Đòn phủ đầu giúp Israel xóa sổ không quân Arab năm 1967
Kế hoạch được chuẩn bị tỉ mỉ và thực hiện chính xác giúp không quân Israel đán.h bại liên quân Arab đông đảo hơn trong trận chiến 1967.
7h10 ngày 5/6/1967, giữa lúc căng thẳng Israel với các nước thuộc khối Arab tăng cao, 16 máy bay huấn luyện Fouga Magister của không quân Israel cất cánh. Họ bay theo lộ trình quen thuộc và liên lạc bình thường, khiến lực lượng radar cảnh giới của liên quân Arab cho rằng đây là đợt tuần tra chiến đấu thông thường của Israel vào buổi sáng.
5 phút sau, gần như toàn bộ lực lượng máy bay chiến đấu với 183 phi cơ các loại của không quân Israel đồng loạt xuất kích. Họ bay theo hướng tây về Địa Trung Hải, sau đó hạ độ cao để thoát khỏi sự theo dõi của đối phương. Đây cũng là hoạt động không bất ngờ.
Hệ thống radar cảnh giới của Ai Cập, Syria và Jordan đã theo dõi máy bay Israel trong suốt hai năm, chứng kiến phi cơ đối phương cất cánh mỗi buổi sáng và bay theo cùng lộ trình, trước khi biến mất khỏi tầm quan sát của radar và trở về căn cứ không lâu sau đó.
Tiêm kích Mirage của Israel trong Chiến tranh 6 ngày. Ảnh: IAF.
Tuy nhiên, các tiêm kích Mirage và Super Mystere của Israel không trở về căn cứ vào sáng 5/6/1967, mà bay hướng về phía Ai Cập. Họ tắt hoàn toàn liên lạc vô tuyến và chỉ bay cách mặt biển gần 20 m. Đây là khởi đầu của một trong những cuộc không kích thành công nhất lịch sử quân sự thế giới, giúp Israel chiếm lợi thế trong Chiến tranh 6 ngày với liên quân Arab.
Tháng 5/1967, Ai Cập trục xuất lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc ở bán đảo Sinai và triển khai quân dọc biên giới với Israel. Các động thái tương tự cũng diễn ra ở Jordan và Syria. Đến tháng 6, Israel nhận thấy cộng đồng quốc tế sẽ không có hành động can thiệp để giải quyết tình hình căng thẳng.
Bị áp đảo về quân số và bao vây ba phía khiến Israel quyết tâm tung đòn phủ đầu nhằm vào đối phương.
Một trong những yếu tố bảo đảm chiến thắng là khả năng làm chủ bầu trời. Tuy nhiên, không quân Israel khi đó chỉ có 200 máy bay, đa phần là chiến đấu cơ mua từ Pháp. Đối thủ của họ là 600 phi cơ của ba nước liên quân, trong đó có nhiều tiêm kích MiG-21 hiện đại do Liên Xô chế tạo. Israel cũng lo ngại 30 oanh tạc cơ Tu-16 của Ai Cập, khi mỗi chiếc có thể dội hàng chục tấn bom xuống lãnh thổ của họ.
Tel Aviv quyết định phát động Chiến dịch Tiêu điểm (Mivtza Moked) nhằm tiê.u diệ.t lực lượng không quân Arab ngay trên mặt đất. Israel đã lên kế hoạch và diễn tập trong nhiều năm. Các phi công liên tục thực hành tấ.n côn.g mục tiêu mô phỏng sân bay Ai Cập ở sa mạc Negev, trong khi tình báo thu thập thông tin về bố trí lực lượng và hệ thống phòng không đối phương.
Video đang HOT
Sáng 5/6/1967, chỉ vài phút sau khi lực lượng không quân Israel vượt Địa Trung Hải và tiếp cận không phận Ai Cập, kíp radar tại Jordan đã phát hiện số lượng phi cơ nhiều bất thường và cảnh báo qua kênh mã hóa cho quân đội Ai Cập. Tuy nhiên, phía Ai Cập đã thay đổi bộ mã trước đó một ngày mà không báo cho đồng minh.
Ngay cả khi Ai Cập nhận được cảnh báo, kết quả trận đán.h cũng khó thay đổi.
“Thay vì tấ.n côn.g lúc bình minh, không quân Israel đợi đến 7h45-8h45 giờ Ai Cập. Khi đó, sương mù buổi sáng ở đồng bằng sông Nile đã tan. Những phi đội tuần tra buổi sớm của Ai Cập đã trở về căn cứ để phi công nghỉ ngơi, trong khi nhiều phi công và kỹ thuật viên vẫn đang trên đường tới nơi làm việc”, Simon Dunstan, tác giả cuốn “Cuộc chiến 6 ngày: Chiến dịch Sinai”, viết.
Các phi đội Israel cũng xuất hiện đúng lúc tư lệnh lực lượng vũ trang và không quân Ai Cập đang rời sở chỉ huy để thị sát bằng máy bay vận tải. Họ cấm lực lượng phòng không khai hỏa để tránh b.ị bắ.n nhầm vào máy bay chở tư lệnh.
Phi cơ Israel leo lên độ cao 2,7 km trước khi tiếp cận mục tiêu là những máy bay đậu ngay ngắn ở 10 căn cứ không quân Ai Cập. Máy bay Israel gần như không vấp phải hỏa lực phòng không và tiêm kích đán.h chặn Ai Cập, họ né.m bo.m và bắ.n pháo phá hủy đường băng để ngăn máy bay đối phương cất cánh, sau đó thoải mái côn.g kíc.h oanh tạc cơ và tiêm kích trên mặt đất.
Trong cuộc tập kích này, Israel đã sử dụng vũ khí bí mật là bom xuyên phá bê tông chuyên phá hủy đường băng. Chúng được chế tạo dựa trên thiết kế của Pháp, sử dụng dù hãm để ổn định hướng, sau đó kích hoạt động cơ đẩy để lao thẳng xuống đường băng, tạo thành những hố sâu khó lòng khắc phục trong thời gian ngắn.
Oanh tạc cơ Ai Cập bị phá hủy ngay tại bãi đỗ sáng 5/6/1967. Ảnh: IAF.
Đợt tấ.n côn.g đầu tiên chỉ kéo dài 8 phút. Khoảng 10 phút sau, không quân Israel phát động đợt tập kích thứ hai nhằm vào thêm 14 căn cứ khác. Lực lượng hậu cần mặt đất của Israel đã nhanh chóng tiếp liệu cho các phi cơ trở về sau đợt tấ.n côn.g thứ nhất, giúp chúng tham gia vào lượt đán.h thứ hai.
Sau 170 phút, Ai Cập mất 293 máy bay, gồm toàn bộ lực lượng oanh tạc cơ Tu-16 và Il-28, cùng 185 tiêm kích các loại. Israel chỉ mất 19 máy bay, chủ yếu do trúng đạn phòng không.
12h45 cùng ngày, Israel tiếp tục tấ.n côn.g các căn cứ không quân Syria, Jordan và Iraq. Hai phần ba phi cơ không quân Syria bị loại khỏi vòng chiến, trong đó 17 chiếc bị phá hủy ngay trên mặt đất. Jordan mất toàn bộ 28 máy bay trong biên chế.
6 giờ sau chuyến xuất kích đầu tiên, Israel đã xóa sổ phần lớn không quân của liên quân Arab. Khả năng làm chủ bầu trời giúp bộ binh Israel không vấp phải kháng cự quyết liệt ở bán đảo Sinai, cao nguyên Golan và Jerusalem. Khi cuộc chiến kết thúc vào ngày 10/6, liên quân Arab mất tổng cộng 450 máy bay, trong khi Israel chỉ tổn thất 46 chiếc.
“Đây là một trong những chiến dịch đường không thông minh nhất lịch sử. Nó được chuẩn bị tỉ mỉ và thực hiện chính xác đến từng giây. Cuộc tập kích đã trở thành tiêu chuẩn vàng cho các đòn không kích phủ đầu nhằm tiê.u diệ.t lực lượng không quân đối phương”, chuyên gia quân sự Michel Peck nhấn mạnh.
Hé mở lý do Israel thua đau trong chiến tranh Trung Đông 1973
Đòn tấ.n côn.g tháng 10/1973 của Ai Cập và Syria vào Israel là cuộc chiến "khôi phục danh dự quốc gia".
Vào thời gian này, với sự giúp đỡ của Liên Xô, quân đội Ai Cập đã được xây dựng khá mạnh, nhất là lực lượng không quân và phòng không.
Cuộc chiến khốc liệt
12 giờ ngày 6/10/1973, quân đội Ai Cập bắt đầu cuộc chiến bằng màn hoả lực dài 53 phút với 2.000 khẩu pháo, cối, cùng 700 máy bay đán.h phá các mục tiêu quan trọng của Israel ở Sinai. Đồng thời, người nhái bơi qua kênh Suez để phá gỡ các xen-xơ, dây điện thoại của Israel.
Sau khi bắ.n mở màn, pháo binh Ai Cập chuyển làn bắ.n phá tuyến phòng thủ thứ hai ở sâu về phía đông của Israel. Pháo đi cùng của bộ binh và pháo xe ở bờ phía tây kênh Suez thay thế pháo binh bắ.n phá tuyến 1.
Trong khi pháo binh bắ.n phá, từ các trạm bơm nổi ở giữa kênh, công binh dùng vòi rồng bắ.n những cột nước có áp lực cao để phá con đê cát của Israel, sau gần 5 giờ mở được 77 cửa rộng 6m, dài 200m (chiều rộng con đê), với khối lượng 640.640 tấn cát.
Pháo binh Israel tham chiến. Ảnh: Modern War Institute - West Point
Khi các cửa mở xong, xe bọc thép chở bộ binh vượt kênh đán.h chiếm và mở rộng đầu cầu. Thuyền cao su và phà chở các toán bộ binh mang tên lửa chống tăng sang tăng cường cho lực lượng giữ đầu cầu. Cùng lúc, công binh dùng thuố.c nổ và máy húc san hai bờ kênh để chuẩn bị bắc cầu. 15h30, cầu được bắc xong. Đến đêm, quân Ai Cập đã thiết lập được các trận địa đầu cầu vững chắc bên phía bờ đông kênh Suez.
Cũng trong giai đoạn mở đầu này, Ai Cập dùng trực thăng đổ bộ 20 tiểu đoàn biệt kích vào hậu phương Israel, tiến công sở chỉ huy tiề.n phương, căn cứ không quân, đồng thời phục kích, đán.h chặn các đoàn xe của Israel trên các trục đường chính gây hỗn loạn ở hậu phương. Bị tấ.n côn.g bất ngờ, phải mất 40 phút, không quân Israel mới xuất kích.
Tới ngày thứ 7, thứ 8, Ai Cập vẫn tổ chức vượt sông. Ngày thứ 9, họ đột phá tuyến thứ 2 của Israel (cách bờ kênh khoảng 5-10 dặm), kiểm soát toàn bộ bờ đông kênh đào và thâm nhập sâu vào khu vực phòng ngự từ 3 đến 10 dặm. Sau khi tiến cách xa các ô phòng không cố định, Ai Cập chuyển sang phòng ngự.
Do sơ hở trong phòng ngự giữa quân đoàn II và quân đoàn III của Ai Cập, lợi dụng thu được 15 chiếc tăng T-62 của Ai Cập, Israel đã sử dụng lực lượng này vượt qua cầu mà không bị quân Ai Cập ngăn chặn. Đại đội tăng này tổ chức phòng thủ ngay ở đầu cầu, Ai Cập buộc phải phá huỷ cầu và điều sư thiết giáp đến ngăn chặn. Sau đó đã diễn ra trận bao vây kỳ quặc: 2 lữ đoàn tăng và một lữ đoàn dù của Israel tổ chức bao vây quân đoàn III của Ai Cập gồm 20.000 quân và 2.000 xe tăng (lực lượng bao vây nhỏ hơn nhóm bị bao vây).
Sau khi được Mỹ viện trợ, Israel mở cuộc phản công, phía Ai Cập thiệt hại nặng. Ngày 23/10, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua hghị quyết ngừng bắ.n. Các nước tham chiến lần lượt kí với nhau các hiệp định đình chiến riêng rẽ. Cuộc chiến Ai Cập - Israel kết thúc.
Sự chủ quan, khinh địch
Ai Cập đã hoàn thành dù chưa đầy đủ mục tiêu chiến lược hạn chế của họ, và lần đầu tiên đán.h bại quân đội Israel. Còn Israel bị tổn thất nặng nề với 2.552 người chế.t và mất tích, trong đó có 1 tướng, 2 đại tá, 25 trung tá, 80 thiếu tá; 900 xe tăng bị phá hủy, 220 máy bay b.ị bắ.n rơi..
Phía Ai Cập giành được thắng lợi trong giai đoạn đầu, do chuẩn bị chu đáo, tỷ mỉ, xây dựng công sự trận địa vững chắc, tổ chức lực lượng phòng không nhiều tầng, nhiều hướng; Tổ chức tốt hành động nghi binh rộng khắp, tạo bất ngờ cho đối phương, tung hoả mù đán.h lừa được tình báo Israel về phán đoán chiến lược, tạo được thế bất ngờ về chiến dịch và chiến lược.
Đặc biệt, Ai Cập đã tiến công vào tháng mà Israel có nhiều ngày lễ, làm cho Israel không kịp tổng động viên lực lượng vì sợ dân chúng hoang mang.
Tuy nhiên, giai đoạn sau Ai Cập đã để mất quyền chủ động, hệ thống phòng không bị phá vỡ một mảng, không làm chủ được chiến trường. Bộ binh có đủ tên lửa phòng không và chống tăng, nhưng kém cơ động linh hoạt so với quân đội Israel. Tổ chức hiệp đồng tác chiến không tốt, do đó một số máy bay Ai Cập đã bị chính quân nhà bắ.n rơi.
Phía Israel có ưu thế về kỹ thuật nhưng do sai lầm chủ quan khinh địch, tự mãn với thắng lợi giành được trước đây nên đã bị bất ngờ về chiến dịch - chiến thuật. Hội đồng quân sự cũng như Chính phủ Israel đều cho rằng, Ai Cập không đủ sức tiến công Israel, không có khả năng vượt kênh đào và do đó không đủ sức lao vào cuộc chiến.
Mặc dù cơ quan tình báo Israel có báo cáo về sự điều động quân đội Ai Cập - Syria ở biên giới cũng như có hiện tượng chuẩn bị tiến công, song các nhà lãnh đạo và giới quân sự Israel lại đán.h giá đó chỉ là hành động "hâm nóng" khu vực biên giới. Chính vì thế, các sĩ quan Israel được phái đi công tác hoặc nghỉ phép.
Thậm chí, khi cuộc chiến đã nổ ra, bộ chỉ huy Israel vẫn chủ quan tính toán rằng, ít nhất Ai Cập phải mất 12 giờ để bộ binh vượt kênh đào và 24 giờ mới bắc xong cầu phao cho xe tăng, chỉ cần một buổi sáng là đủ để không quân Israel phá các cầu phao và đán.h chặn các mũi tiến công bằng xe tăng của Ai Cập. Trong khi đó, thực tế quân Ai Cập chỉ mất 3,5 giờ đã hoàn tất việc bắc xong cầu và xe tăng vượt qua kênh.
Né đòn từ dàn phòng không Syria, Israel dùng chiến thuật "chưa một ai nghĩ ra" Một cựu tướng không quân Nga nhấn mạnh, Israel đã dùng chiến thuật "chưa một ai nghĩ ra" là núp sau các máy bay dân sự để né tránh đòn phản công từ dàn phòng không Syria. Theo Sputnik, cựu tướng không quân Nga, Thiếu tướng Valery Gorbenko cho biết không quân Israel đã sử dụng chiến thuật núp sau các máy bay...