“Động thái không ngờ” của Mỹ đối với Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới tiêm kích F-35

Mai Hoàng Minh09:57 02/10/2019

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một thân tín của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho hay ông đang cố đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích F-35 dù Ankara đã nắm trong tay hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Theo Ahval News, ông Graham còn lên tiếng phản đối việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ theo Đạo luật Chống lại các đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) nhằm ngăn cản các quốc gia khác mua vũ khí của Nga.

Tiêm kích F-35. (Ảnh minh họa)

Trong bối cảnh Tổng thống Trump chưa đưa ra bất cứ biện pháp trừng phạt nào chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, lời bình luận của Thượng nghị sĩ Graham có thể là tín hiệu cho thấy chính quyền Washington muốn gỡ bỏ lệnh đình chỉ Ankara tham gia chương trình F-35 được công bố hồi tháng Bảy, thời điểm những linh kiện trong hệ thống phòng không S-400 đầu tiên được Nga chuyển giao cho Thổ Nhĩ Kỳ.

“Chúng tôi đang cố gắng đưa họ trở lại chương trình F-35″, ông Graham nói sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan vào ngày 22/9.

Hôm 27/9, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu xác nhận, Washington đang xem xét để đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích F-35.

Hồi tháng Bảy, ông Graham từng cho hay nếu Thổ Nhĩ Kỳ không kích hoạt S-400, Ankara sẽ không bị áp đặt lệnh trừng phạt.

Tuy nhiên, hồi tháng Tám, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper lại nhấn mạnh Ankara cần phải loại bỏ toàn bộ hệ thống phòng không S-400 của Nga, trước khi nghĩ tới chuyện Mỹ cân nhắc đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình F-35.

Trong khi đó, Tổng thống Trump được cho vô cùng tức giận trước việc Mỹ không thể bán 100 tiêm kích F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ như kế hoạch và xem đây là “chuyện bất công”.

Chuyên gia Max Hoffman tại Trung tâm Hành động vì sự tiến bộ của Mỹ cho rằng, Thượng nghị sĩ Graham muốn đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại chương trình F-35 bằng sự chấp thuận ngầm của Tổng thống Trump.

Nhưng theo ông Hoffman, “giới chức Nhà Trắng và hầu hết các nghị sĩ Quốc hội Mỹ vẫn thống nhất phản đối việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại với chương trình F-35, trừ khi Ankara chịu từ bỏ hoàn toàn S-400″.

Video đang HOT

Còn trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ bị loại bỏ vĩnh viễn khỏi chương trình F-35, quốc gia này sẽ mất khoảng 9 tỷ USD giá trị hợp đồng để chế tạo khoảng 1.000 bộ phận cho tiêm kích tối tân.

Ban đầu, Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua của Mỹ 30 chiến đấu cơ tàng hình F-35 nhưng sau đó nâng lên thành 116 chiếc. Dù theo kế hoạch, Thổ Nhĩ kỳ đã được tiếp nhận 4 tiêm kích F-35 nhưng thực tế, những chiến đấu cơ tối tân này vẫn chưa được chuyển giao cho Ankara. Bên cạnh đó, Mỹ cũng đã cho dừng chương trình đào tạo cho phi công Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng F-35.

Hồi tháng trước, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan cho hay bản thân ông đã đề nghị với Tổng thống Trump về việc mua các tên lửa Patriot của Mỹ dù đã có tên lửa S-400 của Nga.

Minh Thu (lược dịch)

Theo infonet

Mỹ bất ngờ chào mời quay trở lại với F-35, "khích" Thổ Nhĩ Kỳ "gói ghém" S-400 trả lại cho Nga?

Mỹ đang bất ngờ có những động thái muốn đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình phát triển tiêm kích F-35. Tuy nhiên, đằng sau hành động này có những suy tính sâu xa.

Thổ Nhĩ Kỳ đã gặp nhiều sóng gió với quyết định mua S-400.

Mỹ tính toán gì khi đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại với F-35?

Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham, một trong các chính khách ủng hộ Tổng thống Donald Trump tuần trước cho biết, ông đang cố gắng đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình F-35 sau khi nước này bị đình chỉ vì mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Graham cũng đưa ra những lập luận phản đối việc đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ theo Đạo luật chống đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA).

Với việc Tổng thống Trump cho đến nay chưa đưa ra biện pháp trừng phạt nào chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, những bình luận của Thượng nghị sĩ Graham có thể là tín hiệu cho thấy Washington muốn dỡ bỏ lệnh đình chỉ đối với chương trình F-35 được áp đặt vào tháng 7 sau khi các bộ phận S-400 đầu tiên được giao cho Ankara, tờ Ahval News đưa ra nhận định.

"Chúng tôi đang cố gắng đưa họ trở lại trong chương trình F-35", ông Graham nói sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan vào ngày 22/9.

Hôm 27/9, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cũng xác nhận, Washington hiện đang xem xét cho phép Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình.

Theo quan điểm của chuyên gia Max Hoffman từ Trung tâm hành động vì sự tiến bộ của Mỹ, Thượng nghị sĩ Graham đang thực sự tìm kiếm khả năng đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại chương trình F-35 với sự chấp thuận ngầm của ông Trump.

Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, đội ngũ các chính khách của Nhà Trắng và hầu hết các nghị sĩ Quốc hội Mỹ vẫn thống nhất phản đối việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại với F-35, trừ khi nước này từ bỏ hoàn toàn S-400.

Đây sẽ là điều cản trở mục đích của Thượng nghị sĩ Graham cũng như cơ hội vượt qua sóng gió của Ankara.

Trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ bị loại bỏ vĩnh viễn khỏi chương trình F-35, nước này sẽ mất khoảng 9 tỷ USD giá trị hợp đồng ước tính, bao gồm các điều khoản chế tạo khoảng 1.000 bộ phận cho máy bay, từ màn hình trên buồng lái cho đến các bộ phận hạ cánh và thân máy bay.

Nicholas Danforth, nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ Marshall của Đức, lại chỉ ra sự rạch ròi giữa viễn cảnh Thổ Nhĩ Kỳ đối mặt với lệnh trừng phạt CAATSA và việc nước này bị đình chỉ khỏi chương trình F-35.

"Trong khi CAATSA là một vấn đề chính trị, quyết định loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 lại đến từ những lo ngại về việc rò rỉ bí mật an ninh liên quan đến máy bay", Danforth nêu quan điểm.

Điều này có nghĩa là trừ trường hợp Tổng thống Erdogan chuyển lại S-400 về Nga ngay trong ngày mai, bằng không, rất khó cho Thổ Nhĩ Kỳ được trở về với chương trình F-35 trong tương lai gần.

Trong khi đó, chuyên gia Aaron Stein tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại (Mỹ), nói rằng tranh cãi về chương trình F-35 đang trở thành một vấn đề "mệt mỏi"

"Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình. Thượng nghị sĩ Graham cố gắng đưa họ trở lại nhưng rồi lại vấp phải sự phản đối. Ông ấy không phải là người đầu tiên nỗ lực làm điều đó. Mọi chuyện cứ lặp lại như vậy chỉ khiến hai bên thêm mệt mỏi", Stein nhận định.

Kiềm chế Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria

Thổ Nhĩ Kỳ rời bỏ chương trình F-35 sẽ là một thiệt thòi lớn với Mỹ.

Về phần mình, Giáo sư Ali Demirdas từ National Interest tin rằng, Quốc hội Mỹ muốn thực thi lệnh trừng phạt CAATSA đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau khi S-400 được giao hàng, tuy nhiên điều này đã phải trì hoãn do Ankara đe dọa tiến hành hoạt động quân sự chống lại lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn ở miền Bắc Syria.

"Mỹ đã và đang cung cấp tất cả các ưu đãi cho Thổ Nhĩ Kỳ để ngăn chặn cuộc tấn công ở Syria, chẳng hạn như tăng giá trị thương mại hai nước lên 100 tỷ USD và giảm thuế đối với thép, nhôm", Nott Demirdas nói.

"Nỗ lực của Graham nhằm đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình F-35 là một phần trong mục đích trì hoãn hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ".

Theo Giáo sư Demirdas, Thổ Nhĩ Kỳ đã cam kết mua 100 chiếc F-35, sẽ rất dại dột nếu Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình. Ông cũng đưa ra dự báo ảm đạm về tương lai của chương trình phát triển tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm.

"Với những lý do trên, Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách nào đó sẽ được ở lại với chương trình và sẽ nhận được F-35 trong trường hợp ông Trump được bầu lại vào nhiệm kỳ tới, bất kể tranh cãi S-400 có như thế nào", ông nêu quan điểm.

Demirdas cho biết, mặc dù Nga đang bật đèn xanh cho các cuộc tấn công của quân Chính phủ nhằm vào phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở tỉnh Idlib của Syria, Moscow vẫn khéo léo xoa dịu mối lo ngại an ninh về người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria nhiều hơn khi so với Mỹ.

"Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không làm tổn thương mối quan hệ với Nga", ông nói. "Mỹ nên làm nhiều hơn cho Thổ Nhĩ Kỳ - hơn những gì Nga đang làm - để kéo Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi quỹ đạo mạnh mẽ của Moscow".

Điều đó đòi hỏi phải có sự nhượng bộ lớn của Mỹ đối với vấn đề người Kurd ở Syria và tranh cãi xoay quanh việc dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gern - nhân vật bị Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc đứng sau nỗ lực đảo chính năm 2016.

"Hiện tại có vẻ như Mỹ cần Thổ Nhĩ Kỳ nhiều hơn là Thổ Nhĩ Kỳ cần Mỹ", ông nói. "Vì vậy, rất khó có khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hủy kích hoạt các hệ thống S-400".

Về phần mình, chuyên gia Hoffman cũng hoài nghi về khả năng Tổng thống Erdogan sẽ từ bỏ thỏa thuận S-400 ở giai đoạn cuối này, khi đất nước ông đã phải chịu một cái giá quá lớn về cả vật chất và chính trị.

Theo nguoiduatin

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mua thêm "rồng lửa" S-400 nếu không mua được Patriot Thổ Nhĩ Kỳ có thể mua thêm một lô hệ thống phòng không S-400 của Nga - Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết. Hệ thống phòng thủ S-400. "Hiện nay chúng tôi cần thêm các hệ thống cho tới khi có thể tự sản xuất được. Nếu chúng tôi có thể mua từ Mỹ, chúng tôi sẽ mua...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Israel đánh chặn tên lửa từ Yemen

14:45:00 19/01/2025

Trong thông báo, quân đội Israel nêu rõ đã kích hoạt báo động không khích tại Jerusalem, một số khu vực ở miền Nam và miền Trung nước này. Không quân Israel đã kịp thời đánh chặn được các tên lửa.

Lý do Nga phản ứng gay gắt về thỏa thuận hợp tác Anh - Ukraine ở Biển Đen

14:43:11 19/01/2025

Đặc biệt, Moskva phản đối mạnh mẽ bất kỳ hoạt động hợp tác nào giữa Kiev và London ở Biển Azov, vùng biển mà Nga tuyên bố là biển nội địa sau khi sáp nhập Crimea và kiểm soát toàn bộ bờ biển của Ukraine tại khu vực này.

Không khí Tết Việt trên đất Algeria

12:38:17 19/01/2025

Chị Nguyễn Thị Thu Loan, một kiều bào gốc Trà Vinh sinh sống và làm việc nhiều năm tại thủ đô Algiers, chia sẻ đây là lần đầu tiên chị được tham gia gói bánh chưng tại Algeria, điều này gợi cho chị nhiều kỷ niệm khi còn được đón Tết ở q...

Thượng nghị sĩ Mỹ trình dự luật dỡ bỏ cấm vận Cuba

12:36:36 19/01/2025

Ông Wyden, Đảng viên Đảng Dân chủ của Bang Oregon, viện dẫn Đạo luật Thương mại Mỹ - Cuba năm 2025 để yêu cầu "bãi bỏ các biện pháp trừng phạt lỗi thời đối với Cuba và thiết lập quan hệ thương mại bình thường với quốc đảo này".

Thủ tướng Thái Lan nhận tin nhắn thoại lừa đảo giả giọng một lãnh đạo nước khác

10:55:28 19/01/2025

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra không tiết lộ AI giả giọng ai trong cuộc gọi lừa đảo, nhưng cho hay bà đã nhận được một tin nhắn bằng giọng nói giống hệt một nhà lãnh đạo nổi tiếng, theo CNN ngày 16.1.

Ông Trump ra tối hậu thư về thỏa thuận tại Gaza

08:04:16 19/01/2025

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump muốn thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza hoàn tất trước khi ông nhậm chức, trong khi một bộ trưởng Israel đe dọa rút khỏi nội các nếu thỏa thuận được ký.

Phía ông Trump nêu điều kiện cứu TikTok tại Mỹ

08:01:30 19/01/2025

Cố vấn an ninh quốc gia sắp tới của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump ngày 16.1 nói rằng chính quyền mới sẽ giữ TikTok hoạt động tại Mỹ nếu có một thỏa thuận khả thi.

Lũ lụt ở Indonesia nhấn chìm hàng nghìn ngôi nhà

05:16:08 19/01/2025

Quyền Thị trưởng Cirebon, Agus Mulyadi, cho biết đây là một trong những trận lũ tồi tệ nhất ở thành phố trong 5 năm gần đây, nước ập đến bất ngờ khiến nhiều người dân không kịp sơ tán đồ đạc.

Sập cáp treo trượt tuyết ở Tây Ban Nha, hàng chục người bị thương và mắc kẹt

05:14:01 19/01/2025

Khu nghỉ dưỡng trượt tuyết Astun nằm gần biên giới của Tây Ban Nha với Pháp, trong dãy núi Pyrenees. Đây là khu trượt tuyết ưa thích của người dân Tây Ban Nha.

EU tiêu thụ khí đốt Nga với tốc độ kỷ lục dù đã cắt giảm

05:12:04 19/01/2025

Dữ liệu do công ty nghiên cứu hàng hóa Kpler thu thập và Politico phân tích cho thấy trong 15 ngày đầu tiên của năm 2025, 27 quốc gia EU đã nhập khẩu 837.300 tấn khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Nga.

Hàn Quốc mở đại sứ quán ở Cuba

05:10:27 19/01/2025

Hàn Quốc dự kiến sẽ sớm công bố đại sứ tại Cuba. Thông tin cho biết một nhà ngoại giao chuyên nghiệp đang làm việc tại một quốc gia Trung Mỹ được cho là đã được chỉ định cho vị trí này sau khi La Habana chấp thuận bổ nhiệm.

Trừng phạt dầu mỏ: Đòn bẩy của ông Trump trong xung đột Nga - Ukraine?

05:08:54 19/01/2025

Như Bloomberg đưa tin, các cố vấn của ông Trump đang xây dựng một kế hoạch trừng phạt toàn diện, không chỉ nhắm vào Nga mà còn cả Iran và Venezuela - hai quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn khác.