Doanh nghiệp “lười” đóng BHXH cho người lao động: Cả hai cùng thiệt hại

Liên tiếp những vụ tai nạn lao động (TNLĐ) dẫn đến bị thương tật và cả chết người xảy ra trong thời gian qua, nhưng các trường hợp đó DN lại không đóng BHXH, BHYT cho NLĐ.

Hầu hết những lao động này không được DN đóng BHXH.

Ngoài chi phí chữa trị lên tới hàng tỉ đồng DN phải tự gánh, NLĐ cũng không được hưởng chế độ gì. Như vậy là “thiệt anh, thiệt ả” chỉ bởi DN “tiếc” khoản đóng BHXH cho NLĐ.

Tiếc tiền trăm, tốn tiền tỉ

Vừa qua, vụ cháy xưởng gỗ tại DNTN Đức Tâm, Đồng Nai đã khiến 20 người bị bỏng nặng, có trường hợp đã tử vong vì vết bỏng quá nặng, nhiễm trùng. Chị Thảo làm việc tại xưởng và được trả 75.000 đồng/ngày, không có BHXH, BHYT vì lý do là “người mới”. Ngoài chị Thảo là “người mới” ra thì nhiều CN làm việc tại xưởng đã lâu, cũng không tham gia BHXH. Về việc không mua BHYT, BHXH cho NLĐ, bà Nguyễn Thị Tường Vy – chủ DN – cho biết, vì lao động các tỉnh chủ yếu là người miền Tây, họ thích làm thì làm, thích nghỉ thì nghỉ nên DN cũng khó đóng BHXH cho họ mặc dù các CN của xưởng đều có hợp đồng lao động. Về chi phí chữa trị cho 17 CN điều trị tại khoa Bỏng-Tạo hình, BV Chợ Rẫy, bà Vy cho biết, mỗi ngày phải tạm ứng chi phí chữa trị cho mỗi CN là 5 triệu đồng. Các bác sĩ cho biết, bị bỏng nặng như vậy điều trị có thể 15 ngày, chi phí điều trị cho 15 nạn nhân ít nhất cũng phải 1 tỉ đồng. Trước mắt, DN sẽ phải tự lo chi phí điều trị.

Cũng trong tình trạng nguy kịch do TNLĐ, anh Hà Văn Văn – quê Thanh Hóa, CN Cty thép Quang Thắng – bị bỏng đến 92% cơ thể, trong đó 38% bỏng sâu do nồi nước thép đổ vào người trong lúc đang làm việc. Nhập viện từ ngày 19.10, đến ngày 2.11, các bác sĩ khoa Bỏng-BV Chợ Rẫy cho biết, người nhà không có, DN thì cũng không thấy đâu, anh Văn nằm đó đã 4, 5 ngày rồi mà không ai chăm sóc, trong khi chi phí chữa trị lên tới gần 40 triệu đồng. Bà Trần Thị Nga – GĐ Cty thép Quang Thắng – giải thích, không phải Cty bỏ mặc mà là đã cử người lên chăm sóc, vài ngày bà Nga lên đóng tiền viện phí một lần, mỗi lần cũng vài chục triệu. Bà Nga cho biết thêm, toàn bộ chi phí này Cty phải tự lo.

Cả DN và NLĐ khổ

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM, hiện trên toàn địa bàn TP có khoảng 48.000 DN hoạt động. Trong số này có rất nhiều DN vừa và nhỏ, vì nhiều lý do mà chưa đăng ký, khai báo lao động để đóng BHXH và thậm chí là trốn đóng BHXH cho NLĐ. Mặt khác, NLĐ không quan tâm đến BHXH vì chưa thấy ích lợi đâu cả, chỉ biết mỗi tháng phải mất một ít tiền nên khi DN không tham gia BHXH cho NLĐ, NLĐ cũng đồng tình. Việc này chính là tiếp tay cho DN làm sai và gây khó cho chính NLĐ khi gặp những tai nạn, bệnh tật bất ngờ. Trao đổi về vấn đề này, ông Trương Lâm Danh -Phó ban Pháp chế HĐND TPHCM – phân tích, nếu CN làm việc trên 3 tháng, DN không đóng BHXH, trường hợp xảy ra TNLĐ dẫn đến chết người thì chủ DN phải trả 30 tháng lương thực lãnh cho NLĐ. Sau đó phải trả 36 tháng lương cơ bản, kể cả tử tuất cho NLĐ (TNLĐ không do lỗi của NLĐ), hoặc trả 12 tháng lương cơ bản (nếu là TNLĐ do lỗi NLĐ). Đó là chưa kể chi phí điều trị, nằm viện… như trường hợp của các CN bị bỏng trên, DN cũng phải chi trả. Không những vậy, khi DN bị phát hiện không đóng BHXH cho NLĐ trong khi DN có ký hợp đồng lao động với NLĐ thì ngoài việc cơ quan chức năng xử phạt DN, DN còn phải truy đóng BHXH. Tuy nhiên, mức xử phạt cao nhất cho DN không đóng BHXH cho NLĐ cũng chỉ 30 triệu đồng (nếu không đóng cho 501 NLĐ trở lên) xem ra vẫn chưa đủ để làm cho các DN “sợ” mà đóng BHXH một cách nghiêm túc cho NLĐ.

Theo ông Trần Dũng Hà – Trưởng phòng chế độ BHXH TPHCM – điều kiện hưởng chế độ tai nạn lao động được quy định cụ thể trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006. Để được hưởng chế độ tai nạn lao động khi không may xảy ra rủi ro trước hết NLĐ phải được đóng BHXH. Quyền lợi hưởng sẽ căn cứ vào tỉ lệ phần trăm thương tật của NLĐ, nếu tỉ lệ thương tật từ 5% đến 30%, NLĐ sẽ được trợ cấp một lần. Nếu thương tật từ 31% thì hằng tháng sẽ được nhận trợ cấp. Nếu người lao động chẳng may bị chết thì thân nhân ngoài việc được hưởng chế độ tuất hằng tháng còn được lãnh một lần mức 36 tháng lương tối thiểu chung.

NLĐ không quan tâm đến BHXH vì chưa thấy ích lợi đâu cả, chỉ biết mỗi tháng phải mất một ít tiền nên khi DN không tham gia BHXH cho NLĐ, NLĐ cũng đồng tình. Việc này chính là tiếp tay cho DN làm sai và gây khó cho chính NLĐ khi gặp những tai nạn, bệnh tật bất ngờ.

Theo laodong