Đối đầu Israel – Iran: ‘Ngòi nổ’ Trung Đông có bị kích hoạt thành cuộc chiến toàn diện?

Mai Hoàng Minh08:14 14/06/2025

Rạng sáng 13/6, Israel tung đòn phủ đầu vào Iran, khiến Trung Đông rơi vào trạng thái cảnh giác cao độ.

Iran tuyên bố sẽ trả đũa tàn khốc. Liệu chiến tranh khu vực có bùng nổ?

Tên lửa được phóng trong giai đoạn hai của loạt cuộc tập trận Eqtedar ở Tây Nam Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN

Căng thẳng giữa Israel và Iran lại bùng phát thành cuộc xung đột trực tiếp vào rạng sáng 13/6, khi tiếng còi báo động vang lên khắp Israel lúc 3 giờ sáng và Bộ trưởng Quốc phòng Israel tuyên bố thực hiện “cuộc tấn công phủ đầu vào Iran”. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt nguy hiểm trong tình hình an ninh khu vực, đặt ra câu hỏi liệu đây có phải là khởi đầu của một cuộc chiến tranh toàn diện hay không.

Cuộc tấn công chấn động và phản ứng dữ dội

Theo tờ Jerusalem Post (Israel), hàng chục mục tiêu hạt nhân và quân sự trên khắp Iran đã chìm trong biển lửa sau cuộc tấn công phủ đầu quy mô lớn của Israel vào sáng 13/6. Chiến dịch mang tên “Sư tử Trỗi dậy” (Rising Lion) này được Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) xác nhận là nhằm ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, một mối đe dọa được Tel Aviv coi là “hiện hữu” đối với Israel và toàn thế giới .

Cuộc không kích diễn ra trong bối cảnh tình hình Trung Đông leo thang căng thẳng, khi Israel liên tục cảnh báo về tiến trình làm giàu uranium của Iran. Theo IDF, Iran hiện đã có đủ lượng uranium để chế tạo tới 15 vũ khí hạt nhân chỉ trong vài ngày tới. Thủ tướng Benjamin Netanyahu cũng nhấn mạnh rằng Iran có thể chỉ mất vài tháng nữa để thực sự chế tạo được vũ khí hạt nhân, ngoài việc sở hữu đủ uranium.

Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Israel cho biết cuộc tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái nhằm vào Israel cũng đã được dự kiến trước. Tờ Thời báo Israel dẫn thông báo của lực lượng Không quân nước này cho biết hiện họ vẫn tiếp tục hoạt động trên bầu trời Trung Đông để bắn hạ các thiết bị bay không người lái phóng từ Iran vào Israel.

Thiệt hại từ cuộc tấn công của Israel này rất nghiêm trọng. Các hãng thông tấn Iran (IRNA, Mehr) đưa tin rằng nhiều quan chức quân sự cấp cao và nhà khoa học Iran đã thiệt mạng, bao gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Iran Thiếu tướng Mohammad Baqeri và Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) Thiếu tướng Hossein Salami.

Video đang HOT

Phản ứng của Iran diễn ra ngay lập tức và dữ dội. Lãnh tụ Tối cao Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyed Ali Khamenei đã cảnh báo rằng Israel sẽ phải chịu “hình phạt nghiêm khắc” vì cuộc tấn công này, nhấn mạnh Tel Aviv đã “tự định đoạt số phận cay đắng và đau đớn cho chính mình”. Về phần minh, Chủ tịch Quốc hội Iran Mohammad Bagher Ghalibaf cho biết “Iran sẽ chấm dứt câu chuyện do chính quyền Israel bắt đầu”.

Bộ Tổng tham mưu Lực lượng vũ trang Iran xác nhận rằng phản ứng của Iran sẽ “không có giới hạn và vô cùng tàn khốc”. Một quan chức an ninh cấp cao Iran còn khẳng định với kênh Press TV rằng trong trường hợp bị tấn công, Iran sẽ “làm cả Mỹ và Israel bất ngờ”.

Bối cảnh leo thang căng thẳng

Cuộc đối đầu này không phải là sự kiện đột ngột. Theo Jerusalem Post, Israel và Iran đã có những đòn đánh qua lại trong năm 2024, với Iran đã phóng hàng trăm tên lửa và thiết bị bay không người lái tấn công Israel trong hai lần, trong khi Israel trả đũa bằng các cuộc tấn công chính xác vào hệ thống phòng không Iran.

Iran dường như trở nên “táo bạo hơn sau ngày 7/10/2023″, cảm nhận được cơ hội cho một cuộc đối đầu đa mặt trận với Israel. Điều này đã khiến Tehran cảm thấy có thể đáp trả trực tiếp các cuộc không kích của Israel, như vụ tấn công tại Damascus vào tháng 3/2024.

Trước bối cảnh căng thẳng leo thang, Mỹ đã có những tuyên bố nhằm nhấn mạnh lập trường của mình. Trong cuộc phỏng vấn với kênh Fox News sau khi Israel bắt đầu cuộc không kích Iran, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói: “Iran không thể có bom hạt nhân và chúng tôi hy vọng sẽ quay lại bàn đàm phán. Chúng ta sẽ xem. Có một số người trong ban lãnh đạo sẽ không quay trở lại”.

Theo kế hoạch, vào ngày 15/6, các cuộc đàm phán sẽ diễn ra tại Oman giữa đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff, và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Araghchi. Đây sẽ là vòng thảo luận thứ 6 về thỏa thuận hạt nhân, được các nhà ngoại giao phương Tây mô tả là “quyết định”. Ông Witkoff đã tuyên bố rằng Iran “không bao giờ được phép làm giàu uranium hoặc phát triển bất kỳ mối đe dọa hạt nhân nào”.

Tư lệnh quân đội Israel Eyal Zamir (giữa) theo dõi các cuộc không kích của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nhằm vào nhiều mục tiêu ở Iran, trong phòng tình huống tại Israel, ngày 13/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Nguy cơ “tính toán sai lầm” và lo ngại của khu vực

Đầu năm 2025, với sự trở lại của Tổng thống Trump, Iran đã thận trọng hơn. Họ dường như cảm nhận được cơ hội cho một bình minh mới trong quan hệ với Mỹ, đặc biệt khi nước này cũng đang đàm phán với Nga và giải quyết lệnh ngừng bắn ở Gaza. Iran cũng chứng kiến cuộc bỏ phiếu của Liên hợp quốc vào ngày 12/6 về vấn đề Gaza, trong đó hầu như mọi quốc gia tại tổ chức này đều kêu gọi ngừng bắn và chỉ một số ít quốc gia bỏ phiếu ủng hộ Israel. Israel đã mất đi sự ủng hộ của các nước châu Âu và các nước khác.

Ngoài ra, Iran đã tiến hành 5 vòng đàm phán với Mỹ vào tháng 4 và tháng 5 năm nay, hy vọng đạt được một thỏa thuận và nới lỏng lệnh trừng phạt. Họ mong đợi sự hòa giải giữa Mỹ và Israel, dựa trên các báo cáo rằng Washington không muốn Israel tấn công Iran . Iran tin rằng họ có thể khiến Mỹ tiến tới đạt được một thỏa thuận. Tuy nhiên, các sự kiện rạng sáng ngày 13/6 đã cho thấy những tính toán này đã sai lầm.

Trong khi đó, các nhà ngoại giao phương Tây đã bày tỏ lo ngại với tờ Jerusalem Post về khả năng xảy ra “tính toán sai lầm” giữa Israel và Iran. Iran vẫn duy trì mạng lưới các lực lượng dân quân thân nước này như Houthi ở Yemen hay Hezbollah ở Liban, mặc dù các lực lượng này đã yếu đi đáng kể sau cuộc chiến ở Gaza. Đáng chú ý, Iran còn có sự hỗ trợ từ các đối tác gần gũi như Nga và Trung Quốc , những quốc gia “sẽ không muốn thấy Iran suy yếu”.

Trước diễn biến bất ngờ này, các quốc gia Trung Đông đã từ hy vọng về việc hạ nhiệt căng thẳng chuyển sang trạng thái lo lắng cao độ. Các nước vùng Vịnh, vốn đã tiếp đón Tổng thống Trump vào tháng 5 và gửi thông điệp mong muốn ổn định, giờ đây phải đối mặt với viễn cảnh bất ổn kéo dài.
Trong khi đó, Iran hiện đang ở “ngã ba đường” trong cách phản ứng, cân nhắc giữa việc duy trì quan hệ tích cực với Qatar, cải thiện quan hệ với Saudi Arabia và các nước trong khu vực, với áp lực phải đáp trả mạnh mẽ để duy trì uy tín.

Như tờ Jerusalem Post nhận định, khu vực Trung Đông đang “ngồi trên một ngọn núi lửa, một ngọn núi lửa mà họ hy vọng sẽ không bùng nổ”. Câu hỏi then chốt là liệu các cuộc tấn công mới trên của Israel sẽ dẫn đến phản ứng dữ dội từ Iran và mở rộng xung đột trên khắp khu vực, biến “ngòi nổ” Trung Đông thành một cuộc chiến tranh toàn diện hay không?

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Tại sao Iran vẫn 'án binh bất động' khi xung đột Israel - Hezbollah leo thang?

Bất chấp vai trò quan trọng của Hezbollah là lực lượng đại diện khu vực của Iran, Tehran vẫn ngần ngại can thiệp khi Israel đang làm suy yếu nhóm này - các yếu tố kinh tế, chính trị và chiến lược giải thích lý do tại sao.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi ngày 29/9/2024 tuyên bố sẽ đáp trả việc một phó chỉ huy Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thiệt mạng trong cuộc không kích mới đây do Israel tiến hành tại thủ đô Beirut của Liban. Ảnh: IRNA/TTXVN

Bình luận trên tờ Jerusalem Post (Israel) ngày 30/9, Farhad Rezaei, học giả và là nghiên cứu viên cao cấp tại Dự án Philos, cho rằng khi căng thẳng giữa Israel và Hezbollah gia tăng, vai trò của Iran như một đồng minh chính của Hezbollah càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, Tehran lại tỏ ra thận trọng trong việc can thiệp mặc dù Israel đang tiến hành một loạt các cuộc tấn công nhằm vào phong trào này. Nhiều yếu tố, từ kinh tế đến chính trị và chiến lược, đã ảnh hưởng đến quyết định của Iran trong bối cảnh trên.

Gần đây, quân đội Israel đã thực hiện các "cuộc tấn công có mục tiêu" nhằm vào Hezbollah, khiến thủ lĩnh Hassan Nasrallah cùng với nhiều chỉ huy cấp cao khác của Hezbollah thiệt mạng. Các cuộc tấn công này không chỉ gây thiệt hại về nhân sự mà còn làm suy yếu nghiêm trọng cơ sở hạ tầng và kho vũ khí của Hezbollah, bao gồm việc phá hủy hệ thống chỉ huy và kiểm soát cũng như kho tên lửa tầm ngắn và tầm trung của nhóm này.

Hezbollah không chỉ là một lực lượng vũ trang mà còn là một nhóm dân quân thân Iran và có vai trò chiến lược với Tehran trong khu vực, đặc biệt trong trường hợp Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran. Vì vậy, câu hỏi được đặt ra là: Tại sao Iran lại "tê liệt" trước những cuộc tấn công từ Israel này? Phải chăng Tehran đang từ bỏ đồng minh quan trọng của mình, hay có những tính toán sâu xa hơn đằng sau sự do dự của họ?

Theo ông Rezaei, một trong những lý do quan trọng cho sự do dự của Iran có lẽ là tình hình kinh tế mà quốc gia này đang phải đối mặt. Kể từ khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018, nền kinh tế Iran đã rơi vào khủng hoảng, với nợ quốc gia lên đến 30% GDP, lạm phát đạt mức 49,5%, đồng tiền mất 80% giá trị trong vòng chưa đầy hai năm và tỷ lệ thất nghiệp gần 10%. Iran cũng đã phải đối mặt với nhiều biểu tình và tình trạng bất ổn xã hội.

Phản ứng của người dân Iran cũng xuất phát từ việc chính phủ không chú ý đầy đủ đến nhu cầu của họ, trong khi lại tiếp tục đầu tư vào các hoạt động quân sự và hỗ trợ cho các nhóm như Hezbollah. Tình hình chính trị tại Iran đang ở mức thấp nhất kể từ Cách mạng Hồi giáo năm 1979, với tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử giảm xuống chỉ còn 41%. Do đó, một quốc gia đang phải vật lộn với vấn đề kinh tế và xã hội sẽ rất khó khăn để huy động sự ủng hộ cho một cuộc xung đột trực tiếp với Israel.

Bên cạnh vấn đề kinh tế và chính trị, sự chênh lệch về sức mạnh quân sự giữa Israel và Iran cũng là một yếu tố đáng kể. Israel đã thể hiện rõ ưu thế quân sự với khả năng không chiến và công nghệ tiên tiến. Trong khi đó, lực lượng không quân của Iran lại đang phải đối mặt với nhiều hạn chế.

Các tên lửa và thiết bị bay không người lái (UAV) của Iran chưa thể xâm nhập không phận Israel, trong khi không phận Iran lại hoàn toàn mở cho các cuộc tấn công của Israel.

Trong bối cảnh đó, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã tuyên bố rằng họ không muốn tham gia vào một cuộc chiến tranh trực tiếp, điều này phản ánh sự thận trọng trong chính sách đối ngoại của nước này. Các quan chức Iran đã từ chối yêu cầu từ Hezbollah về việc tấn công Israel, cho rằng "thời điểm chưa thích hợp". Điều này cho thấy rằng Iran đang cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định can thiệp vào cuộc xung đột.

Trên thực tế, trong các sự cố trước đây, chẳng hạn như vụ tấn công được cho là của Israel vào các đường ống dẫn khí đốt chính của Iran vào tháng 3/2024, gây gián đoạn nghiêm trọng các dịch vụ quan trọng, các nhà lãnh đạo Iran đã vô cùng lo ngại rằng các cuộc không kích tăng cường của Israel có thể làm mất ổn định thêm đất nước và làm tê liệt nền kinh tế vốn đã mong manh.

Tehran cũng hiểu rằng việc tham gia vào một cuộc chiến tranh trực tiếp với Israel có thể sẽ kéo Mỹ vào cuộc xung đột. Một số nhà lãnh đạo Iran tin rằng sự leo thang của Israel là "một cái bẫy do Thủ tướng Benjamin Netanyahu thiết kế để khiêu khích Iran vào một cuộc xung đột trực tiếp với Mỹ" và họ nên thận trọng để tránh rơi vào cái bẫy này.

Tóm lại, ông Rezaei lưu ý sự do dự của Iran trong việc can thiệp vào tình hình căng thẳng với Israel không phải là một quyết định ngẫu hứng, mà là kết quả của nhiều yếu tố phức tạp. Cuộc khủng hoảng kinh tế, tình hình chính trị không ổn định, và sự chênh lệch về sức mạnh quân sự đã khiến Tehran phải tính toán kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Iran có thể tiếp tục hỗ trợ Hezbollah từ xa, nhưng một cuộc xung đột trực tiếp với Israel trong thời điểm này có lẽ là điều không khả thi.

Iran ồ ạt phóng UAV trả đũa Israel; Jordan đánh chặn một số UAV xâm nhập không phận Trong khi Iran phóng hơn 100 thiết bị bay không người lái (UAV) nhằm trả đũa đòn tấn công của Không quân Israel, Jordan đã đánh chặn một số xâm nhập vào không phận của nước này. Thiết bị bay không người lái (UAV) được thử nghiệm trong cuộc tập trận ngoài khơi khu vực Balushistan của Iran ngày 7/11/2021. Ảnh: AFP/TTXVN. Trong...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Phi thuyền bí ẩn X-37B của quân đội Mỹ vừa trở lại không gian08:27

Chuyển biến lớn cho xung đột Ukraine07:48

Lầu Năm Góc: Số đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc đang tăng16:28

Xe tăng Nga sống sót sau khi trúng liên tiếp 24 UAV02:50

Phát hiện hàng chục tử thi sau cánh cửa bí mật của nhà tang lễ09:07

Ấn Độ thử lửa mạng lưới "Vòm sắt": Đòn đánh hạ gục tên lửa, UAV03:03

'Lá bài' của Nhà Trắng với Trung Quốc08:33

Tàu chiến Mỹ và Venezuela 'dàn trận' ở Caribbean08:54

Mỹ dọa trừng phạt cả Nga lẫn Ukraine08:03

Giám đốc CDC Mỹ bị sa thải sau chưa đầy một tháng?09:12

Nga bác tin thả UAV sang Đức theo dõi tuyến vận chuyển vũ khí Mỹ08:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tổng thống Trump lên tiếng khi Nga tăng cường tấn công và từ chối đàm phán với Ukraine

05:27:44 03/09/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông rất thất vọng về Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, trong bối cảnh hội nghị thượng đỉnh tại Alaska giữa ông và Putin chưa mang lại kết quả cụ thể.

Nhật Bản đính chính các thông tin về thoả thuận thương mại với Mỹ

05:17:04 03/09/2025

Nhật Bản đang cố gắng thuyết phục Mỹ ban hành một sắc lệnh hành pháp nhằm cắt giảm thuế quan ô tô và loại bỏ khoản thuế chồng chéo đối với Nhật Bản.

Nhật Bản: Tổng Thư ký đảng cầm quyền để ngỏ khả năng từ chức

05:13:24 03/09/2025

Hiện tại LDP có 295 nghị sĩ tại Thượng viện và Hạ viện cùng 47 chi bộ tại 47 địa phương trên khắp cả nước. Vì thế, nếu kết quả tổng hợp có trên 172 phiếu (đa số) kiến nghị thì một cuộc bầu cử Chủ tịch LDP bất thường sẽ được tổ chức.

Lãnh đạo Nga - Trung hội đàm, ca ngợi mối quan hệ chiến lược chưa từng có

21:55:28 02/09/2025

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ca ngợi mối quan hệ song phương chặt chẽ trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

"Sát thủ trên biển" Nga - Ukraine so găng: Xoay chuyển tác chiến tương lai

21:39:04 02/09/2025

Giới quan sát nhận định, cuộc chạy đua giữa Nga và Ukraine nhằm phát triển vũ khí không người lái trên biển (USV) có thể làm xoay chuyển cục diện các chiến tương lai.

Triều Tiên dần tiết lộ đang phát triển tên lửa xuyên lục địa thế hệ mới

21:35:26 02/09/2025

Triều Tiên dần tiết lộ về việc đang phát triển tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) Hwasong-20, phiên bản kế tiếp của dòng Hwasong-19, tên lửa mạnh nhất của nước này cho đến nay.

Lợi dụng bộ tộc bí ẩn sống ở rừng rậm bằng gói muối, du khách bị chỉ trích

21:01:48 02/09/2025

Nam TikToker người Ireland bị phản ứng dữ dội khi làm video câu view với bộ tộc bí ẩn trong rừng rậm Papua, Indonesia, mục đích nhằm tăng lượng tương tác và người theo dõi.

"Nvidia Trung Quốc" Cambricon hóa ngôi sao nhờ vòng vây cấm vận?

20:43:41 02/09/2025

Giữa cơn sốt AI và căng thẳng công nghệ Mỹ - Trung, Cambricon gây chấn động khi doanh thu tăng 4.348%, từ lỗ nặng thành lãi lớn. Mỹ siết chip, Trung Quốc có thêm nhà vô địch?

Tổng thống Nga và Thủ tướng Ấn Độ nắm tay, ngồi chung xe

20:34:58 02/09/2025

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cùng ngồi chung trên xe limousine của nhà lãnh đạo Nga trong cuộc gặp tại Trung Quốc.

Tổng thống Ukraine hành động gấp rút sau loạt trận tập kích lớn của Nga

19:05:57 02/09/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi đẩy nhanh chuyển giao các hệ thống phòng không sau các cuộc tập kích quy mô lớn của Nga.

Hàn Quốc: Lừa đảo qua điện thoại và AI gây thiệt hại nặng nề

17:49:24 02/09/2025

Số liệu cảnh sát cho thấy, 52% nạn nhân bị lừa qua hình thức giả danh cơ quan là người dưới 30 tuổi, trong khi 80% nạn nhân bị lừa vay vốn giá rẻ là người trong độ tuổi 4060, vốn có nhiều hoạt động kinh doanh.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Mọi lựa chọn trừng phạt Nga đều được đặt lên bàn

16:21:31 02/09/2025

Cảnh báo không kích đã được phát ra tại gần như toàn bộ các khu vực của Ukraine vào lúc 5 giờ 10 phút sáng (giờ địa phương) trước khi các mục tiêu trên không đang tới gần.