Đôi điều về án tử của ông Nguyễn Bắc Son

Lần đầu tiên hai cựu bộ trưởng Bộ TT&TT cùng bị xét xử hình sự. Cũng lần đầu tiên có sự công khai số tiền nhận hối lộ của hai người từng là ủy viên Trung ương Đảng, trong đó có người nhận đến hơn 3 triệu USD và đang đối diện với án tử.

Và cũng là lần đầu, khi chưa có việc khởi tố vụ án thì đã có sự chủ động khắc phục hậu quả hơn 8.400 tỉ đồng…

Với quá nhiều chuyện động trời như thế, dư luận đặc biệt quan tâm đến vụ án MobiFone mua 95% cổ phần AVG là quá phải.

Diễn biến của phiên tòa sơ thẩm tại TAND TP Hà Nội trong tuần qua cho thấy hai cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn bị cáo buộc phạm hai tội. Ngoài tội nhận hối lộ thì còn có tội vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo đó, trong thời gian làm lãnh đạo Bộ TT&TT – là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại MobiFone, hai bị cáo này cùng các bị cáo khác đã mau mắn giúp AVG thu lợi khủng trái phép. Tuy AVG “bết bát, kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ kéo dài, nợ vay lớn” (theo xác định trong cáo trạng của VKSND Tối cao) nhưng MobiFone vẫn chịu mua cổ phần với giá rất cao. Từ sai phạm của các bị cáo, vốn của Nhà nước tại MobiFone có nguy cơ bị thiệt hại nhiều ngàn tỉ đồng.

Ông Nguyễn Bắc Son tại tòa. Ảnh: TP

Chưa rõ HĐXX sẽ phán quyết sao nhưng sự chênh lệch khá lớn trong các mức án tù mà VKS TP Hà Nội đề nghị đang gây ra không ít thắc mắc. Được bàn tán nhiều nhất là tội nhận hối lộ, nếu bị cáo Tuấn chỉ bị kêu 8-9 năm thì với bị cáo Son là không còn mạng sống. Ở tội đưa hối lộ, dù chi đến gần 5,6 triệu USD để cùng lôi bốn người khác vào vòng lao lý nhưng cựu chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ chỉ bị kêu 3-4 năm.

Phải nói ngay là với bất kỳ tội nào chứ không riêng gì tội nhận hối lộ thì việc tự nguyện khắc phục hậu quả luôn là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Tuy cùng nhận hối lộ 1 tỉ đồng trở lên, tức thuộc khoản 4 Điều 354 BLHS hiện hành có mức hình phạt được quy định là tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng nếu bị cáo Son nhận 3 triệu USD thì bị cáo Tuấn chỉ nhận 200.000 USD. Chưa hết, gia đình bị cáo Tuấn đã sớm nộp cho cơ quan điều tra số tiền đó. Ngược lại, phải đến sau khi bị VKS TP Hà Nội kêu án tử thì gia đình bị cáo Son mới thông qua luật sư cho biết sẽ nộp 99% mà hiện chưa rõ họ sẽ thực hiện như thế nào. Chính từ các khác biệt cốt lõi này và có đồng thời xem xét thêm nhiều tình tiết giảm nhẹ khác của từng người mà VKS TP Hà Nội đã đề nghị hai mức án thấp, cao khác nhau.

Thêm một lưu ý nữa cũng có liên quan đến việc nộp lại tiền nhận hối lộ để áp dụng cho những trường hợp phạm tội tựa như bị cáo Son. Đó là điểm c khoản 3 Điều 40 BLHS cho phép không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản nhận hối lộ. Cùng với đó là người bị kết án đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Như vậy, bây giờ hay cả sau này thì việc cựu bộ trưởng Son có bị tòa tuyên án tử hoặc có bị thi hành án tử hay không sẽ tùy thuộc rất lớn vào thiện chí khắc phục hậu quả của chính bị cáo.

Tương tự, tội đưa hối lộ cũng dùng con số 1 tỉ đồng để quy định mức phạt ở khung cao nhất. Theo Điều 364 BLHS, phạm tội đưa hối lộ 1 tỉ đồng trở lên thì bị phạt từ tù 12 năm đến 20 năm. Trong trường hợp tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác thì người đưa hối lộ có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Đối chiếu quy định này về việc đã tự thú và đã thanh toán hơn 8.400 tỉ đồng nhanh đến không ngờ, mọi người dễ thấy bị cáo Phạm Nhật Vũ đã được VKS TP Hà Nội đề nghị mức phạt tù nhẹ đáng kể. Riêng về việc miễn trách nhiệm hình sự hay trả lại một phần hoặc toàn bộ số tiền lớn đưa hối lộ, do điều luật dùng từ “có thể” để cho ra sự tùy nghi thực hiện nên không thể cho là VKS TP Hà Nội đã áp dụng không đầy đủ điều luật. Thôi thì cứ chờ TAND TP Hà Nội ra phán quyết cụ thể cũng dựa trên sự tùy nghi rất không hay ho vậy!

“Nhận hối lộ là nỗi nhục, là sự xấu hổ. Tôi xin lỗi người dân…”. Lời cay đắng nói trước tòa này của cựu bộ trưởng Tuấn có thể không được nhiều người đời chấp nhận nhưng việc ông hoàn trả toàn bộ tiền nhận hối lộ chắc chắn được các HĐXX ghi nhận để có cơ sở lượng hình.

Ắt là bị cáo Son sớm muộn cũng sẽ cố gắng thực hiện nghĩa vụ này để dư luận kịp thấy ở cựu bộ trưởng thứ hai trong đại án chút ray rứt thật sự sót lại chứ chẳng lẽ không còn gì.

THU TÂM

Theo plo.vn