Độc đáo: Làng làm đồ thờ tự trăm năm tuổ.i giữa lòng thành phố
Giữa lòng đô thị hiện đại, nhộn nhịp vẫn còn đó một xóm lư đồng với tuổ.i đời hơn 100 năm. Nơi đây, những người thợ vẫn miệt mài, tỉ mỉ từng công đoạn để cho ra đời những sản phẩm phục vụ đời sống tín ngưỡng, tâm linh, như lưu giữ nét văn hóa của ông bà từ ngàn xưa để lại.
Danh tiếng làng lư trăm tuổ.i
Trên con đường Nguyễn Duy Cung, phường 12, quận Gò Vấp, nhiều người vẫn quen gọi cái tên “làng đúc lư đồng An Hội – Gò Vấp”. Theo lời kể của nhiều nghệ nhân lớn tuổ.i tại đây, nghề đúc lư đồng có mặt ở thành phố phải trên 200 năm và làng lư đồng An Hội có tuổ.i đời cũng đã hơn 100 năm.
Công đoạn đầu để làm ra bộ lư, đắp đất sét làm khuôn ruột.
Khoảng 10 năm về trước, nhiều sản phẩm lư đồng tại đây được các thương lái từ miền Bắc, miền Trung tìm đến rồi xuôi về phục vụ khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và vươn ra một số thị trường trong khu vực như Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar…
Thời điểm đó, có thể ví như thời vàng son của làng đúc lư đồng An Hội. “Chừng chục năm trước, cứ gần tết khoảng 2, 3 tháng là mối lái tới đặt hàng rần rần rồi. Có lúc hụt không đủ đồng nguyên liệu để làm, xưởng này phải chia lại cho xưởng kia để kịp làm giao cho khách, mấy ông thợ phải làm ngày làm đêm, cực nhưng mà vui lắm”, bà Phạm Thị Liên (chủ lò lư Ba Cồ) kể lại.
Khâu nấu đồng cũng do những người thợ giỏi nghề, có kinh nghiệm đứng ra đảm nhận vì phải canh thời gian rất kỹ, phối hợp cùng thợ móc khuôn từ hầm nung và thợ múc đồng nấu chảy từ chảo đổ vào. Theo kinh nghiệm của ông Quốc Kiển (chủ lò lư Út Kiển), lư có bền màu với thời gian, có vàng đẹp óng ánh hay không thì đây là công đoạn quyết định.Đây là công đoạn quan trọng, đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao, cẩn thận khi làm vì hình dáng của bộ lư thành phẩm như thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào giai đoạn làm khuôn sáp. Để khuôn sáp cứng cáp, chắc chắn phải mất gần cả chục ngày phơi nắng rồi mới nấu chảy đồng để đổ vào.
Ông Kiển cho hay: “Nấu đồng mà không canh đúng nhiệt độ thì chất đồng ra màu cũng không đẹp, đồng phải nguyên chất chứ pha nhiều tạp chất cũng không ra được màu vàng tươi và không bền màu được”.
Từ những bàn tay thợ lành nghề, tâm huyết trong mỗi bộ lư thành phẩm, mà tiếng tăm lư đồng An Hội được nhiều người chuộng, những bộ lư với chất đồng thứ thiệt màu vàng óng ánh, đường nét hoa văn tao nhã, có hồn. “Mua bộ lư để thờ cúng trong nhà cả mấy chục năm rồi mà có hư hao gì đâu. Đám giỗ, đám cưới hay tới tết chỉ cần đem đi đán.h bóng, lau chùi lại là như mới, cái màu vàng không lẫn đi đâu được”, anh Văn Minh (ngụ quận Bình Tân) chia sẻ.
Trăn trở giữ nghề truyền thống
Đến làng lư đồng An Hội những ngày này, dù chỉ còn gần 2 tháng nữa là tới Tết Nguyên đán, nhưng cũng không có gì quá nhộn nhịp hay hối hả, những người thợ vẫn làm công việc thường trực như mọi ngày. Làng lư đã hơn 100 tuổ.i, vẫn giữ nguyên những công đoạn là đúc lư thủ công, tỉ mỉ nhưng chỉ còn vỏn vẹn 5 gia đình theo nghề.
Video đang HOT
Hơn 50 năm gắn bó với công việc đúc lư đồng, ông Trần Văn Thắng (Hai Thắng) tuổ.i đã ngoài 70 nhưng vẫn thường trực ở xưởng đúc lư mỗi ngày để truyền lại kinh nghiệm cho lớp thợ trẻ.
“Ngày trước từ đầu tới cuối xóm cũng ngót nghét hơn chục xưởng đúc lư, nhộn nhịp lắm chứ. Bây giờ cả khu chỉ còn đúng 5 xưởng, nhiều gia đình bỏ nghề chuyển qua buôn bán thứ khác, chứ làm lư bây giờ đâu còn thịnh như xưa”, ông Hai Thắng cho hay.
Mài giũa, chạm khắc hoa văn trên lư thành phẩm. Ảnh: LÊ VĨNH
Theo những người thợ trong xóm, có nhiều lý do để làng lư 100 tuổ.i này ngày càng thưa vắng, như giá nguyên liệu tăng, chính quyền địa phương thường xuyên kiểm tra vì nguy cơ ô nhiễm môi trường bởi những xưởng đúc đồng làm lư nằm trong khu dân cư, khiến khách hàng e ngại.
Và hơn cả là cuộc sống “đất chật người đông” của đô thị với những không gian sống nhỏ, tiện ích dường như không có nhiều chỗ cho vị trí thờ cúng bài bản, đầy đủ bộ lư, chân đèn… Bởi vậy, nhu cầu của thị trường không còn nhiều như trước.
“Đồng nguyên liệu để làm nhiều khi hút hàng giá tăng cao, tiề.n nhân công, tiề.n thợ nữa, phải làm thủ công từng công đoạn nên chủ yếu lấy công làm lời. Lò lư nào còn trụ được thì cũng tận dụng hết nhân công trong nhà, chứ mướn thợ bên ngoài nhiều quá thì đâu còn lời nữa, mà lớp trẻ bây giờ mấy ai còn chịu theo nghề làm lư”, ông Hai Thắng chia sẻ.
Lư đồng An Hội phổ biến với 2 loại lư: lư Bắc dáng tròn hoặc bầu dẹp; lư Nam dáng vuông, các họa tiết, chạm trổ trên lư truyền thống như rồng – phụng, trúc – mai, song long, Phúc – Lộc – Thọ… Giá mỗi bộ lư đồng bán ra thị trường tùy thuộc vào nhiều thứ: kích cỡ lớn – nhỏ, lớp đồng dày – mỏng, hoa văn và các chi tiết phụ họa… Có khi giá một bộ lư đặt làm riêng, chạm trổ đặc biệt lên đến vài chục triệu đồng là chuyện thường. Nhưng những bộ lư có giá 2 – 6 triệu đồng/ bộ, vừa phải được nhiều người lựa chọn hơn.
Chị Thu Xương (47 tuổ.i, con gái ông Hai Thắng) cho biết: “Giá đồng có lên thì cũng ráng giữ giá lư bán ra, chứ lên giá thêm nữa thì khó mà có khách. Xưởng lư ở nhà trung bình mỗi tháng cũng chỉ làm khoảng 100 bộ lư trở lại, nên không dám tính chuyện mở rộng hay thay đổi thêm, còn giữ được cái nghề truyền thống của gia đình ngày nào thì mừng ngày đó”.
Một thách thức nữa cho nghề đúc lư đồng thủ công, truyền thống là sự cạnh tranh với những bộ lư đồng được sản xuất công nghiệp. Những lò lư còn bám trụ được cũng đem lại không ít trăn trở của lớp thợ già tâm huyết với nghề truyền thống. “Ngày trước, tui cũng truyền nghề lại hết thảy 5 anh em trong nhà, mà bây giờ chỉ còn 2 đứa theo nghề. Mấy đứa nhỏ cũng chọn công việc khác, ít đứa nào chịu theo cái nghề cực nhọc này, giữ lại lò lư cũng vì cái nghề truyền thống của gia đình, sợ nó mai một rồi không còn ai nhớ nữa”, ông Hai Thắng tâm sự.
Theo Kim Loan (Saigondautu)
Bỏ mộng gõ đầu trẻ, trồng rau VietGAP thu tiề.n tỷ mỗi năm
Đó là câu chuyện của anh Mai Văn Khẩn (47 tuổ.i, ngụ phường 12, TP. Đà Lạt, Lâm Đồng). Từ bỏ ước mơ theo nghề giáo thời thanh xuân của mình, anh đã đến xứ mộng mơ trồng rau sạch VietGAP và thu về hàng tỷ đồng mỗi năm.
Dẫn chúng tôi đi trên con đường bê tông xuyên qua quả đồi trồng đầy thông mát rượi, đến những khu nhà kính bao quanh triền đồi, anh Khẩn bắt đầu nhớ lại những kí ức về thời gian khó khi xưa.
Bỏ mộng gõ đầu trẻ
Vốn là người con của vùng đất Nga Sơn (Thanh Hóa), cha mẹ có truyền thống trồng lúa, làm rau. Sau những buổi học trên trường, anh Khẩn thường phụ giúp gia đình công việc đồng áng.
Sau khi học hết lớp 12, anh Khẩn muốn được học tiếp để làm thầy giáo, tuy nhiên vì điều kiện gia đình không cho phép anh đã phải gác lại ước mơ của mình. "Tôi có người anh hơn hai tuổ.i, sau khi tốt nghiệp cấp 3 thì anh tôi đã học đại học năm 2. Hoàn cảnh gia đình khó khăn mà một lúc không thể nuôi hai anh em tôi cùng học đại học. Vì vậy, tôi đành xin bố mẹ nghỉ ở nhà để làm việc, phụ bố mẹ nuôi anh học", anh Khẩn tâm sự.
Anh Khẩn bên những luống rau thủy canh xanh mướt của mình. Ảnh: Văn Long.
Sau khi nghỉ học, anh Khẩn với bản tính xông xáo, nhiệt huyết của tuổ.i thanh niên đã tham gia nhiều hoạt động đoàn, hội tại địa phương. Tuy nhiên, không lâu sau đó, anh đã có một quyết định, điều này đã làm thay đổi cả cuộc đời anh sau này.
Năm 1991, anh cùng một số người quen gần nhà đi vào Đà Lạt để làm lao động tại các mỏ thiếc. Anh Khẩn cho biết: "Thời đó điều kiện khó khăn, thông tin chưa được như bây giờ, tôi đi hai năm nhưng gia đình không có tin tức gì, thư không mà điện thoại cũng chả có. Vì Đà Lạt có khí hậu rất lạnh, làm thì không đủ ăn nên tôi đã quyết định nghỉ việc rồi đi làm thuê tại các vườn rau".
Cũng từ đó mà anh đã quen được người phụ nữ gốc Đà Lạt tên Nguyễn Thị Bé rồi nên duyên vợ chồng. Đôi vợ chồng trẻ không có gì ngoài 3 sào đất trồng hoa làm vốn. Với ý chí, quyết tâm làm giàu, anh Khẩn và chị Bé đã có những bước đi đầu tiên trên con đường khởi nghiệp trên mảnh đất của mình.
Trồng rau ở làng hoa
Mảnh đất 3.000m2 của gia đình anh Khẩn nằm tại làng hoa Thái Phiên nổi tiếng ở Đà Lạt. Ban đầu anh chỉ trồng các loại rau củ truyền thống như rau cải bắp, cải thảo hay khoai tây. Tuy nhiên, nhận thấy có nhiều loại, rau, củ, quả lạ mắt được nhập về Đà Lạt như bí ngồi, súp lơ xanh, súp lơ tím, súp lơ mỡ khiến anh thấy rất tò mò.
Anh Khẩn thường xuyên lên vườn kiểm tra quy trình sản xuất rau dù thuê rất nhiều nhân công. Ảnh: Văn Long.
Sau đó anh đã tìm hiểu có một số công ty liên doanh về địa phương để hợp đồng với các hộ sản xuất trồng các loại rau trên. Anh đã về bàn với vợ liên kết với một công ty để sản xuất rau.
Tuy nhiên chỉ được một thời gian, anh nhận thấy người nông dân vẫn bị ép bởi các công ty này. Từ đó, anh đã tìm đến những công ty cung cấp hạt giống rồi mua để về trồng thử nghiệm. Nhận thấy hiệu quả hơn nhiều nên anh đã tách ra khỏi công ty liên kết rồi ra làm ăn riêng.
Những ngày đầu khi trồng được các loại rau, quả lạ mắt kia gia đình đã rất vất vả để tiêu thụ được. Anh Khẩn đã phải tự xuống Chợ Lớn để tìm kiếm khách hàng, nhưng cũng chẳng được bao nhiêu bởi thứ nông sản của anh quá lạ, ít người biết đến nên khó tiêu thụ.
Những người mới đến làm việc tại trang trại sẽ được anh Khẩn hướng dẫn nhiệt. Ảnh: Văn Long.
Không nản lòng anh tiếp tục chào hàng một thời gian dài sau đó, khách hàng dần dần biết đến thương hiệu rau của anh, hợp đồng tiêu thụ rau càng nhiều lên làm cho diện tích đất nhỏ của anh không đủ cung cấp. Sau đó, anh quyết định mở rộng sản xuất, mua thêm 1ha rồi 6ha đất nông nghiệp.
Năm 2012, anh Khẩn đã quyết định thành lập Hợp Tác Xã Tân Tiến với 15 thành viên ban đầu sản xuất các loại rau ăn củ, quả và lá theo tiêu chuẩn VietGap . Lý giải điều này anh Khẩn cho hay: "Khi các hộ dân liên kết với nhau, canh tác theo một mô hình khép kín sẽ giảm được nhiều loại chi phí, đầu ra ổn định hơn và đặc biết là không bị ép giá".
Toàn bộ nông sản của HTX Tân Tiến được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Ảnh: Văn Long.
Đến nay, HTX Tân Tiến đã có 20 thành viên với 30ha đất sản xuất, bên cạnh đó HTX còn liên kết với 80 hộ dân có khoảng 100ha. "Hàng năm, chúng tôi cung cấp khoảng 1.600 tấn rau củ như sà lách, su su, cải bó xôi, atiso, bắp cải, ớt ngọt, các loại cà chua cao cấp ra thị trường là các siêu thị trên cả nước . Với doanh thu khoảng 18 tỷ đồng và lợi nhuận trên 2 tỷ đồng mỗi năm, chúng tôi đã tạo việc làm cho khoảng 40 lao động thường xuyên trên địa bàn", anh Khẩn - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Tân Tiến cho hay.
Theo Danviet
TP.HCM: Mưa gió rất lớn, người đi đường hoảng loạn vì cây ngã Trong trận mưa gió lớn xảy ra trên nhiều quận huyện tại TP.HCM khiến cây xanh bị gãy ngã, người đi đường gặp một phen hoảng hốt. Chiều 10-8, trong mưa gió lớn một cây xanh trên đường Trường Sa (phường 12, quận 3) bất ngờ bị gãy ngang. Lực lượng chức năng sau đó có mặt xử lý hiện trường. Ảnh HT....