Nam ở người trẻ t.uổi trung bình khoảng 2% mỗi năm. Trong đó, số lượng nam giới cao gấp 4 lần nữ giới.
Theo bác sĩ Cường, những nguyên nhân chủ yếu khiến người trẻ t.uổi bị đột quỵ não bao gồm bệnh lý dị dạng mạch m.áu não, hút t.huốc l.á, rối loạn chuyển hóa mỡ m.áu, béo phì, lười vận động, đái tháo đường, tăng huyết áp, uống rượu bia. Do đó, đột quỵ ở người trẻ có thể được đẩy lùi nhờ những thói quen sinh hoạt lành mạnh như tích cực thể dục thể thao, hạn chế dùng thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, t.huốc l.á, bia rượu...
3 lý do dân văn phòng có tỷ lệ mắc tai biến mạch m.áu não cao: Tránh làm điều này để ngăn ngừa đột quỵ! Nhồi m.áu não chiếm khoảng 80% số trường hợp tai biến mạch m.áu não, xảy ra khi động mạch đưa m.áu tới não bị hẹp hoặc tắc nghẽn. Dân văn phòng thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị tai biến mạch m.áu não do đặc thù ngồi quá nhiều và ngồi lâu dưới một tư thế. Những năm gần đây, tỷ...