“Động thái không ngờ” của Mỹ đối với Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới tiêm kích F-35

Mai Hoàng Minh09:57 02/10/2019

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một thân tín của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho hay ông đang cố đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích F-35 dù Ankara đã nắm trong tay hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Theo Ahval News, ông Graham còn lên tiếng phản đối việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ theo Đạo luật Chống lại các đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) nhằm ngăn cản các quốc gia khác mua vũ khí của Nga.

Tiêm kích F-35. (Ảnh minh họa)

Trong bối cảnh Tổng thống Trump chưa đưa ra bất cứ biện pháp trừng phạt nào chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, lời bình luận của Thượng nghị sĩ Graham có thể là tín hiệu cho thấy chính quyền Washington muốn gỡ bỏ lệnh đình chỉ Ankara tham gia chương trình F-35 được công bố hồi tháng Bảy, thời điểm những linh kiện trong hệ thống phòng không S-400 đầu tiên được Nga chuyển giao cho Thổ Nhĩ Kỳ.

“Chúng tôi đang cố gắng đưa họ trở lại chương trình F-35″, ông Graham nói sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan vào ngày 22/9.

Hôm 27/9, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu xác nhận, Washington đang xem xét để đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích F-35.

Hồi tháng Bảy, ông Graham từng cho hay nếu Thổ Nhĩ Kỳ không kích hoạt S-400, Ankara sẽ không bị áp đặt lệnh trừng phạt.

Tuy nhiên, hồi tháng Tám, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper lại nhấn mạnh Ankara cần phải loại bỏ toàn bộ hệ thống phòng không S-400 của Nga, trước khi nghĩ tới chuyện Mỹ cân nhắc đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình F-35.

Trong khi đó, Tổng thống Trump được cho vô cùng tức giận trước việc Mỹ không thể bán 100 tiêm kích F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ như kế hoạch và xem đây là “chuyện bất công”.

Chuyên gia Max Hoffman tại Trung tâm Hành động vì sự tiến bộ của Mỹ cho rằng, Thượng nghị sĩ Graham muốn đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại chương trình F-35 bằng sự chấp thuận ngầm của Tổng thống Trump.

Nhưng theo ông Hoffman, “giới chức Nhà Trắng và hầu hết các nghị sĩ Quốc hội Mỹ vẫn thống nhất phản đối việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại với chương trình F-35, trừ khi Ankara chịu từ bỏ hoàn toàn S-400″.

Video đang HOT

Còn trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ bị loại bỏ vĩnh viễn khỏi chương trình F-35, quốc gia này sẽ mất khoảng 9 tỷ USD giá trị hợp đồng để chế tạo khoảng 1.000 bộ phận cho tiêm kích tối tân.

Ban đầu, Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua của Mỹ 30 chiến đấu cơ tàng hình F-35 nhưng sau đó nâng lên thành 116 chiếc. Dù theo kế hoạch, Thổ Nhĩ kỳ đã được tiếp nhận 4 tiêm kích F-35 nhưng thực tế, những chiến đấu cơ tối tân này vẫn chưa được chuyển giao cho Ankara. Bên cạnh đó, Mỹ cũng đã cho dừng chương trình đào tạo cho phi công Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng F-35.

Hồi tháng trước, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan cho hay bản thân ông đã đề nghị với Tổng thống Trump về việc mua các tên lửa Patriot của Mỹ dù đã có tên lửa S-400 của Nga.

Minh Thu (lược dịch)

Theo infonet

Mỹ bất ngờ chào mời quay trở lại với F-35, "khích" Thổ Nhĩ Kỳ "gói ghém" S-400 trả lại cho Nga?

Mỹ đang bất ngờ có những động thái muốn đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình phát triển tiêm kích F-35. Tuy nhiên, đằng sau hành động này có những suy tính sâu xa.

Thổ Nhĩ Kỳ đã gặp nhiều sóng gió với quyết định mua S-400.

Mỹ tính toán gì khi đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại với F-35?

Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham, một trong các chính khách ủng hộ Tổng thống Donald Trump tuần trước cho biết, ông đang cố gắng đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình F-35 sau khi nước này bị đình chỉ vì mua hệ thống phòng không S-400 của Nga.

Graham cũng đưa ra những lập luận phản đối việc đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ theo Đạo luật chống đối thủ của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA).

Với việc Tổng thống Trump cho đến nay chưa đưa ra biện pháp trừng phạt nào chống lại Thổ Nhĩ Kỳ, những bình luận của Thượng nghị sĩ Graham có thể là tín hiệu cho thấy Washington muốn dỡ bỏ lệnh đình chỉ đối với chương trình F-35 được áp đặt vào tháng 7 sau khi các bộ phận S-400 đầu tiên được giao cho Ankara, tờ Ahval News đưa ra nhận định.

"Chúng tôi đang cố gắng đưa họ trở lại trong chương trình F-35", ông Graham nói sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoan vào ngày 22/9.

Hôm 27/9, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cũng xác nhận, Washington hiện đang xem xét cho phép Thổ Nhĩ Kỳ quay trở lại chương trình.

Theo quan điểm của chuyên gia Max Hoffman từ Trung tâm hành động vì sự tiến bộ của Mỹ, Thượng nghị sĩ Graham đang thực sự tìm kiếm khả năng đưa Thổ Nhĩ Kỳ quay lại chương trình F-35 với sự chấp thuận ngầm của ông Trump.

Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, đội ngũ các chính khách của Nhà Trắng và hầu hết các nghị sĩ Quốc hội Mỹ vẫn thống nhất phản đối việc đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại với F-35, trừ khi nước này từ bỏ hoàn toàn S-400.

Đây sẽ là điều cản trở mục đích của Thượng nghị sĩ Graham cũng như cơ hội vượt qua sóng gió của Ankara.

Trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ bị loại bỏ vĩnh viễn khỏi chương trình F-35, nước này sẽ mất khoảng 9 tỷ USD giá trị hợp đồng ước tính, bao gồm các điều khoản chế tạo khoảng 1.000 bộ phận cho máy bay, từ màn hình trên buồng lái cho đến các bộ phận hạ cánh và thân máy bay.

Nicholas Danforth, nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ Marshall của Đức, lại chỉ ra sự rạch ròi giữa viễn cảnh Thổ Nhĩ Kỳ đối mặt với lệnh trừng phạt CAATSA và việc nước này bị đình chỉ khỏi chương trình F-35.

"Trong khi CAATSA là một vấn đề chính trị, quyết định loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 lại đến từ những lo ngại về việc rò rỉ bí mật an ninh liên quan đến máy bay", Danforth nêu quan điểm.

Điều này có nghĩa là trừ trường hợp Tổng thống Erdogan chuyển lại S-400 về Nga ngay trong ngày mai, bằng không, rất khó cho Thổ Nhĩ Kỳ được trở về với chương trình F-35 trong tương lai gần.

Trong khi đó, chuyên gia Aaron Stein tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại (Mỹ), nói rằng tranh cãi về chương trình F-35 đang trở thành một vấn đề "mệt mỏi"

"Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình. Thượng nghị sĩ Graham cố gắng đưa họ trở lại nhưng rồi lại vấp phải sự phản đối. Ông ấy không phải là người đầu tiên nỗ lực làm điều đó. Mọi chuyện cứ lặp lại như vậy chỉ khiến hai bên thêm mệt mỏi", Stein nhận định.

Kiềm chế Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria

Thổ Nhĩ Kỳ rời bỏ chương trình F-35 sẽ là một thiệt thòi lớn với Mỹ.

Về phần mình, Giáo sư Ali Demirdas từ National Interest tin rằng, Quốc hội Mỹ muốn thực thi lệnh trừng phạt CAATSA đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau khi S-400 được giao hàng, tuy nhiên điều này đã phải trì hoãn do Ankara đe dọa tiến hành hoạt động quân sự chống lại lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn ở miền Bắc Syria.

"Mỹ đã và đang cung cấp tất cả các ưu đãi cho Thổ Nhĩ Kỳ để ngăn chặn cuộc tấn công ở Syria, chẳng hạn như tăng giá trị thương mại hai nước lên 100 tỷ USD và giảm thuế đối với thép, nhôm", Nott Demirdas nói.

"Nỗ lực của Graham nhằm đưa Thổ Nhĩ Kỳ trở lại chương trình F-35 là một phần trong mục đích trì hoãn hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ".

Theo Giáo sư Demirdas, Thổ Nhĩ Kỳ đã cam kết mua 100 chiếc F-35, sẽ rất dại dột nếu Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình. Ông cũng đưa ra dự báo ảm đạm về tương lai của chương trình phát triển tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm.

"Với những lý do trên, Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách nào đó sẽ được ở lại với chương trình và sẽ nhận được F-35 trong trường hợp ông Trump được bầu lại vào nhiệm kỳ tới, bất kể tranh cãi S-400 có như thế nào", ông nêu quan điểm.

Demirdas cho biết, mặc dù Nga đang bật đèn xanh cho các cuộc tấn công của quân Chính phủ nhằm vào phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở tỉnh Idlib của Syria, Moscow vẫn khéo léo xoa dịu mối lo ngại an ninh về người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria nhiều hơn khi so với Mỹ.

"Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không làm tổn thương mối quan hệ với Nga", ông nói. "Mỹ nên làm nhiều hơn cho Thổ Nhĩ Kỳ - hơn những gì Nga đang làm - để kéo Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi quỹ đạo mạnh mẽ của Moscow".

Điều đó đòi hỏi phải có sự nhượng bộ lớn của Mỹ đối với vấn đề người Kurd ở Syria và tranh cãi xoay quanh việc dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gern - nhân vật bị Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc đứng sau nỗ lực đảo chính năm 2016.

"Hiện tại có vẻ như Mỹ cần Thổ Nhĩ Kỳ nhiều hơn là Thổ Nhĩ Kỳ cần Mỹ", ông nói. "Vì vậy, rất khó có khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hủy kích hoạt các hệ thống S-400".

Về phần mình, chuyên gia Hoffman cũng hoài nghi về khả năng Tổng thống Erdogan sẽ từ bỏ thỏa thuận S-400 ở giai đoạn cuối này, khi đất nước ông đã phải chịu một cái giá quá lớn về cả vật chất và chính trị.

Theo nguoiduatin

Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mua thêm "rồng lửa" S-400 nếu không mua được Patriot Thổ Nhĩ Kỳ có thể mua thêm một lô hệ thống phòng không S-400 của Nga - Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết. Hệ thống phòng thủ S-400. "Hiện nay chúng tôi cần thêm các hệ thống cho tới khi có thể tự sản xuất được. Nếu chúng tôi có thể mua từ Mỹ, chúng tôi sẽ mua...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Báo Mỹ: Ông Trump "khó chịu" vì trang phục của ông Zelensky01:28

Ông Trump khen ông Zelensky dũng cảm, không cam kết hỗ trợ lực lượng châu Âu tại Ukraine08:00

Phát sốt đoạn phim ông Trump, ông Netanyahu nhâm nhi cocktail ở bãi biển Gaza08:01

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Chi tiết màn tranh cãi "đốt nóng" cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky01:38

Ông Tập Cận Bình nói kinh tế Trung Quốc đang đối mặt nhiều thách thức08:09

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Mỹ thông báo cơ bản hoàn tất quá trình giải thể USAID

15:04:05 11/03/2025

Theo ông Rubio, các chương trình nói trên đã chi hàng chục tỷ USD theo những cách không phục vụ cho lợi ích quốc gia cốt lõi của Mỹ, thậm chí trong một số trường hợp còn gây phương hại.

EU 'thất vọng' trước sự thiếu cam kết của Mỹ trong nỗ lực tránh cuộc chiến thương mại

15:03:08 11/03/2025

Trước nguy cơ thuế quan của Mỹ có hiệu lực vào ngày 12/3 , EU tuyên bố sẽ bảo vệ lợi ích của mình. Ông Sefcovic khẳng định EU sẽ luôn bảo vệ các doanh nghiệp, người lao động và người tiêu dùng châu Âu khỏi thuế quan không chính đáng.

Nỗi lo suy thoái thúc đẩy dòng tiền 'chạy' sang trái phiếu Chính phủ Mỹ

15:02:31 11/03/2025

Phát biểu này được đưa ra sau khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhận xét vào ngày 7/3 rằng có thể có một giai đoạn "giải độc khi Mỹ cắt giảm chi tiêu.

Thổ Nhĩ Kỳ cam kết hỗ trợ Syria đẩy lùi bạo lực

15:01:14 11/03/2025

Trước đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ không chấp nhận sự hiện diện của các lực lượng thuộc chính quyền lâm thời Syria tại khu vực biên giới.

Siêu du thuyền của tỷ phú Nga có thể được bán đấu giá tại Mỹ

14:59:37 11/03/2025

Các công tố viên cho rằng ông Khudainatov chỉ là chủ sở hữu được ủy quyền, còn quyền sở hữu thực sự tàu Amadea thuộc về tỷ phú Kerimov, một người thân tín với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Cuba trả tự do cho 553 tù nhân theo thỏa thuận với chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ

14:39:11 11/03/2025

Trước khi rời nhiệm sở, ngày 14/1, ông Biden đã đưa Cuba ra khỏi cái gọi là danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố của Mỹ để đổi lấy việc Cuba cam kết trả tự do cho 553 tù nhân phạm nhiều tội danh khác nhau .

Hàn Quốc gấp rút ứng phó chính sách thuế quan của Mỹ

14:27:31 11/03/2025

Trước xu hướng bảo hộ gia tăng trên toàn cầu, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc đang đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ nền kinh tế trong nước.

Mỹ tái khẳng định mục tiêu phi hạt nhân hóa Triều Tiên

14:26:36 11/03/2025

Bên cạnh đó, ông Hewitt cũng dẫn tuyên bố của Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của quân đội Mỹ đánh giá vụ phóng tên lửa mới nhất của Bình Nhưỡng không đe dọa trực tiếp các nhân viên và lãnh thổ của Mỹ cũng như của các đồng minh.

Lệnh cấm động cơ đốt trong của EU đối mặt với nhiều thách thức

14:23:12 11/03/2025

Theo quy định mới, thay vì áp dụng mục tiêu dựa trên doanh số bán hàng của năm nay, EU sẽ tính trung bình trên ba năm, giúp các hãng ô tô dễ dàng đạt được mức phát thải quy định hơn.

Nga tạo thế gọng kìm, 'bẫy' quân đội Ukraine trong chiến dịch phản công ở Kursk

14:21:33 11/03/2025

Bằng cách sử dụng các lực lượng mạnh mẽ, bao gồm các đơn vị đặc nhiệm và chiến tranh điện tử, cùng sự hỗ trợ của các thiết bị bay không người lái, Nga đã tạo ra một thế gọng kìm, làm cho quân đội Ukraine không còn khả năng phản ứng linh...

Tổng thống Trump muốn xây cơ sở tinh luyện kim loại tại căn cứ quân sự Mỹ

14:16:45 11/03/2025

Một số quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump đã lo ngại về những dấu hiệu ban đầu cho thấy Trung Quốc có thể hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng để trả đũa thuế quan của ông Trump hoặc vì các lý do khác.

Quốc hội Mỹ 'chạy đua' ngăn chính phủ đóng cửa

14:14:42 11/03/2025

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson kỳ vọng Tổng thống Trump sẽ gây sức ép lên các nghị sĩ Cộng hòa hiện vẫn đang phản đối dự luật, đồng thời kêu gọi các nghị sĩ của đảng này duy trì đoàn kết và tránh bất đồng chính kiến.