Diễn biến khó lường sau nửa tháng chiến sự Nga – Ukraine
Lực lượng Nga tiếp tục chiến dịch nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự Ukraine, trong khi Nga và Mỹ cáo buộc qua lại về vũ khí sinh học liên quan Ukraine.
Tính đến hôm qua 10.3, chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine kéo dài nửa tháng và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, dù hai bên đã trải qua 4 cuộc đàm phán.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu (giữa), Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov (trái) và Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba (phải) trong cuộc đối thoại ngày 10.3. Ảnh AFP
Giao tranh tiếp diễn
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm qua, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho hay lực lượng nước này tiếp tục nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự của Ukraine, theo Hãng tin Interfax. Ông Konashenkov khẳng định kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự vào ngày 24.2 đến nay, hơn 2.900 khí tài quân sự Ukraine đã bị phá hủy, trong đó có 97 máy bay, 141 hệ thống phòng không, 986 xe tăng, xe bọc thép và 107 bệ phóng rốc két. Ngoài ra, AFP hôm qua dẫn lời một quan chức Ukraine cảnh báo lực lượng Nga tiếp tục có hành động quân sự nhằm bao vây thủ đô Kyiv và giao tranh tiếp diễn ở nhiều thành phố khác.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Anh hôm qua đánh giá một đội quân lớn của Nga ở phía tây bắc Kyiv trong hơn một tuần mà không tiến được xa hơn đáng kể và đang tiếp tục chịu tổn thất, theo Reuters. Bộ này còn cho rằng khi thương vong tăng lên, phía Nga sẽ buộc phải bù đắp bằng cách bổ sung thêm lực lượng và những nguồn lực khác.
Cũng trong hôm qua, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay đang kiểm tra thông tin từ quân đội sau khi Ukraine cáo buộc Nga ném bom vào một bệnh viện nhi ở TP.Mariupol hôm 9.3, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cùng ngày nói rằng vụ đánh bom xảy ra sau khi lực lượng Ukraine đã kiểm soát khu vực và không có bệnh nhân nào ở trong bệnh viện đó, theo Reuters.
Cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên
Hôm qua, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã có cuộc gặp người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba ở Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là cuộc đối thoại cấp cao đầu tiên giữa hai bên kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine. Cuộc đối thoại này có sự tham gia của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu. Ông Lavrov khẳng định Tổng thống Putin sẽ không từ chối gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky để bàn về những vấn đề “cụ thể”, theo Reuters. Ngoại trưởng Nga còn nói rằng ông không tin căng thẳng giữa Moscow với phương Tây sẽ dẫn đến một cuộc chiến tranh hạt nhân, nhưng cảnh báo phương Tây đang hành xử một cách nguy hiểm về vấn đề Ukraine. Ông lặp lại các yêu cầu của Nga là Ukraine phải phi quân sự hóa và chấp nhận tình trạng trung lập, nhấn mạnh chiến dịch quân sự vẫn diễn ra theo kế hoạch.
Về phần mình, Ngoại trưởng Kuleba khẳng định với giới phóng viên rằng không có tiến triển nào cho việc đạt lệnh ngừng bắn ở Ukraine trong cuộc đối thoại với Ngoại trưởng Lavrov, theo Reuters. Ông Kuleba cho hay tình hình nghiêm trọng nhất đang xảy ra ở Mariupol, nhưng ông Lavrov không cam kết về một hành lang nhân đạo ở đây. Trước đó, Nga đã tuyên bố lệnh ngừng bắn để những dân thường mắc kẹt có thể thoát khỏi Mariupol, nhưng hai bên cáo buộc qua lại về việc không thực hiện sơ tán. Tính đến nay đã có hơn 2 triệu người rời khỏi Ukraine và xin tị nạn ở các nước láng giềng, trong đó có phân nửa là trẻ em, theo Reuters. Dù vậy, ông Kuleba tuyên bố ông sẵn sàng gặp ông Lavrov lần nữa theo cuộc đối thoại 3 bên như trên nếu có triển vọng. Trước cuộc gặp giữa hai ngoại trưởng, các quan chức Nga và Ukraine đã có 3 cuộc đàm phán, nhưng không có đột phá lớn nào.
Một bệnh viện nhi ở TP.Mariupol bị trúng bom ngày 9.3. Ảnh AFP
Cáo buộc về vũ khí sinh học
Giữa lúc chiến sự đang xảy ra, Nga và Mỹ đưa ra cáo buộc qua lại về vũ khí sinh học ở Ukraine. Trên tài khoản Twitter hôm qua, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki bác bỏ cáo buộc từ Moscow rằng trong nhiều năm qua Mỹ đang làm việc với các phòng thí nghiệm ở Ukraine để phát triển vũ khí sinh học, theo Reuters. Bà Psaki gọi cáo buộc đó là “nực cười”, đồng thời cho rằng Nga có thể đang đặt cơ sở cho việc sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học ở Ukraine.
Mỹ lo Nga kiểm soát được các cơ sở nghiên cứu sinh học của Ukraine
Hôm 9.3, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định phía Nga có tài liệu cho thấy Bộ Y tế Ukraine đã ra lệnh phá hủy các mẫu về dịch hạch, dịch tả và những mầm bệnh khác trước ngày 24.2. Bà Zakharova còn nói rằng, những tài liệu đó, do các lực lượng Nga tìm thấy ở Ukraine, cho thấy “ý đồ xóa khẩn cấp bằng chứng về các chương trình vũ khí sinh học quân sự” do Lầu Năm Góc tài trợ.
Một số binh sĩ Anh đã đến Ukraine
Đài Sky News hôm qua dẫn lời một phát ngôn viên của quân đội Anh xác nhận một số binh sĩ nước này đã đến Ukraine để chiến đấu cùng binh sĩ Ukraine. Vị phát ngôn viên còn nói số binh sĩ đó đã không tuân theo mệnh lệnh và tự ý đến Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho hay số binh sĩ Anh đến Ukraine tham chiến “sẽ bị khởi tố khi trở về nước do vắng mặt không xin phép hoặc đào ngũ”.
Trong khi đó, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm qua cho hay nền kinh tế Nga “đang trải qua cú sốc” và các biện pháp đang được thực hiện nhằm giảm tác động của “cuộc chiến tranh kinh tế’, sau khi phương Tây áp đặt lệnh cấm vận nhắm vào Nga vì chiến dịch quân sự ở Ukraine, theo Reuters. Ông Peskov nhấn mạnh rất khó để dự báo bất kỳ điều gì. Hôm 9.3, ông Peskov cáo buộc Mỹ đang tiến hành “cuộc chiến tranh kinh tế” chống lại Nga, nhấn mạnh Moscow “cần làm điều gì đó theo cách tốt nhất để cho tương xứng với các lợi ích của mình” nhưng không nêu chi tiết, theo Hãng tin TASS.
Nga thông báo kiểm soát hoàn toàn nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia
Theo hãng tin TASS của Nga, ngày 8/3, Lực lượng Vệ binh quốc gia Nga (Rosgvardiya) đã kiểm soát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất của Ukraine là Zaporizhzhia và các nhân viên của nhà máy đang làm việc bình thường.
Các binh sĩ Ukraine canh gác khu vực này đã hạ vũ khí và được phép trở về nhà theo kết quả đàm phán với Rosgvardiya.
Khói bốc lên từ nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Energodar, Ukraine, sau khi nhà máy bị trúng đạn pháo ngày 4/3/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Một người phát ngôn của Rosgvardiya cho biết sau khi nắm quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, các quân nhân Nga đã tìm thấy một lượng lớn vũ khí. Họ đã thu giữ hơn 500 vũ khí của Vệ binh quốc gia Ukraine. Hiện tại, nhà máy Zaporizhzhia đang hoạt động bình thường, ban giám đốc và nhân viên thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình.
Liên quan đến nhà máy điện hạt nhân Chernobyl mà Nga tuyên bố kiểm soát sau khi mở chiến dịch quân sự đặc biệt, ngày 8/3, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), ông Rafael Grossi cho biết cơ quan này không còn nhận được dữ liệu truyền phát từ cơ sở này.
Quan chức này cho biết IAEA đang đánh trạng thái của hệ thống giám sát an toàn tại nhiều địa điểm khác nhau ở Ukraine và sẽ sớm cung cấp thông tin phù hợp. Theo ông, cơ quan Liên hợp quốc đã mất tín hiệu truyền dữ liệu từ xa của các hệ thống này được lắp đặt tại nhà máy Chernobyl. IAEA sử dụng thuật ngữ "các biện pháp bảo vệ" để mô tả các biện pháp kỹ thuật áp dụng cho vật liệu và hoạt động hạt nhân ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân thông qua phát hiện sớm hành vi sử dụng sai mục đích các vật liệu này.
Theo Tân Hoa xã, ngày 8/3, Bộ Ngoại giao Nga xác nhận rằng các nhà chức trách ở Kiev đã tiêu hủy các mầm bệnh nguy hiểm gây bệnh chết người được lưu trữ trong các phòng thí nghiệm do Mỹ tài trợ ở nước này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết bộ trên đã nhận được tài liệu từ các nhân viên thuộc các phòng thí nghiệm sinh học của Ukraine xác nhận việc tiêu hủy khẩn cấp các mầm bệnh nguy hiểm như bệnh dịch hạch, bệnh than, bệnh sốt rét, bệnh tả và các bệnh chết người khác vào ngày 24/2.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, các phòng thí nghiệm này do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ và là một phần của chương trình vũ khí sinh học. Bộ Ngoại giao Nga khẳng định các mầm bệnh bị tiêu hủy là nhằm che giấu bằng chứng về việc Mỹ và Ukraine vi phạm Điều I của Công ước về vũ khí sinh học của Liên hợp quốc.
Cũng trong ngày 8/3, Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Mỹ công bố thông tin chi tiết về các phòng thí nghiệm sinh học của họ ở Ukraine và kêu gọi các bên liên quan đảm bảo an toàn cho các cơ sở này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho rằng các hoạt động quân sự sinh học của Mỹ ở Ukraine chỉ là "phần nổi của tảng băng". Dưới nhiều tên gọi khác nhau, Bộ Quốc phòng Mỹ hiện đang kiểm soát 336 phòng thí nghiệm sinh học ở 30 quốc gia.
So sánh sức mạnh quân sự của Nga và Ukraine khi căng thẳng leo thang Hiện Nga có hỏa lực quân sự mạnh hơn Ukraine, cả trên bộ, trên không và trên biển. Theo trang tin News.sky.com (Anh) ngày 19/2, Nga hiện có sức mạnh quân sự thông thường vượt trội gấp 5 lần Ukraine. Nga chiếm ưu thế áp đảo so với Nga về tiềm lực quân sự. Ảnh: Skynews Moskva có 900.000 binh sĩ đang phục...