Đối ngoại tháng 3: Mốc lịch sử của ngoại giao Nghị viện

Tổ chức thành công Đại hội đồng Liên minh Nghị viện lần thứ 132, thúc đẩy hợp tác thực chất với các đối tác ở Châu Đại Dương là những điểm nhấn nổi bật của hoạt động đối ngoại tháng 3.

Dấu mốc lịch sử của ngoại giao nghị viện

Diễn ra từ 28/3-1/4 tại Hà Nội, Đại hội đồng IPU lần thứ 132 là một trong những sự kiện chính trị-ngoại giao lớn nhất mà Việt Nam từng đăng cai, thể hiện tinh thần chủ động của một thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Lễ khai mạc Đại hội đồng IPU-132.

Hơn 1.600 đại biểu đến từ hơn 160 nghị viện thành viên IPU, các thành viên liên kết, các quan sát viên và nhiều tổ chức quốc tế đã có mặt tại Hà Nội, cùng nhau thảo luận nhiều vấn đề quan trọng của nghị viện, đặc biệt là chủ đề chung “Các mục tiêu phát triển bền vững: Biến lời nói thành hành động”. Đây là chủ đề hết sức thiết thực do Việt Nam đề xuất và nhận được sự nhất trí cao của tất cả lãnh đạo nghị viện, nghị sỹ, khách mời của IPU-132.

Đại hội đồng IPU-132 đã thảo luận và thông qua 4 Nghị quyết quan trọng gồm: (i) Chiến tranh mạng – mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và an ninh quốc tế; (ii) Định hình cơ chế mới về quản trị nguồn nước: Thúc đẩy hành động của Nghị viện về vấn đề nước; (iii) Luật pháp quốc tế trong vấn đề chủ quyền quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và quyền con người; (iv) Nghị quyết về chủ đề khẩn cấp “Hợp tác nghị viện chống lại Nhà nước Hồi giáo IS và nhóm khủng bố Boko Haram chống lại dân thường, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em”.

Cuối cùng, kết quả của Đại hội đồng IPU 132 lần này đã được thể hiện trong Tuyên bố Hà Nội -văn bản quan trọng mang tính tổng kết kết quả thảo luận của IPU-132; phản ánh tầm nhìn, cam kết và hành động của các Nghị viện thành viên, vì sự phát triển bền vững, vì lợi ích của người dân, quốc gia cũng như thúc đẩy hợp tác toàn cầu.

Chủ tịch IPU Saber Chowdhury đánh giá: “Tuyên bố Hà Nội do Quốc hội Việt Nam đề xuất và được thông qua tại Việt Nam sẽ là một di sản lớn, thể hiện sự đóng góp nổi bật của Việt Nam đối với cộng đồng thế giới”.

“Việt Nam đã đặt ra tiêu chuẩn mới về công tác tổ chức cho những lần tiếp theo”, ông Saber Chowdhury khẳng định.

Thúc đẩy hợp tác với hai quốc gia Châu Đại Dương

Từ ngày 17-20/3, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến công du đầu tiên trong năm tới Australia (17-18/3) và New Zealand (19-20/3) theo lời mời của Thủ tướng Australia Tony Abbott và Thủ tướng New Zealand John Key.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Australia Tony Abbott

Trong cuộc Hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Australia Tony Abbott, hai bên đã nhất trí làm sâu sắc hơn và tăng cường quan hệ đối tác toàn diện, phù hợp với bản chất chiến lược ngày càng gia tăng của quan hệ hai nước.

Hai bên khẳng định về tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982; kêu gọi tất cả các bên thực hiện đầy đủ Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), kiềm chế và không có những hành động làm gia tăng căng thẳng thêm tình hình khu vực, trong đó có việc cưỡng ép hoặc sử dụng vũ lực để đơn phương thay đổi nguyên trạng; nhất trí cần cấp thiết xây dựng một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông.

Hai bên đã ra Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Australia, đề ra một chương trình nghị sự có tính chiến lược ở tầm cao để phát triển quan hệ trong thời gian tới và ký kết một số văn bản hợp tác quan trọng khác.

* Đối với New Zealand, đây là chuyến thăm chính thức lần đầu tiên của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo New Zealand đều nhất trí về một tầm nhìn chung nhằm tăng cường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước hiện nay, hướng tới nâng tầm quan hệ lên mức đối tác chiến lược trong thời gian tới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng New Zealand John Key ra Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và New Zealand.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng New Zealand John Key khẳng định tiếp tục duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, đồng thời nhất trí đa dạng hóa các hoạt động tiếp xúc với nhiều hình thức phong phú; phát huy hiệu quả của các cơ chế hợp tác hiện có nhằm triển khai tốt các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao trên các lĩnh vực.

Hai Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình ổn định tại khu vực, kêu gọi các bên giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Hai bên nhất trí ra Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và New Zealand.

Vun đắp mối quan hệ Việt-Lào

Từ ngày 23-25/3, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã có chuyến thăm làm việc tại Lào theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Chummaly Sayasone.

Tại các cuộc hội đàm và tiếp xúc, các nhà lãnh đạo hai nước khẳng định sẽ tiếp tục dành ưu tiên cao nhất và làm hết sức mình vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống và đoàn kết đặc biệt Việt Nam – Lào. Hai bên cùng thể hiện quyết tâm đưa quan hệ Việt – Lào không ngừng phát triển, ngày càng đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thực chất trên mọi lĩnh vực.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Chummaly Sayasone đón Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Phủ Chủ tịch Lào ở Thủ đô Vientiane.

Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác trên lĩnh vực quốc phòng-an ninh, biên giới; phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều năm 2015 đạt 2 tỷ USD, tăng 40% so với năm 2014; đẩy nhanh thực hiện các dự án kết nối về giao thông và năng lượng, nâng cao chất lượng hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; tăng cường hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, thông tin, thể thao, nông nghiệp, thủy sản, bưu chính viễn thông…

Hai bên cũng trao đổi về việc duy trì hòa bình, ổn định tại Biển Đông cũng như việc sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong, trong đó có cả việc xây dựng các công trình thủy điện trên dòng chính con sông này.

Mở rộng hợp tác quốc phòng, an ninh

Nhận lời mời của các cơ quan thực thi pháp luật Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, từ ngày 15-20/3, Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Công an Việt Nam do Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, dẫn đầu đã thăm chính thức Hoa Kỳ.

Tại đây, Đại tướng Trần Đại Quang đã hội đàm với Bộ trưởng Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ Jeh Charles Johnson và Giám đốc Cơ quan Điều tra liên bang Hoa Kỳ (FBI) James Comey, gặp gỡ nhiều quan chức cấp cao và các nghị sĩ Mỹ.

Tại các cuộc hội đàm, tiếp xúc, hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực an ninh, cảnh sát, nội vụ, tăng cường trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm đấu tranh phòng, chống tội phạm … làm sâu sắc thêm quan hệ Đối tác toàn diện giữa hai nước.

* Nhằm tích cực đóng góp xây dựng Cộng đồng Chính trị-An ninh của ASEAN, Đoàn đại biểu quân sự cấp cao Việt Nam do Đại tướng Phùng Quang Thanh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu đã Hội nghị ADMM-9 tại Malaysia từ ngày 14-18/3.

Tại ADMM-9, đoàn Việt Nam đã có nhiều đề xuất quan trọng, liên quan đến các lĩnh vực hợp tác trong việc đảm bảo và duy trì hoà bình, ổn định và an ninh, an toàn trong khu vực; khẳng định coi an ninh của Cộng đồng ASEAN cũng như an ninh của quốc gia mình; tiếp tục củng cố lập trường chung của ASEAN về kiềm chế, không sử dụng vũ lực trước trong giải quyết, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình theo Hiến chương LHQ, bảo đảm tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS 1982), thực hiện nghiêm túc và đầy đủ DOC, ủng hộ đàm phán thực chất để sớm đạt được COC.

Việt Nam đề nghị xác lập một cơ chế ứng phó kịp thời với những vấn đề an ninh phi truyền thống mới nảy sinh, ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường an ninh và phát triển của cộng đồng. Việt Nam cũng đề xuất đăng cai tổ chức một Hội thảo về chống cướp biển trong khuôn khổ các nước ASEAN vào cuối năm nay.

* Từ ngày 19-21/3, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Tanasak Patimapragorn có chuyến thăm chính thức Việt Nam và cùng Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 2 Uỷ ban Hỗn hợp về Hợp tác song phương Việt Nam-Thái Lan (UBHH).

Tại cuộc họp, hai bên nhất trí phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều 15 tỷ USD vào năm 2020; thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực nông-lâm-ngư nghiệp; phối hợp xử lý các vấn đề liên quan đến ngư dân và tàu thuyền trên tinh thần nhân đạo và quan hệ hữu nghị và Đối tác chiến lược; tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác như văn hoá, du lịch, giáo dục-đào tạo, khoa học công nghệ và môi trường…

Hai Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Ngoại giao hai nước.

Về tình hình Biển Đông, hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ nhằm thúc đẩy giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của LHQ về Luật biển 1982 (UNCLOS); thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); Thái Lan, với tư cách là nước điều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc, sẽ tích cực phối hợp với các bên liên quan thúc đẩy tham vấn thực chất về Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

* Ngoài ra, trong tháng 3 còn có một số hoạt động đối ngoại đáng chú ý khác như Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan thăm chính thức Myanmar; Phó Tổng thống Venezuela Elias Jose Jaua Milano thăm Việt Nam và tham dự cuộc họp Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Venezuela; Phó Thủ tướng, Trưởng Ban đối ngoại Trung ương, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lào Thoonglun Sisoulith thăm chính thức Việt Nam.

Theo Chính Phủ