Điều gì khiến cơ thể kiệt sức?

Cảm thấy uể oải trong ngày hoặc liên tục gặp khó khăn đi vào giấc ngủ là những triệu chứng cảnh báo sức khỏe có vấn đề liên quan n.hiễm t.rùng mãn tính, trầm cảm và nhiều hơn nữa.

Ngủ đủ giấc giúp cơ thể lấy lại năng lượng – Ảnh: Shutterstock

Tiến sĩ Adam Rindfleisch tại Đại học Wisconsin (Mỹ) cho biết một số lý do phổ biến sau có thể là thủ phạm gây mệt mỏi.

Tập luyện quá sức. Thói quen tập luyện thể thao tốt cho sức khỏe tổng quát, tuy nhiên nếu sau mỗi lần rèn luyện mà cảm thấy gặp rắc rối với giấc ngủ ban đêm, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đang vận động quá sức. Theo chuyên gia sức khỏe Tammy Lakatos Shames, một trong những nguyên nhân gây mệt mỏi sau mỗi lần tập luyện là cơ thể thiếu dinh dưỡng. Nếu không cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, cơ bắp và các tế bào liên tục bị phá vỡ, cuối cùng dẫn đến kiệt sức.

Ngủ ít nhất tám tiếng một đêm và cố gắng ngủ đúng giờ vào mỗi tối để giữ đồng hồ sinh học hoạt động nhịp nhàng; đồng thời bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết (carbohydrate và protein nạc như ức gà, cá, chất béo, sữa chua…) là cách giải tỏa áp lực cho cơ thể. Ngoài ra, cũng cần quan tâm đến giấc ngủ ngắn chừng 20 phút vào buổi trưa để giúp khôi phục năng lượng cho cơ thể.

Bị dị ứng. Dị ứng là thủ phạm phổ biến gây ra những cơn ngáp khó cưỡng. Khoảng 50 triệu người Mỹ bị ảnh hưởng bởi dị ứng. Dị ứng làm tắc nghẽn hô hấp và cản trở giấc ngủ, nếu người bệnh dùng thuốc kháng histamine để giảm các triệu chứng. Histamin là một chất truyền thần kinh giúp điều hòa chu kỳ thức – tỉnh và khi histamin được bài tiết nó làm cho người bệnh khó ngủ. Vì vậy, thuốc có tác dụng gây ngủ nhưng tác dụng phụ là táo bón, khô miệng, nhìn mờ, ngáp.

Điều quan trọng là cần tìm hiểu những nguyên nhân gây ra dị ứng để có cách giải quyết phù hợp. Nếu vấn đề dị ứng xuất phát từ môi trường trong nhà, như bụi bẩn, nấm mốc hoặc vật nuôi, hãy làm sạch và hút bụi. Nếu dị ứng ngoài trời do phấn hoa và các bào tử nấm mốc, uống thuốc có thể giúp đỡ, nhưng tránh các loại thuốc có thành phần kháng histamine.

Không dung nạp gluten. Không dung nạp thực phẩm xảy ra khi cơ thể không thể tiêu hóa một phần nhất định của một loại thực phẩm nào đó. Nhạy cảm với gluten có xu hướng liên quan đến một nhóm các phản ứng gluten, đa phần chỉ là một triệu chứng của căn bệnh nào đó, ví dụ như các bệnh tự miễn và bệnh celiac.

Theo Health, bệnh celiac có thể gây tác động lớn đối với chế độ dinh dưỡng, sức khỏe và lối sống. Nó đặc biệt ảnh hưởng đến ruột non. Ruột non là một phần của hệ thống đường ruột, nơi tiếp nhận thực phẩm thoát ra từ dạ dày. Trong thực tế, gluten (có trong bột mì, yến mạch) phản ứng bất thường với các enzym trong ruột non gây ra phản ứng viêm, chính điều này làm tổn thương niêm mạc ruột non. Khi ruột non viêm nhiễm, cơ thể không có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng vào m.áu, dẫn đến suy dinh dưỡng và mệt mỏi.

Nếu được chẩn đoán bạn bị bệnh celiac hoặc không dung nạp gluten, cần nhanh chóng loại bỏ tất cả các hình thức gluten ra khỏi chế độ ăn uống vì chúng làm hỏng ruột, đồng thời tìm giải pháp thay thế.

Thiếu m.áu. Thiếu m.áu xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ các tế bào m.áu đỏ hoặc các tế bào hồng cầu không có đủ hemoglobin (huyết sắc tố – một protein phức tạp chứa phần tử sắt có khả năng thu thập, lưu giữ và phóng thích oxy trong cơ thể), tiến sĩ Amy L. Doneen, giám đốc y tế của Trung tâm phòng chống đau tim và đột quỵ tại Mỹ cho biết. Thiếu m.áu là một trong những thủ phạm gây mệt mỏi thường xuyên. Thiếu sắt là nguyên nhân thường gặp nhất của thiếu m.áu, bên cạnh đó còn có một số nguyên nhân khác gây thiếu m.áu là do thiếu vitamin B12 hoặc thiếu folate.

Khi thiếu m.áu do thiếu sắt, cần bổ sung sắt thông qua chế độ ăn các thực phẩm giàu chất sắt như cá, thịt gia cầm, đậu, ngũ cốc, khoai tây nướng. Nếu nghi ngờ mệt mỏi do thiếu m.áu, cần hỏi bác sĩ để kiểm tra lượng sắt, lượng folate và B12.

Kháng insulin. Bản chất insulin là một hormone bình thường hiện hữu trong cơ thể con người. Insulin được tổng hợp và tiết ra từ các tế bào của tuyến tụy. Kháng insulin có nghĩa là hormone insulin không thể đưa chất dinh dưỡng, đặc biệt là glucose hoặc đường vào các tế bào của cơ thể. Khi các tế bào không hấp thụ được lượng đường trong m.áu, nó không thể chuyển năng lượng cho cơ thể.

Theo các chuyên gia, có sự tương quan chặt chẽ giữa trọng lượng cơ thể với mức độ chất béo và mức insulin theo chiều hướng tỷ lệ thuận. Tiến sĩ Rindfleisch cho biết nồng độ insulin cao gây ra tình trạng viêm làm ảnh hưởng đến mức độ năng lượng của cơ thể. Nếu nồng độ đường huyết lúc đói cao hơn bình thường, có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang gặp vấn đề kháng insulin.

Có những dấu hiệu cho biết tuyến giáp đang gặp vấn đề và bạn cần phải đến bác sĩ để thăm khám – Ảnh: Shutterstock

Gặp vấn đề về tuyến giáp. Tuyến giáp là tuyến có hình con bướm nhỏ nằm dưới cổ, điều khiển các chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm não, tim, gan, thận và da. Hormone tuyến giáp thấp sẽ làm ảnh hưởng đến mức độ năng lượng bởi nó làm thay đổi các phản ứng hóa học trong cơ thể và cũng có thể có ảnh hưởng đến huyết áp, gây mệt mỏi.

Bệnh nha chu. Viêm nha chu mãn tính ảnh hưởng đến các mô ở nướu và xương hỗ trợ răng. Bất kỳ hiện tượng c.hảy m.áu nào xảy ra trong nướu răng khi dùng chỉ nha khoa hoặc bàn chải phải đều hết sức cẩn thận bởi có thể là dấu hiệu cho thấy nguy cơ n.hiễm t.rùng mãn tính, tác nhân dẫn đến mệt mỏi thường xuyên. Viêm nướu hay nha chu thường dẫn đến viêm cơ thể. Khi hệ thống miễn dịch gồng lên để chống lại n.hiễm t.rùng, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi.

Đang chán nản. Chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine không cân đối trong bộ não có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ và mức năng lượng của cơ thể. Giấc ngủ điều tiết hormone melatonin, được tạo ra từ serotonin, vì vậy nếu các chất này tiết ra không cân đối sẽ khiến giấc ngủ trở nên khó khăn hơn. Mất ngủ ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống, từ việc gây chán nản, căng thẳng đến mệt mỏi.

Nếu không tìm thấy niềm vui hay sự hài lòng trong cuộc sống, bạn hãy nói chuyện với bác sĩ để xác định nguyên nhân. Nếu nghi ngờ chức năng dẫn truyền thần kinh bị tắt, bác sĩ có thể kê toa thuốc chống trầm cảm để tăng nồng độ serotonin. Khi nồng độ serotonin trở lại bình thường, mức melatonin được phục hồi giúp bạn ngủ ngon hơn.

Bạn đang lo lắng. Những lo lắng không bao giờ kết thúc về tài chính hoặc công việc có thể làm cạn kiệt năng lượng. Một trong những triệu chứng chính của rối loạn lo âu là cảm thấy mệt mỏi ở mọi lúc, theo một nghiên cứu của Đại học Michigan (Mỹ). Lo lắng báo động cơ thể đốt cháy nhiều hormone adrenaline (hay còn gọi là hormone chiến đấu hay phản ứng) làm ảnh hưởng đến nồng độ hormone, tạo ra biến thiên nhịp tim và huyết áp dao động, tất cả đều có thể dẫn đến mệt mỏi.

Ngọc Khuê

Theo TNO