Doanh số xe tăng vọt, các nước Đông Nam Á đang gánh chịu hậu quả

Tăng trưởng nóng của thị trường xe hơi Đông Nam Á đang gây những hệ quả xấu đến đường sá và môi trường.

BMI Research, một công ty nghiên cứu tài chính của tập đoàn Fitch, dự báo tổng doanh số bán xe hơi của Hiệp hội các nước Đông Nam Á sẽ tăng trưởng 8,1% trong năm 2017, gấp đôi mức tăng 3,1% trong năm ngoái, góp công lớn vào mức tăng trưởng 3,7% của toàn châu Á trong năm nay.

Tình trạng tắc nghẽn giao thông tại Thái Lan.

“Chúng tôi hy vọng Cambodia, Philippines và Việt Nam sẽ trở thành thị trường xe hơi tăng trưởng hiệu quả nhất trong khu vực Đông Nam Á trong năm 2017, với mức tăng trưởng dự báo lần lượt là 20,4%, 19,2% và 18%”, BMI Research viết trong bản cáo gần đây.

Tổng số lượng xe bán ra tại Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam tăng trưởng 14% so với cùng kỳ trong tháng 3/2017, đạt 316.736 xe. Đây là tháng thứ 5 tăng trưởng liên tiếp.

Toyota – thương hiệu có lượng xe bán ra nhiều nhất trong khu vực – cho biết, doanh thu 3 tháng đầu năm của tập đoàn đang có những dấu hiệu đáng mừng, mà chủ yếu nhờ tác động từ các thị trường mới nổi – bao gồm cả Đông Nam Á.

Theo Trung tâm nghiên cứu Pew của Mỹ, năm 2014, các nước như Malaysia và Thái Lan có tỷ lệ sở hữu xe hơi tương đối cao, tương ứng 82% và 51% trên mỗi hộ gia đình. Trong khi Philippines, Indonesia và Việt Nam chỉ là 6%, 4% và 2%.

Kinh tế đi lên, kéo theo sự gia tăng xe hơi tại các trung tâm đô thị, làm trầm trọng hơn tình trạng tắc nghẽn giao thông ở các thành phố lớn như Bangkok, Jakarta và Manila. Đẩy việc nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông vào tình thế bắt buộc.

Tình trạng giao thông đang xấu đi

Bangkok và Jakarta đứng thứ 2 và 3 trong danh sách những thành phố tắc nghẽn giao thông nhất thế giới năm 2016, số liệu dựa trên cuộc khảo sát 390 thành phố ở 48 quốc gia.

Trong khi đó, thành phố Manila và Cebu của Philippines; cùng Bandung và Surabaya của Indonesia đứng dưới cùng trong cuộc điều tra năm 2016 về sự hài lòng của người lái xe thực hiện bởi Waze, nhà sản xuất ứng dụng dẫn đường dựa trên dữ liệu từ phía người dùng.

Xây dựng tuyến đường sắt ở Jakarta.

Người kế nhiệm ông Aquino, Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines đã cam kết thực hiện chương trình nâng cấp cơ sở hạ tầng trị giá 160 tỷ USD trong suốt nhiệm kỳ của ông (2016-2022), nhằm cải thiện đường sá, xây thêm đường cao tốc và quy hoạch đô thị.

Chính phủ Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, cũng mong muốn hiện đại hóa đường sá và đường sắt, nằm trong kế hoạch cải tổ cơ sở hạ tầng do Tổng thống Joko Widodo khởi xướng khi lên cầm quyền cuối năm 2014.

Dân cư ở Jakarta, Indonesia hy vọng rằng tình trạng kẹt xe sẽ được giải quyết bằng việc nâng cấp hệ thống giao thông công cộng, bao gồm các dự án như tàu điện ngầm nối liền Jakarta và sân bay.

Trước khi các tuyến tàu điện ngầm mới hoàn thành, ùn tắc giao thông của Jakarta vẫn còn đó, thậm chí tồi tệ hơn. Thị trường xe hơi Indonesia không tăng trưởng nhanh như các láng giềng, nhưng con số 90.000 xe bán ra trong tháng 4 (tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái) thật sự đáng lo ngại.

Phnôm Pênh, thủ đô của Campuchia, nơi mà doanh số bán xe dự kiến tăng 20% vào năm 2017, đang trong giai đoạn bùng nổ các tòa nhà cao tầng để đáp ứng nhu cầu của người dân. Hàng trăm chung cư mọc lên ở một thành phố từng bị coi là thấp kém trước đây. Dân số Phnom Penh thấp hơn nhiều so với Bangkok, Jakarta hay Manila, nhưng tình trạng ùn tắc giao thông đã sớm xuất hiện.

Tầng lớp trung lưu ngày càng tăng. Họ nhiều tiền hơn, có nghĩa nhiều xe hơi mới được mua. Điều đó làm trầm trọng hơn tình trạng tắc nghẽn giao thông, và làm phức tạp quá trình phát triển đô thị ở các thành phố đang phát triển.

Ô nhiễm môi trường

Sự phổ biến xe hơi còn ảnh hưởng tới chất lượng không khí. Theo Carlos Dora, điều phối viên của Tổ chức Y tế Thế giới về sức khỏe môi trường, sự phát triển kinh tế nhanh chóng của châu Á đang làm các thành phố ô nhiễm rất nhanh. Ông nói thêm: “Ở một số nơi, chất lượng không khí đang xấu đi do tác động của việc doanh số xe hơi tăng, bên cạnh các mẫu xe hơi cũ dùng động cơ diesel”.

Nhiều ôtô cũ lưu thông tại Myanmar.

Tại Myanma, xe cũ còn bán chạy hơn so với xe mới, do chính phủ đã nới lỏng các hạn chế về nhập khẩu xe hơi vào năm 2011. Trên đường phố ở đây, người ta chủ yếu thấy những mẫu xe Nhật sản xuất từ những năm 1980 và 1990.

Một nguồn ô nhiễm không khí khác ở Đông Nam Á là xe máy. Ở TP.HCM và Jakarta vào giờ cao điểm chật kín xe máy trên đường. Theo một khảo sát người tiêu dùng tại 5 quốc gia Đông Nam Á của FT Confidential Research, doanh số xe máy đang chững lại. Thị trường xe máy đang bão hòa. Nhu cầu đang dần dịch chuyển sang xe hơi.

Phúc Cường

Theo Zing