Đô thị hóa – ‘thủ phạm’ phá hủy rạn san hô quan trọng bậc nhất thế giới

Một nghiên cứu khoa học được công bố gần đây đã chứng minh quá trình phát triển đô thị ở các khu vực ven biển là nguyên nhân quyết định gây ra cái chết của hàng nghìn quần thể san hô thuộc Hệ thống Trung Mỹ (SAM) lớn thứ hai thế giới , trải dài từ Mexico đến Honduras .

Một phần của rạn san hô Great Barrier bị tẩy trắng. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Sau 4 năm nghiên cứu, hàng chục chuyến thực địa và hàng trăm giờ làm việc ở phòng thí nghiệm, nhà nghiên cứu Lorenzo Álvarez Filip của Viện Khoa học Biển và Nước Ngọt thuộc Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM) đã chứng minh rằng không phải vị trí, độ sâu, nhiệt độ nước biển hay gió, mà chính quá trình phát triển đô thị và du lịch là yếu tố tác động lớn nhất đến sự suy thoái của san hô. Theo đó, các rạn san hô ở các khu vực có tốc độ phát triển ven biển cao có tình trạng tồi tệ hơn so với những nơi kém phát triển hơn.

Hội chứng “tẩy trắng” là căn bệnh khiến san hô chết nhiều nhất trong lịch sử. Hiện tượng này khiến các mô sống của san hô bị tách rời và và để lộ ra màu trắng của khung xương. San hô bị tẩy trắng vừa phải vẫn có thể sống sót và phục hồi, nhưng tẩy trắng nghiêm trọng khiến chúng có tỷ lệ tử vong cao hơn. Nghiên cứu của Álvarez Filip cho thấy hiện tượng tẩy trắng ảnh hưởng đến 25 trong số 48 loài san hô được ghi nhận ở SAM, đặc biệt là san hô sừng hươu (Acropora palmata), san hô cột (Dendrogyra cylindricus) và san hô não (Pseudodiploria strigosa) đang trên đà tuyệt chủng cục bộ.

Nhà nghiên cứu này tiết lộ UNAM sẽ đầu tư khoảng 40.000 USD để tiến hành thống kê số lượng san hô từ nay cho đến tháng 12/2022, qua đó xác định có bao nhiêu san hô đã chết vì hiện tượng tẩy trắng ở rạn san hô của Mexico. Đây là lần thứ hai Mexico tiến hành thống kê số lượng san hô, sau lần đầu tiên vào năm 2018. Đến tháng 1/2020, các nhà khoa học đã ghi nhận hơn 29.000 quần thể san hô, trong đó 17% đã chết hoặc có dấu hiệu không còn sự sống, ngoài ra 10% có dấu hiệu nhiễm bệnh.

Các rạn san hô tạo nên các hệ sinh thái có tầm quan trọng bậc nhất. Dù chỉ chiếm 2% các hệ thống biển, chúng là nơi sinh sống của 30% các loài sinh vật biển.

Theo Bộ Du lịch Mexico, trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát quốc gia này thu hút 14,2 triệu du khách và 6,4 triệu khách du lịch tàu biển mỗi năm, thu về 9,5 tỷ USD.