Độc lạ đôi sao la được làm từ 5.000 dây bẫy thú rừng
Từ 5.000 dây bẫy thú thu được trong rừng, cán bộ Khu Bảo tồn thiên nhiên ở Quảng Trị phối hợp với các nghệ nhân, tạo ra mô hình 2 con sao la nhằm truyền tải thông điệp bảo vệ động vật hoang dã.
Các mô hình sao la kể trên do nghệ nhân Lê Tiến, trú huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị cùng cộng sự thực hiện trong vòng 1 tháng. Vật liệu chế tác cũng vô cùng độc đáo khi được làm bằng 5.000 dây bẫy thú, được tháo dỡ từ trong rừng Quảng Trị.
Lãnh đạo Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông, tỉnh Quảng Trị, đơn vị phối hợp thực hiện mô hình cặp đôi sao la, cho biết, việc biến dây bẫy thú thành tác phẩm nghệ thuật nhằm truyền tải thông điệp về bảo vệ động vật hoang dã.
Mô hình sao la được trưng bày tại Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông, tỉnh Quảng Trị (Ảnh: Thu Hương).
Trước đó, từ sự đồng hành, phối hợp và hỗ trợ kinh phí từ tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên, Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông đã thành lập 3 đội tuần tra, tháo dỡ bẫy động vật rừng.
Sau hơn một năm, các đội tuần tra đã tổ chức gần 153 đợt, 278 ngày tuần tra, di chuyển gần 2.300km đường rừng. Phát hiện và tháo gỡ trên 5.000 bẫy động vật rừng, thu giữ 1 khẩu s.úng tự chế, phá hủy 64 lán trại trái phép trong phạm vi quản lý của đơn vị.
Video đang HOT
Vật liệu tại mô hình sao la là gần 5.000 dây bẫy thú, được tháo gỡ từ trong rừng Quảng Trị (Ảnh: Thu Hương).
“Khi tháo dỡ, thu gom bẫy thú, chúng tôi đã bàn bạc, lên ý tưởng không tiêu hủy mà tận dụng, biến chúng thành một tác phẩm nghệ thuật nhằm tuyên truyền công tác bảo vệ thú rừng. Loài đầu tiên chúng tôi nghĩ đến đó là sao la, loài động vật đang đứng bên bờ tuyệt chủng”, lãnh đạo Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông chia sẻ.
Tác phẩm đôi sao la từ bẫy thú minh họa rõ nét tác hại của nạn săn, bẫy bắt động vật hoang dã.
Thông qua tác phẩm, Khu Bảo tồn thiên nhiên Đakrông mong muốn truyền tải những thông điệp bảo vệ động vật hoang dã, tầm quan trọng của đa dạng sinh học; nâng cao nhận thức của người dân, tuyên truyền giáo dục cộng đồng trong công tác bảo vệ rừng, bảo vệ động vật hoang dã, đặc biệt là loài sao la.
Ban quản lý Khu BTTN Đakrông tạo mô hình sao la từ dây bẫy thú nhằm truyền tải thông điệp về bảo vệ động vật hoang dã (Ảnh: Thu Hương).
Sao la có tên khoa học là Pseudoryx nghetinhensis hay còn được gọi là kỳ lân châu Á, một trong những loài thú hiếm nhất trên thế giới sinh sống trong vùng núi rừng Trường Sơn tại Việt Nam và Lào, được các nhà khoa học phát hiện vào năm 1992.
Sao la được xếp hạng ở mức cực kì nguy cấp, có nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên rất cao, nằm trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thế giới và trong Sách đỏ Việt Nam.
Giải cứu Sao La khỏi bờ tuyệt chủng
Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF Việt Nam) dưới sự tài trợ của Liên minh châu Âu đang thực hiện dự án "Giải cứu Sao La khỏi bờ tuyệt chủng".
Dự án nhằm tìm kiếm sự tồn tại của loài thú quý cực kỳ quý hiếm này và lên kế hoạch bảo tồn nếu phát hiện được.
Mang lớn Trường Sơn tại Khu bảo tồn Sao La tỉnh Thừa Thiên - Huế. Ảnh: Đỗ Trưởng/TTXVN
Trong gần 2 năm, từ tháng 10/2022 đến tháng 7/2024, Dự án đã xác định được 55 khu vực tiềm năng nhất từ Nghệ An tới Quảng Nam có khả năng còn sự hiện diện của Sao La và danh sách gồm 46 người dân địa phương có kiến thức sinh thái bản địa. Đây là những người sẵn sàng tham gia hoạt động tìm kiếm Sao La cũng như hoạt động bảo tồn ngoại vi trong tương lai.
Dự án đã xây dựng Quy trình chuẩn khảo sát Sao La (SOP) bằng phương pháp đặt bẫy ảnh và thu mẫu eDNA (mẫu vắt và mẫu nước suối). Bẫy ảnh được lắp đặt và mẫu eDNA được thu thập tại 16 khu vực có mức độ ưu tiên cao nhất tại Trung Trường Sơn, trong đó tập trung vào các địa điểm có dấu vết Sao La như đường mòn động vật hay di chuyển và các nguồn nước. Mỗi khu vực gồm 10 ô khảo sát có diện tích khoảng 4 ha, khoảng cách giữa các ô khảo sát tối thiểu là 1 km. Trong mỗi khu vực khảo sát được lắp đặt 160 bẫy ảnh và thu 80 mẫu eDNA (40 mẫu nước suối và 40 mẫu vắt). Phương pháp này được áp dụng thống nhất cho tất cả các điểm khảo sát nhằm tăng khả năng phát hiện loài Sao La trong tự nhiên.
Trong vòng hai năm, dự án đã thu thập được 852.529 hình chụp bằng bẫy ảnh và 1.178 mẫu eDNA. Hầu hết các địa điểm khảo sát nằm ở các khu vực biên giới, khó tiếp cận. Vì vậy, hành trình tìm kiếm dấu vết Sao La là một thách thức lớn cho những cán bộ khi tác nghiệp trên hiện trường.
Đồng thời trong quá trình tìm kiếm Sao La, dự án cũng đã ghi nhận sự xuất hiện của 59 loài động vật hoang dã quý hiếm và có nguy cơ đe dọa cao ở vùng cảnh quan Trung Trường Sơn.
Cụ thể có 4 loài ở mức cực kỳ nguy cấp gồm Mang Lớn, Tê Tê, Chà Vá chân nâu và Trĩ sao; 5 loài ở mức nguy cấp gồm Voọc đen Hà Tĩnh, Voọc xám, Thỏ vằn, Cầy vằn bắc và Rùa núi viền; 8 loài ở mức sắp nguy cấp gồm Khỉ đuôi lợn, Khỉ mặt đỏ, Gấu ngựa, Gấu chó, Lửng lợn, Rái cá vuốt bé, Nai xám và Sơn dương.
Đặc biệt loài Mang lớn được phát hiện từ những năm 90 của thế kỷ XX đã được ghi nhận lại. Dữ liệu về quần thể động vật hoang dã này sẽ là cơ sở quan trọng cho dữ liệu đa dạng sinh học của vùng Trung Trường Sơn nói chung và là cơ sở để các Vườn Quốc gia, Khu Bảo tồn và các chủ rừng xây dựng phương án bảo tồn phù hợp.
Sao La được phát hiện lần đầu tiên tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) năm 1992, gây chấn động giới bảo tồn trong nước và quốc tế, là một trong những loài thú hiếm nhất thế giới, được mệnh danh là kỳ lân châu Á. Loài thú này chỉ ghi nhận ở dãy Trường Sơn thuộc biên giới Việt Nam - Lào. Tháng 10/1998, các nhà khoa học chụp được ảnh Sao La trong tự nhiên tại Vườn Quốc gia Pù Mát (Nghệ An). Phải đến 15 năm sau đó, bẫy ảnh của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên mới ghi nhận được hình ảnh Sao La tại Quảng Nam. Tuy nhiên, từ đó đến nay không ghi nhận thêm hình ảnh Sao La trong tự nhiên.
Sao La là một biểu tượng cho đa dạng sinh học ở Trung Trường Sơn và là niềm tự hào của thiên nhiên Việt Nam. Trong nhiều năm qua, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên cùng nhiều tổ chức, cá nhân nỗ lực triển khai các hoạt động tìm kiếm và truy vết Sao La trên diện rộng. Trong năm 2023, chiến dịch truyền thông "Giữ rừng nguyên vẹn - Tái hẹn Sao La" được thực hiện nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng mức độ nhận diện Sao La trên toàn khu vực Trung Trường Sơn và kêu gọi cộng đồng cung cấp thông tin có giá trị hỗ trợ công tác phát hiện, bảo tồn Sao La. Chiến dịch được triển khai trên 22 kênh truyền thông, tiếp cận 5,6 triệu người và thu hút 316.000 lượt tương tác, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Tiến sĩ Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam chia sẻ: "Chúng tôi tin rằng trong núi rừng Trung Trường Sơn, một số nơi dự án chưa thể khảo sát vẫn còn một số cá thể Sao La tồn tại. Với những nỗ lực chung của chính phủ Việt Nam, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức bảo tồn và cộng đồng những người yêu thiên nhiên, chúng ta vẫn còn cơ hội để đảo ngược quá trình suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam và trên phạm vi toàn cầu".
Hội nghị Bộ trưởng Nông nghiệp G20 mở ra triển vọng mới cho thế giới Ngày 13/9, Hội nghị Bộ trưởng Nông nghiệp Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) đã bế mạc tại Chapada dos Guimaraes, bang Mato Grosso của Brazil, với sự tham gia của 23 bộ trưởng, 43 đoàn đại biểu các nước thành viên và các tổ chức quốc tế. Theo phóng viên TTXVN tại Nam...