Diễn viên trung niên có nghề nhưng thiếu vai

Khi thị trường điện ảnh Việt dần nghiêng về khán giả trẻ, không gian dành cho các nhân vật trung niên cũng ngày càng thu hẹp.

Những diễn viên U.50, U.60 dù có năng lực, giàu trải nghiệm và bản lĩnh nghề, lại gặp khó trong việc tìm kiếm vai diễn phù hợp, xứng tầm.

THIẾU KỊCH BẢN HAY, NHÂN VẬT ĐA DẠNG

Diễn viên Hoàng Phúc tâm sự một trong những lý do khiến bản thân ít xuất hiện trên màn ảnh thời gian qua là vì chưa tìm được vai diễn mới. “Sau khi ghi dấu ấn với vai phản diện hay những hình tượng gai góc, tôi thường chỉ nhận được những lời mời xoay quanh mô típ cũ kỹ như ông trùm, xã hội đen hoặc người cha làm nền cho nhân vật trẻ. Tôi thà xuất hiện ít đi còn hơn là lặp lại chính mình trong những vai như thế”, nam diễn viên Bẫy rồng chia sẻ.

Hồng Đào trong phim Mang mẹ đi bỏ . Chị luôn được các nhà làm phim “chọn mặt gửi vàng” cho dạng vai trung niên có tâm lý phức tạp . ẢNH: ĐOÀN PHIM CUNG CẤP

So sánh với điện ảnh trên thế giới , Hoàng Phúc nhận định các nhà làm phim ở những thị trường phát triển đã khai thác hiệu quả lớp diễn viên trung niên, giao cho họ các vai diễn đa dạng, từ hài, hành động, đến các nhân vật có số phận và chiều sâu tâm lý. Ở đó, tuổi tác không phải là rào cản, mà là lợi thế để khai thác những góc khuất tâm hồn. Trong khi đó tại VN, lớp diễn viên U.50, U.60 đầy nội lực nhưng thường chỉ xuất hiện ở vai nhỏ, vai phụ mờ nhạt.

Diễn viên Lê Huỳnh chia sẻ việc thiếu kịch bản hay cho diễn viên trung niên là thực tế dễ nhận thấy. Ở độ tuổi của anh, số diễn viên có nghề không hề ít, nhưng phần lớn các dự án điện ảnh lại tập trung vào nhân vật trẻ. Diễn viên trung niên thường chỉ đảm nhận vai phụ, vai nền với thời lượng hạn chế. Anh bày tỏ tiếc nuối khi những câu chuyện của người trưởng thành vốn giàu lớp lang cảm xúc và chất liệu đời sống lại ít được khai thác.

BÀI TOÁN KINH TẾ

Ở góc độ sản xuất, đạo diễn Lý Minh Thắng nhìn nhận phần lớn ý tưởng kịch bản hiện nay vẫn ưu tiên những câu chuyện dễ tiếp cận khán giả trẻ. Nguyên nhân gốc rễ nằm ở bài toán kinh tế, bởi khán giả trẻ là nhóm công chúng chủ lực của phòng vé. Điều này khiến các nhân vật trung niên thường không phải lựa chọn ưu tiên trong quá trình phát triển dự án.

Thái Hòa có một năm rực rỡ với 2 vai diễn xuất sắc trong Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối và Tử chiến trên không . ẢNH: ĐOÀN PHIM CUNG CẤP

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng cũng nhìn nhận điện ảnh Việt nhiều năm qua vẫn lấy khán giả trẻ làm trung tâm, nên việc diễn viên trung niên ít cơ hội đảm nhận vai chính hay các vai nhiều đất diễn là điều dễ lý giải. Theo anh, sự khác biệt giữa điện ảnh Việt và các nền điện ảnh phát triển như Mỹ hay Hàn Quốc nằm ở cấu trúc dân số và thói quen ra rạp. VN là quốc gia có dân số trẻ, khác với các nước dân số già, nơi khán giả trung niên vẫn duy trì thói quen xem phim rạp ổn định. Chính sự lệch pha giữa thị hiếu khán giả đã tạo nên “vùng trũng” đối với các gương mặt kỳ cựu.

Dẫu vậy, vẫn có một số tác phẩm đã khai thác nhóm nhân vật trung niên một cách trọn vẹn, coi họ là trung tâm câu chuyện. Trong các phim như Tiệc trăng máu, Nhà bà Nữ, Chị dâu, Hai Muối, Mang mẹ đi bỏ, Cục vàng của ngoại …, những vai diễn để lại dấu ấn sâu đậm cho khán giả thuộc về các diễn viên kỳ cựu. Khi được đặt đúng vị trí, họ trở thành trụ cột cảm xúc, dẫn dắt mạch phim bằng bản lĩnh nghề nghiệp. Trong Quán Kỳ Nam của đạo diễn Leon Quang Lê, diễn viên Đỗ Hải Yến đánh dấu sự trở lại của mình sau khoảng vắng 10 năm kể từ Cha và con và … (2015) bằng một vai diễn có chiều sâu nội tâm phức tạp với những mất mát không thể nói bằng lời.

Đỗ Hải Yến trở lại điện ảnh sau gần 10 năm với vai chính trong phim Quán Kỳ Nam . ẢNH: ĐOÀN PHIM CUNG CẤP

Theo đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, điều quan trọng không phải là thay đổi thị trường điện ảnh một cách cực đoan, mà là tạo ra sự đa dạng nhân vật trong câu chuyện được kể. “Khi phim có nhiều lớp nhân vật, nhiều thế hệ cùng tồn tại, cơ hội sẽ đến với các diễn viên. Diễn viên trung niên, dù không phải lúc nào cũng giữ vai chính, nhưng thường sẽ đảm nhận những nhân vật có sức nặng, tạo chiều sâu cho câu chuyện”, anh nhận định.

Bên cạnh vấn đề thị trường, Nguyễn Quang Dũng cũng nhìn nhận số diễn viên trung niên thực sự giữ được phong độ, sức hút và khả năng cập nhật hơi thở thời đại là không nhiều. Theo đạo diễn Tiệc trăng máu , những gương mặt như Thái Hòa, Hồng Đào, Hồng Ánh… liên tục được “chọn mặt gửi vàng” vì họ không chỉ sở hữu kinh nghiệm diễn xuất mà còn giữ được sức hút và khả năng thích ứng với những thay đổi của điện ảnh hiện đại.

Trong khi đó, đạo diễn Lý Minh Thắng cho rằng khi khán giả trung niên ra rạp nhiều hơn, thị trường sẽ tự điều chỉnh để xuất hiện nhiều bộ phim phản ánh đời sống và tâm lý của họ. “Trong bối cảnh nhiều đề tài quen thuộc dần bão hòa, nhu cầu tìm kiếm những câu chuyện mới mẻ, giàu trải nghiệm sống đang mở ra cơ hội rõ nét hơn cho các diễn viên U.50, U.60. Đã có không ít bộ phim xoay quanh nhân vật trung niên đạt doanh thu tốt và tạo được tiếng vang, cho thấy tín hiệu tích cực của thị trường”, Lý Minh Thắng chia sẻ.