Điều trị bệnh tay chân miệng gặp khó

Theo thống kê tại các bệnh viện (BV) chuyên khoa Nhi trên địa bàn TPHCM, hiện tình trạng thuốc phenobarbital – một loại thuốc truyền tĩnh mạch trị chứng co giật khi trẻ bị bệnh tay chân miệng (TCM) đang có nguy cơ bị đứt hàng.

Nguyên nhân là do nhà sản xuất ngừng sản xuất, khiến các BV hụt hẫng và phải dò dẫm, thay đổi phác đồ điều trị.

Lô cuối cùng nhập về đã hết

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, BV Nhi đồng 1, cho biết, thời điểm này bệnh TCM đã có xu hướng tăng vào những tuần gần đây. Nếu như trước đây trong giai đoạn giãn cách xã hội hầu như không có ca mắc TCM thì đầu tháng 9 trở lại đây, BV điều trị cho hơn 30 ca. Hiện có 1 ca nặng đang nằm khoa hồi sức và 1 ca có biến chứng tim mạch. May mắn là chưa có ca nào tử vong.

“Chu kỳ bệnh TCM thường có 2 mùa là tháng 4, 5, 6 và tháng 10, 11, 12. Những tháng trước do giãn cách xã hội nên số ca rất thấp, khi bắt đầu trạng thái bình thường trở lại, giao thông nhộn nhịp, trẻ em đi học… thì TCM có xu hướng quay trở lại. Đồng nghiệp của tôi ở các tỉnh thành khác cũng cho biết, tại địa phương họ cũng ghi nhận nhiều trường hợp mắc TCM”, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho hay.

Bệnh nhi điều trị bệnh tay chân miệng tại Bệnh viện Nhi đồng 1

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, một loại “vũ khí” chống lại chứng co giật ở trẻ khi mắc TCM là thuốc tiêm đường tĩnh mạch phenobarbital. Đây là loại thuốc quen dùng của các bác sĩ nhi khoa. Trong danh mục thuốc thiết yếu do Bộ Y tế ban hành năm 2018 cũng có tên thuốc này.

Phenobarbital cũng có tên trong phác đồ điều trị bệnh TCM của Bộ Y tế, được dùng khi bệnh nhi mắc TCM bắt đầu trở nặng (độ 2A, độ 2B) để xử lý ngay tình trạng co giật của trẻ.

Tại BV Nhi đồng 1, thuốc giúp cho trẻ nằm im trong quá trình điều trị (ở giai đoạn độ 2B, trẻ cần nằm yên tránh tăng biến chứng). Thuốc phenobarbital, ngoài điều trị TCM còn điều trị các bệnh lý như động kinh hay co giật ở trẻ sơ sinh.

Thời gian điều trị duy trì được lâu và ít gây ảnh hưởng đến cơ quan hô hấp. “Tuy nhiên, đến thời điểm này, không chỉ BV Nhi đồng 1 thiếu mà cả nước đều cạn thuốc vì lô nhập cuối cùng có hạn sử dụng 24-9 đã được sử dụng hết, sau đợt đó không nhập về nữa”, bác sĩ Khanh thông tin.

Còn tại BV Nhi đồng 2, bác sĩ Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Nhiễm, cho biết, hiện BV cũng đang gặp tình trạng tương tự là thiếu thuốc phenobarbital. Lãnh đạo BV có đề xuất nhập thuốc nhưng được phản hồi không nhập được và BV đang sử dụng thuốc an thần khác để thay thế. Tuy nhiên, theo bác sĩ Châu Việt, hiệu quả không được như mong đợi vì có nhiều tác dụng phụ không mong muốn.

Tìm kiếm nguồn thuốc an toàn thay thế

Hiện BV Nhi đồng 1 đang sử dụng các loại thuốc khác thay thế phenobarbital. Tuy nhiên, những loại thuốc thay thế này sẽ khiến bệnh nhi phải truyền trong thời gian dài và có thể gây suy hô hấp. Nhiều bác sĩ nhi khoa khẳng định tầm quan trọng của thuốc phenobarbital là khó đi qua giai đoạn 2B (nhóm 2), khó chuyển qua độ 3 và khó gây suy hô hấp trong khi thuốc thay thế phải truyền liên tục mà tỷ lệ thành công không cao.

“Hiện chúng tôi chưa ghi nhận có thuốc nào an toàn hơn phenobarbital để thay thế. Việc sử dụng các loại an thần khác sẽ kéo dài thời gian điều trị, có thể gây suy hô hấp và phải dùng máy thở, trẻ sẽ tăng biến chứng về hô hấp, chi phí cũng sẽ cao hơn từ 10 đến 20 lần”, bác sĩ Khanh nhấn mạnh.

Còn tại BV Nhi đồng 2, bác sĩ Đỗ Châu Việt cho rằng, nếu không có thuốc phernobarbital, BV có thể sử dụng thuốc an thần hoặc thuốc tiền mê. Nhưng hiện tại thuốc phernobarbital vẫn là “vũ khí” an toàn.

Trước thông tin các BV nhi trên địa bàn TP đang than “khó” vì thiếu thuốc phenobarbital, chiều 25-9, trao đổi với phóng viên Báo SGGP, Th.S-dược sĩ Đỗ Văn Dũng, Trưởng phòng Nghiệp vụ dược, Sở Y tế TPHCM, cho biết, Sở Y tế đã có công văn đề nghị Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấp phép nhập khẩu thuốc phenobarbital và mới đây, Cục Quản lý dược trả lời rằng, đến thời điểm này hiện không có thuốc phenobarbital từ nguồn cung nước ngoài trên toàn bộ hệ thống, các nhà sản xuất cũng đã ngưng sản xuất, Bộ Y tế đang khuyến cáo các BV xây dựng phác đồ điều trị dùng thuốc khác thay thế cho phenobarbital.

“Giờ không có nhà sản xuất, không có nhà cung ứng nên mình phải thay đổi phương án, tìm loại thuốc khác thay thế có tác dụng tương tự”, dược sĩ Đỗ Văn Dũng cho hay.

Thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM, trong tuần 38, thành phố ghi nhận 555 ca bệnh TCM (86 ca nội trú và 469 ca ngoại trú), tăng 50,2% so với trung bình 4 tuần trước (370 ca). Số tích lũy đến tuần 38 là 5.697 ca (gồm 994 ca nội trú và 4.703 ca ngoại trú), giảm 57,6% so với cùng kỳ 2019. TPHCM chưa ghi nhận ca tử vong do bệnh TCM. Số ca bệnh trong tuần tăng tại 22/24 quận huyện, tăng mức độ cảnh báo ở các quận huyện: quận 9, 12, Tân Phú và Bình Chánh.

Lâm Đồng: Gia tăng các ca tay chân miệng

Ngày 25-9, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Lâm Đồng cho biết đang khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh TCM khi vừa ghi nhận thêm chùm ca bệnh tại Trường Mầm non Họa My, xã An Nhơn, huyện Đạ Tẻh. Theo xác minh từ ngành y tế, từ ngày 21-9 đến nay, trường có 19 học sinh nghỉ học, trong đó có 5 em mắc TCM. Tiến hành khám sàng lọc cho toàn bộ học sinh trong trường thì ghi nhận thêm 2 ca mắc TCM. Điều tra dịch tễ xác định trước đó trường có một em mắc TCM, sau đó lan sang 7 trường hợp khác. Cũng theo CDC tỉnh Lâm Đồng, trong tháng 9, bệnh TCM có xu hướng tăng nhanh với 130 ca mắc mới xuất hiện tại hầu hết 12 huyện, thành phố trong tỉnh. Từ đầu năm 2020 đến nay, Lâm Đồng ghi nhận hơn 260 trường hợp mắc TCM.

ĐOÀN KIÊN