Điều tra viên viết thêm lời khai để buộc tội oan

TAND tỉnh Phú Yên nhận định hành vi của cựu điều tra viên viết thêm vào biên bản hỏi cung là quyết tâm phạm tội đến cùng và đã gây hậu quả nghiêm trọng.

TAND tỉnh Phú Yên vừa xử sơ thẩm vụ Nguyễn Việt Cường (44 tuổi, cựu trung tá, điều tra viên Công an TP Tuy Hòa, Phú Yên) làm sai lệch hồ sơ vụ án. Phiên tòa có sự tham gia công tố của kiểm sát viên cao cấp thuộc VKSND Tối cao và một kiểm sát viên thuộc VKSND tỉnh Phú Yên.

Viết thêm vào bản cung để buộc tội

Sau khi nghị án, HĐXX TAND tỉnh Phú Yên đã tuyên phạt Nguyễn Việt Cường 18 tháng tù về tội Làm sai lệch hồ sơ vụ án. Bản án sơ thẩm cũng cấm bị cáo Cường làm công việc liên quan đến hoạt động tư pháp ba năm tính từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Bản án sơ thẩm xác định năm 2012, Nguyễn Việt Cường được phân công điều tra vụ án vận chuyển trái phép chất ma túy. Các bị can khai gửi tiền vào TP.HCM mua ma túy chuyển về TP Tuy Hòa bán. Khi gửi tiền, có lúc ghi tên người nhận là Nguyễn Hồng Ngọc Anh, có lúc ghi Từ Phạm Quang Vinh (chồng bà Anh). Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Tuy Hòa đưa bà Anh vào diện nghi vấn.

Trong quá trình lấy lời khai bà Anh, điều tra viên Cường đã tự viết thêm vào biên bản ghi lời khai nội dung bà Anh đã giúp chồng là Từ Phạm Quang Vinh trong việc nhận tiền, đưa tiền cho ông Vinh mua ma túy gửi về Tuy Hòa bán. Cường cũng đọc nội dung này cho bà Anh viết vào bản tự khai. Bà Anh khai bị Cường dụ dỗ, hứa hẹn khai ra để làm nhân chứng và ép ký, ép viết.

Trên cơ sở báo cáo đề xuất của Cường, ngày 2/5/2013, cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Tuy Hòa khởi tố bị can đối với bà Anh, ông Vinh về tội Mua bán trái phép chất ma túy. Ngày 13/6/2013, Cường triệu tập bà Anh để hỏi cung. Tại biên bản hỏi cung, bà Anh khai không biết, không liên quan đến việc chồng bà và các bị can khác mua bán trái phép chất ma túy. Sau đó, Cường tự viết thêm vào phần trả lời của bà Anh trong biên bản hỏi cung với nội dung: “Khi nhận tiền tôi biết tiền này đưa chồng tôi là mua heroin (ma túy) gửi về Tuy Hòa, Phú Yên vì chồng tôi nói cho tôi biết” và: “Khi nhận tiền lần đầu tôi không biết là để mua ma túy, các lần sau tôi biết”.

Từ việc làm sai lệch của điều tra viên – bị cáo Nguyễn Việt Cường khiến cho bà Nguyễn Hồng Ngọc Anh bị tù oan.

Làm sai lệch hồ sơ để buộc tội đến cùng

Ngày 25/3/2014, TAND TP Tuy Hòa xử sơ thẩm, tuyên phạt bà Anh bảy năm tù về tội Mua bán trái phép chất ma túy. Sau khi bà Anh có đơn kháng cáo, tháng 9/2014, TAND tỉnh Phú Yên xử phúc thẩm, hủy bản án sơ thẩm đối với bị cáo Anh để điều tra lại.

Ngày 26/1/2015, Từ Phạm Quang Vinh bị bắt theo lệnh truy nã. Nguyễn Việt Cường tiếp tục thực hiện hành vi làm sai lệch hồ sơ vụ án nhằm buộc tội bà Anh đồng phạm với ông Vinh trong việc mua bán chất ma túy.

Sau nhiều lần trả hồ sơ để điều tra bổ sung, ngày 15/12/2017, TAND TP Tuy Hòa xử sơ thẩm, bà Anh tiếp tục kêu oan. Bà Anh và luật sư cho rằng biên bản hỏi cung có dấu hiệu bị viết thêm nội dung có tính chất buộc tội. TAND TP Tuy Hòa đã trả hồ sơ để giám định các biên bản hỏi cung.

Đến ngày 31/5/2019, cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Tuy Hòa, Phú Yên ban hành quyết định đình chỉ điều tra vụ án hình sự đối với bà Nguyễn Hồng Ngọc Anh. Lý do đình chỉ là đã hết thời hạn điều tra vụ án mà không chứng minh được bị can thực hiện tội phạm.

Góp phần làm oan người vô tội

Bản án sơ thẩm nhận định: Trong quá trình điều tra vụ án vận chuyển và mua bán trái phép chất ma túy, bà Anh không thừa nhận hành vi phạm tội, hồ sơ vụ án cũng không có chứng cứ nào xác định bà Anh đồng phạm với chồng trong việc mua bán trái phép chất ma túy.

Thế nhưng, để buộc tội bà Anh, Cường đã viết thêm vào các biên bản hỏi cung thể hiện bà Anh biết rõ việc nhận tiền giúp Vinh mua ma túy. Hậu quả bà Anh bị TAND TP Tuy Hòa kết án bảy năm tù (mặc dù bản án sơ thẩm sau đó bị cấp phúc thẩm hủy để điều tra lại, sau đó cơ quan điều tra phải đình chỉ).

Quá trình điều tra và tại phiên tòa, Cường thừa nhận đã viết thêm các nội dung có tính chất buộc tội vào các hàng còn trống trong các biên bản hỏi cung bà Anh, ông Vinh. HĐXX nhận định hành vi của Cường đã gây hậu quả nghiêm trọng. Hành vi của Cường là nguy hiểm, đã xâm phạm trực tiếp đến nguyên tắc xác định sự thật của vụ án, phần nào làm mất niềm tin của nhân dân đối với việc điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan tiến hành tố tụng tại địa phương.

Theo tòa, do hồ sơ vụ án đã bị làm sai lệch nên việc xác định sự thật của cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng trong giai đoạn tố tụng tiếp theo không còn phản ánh đúng với sự thật vụ án, dẫn đến làm oan người vô tội, gây ra thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Mặt khác, sau khi vụ án Nguyễn Hồng Ngọc Anh bị hủy để điều tra lại, Cường tiếp tục viết thêm nội dung vào biên bản hỏi cung của Từ Phạm Quang Vinh nhằm buộc tội bà Anh. Điều này thể hiện tính chất cố tình thực hiện tội phạm đến cùng.

Về trách nhiệm dân sự, theo HĐXX, hiện nay bà Anh đang yêu cầu các cơ quan tiến hành tố tụng của TP Tuy Hòa bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước nên không xem xét trong vụ án này.

Hàng loạt cán bộ liên quan góp phần gây án oan

Bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Phú Yên xác định có nhiều cán bộ điều tra, tiến hành tố tụng của các cơ quan tiến hành tố tụng TP Tuy Hòa liên quan đến việc gây ra oan sai đối với bà Nguyễn Hồng Ngọc Anh.

Ông Trần Thanh Hùng, cựu cán bộ Công an TP Tuy Hòa, có dấu hiệu ghi thêm vào biên bản hỏi cung với nội dung có tính chất buộc tội đối với bà Anh. TAND tỉnh Phú Yên đã trả hồ sơ điều tra bổ sung nhằm làm rõ hành vi của ông Hùng để xử lý, tránh bỏ lọt người phạm tội. Tuy nhiên, quá trình điều tra lại vẫn không đủ cơ sở xác định ông Hùng có đồng phạm với Cường nên không có cơ sở để xử lý.

Bản án của TAND tỉnh Phú Yên cũng đề cập đến trách nhiệm của hai cựu phó thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Tuy Hòa, hai cựu kiểm sát viên VKSND TP Tuy Hòa và một thẩm phán TAND TP Tuy Hòa cùng hai hội thẩm. Tuy nhiên, tòa cho rằng việc làm của những người này không đủ căn cứ xem xét hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Trong số này, cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã kiến nghị, yêu cầu xem xét xử lý một số người.