Đội lốt “xử lý rác” để sản xuất “trà ướp xác”
Việc sản xuất “ trà ướp xác” với số lượng “khủng” như thế, từ chất thải công nghiệp – bã trà xanh của các DN sản xuất nước giải khát – liệu có đúng quy định luật pháp? Thật bất ngờ, cái gọi là sản phẩm “trà ướp xác” hoàn toàn không hề có trên bất kỳ danh mục hàng hóa nào. Vì vậy, quy trình sản xuất “trà ướp xác” cũng nằm… ngoài vòng luật pháp.
Cty thu gom chất thải thành…”nhà cung ứng” nguyên liệu
Ngày 16.5, trong buổi làm việc với PV Lao Động, ông Crispin J.Francisco – GĐ tài chính Cty TNHH URC Việt Nam (DN sản xuất nước trà C2 đóng chai, đóng tại KCN VN- Singapore, tỉnh Bình Dương) – nói: “Trước đây, chúng tôi đã có nghe hiện tượng tái chế bã trà rồi bán trở lại cho người dân uống. Chúng tôi đã theo dõi Cty thu gom, xử lý rác thải cho DN chúng tôi, nhưng chưa phát hiện.
Tuy nhiên, chúng tôi rất lo lắng, nếu xảy ra hiện tượng này. Nó không chỉ nguy hại cho sức khỏe cộng đồng, bã trà sau tái chế còn có thể đội lốt nguyên liệu, bán trở ngược cho chúng tôi; hoặc người ta dùng bã trà tái chế để sản xuất nước trà C2 giả”. Ông Francisco cho biết, mỗi tháng, Cty URC thải ra khoảng 50 tấn bã trà, sau khi sản xuất sản phẩm trà xanh C2. Theo hợp đồng số 0101/2013/URC-RV ngày 1.1.2013 được ký giữa Cty URC và Cty TNHH giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu Rồng Vàng (Bình Dương), sau khi chiết xuất trà làm trà C2, bã trà phế thải được Cty URC bán lại cho Cty Rồng Vàng.
Cty Rồng Vàng có trách nhiệm “thu gom, vận chuyển và xử lý”. Cty Rồng Vàng “không sử dụng phế liệu/chất thải của bên B (Cty URC – PV) để làm giả hoặc sản xuất sản phẩm tương tự”. Cty Rồng Vàng cũng “không sử dụng phế liệu/chất thải của bên B cho bất kỳ giao dịch bất hợp pháp nào” v.v… Tuy nhiên, không hiểu tại sao, sau khi thu gom, vận chuyển chất thải bã trà ra khỏi Cty URC, Cty Rồng Vàng đã không mang đi xử lý như cam kết tại hợp đồng; trái lại mỗi tháng, hàng chục tấn bã trà C2 lại lọt ra ngoài, “lột xác” thành nguyên liệu và được sản xuất một cách có hệ thống thành sản phẩm…”trà ướp xác”, sau đó được phân phối và bán cho các trại hòm v.v…
Chó đùa giỡn trên trà.
Theo ông Francisco, nếu phát hiện Cty Rồng Vàng vi phạm hợp đồng, Cty URC sẽ ngừng ngay hợp đồng bán rác thải cho Cty Rồng Vàng. Tuy nhiên, trước các vấn đề PV Lao Động nêu, ông Francisco hứa sẽ cho kiểm tra và có biện pháp ngăn chặn từ gốc, không để xảy ra sự cố, gây tác hại xấu cho cộng đồng và cho chính thương hiệu trà C2, cùng uy tín của Cty URC. Trong lúc đó, theo Nghị định số 59/2007/NĐ-CP ngày 9.4.2007 của Chính phủ, về quản lý chất thải rắn, thì bã trà sau sản xuất thuộc chất thải rắn thông thường. Điều 20 của Nghị định 59 quy định rất rõ việc phân loại chất thải rắn thông thường, “các chất thải hữu cơ (các loại cây, lá cây, rau, thực phẩm…)”, thuộc “nhóm chất thải cần xử lý, chôn lấp”. Quy định của luật pháp hoàn toàn không có sự cho phép nào biến chất thải bã trà thành nguyên liệu để sản xuất “trà ướp xác”…
Video đang HOT
Nguy cơ “trà uống” đội lốt “trà ướp xác”?
Tháng 11.2011, Hiệp hội Chè VN đã có văn bản gửi cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng cảnh báohiện tượng một số cơ sở sản xuất trà đã tái chế bã trà đã qua sản xuất của Cty TNHH Tân Hiệp Phát (Bình Dương), rồi sau đó trộn lẫn với trà mới và cuối cùng, tung ra bán ngoài thị trường. Ngay sau đó, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có văn bản chỉ đạo các ban, ngành liên quan chấn chỉnh hiện tượng này. Trả lời báo chí, đại diện Cty Tân Hiệp Phát cho rằng, bã trà sau khi Cty chiết xuất làm nước trà đóng chai, Cty cho không người dân hoặc dùng làm phân bón. Tuy nhiên sau đó, vì ham lời, người ta lấy bã trà đó tái chế, trộn với trà tươi bán tiếp ra thị trường. Những việc làm này, Cty Tân Hiệp Phát không biết và không thể kiểm soát v.v…
Trở lại “nhà máy” sản xuất “trà ướp xác” ở tỉnh Bình Dương. Ngày 28.5, trả lời PV Lao Động, ông Phạm Lê Tấn Phong – đại diện Cty TNHH Tân Hiệp Phát – khẳng định: Toàn bộ bã trà phế thải sau khi chiết xuất làm nước trà xanh bán ngoài thị trường, Cty sử dụng để trồng nấm và giao cho một số Cty làm phân bón cho cây caosu. Ngoài ra, một số bã trà được Cty giao cho Cty xử lý rác thải chôn lấp ở bãi rác tỉnh Bình Dương. Ông Phong cũng cho biết thêm, lần đầu tiên, ông mới nghe tới chuyện có người sử dụng bã trà phế thải tái chế thành cái gọi là “trà ướp xác”.
Cty Tân Hiệp Phát không cho phép sử dụng bã trà cho bất kỳ mục đích nào khác, ngoài việc trồng nấm, làm phân bón và tiêu hủy. Tuy nhiên, khi chúng tôi đề nghị được cung cấp cụ thể các văn bản, hợp đồng… thể hiện việc Cty cùng các đối tác thu gom, vận chuyển và xử lý phế liệu bã trà đúng như ông Phong trình bày ở trên, thì ông Phong từ chối, viện lý do “bảo mật trong kinh doanh”. Thậm chí, khi phóng viên xin số liệu bã trà thải ra hàng tháng, ông Phong cũng không đáp ứng, với lý do… “bảo mật” (?!) v.v… Trong khi đó, một cán bộ thuộc Sở TNMT tỉnh Bình Dương không muốn nêu tên đã cho chúng tôi biết: Quy định chung, chất thải công nghiệp – bã trà xanh sau khi chiết xuất để SX nước trà đóng chai – phải được tiêu hủy hoặc chỉ dùng làm phân bón. Nếu sử dụng cho tái chế, thì đơn vị thu gom tái chế phải được sự cấp phép, chịu sự giám sát của cơ quan chức năng…
Đằng này, “nhà máy” tái chế bã trà hoạt động không phép, sản xuất sản phẩm “trà ướp xác” – không hề có tên trong danh mục hàng hóa – là hoàn toàn sai trái. Ở đây, cơ quan chức năng buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát; còn phía Cty phát sinh chất thải cũng vô trách nhiệm, khi không quản lý, xử lý chất thải công nghiệp theo đúng quy định. Trái lại, các Cty này còn trao chất thải cho cơ sở không hề có chức năng xử lý chất thải. Từ đó, mới “đẻ” ra “nhà máy” tái chế bã trà “khủng”, chuyên cho ra mặt hàng “trà ướp xác” với số lượng rất lớn, mà không bị chế tài bởi bất kỳ một quy định nào của luật pháp.
“Nhà máy” sản xuất không giấy phép, sản phẩm “trà ướp xác” không thấy đăng ký trong danh mục quản lý, mà trung tâm phân phối “trà ướp xác” cũng… “chui” nốt. Giữa “trà ướp xác” với “trà uống”, người ta chỉ bằng vài thủ thuật (trộn bã trà tái chế với trà nguyên chất, hay tẩm hương hóa chất…), vô số “trà ướp xác” sẽ biến thành… trà uống và tỏa đi khắp các vùng miền, mà không ai hay biết. Và, cái thứ trà bẩn này đến với vô số người dân vốn quen uống trà, thì không biết điều gì sẽ xảy ra?
Theo 24h
Giật mình với... bã trà tái chế!
Cách đây không lâu, dư luận từng xôn xao chuyện một số cơ sở chế biến trà (chè) ở tỉnh Lâm Đồng tái chế bã trà phế thải của một DN sản xuất nước giải khát. Tuy nhiên đến nay, hiện tượng trên vẫn chưa được chấn chỉnh triệt để.
Trái lại, hiện tượng tái chế bã trà còn có vẻ phát triển mạnh mẽ; khi mới đây, chúng tôi đã tận mắt chứng kiến một "nhà máy" tái chế bã trà thuộc hàng "khủng" ở tỉnh Bình Dương.
Vào một buổi trưa cuối tháng 4, tôi được anh Nguyễn Văn Sang - phụ trách kinh tế - thương mại - dịch vụ thuộc UBND P.Bình Hòa, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương - dẫn đường, xâm nhập vào "nhà máy" tái chế... bã trà vào hàng "khủng" này.
Xâm nhập "dây chuyền công nghệ" tái chế bã trà
"Nhà máy" tái chế bã trà không bảng hiệu, ở khu phố Bình Đức. Giữa trời nắng như đổ lửa, trước mắt chúng tôi, trên khu đất trống rộng khoảng 5.000m2, các công nhân đang đổ hàng tấn bã trà xanh nhão nhẹt như phân trâu ra phơi. Sau khi bã trà đã khô, các công nhân đổ vào máy sàng, sảy... Ghé vào chỗ nghỉ của 5 người làm, chúng tôi được một thanh niên cho biết: "Ông chủ mua bã trà phế thải từ mấy Cty sản xuất nước trà xanh đóng chai". Tôi hỏi: "Phơi để làm gì?". Một người trả lời: "Làm trà ướp xác".
Những người làm công kể cho tôi và anh Sang nghe quy trình, công nghệ tái chế bã trà thành loại "trà ướp xác", mà lần đầu tiên tôi mới nghe, mới biết: Sau khi các Cty "ông lớn" sản xuất các loại nước trà đóng chai; bã trà phế thải - thay vì hủy bỏ, hoặc dùng làm phân bón cho cây trồng - lại được tuồn ra, bán rẻ cho ông chủ (tên Hoàng) - chuyên tái chế bã trà.
"Dây chuyền lò sấy" bã trà hoạt động suốt ngày đêm. Ảnh: C.H
Tại gian nhà tôn lụp xụp, chất hàng chục tấn bã trà đã được phơi, sấy... Ông chủ thuê hơn chục người làm công việc tái chế bã trà. Lương mỗi người từ 2 - 4 triệu đồng/tháng. Hằng ngày, nhiệm vụ của họ là đổ bã trà ra phơi, sàng lọc ra nhiều chủng loại... Trong nhà có gần 10 lò sấy, liên tục đỏ lửa, có 2 - 3 người đổ từng mẻ bã trà vào lò sấy. Sau khoảng 2 giờ, cánh trà se cuốn, mẻ bã trà được đổ ra thành đống cạnh lò...
Bốc một nắm trà đã được sấy xong, đưa lên mũi ngửi, không thấy mùi vị gì. Nhưng về mặt cảm quan, những lá trà khô, màu đen cứng, se lại, không khác gì trà được bỏ vào bọc, bán ký ngoài thị trường. Tôi thắc mắc: "Trà này có mang ra bán cho người ta uống không?". Một người làm công cho biết: "Tụi em chỉ sấy thôi. Sau đó chia làm nhiều loại, loại tốt, loại vừa, loại xấu. Bã trà sấy xong, chở về thành phố ướp hương, trộn lài, rồi bán cho các trại hòm để ướp xác". Một người khác ỡm ờ: "Mang về ướp hương trà, trộn hoa lài, hoa sen, làm trà uống có sao đâu. Trà đó có giá tới 10.000 đồng/kg"...
"Nhà máy chui" và "trung tâm" phân phối vô danh
Bất ngờ, một chiếc ôtô BKS 51A - 380.20 chạy xộc vào. Anh Sang vồn vã chào đón ông chủ Hoàng (gần 40 tuổi): "Bọn tui xuống tìm hiểu về xây dựng nông thôn mới". Từ ngờ vực, ông chủ chuyển sang thân mật: "Vậy mà mấy đứa gọi tôi về gấp, tưởng có chuyện...". Tôi nhanh trí: "Xưởng to quá, bã trà mua ở đâu vậy anh?". Ông Hoàng đáp: "Mua từ mấy Cty sản xuất nước trà xanh". "Anh mua baonhiêu một ký? Phơi, sấy xong, bán ra được bao nhiêu?". Ông Hoàng trả lời: "Lúc trước, họ cho không, nhưng giờ họ bán từ 200 - 300 đồng/kg. Tôi phơi, sấy, bán làm trà ướp xác người chết cho các trại hòm, giá từ 2.000 - 4.000 đồng/kg".
Người giẫm chân lên trà... Ảnh: C.H
Anh Sang hỏi: "Cơ sở chế biến có giấy phép không?". Ông chủ Hoàng giả lả: "Không, tôi có thuê đất của phường". Anh Sang: "Hôm nào ông lên phường kê khai, tôi hướng dẫn thủ tục cho. Không có giấy phép, quản lý thị trường kiểm tra là chết". Ông Hoàng nói: "Quản lý thị trường huyện, toàn quen biết hết mà. Anh em dưới phường, tôi cũng quen luôn"(!?). Chúng tôi chia tay ông chủ và rời khỏi "nhà máy".
Theo anh Sang, "nhà máy" này tồn tại đã hơn 2 năm nay, nhưng thật không ngờ, một cơ sở to đùng như vậy, hoạt động... "chui", không có giấy phép, mà không ai "hỏi thăm". Sáng hôm sau, tôi mật phục tại cổng "nhà máy". Khoảng 10 giờ, một xe tải có cần cẩu chở hơn chục chiếc giỏ màu trắng, bên trong mỗi giỏ chứa trên 100kg bã trà. Chiếc xe chạy vào "nhà máy", dùng cần cẩu móc từng giỏ lớn bã trà thả xuống cho những người làm công đổ ra sân phơi... Khoảng 10 giờ 30, chiếc xe tải BKS 54V-7592, có ghi dòng chữ "Hội Chữ thập Đỏ" chạy ngược ra. Xe chở đầy sản phẩm... bã trà đã được tái chế. Lập tức, tôi bám đuôi theo dõi...
Sau hơn một giờ, chiếc xe tải ghé vào "Bãi giữ xe Thanh Phát" (địa chỉ 245/61B Hòa Bình, P.Hiệp Tân, Q.Tân Phú, TPHCM). Tôi tìm cách vào sâu trong bãi giữ xe. Lại một gian nhà tôn xập xệ không bảng hiệu. Những bao bã trà được chất cao tận nóc nhà. Hóa ra, đây là điểm tập kết bã trà đã tái chế. Một người đàn ông chạy xe gắn máy vào, một thanh niên vác 2 bao loại 50kg, đặt lên xe. Người lái xe máy chở bã trà ra khỏi bãi xe và mất hút.
Tôi xông vào nhà chứa bã trà và thấy hơn chục bao tải màu xanh được may kín miệng, do xe tải 54V-7592 chở xuống. Hai thanh niên trông coi hàng cho hay: "Đó là trà lá, tốt hơn. Chờ giao cho người ta chở đi ướp hương, ướp lài". Tôi hỏi tiếp: "Hàng có giao về các tỉnh không?". Một thanh niên nói: "Có chứ, hàng đó giao về Đồng Tháp". Tôi băn khoăn: "Liệu có mang trà này bán cho người ta uống không?". Họ trả lời: "Anh đi hỏi ông chủ, tụi em làm công không biết"...
Theo 24h
Rùng mình về hạt trân châu trong trà sữa Có giá từ 18.000 đồng đến 30.000 đồng/kg, hạt trân châu đủ màu sắc, không rõ nguồn gốc trong các cốc "trà sữa trân châu Đài Loan" được bày bán tràn lan tại Hà Nội. Trước thông tin hạt trân châu có xuất xứ từ Đài Loan vừa được cơ quan chức năng Singapore phát hiện chứa acid maleic (loại phụ gia có...