Điều trị tại nhà theo chiến lược mới nhất
Từ hôm nay (16.8), Bộ Y tế khởi động chương trình thí điểm điều trị có kiểm soát các bệnh nhân Covid-19 (F0) tại nhà và cộng đồng (home-based care).
Ảnh minh họa: Shutterstock
Trên cơ sở trao đổi và thống nhất với TP.HCM, Bộ Y tế triển khai thí điểm chương trình điều trị tại nhà (home-based care) có kiểm soát cho các trường hợp F0 tại nhà và cộng đồng ở TP.HCM, với mô hình 3 tại chỗ: xét nghiệm tại chỗ, điều trị tại chỗ và an sinh tại chỗ (cung cấp gói thực phẩm bảo đảm an sinh xã hội cho người nhiễm và các thành viên trong gia đình ở tại nhà, không ra ngoài, tránh tiếp xúc, góp phần làm giảm nguy cơ lây lan).
Các ca F0 cũng được cung cấp tài liệu hướng dẫn chi tiết giúp tự chăm sóc, theo dõi sức khỏe và liên lạc với các cơ sở y tế trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng trở nặng để được giúp đỡ, chuyển viện điều trị kịp thời. Việc cung cấp và sử dụng thuốc trong chương trình được tư vấn, hướng dẫn, theo dõi, kiểm soát chặt chẽ, ghi nhận và đánh giá bởi các chuyên gia, cán bộ y tế.
Theo PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), hiện nay số lượng ca bệnh tăng cao. Vì thế, cần có sự thay đổi về chiến lược điều trị nhằm giảm tỷ lệ tử vong và đảm bảo tất cả người bệnh được tiếp cận y tế. Căn cứ trên kinh nghiệm quốc tế, về triệu chứng bệnh học, các chuyên gia nhận thấy có các bệnh nhân Covid-19 nhẹ có thể điều trị ngoại trú tại nhà.
Ông Khuê đánh giá với điều trị bệnh nhân nhẹ tại nhà, vấn đề đặc biệt quan trọng là việc sử dụng thuốc tại gia đình. Chiến lược cấp những “túi thuốc an sinh” cho các gia đình, cũng như tăng cường tư vấn cho mọi người trong gia đình, cộng đồng giúp người nhiễm bệnh an tâm, người trong gia đình được đảm bảo an toàn. “Với việc điều trị ngoại trú, mỗi gia đình trở thành “home care” – phòng y tế tại nhà. Sắp tới, chúng tôi sẽ đẩy mạnh áp dụng thí điểm tại TP.HCM và một số tỉnh, thành có số mắc tăng cao”, ông Khuê cho biết.
Theo ông Khuê, với các bệnh nhân F0 điều trị ngoại trú, cùng với cấp thuốc điều trị, người bệnh sẽ được cán bộ y tế tuyến cơ sở, bác sĩ gia đình, bác sĩ tại địa phương và các khu vực, cộng thêm mạng lưới bác sĩ tình nguyện, hỗ trợ tư vấn. Các bệnh nhân sẽ được một tổ y tế theo dõi, lấy mẫu xét nghiệm và theo dõi các chỉ số sinh tồn cơ bản. Để an toàn cho người bệnh, theo dõi được diễn biến bệnh, đề phòng tình huống nặng lên, mỗi bệnh nhân cũng được hướng dẫn tự chăm sóc sức khỏe; khi diễn biến có sốt, ho, bắt đầu khó thở thì cần liên hệ nhân viên y tế. Ngoài ra, cần đảm bảo tuân thủ quy định cách ly, không để lây nhiễm chéo cho người trong gia đình, ra ngoài cộng đồng.
Video đang HOT
Tuy nhiên, ông Khuê cũng lưu ý về các yếu tố được chú trọng khi triển khai chương trình, vì Việt Nam khác nước ngoài ở mô hình gia đình “tứ đại đồng đường” có ông, bà, bố mẹ và cháu cùng sống tại nhà; điều kiện sống; điều kiện công nghệ thông tin ở mỗi nơi, mỗi vùng cũng có sự khác biệt. Có những gia đình chỉ có mấy chục mét vuông để sống thì việc có chỗ cho người bệnh sinh hoạt riêng là rất khó. Phải tính đến tất cả những điều đó khi xây dựng hướng dẫn để mô hình đi vào thực tiễn.
“Trong hướng dẫn điều trị hiện nay, Bộ Y tế đưa ra vấn đề quan trọng đó là tư vấn tâm lý. Đại dịch cũng như thảm họa, người mắc bệnh rất lo lắng, tâm lý dao động, có diễn biến lo lắng, không biết điều trị thế nào, ở đâu, thuốc gì…”, ông Khuê chia sẻ.
Chiến lược giảm F0 tử vong tại TP HCM
TP HCM huy động nguồn lực điều trị bệnh nhân Covid-19 tại tầng 2, 3 không trở nặng để giảm áp lực cho tầng trên - giảm tỷ lệ tử vong, đồng thời cấp thuốc điều trị ngay từ đầu cho F0 đang ở nhà.
Theo thống kê của Bộ Y tế, đến chiều 14/8, hơn 4.300 bệnh nhân Covid-19 tại TP HCM tử vong (trong tổng số 5.437 ca trên cả nước). Phó chủ tịch UBND Dương Anh Đức cho biết, chiến lược giảm F0 tử vong đang được thành phố quan tâm nhất vì trung bình những ngày gần đây có đến 241 ca mỗi ngày.
"Biến chủng Delta khiến diễn biến của người bệnh có nhiều thứ không thể ngờ", Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn (Trưởng bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế hỗ trợ chống dịch tại TP HCM) nói với VnExpress về nguyên nhân nhiều người đã tử vong. Đặc tính của chủng Delta vừa lây lan nhanh vừa diễn biến nhanh khiến TP HCM dù đã chuẩn bị trước để bệnh nhân tiếp cận hệ thống cấp cứu, điều trị nhưng không theo kịp diễn tiến của dịch bệnh.
Hiện, thành phố điều trị 32.608 bệnh nhân; trong đó có 2.182 trẻ em dưới 16 tuổi, 1.671 bệnh nhân nặng phải thở máy và 15 bệnh nhân can thiệp ECMO. 10.000 F0 không triệu chứng đang được điều trị tại nhà; hơn 12.000 F0 đã được điều trị tại cơ sở y tế trên 7 ngày và tải lượng virus thấp, đủ điều kiện để cách ly theo dõi tại nhà.
Nguyên nhân khác khiến F0 tử vong cao, theo ông Sơn, là tình trạng quá tải ở các cơ sở thu dung, điều trị do lượng bệnh mới quá lớn - khoảng 3.000 ca mỗi ngày. Nguồn nhân lực và trang thiết bị tại một số đơn vị chưa đủ nên bệnh nhân chưa được chăm sóc, điều trị tốt nhất. F0 khi bắt đầu trở nặng thì diễn tiến nhanh, dễ tử vong nếu không được hỗ trợ oxy và sử dụng các loại thuốc kháng đông, kháng viêm sớm sẽ có nguy cơ tăng nặng và tử vong.
Các bác sĩ Bệnh viện hồi sức Covid-19 đang điều trị bệnh nhân nặng, nguy kịch. Ảnh: Thành Nguyễn
Theo Thứ trưởng Sơn, trong mô hình điều trị tháp 5 tầng TP HCM đang triển khai, tỷ lệ tử vong ở tầng trên chiếm khoảng 20%. Ngoài ra, các tầng dưới "còn lỗ hổng" nên bệnh nhân tử vong cũng nhiều.
Để giảm số F0 tử vong, ngành y tế phải có những biện pháp bổ sung thêm nguồn lực, mở rộng các cơ sở nhằm mục tiêu tất cả đơn vị tham gia điều trị Covid-19 đều phải tiếp nhận F0 cấp cứu. Những nơi này phải có sẵn oxy cho bệnh nhân ngay khi họ cần cấp cứu. "Vũ khí quan trọng" khác là thuốc kháng viêm, corticoid, thuốc kháng đông. Tất cả phải chuẩn bị rất sẵn sàng để bệnh nhân không phải chạy hết nơi này đến nơi khác.
"Cũng cần chuẩn bị cả thuốc kháng virus được đưa vào áp dụng gần đây như Remdesivir. Dự kiến, khi thuốc này về nhiều, Bộ Y tế sẽ phân bổ đến tất cả các tuyến bệnh viện để điều trị người bệnh hiệu quả nhất", ông Sơn nói.
Về nhân lực, ông Sơn cho biết, Bộ Y tế gần như đã huy động tối đa từ tất cả tỉnh thành, bệnh viện trung ương, các chuyên gia giỏi nhất vào các tỉnh phía Nam. Quan trọng là sử dụng nguồn nhân lực hiệu quả trên nguyên tắc một nhóm điều trị sẽ có người dẫn dắt, phân công nhiệm vụ phù hợp để các thành viên phối hợp điều trị tốt nhất cho người bệnh.
"Một giải pháp quan trọng để khống chế dịch, giảm số ca nặng và tử vong là đến cuối tháng 8 TP HCM phải đạt được kết quả tiêm vaccine cho tối thiểu 70% người trên 18 tuổi, như kế hoạch đã đề ra", Thứ trưởng Sơn nói.
Y bác sĩ mang thiết bị, máy móc vào Trung tâm hồi sức Covid-19 quy mô 500 giường tại Bệnh viện dã chiến số 16 (quận 7), ngày 7/8. Ảnh: Quỳnh Trần
Trước bối cảnh lượng F0 liên tục tăng, tỷ lệ tử vong cao, Phó bí thư Thành ủy TP HCM Phan Văn Mãi cho biết trong 30 ngày tới thành phố tập trung chiến lược điều trị theo 2 trụ cột.
Đầu tiên là điều trị F0 tại nhà và cộng đồng. Ngành y tế phải nắm được danh sách, đảm bảo mỗi F0 được kết nối với tư vấn viên để được thăm hỏi, theo dõi sức khỏe hàng ngày. Sau khi xác định F0, bệnh nhân sẽ có túi thuốc điều trị theo chỉ định của Bộ Y tế, tiếp cận với thuốc từ giai đoạn đầu. Như vậy, người bệnh sẽ có tinh thần tốt, chủ động cải thiện sức khỏe, hạn chế việc trở nặng và giảm áp lực lên tầng trên.
Hai nội dung quan trọng trong chiến lược này là phản ứng nhanh của y tế cơ sở trong trường hợp diễn tiến nặng, hệ thống hóa ứng dụng công nghệ kết nối F0 tại nhà với các tầng điều trị. "Nếu thực hiện đồng bộ hiệu quả các nội dung trên sẽ quản lý được 80-90% F0, chỉ còn 10% có nhu cầu điều trị, chỉ 5-7% chuyển nặng", ông Mãi nhận định.
Trụ cột thứ hai là điều trị F0 tại bệnh viện. Thành phố sẽ trang bị đầy đủ oxy, cấp thuốc theo chỉ định của Bộ Y tế, để bệnh viện cấp cứu sớm cho F0 khi có triệu chứng. "Trong thời gian tới, hệ thống các bệnh viện sẽ có sự phối hợp với nhau, tổ chức lại nguồn lực để tăng hiệu quả điều trị", ông Mãi nói.
Thông tin thêm, Phó chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức cho biết, để giảm người tử vong, thành phố sẽ phân loại F0 hiệu quả hơn ở cả 5 tầng trong hệ thống điều trị. Phân loại kết hợp với điều phối hiệu quả Trung tâm 115, khai thác tối đa nguồn lực và khả năng điều trị.
"Yếu tố tiên quyết lúc này là phải giảm các ca F0 chuyển nặng tại tầng 2 và 3", ông Đức nói và cho biết thành phố đã nâng cấp các bệnh viện dã chiến thu dung ở tầng 2 lên tầng 3 để huy động nguồn lực và có thể điều trị bệnh nhân trở nặng, nhằm giảm áp lực cho tầng trên.
Được Bộ Y tế, các địa phương, các bệnh viện tuyến đầu của cả nước hỗ trợ, TP HCM đã đưa vào hoạt động 4 Trung tâm hồi sức tích cực (ICU) với quy mô 1.750 giường. Thành phố cũng nâng năng lực của Trung tâm cấp cứu 115, thành lập 5 cơ sở cấp cứu vệ tinh, kiện toàn các Tổ phản ứng nhanh để cấp cứu F0 từ phường, xã, thị trấn. Hệ thống taxi được bố trí để phục vụ việc cấp cứu tại các địa phương.
Hiện, TP HCM đã lập 312 tổ phản ứng nhanh chăm sóc F0 cách ly tại nhà ở một số quận huyện. Tối 13/8, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên khi đến thăm các y bác sĩ trường Đại học Y dược TP HCM phụ trách mô hình này tại quận 10 đã đánh giá mô hình này "rất hay và hiệu quả", giảm áp lực cho tuyến trên, giảm số ca tử vong. Ông đề nghị UBND TPHCM sớm triển khai ở tất cả các quận huyện.
TP HCM giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 từ 0h ngày 31/5. Sau 37 ngày, số ca mắc liên tục tăng, thành phố phải giãn cách theo Chỉ thị 16 từ 0h ngày 9/7. Hôm qua, Phó bí thư Phan Văn Mãi cho biết thành phố có thể kéo dài giãn cách đến 15/9.
Thực hiện theo dõi tại nhà ca F0 không triệu chứng Chiều 7.8, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký công điện gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, TP về tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19. Bệnh nhân Covid-19 chờ vào Bệnh viện dã chiến số 2 tại Q.12. ẢNH: DUY TÍNH Theo Bộ Y tế, các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị...