Điện ảnh Việt trông chờ vụ mùa mới

Minh Tuấn19:39 11/12/2015

Nếu biết chọn hạt giống tốt để gieo thì mùa vàng điện ảnh Việt sẽ bội thu và ngược lại.

Sau Liên hoan Phim (LHP) Việt Nam lần thứ 19 diễn ra thành công tại TP HCM, người trong giới và công chúng yêu điện ảnh đang trông chờ, kỳ vọng một vụ mùa tốt tươi sẽ đến với điện ảnh Việt bằng những chính sách mới của nhà nước và bằng đội ngũ làm phim mới đang được xem là những hạt giống chất lượng.

Hào quang quá khứ đã tắt

Dở hay, tốt xấu của phim Việt Nam hiện nay đã được phơi bày qua 35 bộ phim truyện điện ảnh sản xuất trong 2 năm qua trình chiếu tranh giải và chiếu phục vụ miễn phí người xem trong chương trình toàn cảnh điện ảnh Việt tại 5 ngày diễn ra LHP lần thứ 19. Đặc biệt, đội ngũ sáng tạo – yếu tố quyết định thành bại của tác phẩm – cũng được người trong giới và khán giả nhìn nhận, đánh giá chân thực đâu là tài năng và đâu là sự yếu kém.

Cảnh trong phim 12 chòm sao: Vẽ đường cho yêu chạy của Vũ Ngọc Phượng. (Ảnh do đoàn phim cung cấp)

Rất nhiều tác phẩm được đầu tư hàng chục tỷ đồng của nhà nước – trong đó có những phim gắn với các tên tuổi lớn của điện ảnh Việt Nam như Nguyễn Thanh Vân, Vương Đức – đã không được đánh giá cao tại LHP Việt Nam lần thứ 19. Theo các nhà chuyên môn, thất bại này có nhiều nguyên nhân nhưng cơ bản là phim thiếu tâm huyết của người làm nghề, thậm chí quá dễ dãi. Cũng qua một loạt phim đặt hàng của nhà nước lần này, người ta thấy lối tư duy làm phim của thế hệ có tuổi đã không còn thích ứng với điện ảnh thời hiện đại.

Lâu nay, những phim nhà nước đặt hàng với mục đích phục vụ chính trị không ra rạp chiếu hoặc chỉ chiếu được 1-2 ngày là bị đẩy ra vì không có người xem. Nhờ có LHP vừa qua, người trong giới và khán giả có dịp tiếp cận những phim được làm với hàng chục tỷ đồng qua các buổi chiếu miễn phí, như Sống cùng lịch sử, Thầu Chín ở Xiêm, Nhà tiên tri… Họ hiểu được vì sao những phim này chẳng có cơ hội ra rạp và không công ty nào nhận phát hành.

Những người làm phim đề tài chiến tranh cách mạng do nhà nước tài trợ đặt hàng thường biện minh rằng phim có nội dung phục vụ nhiệm vụ chính trị thì không đo chất lượng bằng doanh thu rạp chiếu. Tuy nhiên, như nhà văn Nguyễn Đông Thức, với tư cách giám khảo LHP Việt Nam lần thứ 19, đã viết trên Báo Tuổi Trẻ: “Được nhà nước tài trợ làm phim thì dù bất cứ thể loại nào cũng phải là phim hay, thu hút được đông đảo công chúng; chứ không thể phim làm xong mà rạp không muốn chiếu, khách chẳng buồn xem, tốn một đống tiền thuế của người dân”.

Thời của những tài năng trẻ

Những gì diễn ra trên thị trường phim thời gian qua và tại LHP lần thứ 19 cho thấy điện ảnh Việt đang có nhiều hạt giống tốt để gieo trồng cho vụ mùa mới. Có thể nói, Victor Vũ là gương mặt tiêu biểu cho lớp đạo diễn điện ảnh trẻ tài năng của Việt Nam hiện nay. Giỏi nghề, đam mê, tư duy sáng tạo tươi mới, hiện đại, đó là những yếu tố cần thiết cho đội ngũ làm phim thời nay.

Sau Vitor Vũ, điện ảnh Việt đã có những hạt giống mới: Vũ Ngọc Phượng với12 chòm sao: Vẽ đường cho yêu chạy, Phan Gia Nhật Linh với Em là bà nội của anh, Việt Max với Yêu đang làm nóng các phòng vé rạp chiếu phim cả nước.

Trong số họ, có người theo đuổi đam mê điện ảnh bằng con đường chuyên nghiệp như Vũ Ngọc Phượng (tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành biên kịch tại The London Film School). Giới chuyên môn đánh giá Vũ Ngọc Phượng rất cao, xem anh là một trong những người mang lại nét tươi mới cho phim Việt. Phan Gia Nhật Linh cũng là đạo diễn được đào tạo bài bản ở nước ngoài (tốt nghiệp Khoa Nghệ thuật điện ảnh Trường ĐH Nam California – Mỹ). Ngoài ra, rất nhiều đạo diễn trở về từ các trường điện ảnh của các nước phát triển đang chờ cơ hội thể hiện tài năng của mình.

Điện ảnh phía Bắc cũng có vài tên tuổi trẻ tài năng như Phan Đăng Di, Nguyễn Hoàng Điệp, Đặng Thái Huyền… Song, họ vẫn ngồi chiếu dưới trong những dự án điện ảnh đặt hàng, tài trợ của nhà nước.

Ngoài những đạo diễn được đào tạo trường lớp như đã nói, điện ảnh Việt Nam cũng đang có nhiều đạo diễn trẻ làm phim tay ngang nhưng tâm huyết. Phim của họ làm ra khiến giới chuyên môn phải nể và rất được công chúng đón nhận ở rạp, như Quang Huy, Việt Max…

Video đang HOT

Nếu như Quang Huy thành công với phim đầu tay (Thần tượng) thì Việt Max cũng lần đầu tiên làm phim điện ảnh. Phim Yêu của anh ăn khách không thua kém những phim đình đám trước đó nhưng được giới chuyên môn đánh giá là chỉn chu về nghề, hấp dẫn và có giá trị nhân văn.

Chiến thắng của Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh – với giải Bông sen vàng cho bộ phim truyện điện ảnh xuất sắc nhất và giải Đạo diễn phim xuất sắc nhất – trước các phim nhà nước đặt hàng vì mục đích phục vụ chính trị nhưng kém về chất lượng cho thấy Cục Điện ảnh cũng như Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đang thay đổi cách nhìn nhận đánh giá, có quan điểm đổi mới trong đường lối phát triển.

Có lẽ từ đây, chính sách tài trợ đặt hàng sản xuất phim sẽ có những điều chỉnh đáng kể theo chiều hướng tích cực, như lời bà Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam, nói trong hội thảo Xây dựng thương hiệu, vị thế của phim Việt Nam diễn ra ngày 2/12 tại TP HCM. Không chỉ các hãng phim nhà nước mà các hãng tư nhân có năng lực, uy tín, có đội ngũ làm phim đam mê, giỏi nghề sẽ được tham gia đấu thầu làm phim về đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng do nhà nước tài trợ, đặt hàng.

Phê duyệt 4 kịch bản vào kế hoạch đặt hàng

Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch vừa phê duyệt và đưa 4 kịch bản vào kế hoạch nhà nước đặt hàng sản xuất phim truyện điện ảnh năm 2015-2016. Bốn kịch bản đặt hàng gồm: Phim truyện Không ai bị lãng quên, đề tài về chiến sĩ tình nguyện Việt Nam trong chiến tranh vệ quốc của Hồng quân Liên Xô; phim truyện Người yêu ơi, đề tài về đồng bào dân tộc, miền núi; phim truyện Địa đạo, đề tài chiến tranh cách mạng; phim truyện Xã tắc, đề tài lịch sử.

Không ít người băn khoăn những dự án điện ảnh này liệu có đất cho các hạt giống tài năng trẻ của điện ảnh Việt hay không?

Theo Ngô Thu/Báo Người Lao Động

Cần nhiều bàn tay giúp điện ảnh Việt

Các chuyên gia, nhà làm phim đến từ Đan Mạch, Hàn Quốc, Philippines, Canada, Anh, Mỹ làm nóng hội thảo Các chính sách và biện pháp ưu đãi phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam.

Đây là hội thảo quốc tế trọng tâm trong khuôn khổ Liên hoan phim VN (Việt Nam) lần thứ 19.

Kinh phí làm phim và doanh thu phòng vé của một số phim được Nhà nước đặt hàng - Đồ họa: Tấn Đạt

Ưu đãi cho điện ảnh là lợi nhuận cho xã hội

Đến từ Hiệp hội Điện ảnh quốc tế châu Á - Thái Bình Dương, đại diện cho tám công ty phim Hollywood, bà Susan Lee chia sẻ rằng hầu hết các dự án phim thường tìm kiếm những ưu đãi để giảm thiểu rủi ro về vốn sản xuất càng nhiều càng tốt.

Bà Susan cho rằng các chính sách ưu đãi sản xuất phim thường mang lại những lợi ích kinh tế, tài chính ngắn hạn và cả dài hạn, tạo ra việc làm (tạo thu nhập cho người dân bản địa), tăng lượng khách du lịch, phát triển cơ sở hạ tầng cho công nghiệp điện ảnh và thu hút các hoạt động sản xuất khác.

Thậm chí việc làm phim có thể kích hoạt cả một nền kinh tế địa phương trong và sau khi phim làm xong. Các ví dụ nổi tiếng có thể kể ra: Cô gái có hình xăm rồng cùng một số phim bom tấn khác đã tạo ra doanh thu hơn 100 triệu USD ở Stockholm; Chúa nhẫn đã tạo được thêm cho New Zealand 42 triệu USD doanh thu nhờ du lịch; bộ phim Người Mohican cuối cùng đã giúp cho lượng khách đến Chimney Rock Park ở Bắc Carolina (Mỹ) tăng 25% khi phim này ra mắt...

Bà Susan cũng nói thêm rằng: "VN có nhiều tài năng điện ảnh, có nhiều câu chuyện hay có thể kể bằng phim với thế giới, bối cảnh của VN cũng rất đẹp, vì vậy việc hợp tác làm phim bây giờ đang là yếu tố cần khuyến khích hơn. Hãy đơn giản quy trình cấp phép quay phim, hay dễ dàng hơn với visa làm phim...".

Ông Niv Fichman - nhà sản xuất phim Vĩ cầm đỏ (Oscar 2000 cho nhạc phim) - tỏ ra rất hào hứng, bật mí rằng "năm sau sẽ có một phim hài hành động khởi quay mà chúng tôi hợp tác sản xuất ở VN.

Tôi thích thú khi biết rằng doanh thu phim Việt hiện chiếm đến 30% doanh thu chung ngoài rạp, hệ thống rạp của VN còn nhỏ nhưng tuần nào các bạn cũng có phim Việt.

Khán giả Việt rất thích phim Việt, đây là điều chúng tôi còn phải ghen tỵ vì ít thấy nước nào mà khán giả nội địa yêu phim nội địa như thế. Đây là cơ hội để các bạn có thể sản xuất những phim thật tốt vì khán giả đang hỗ trợ các nhà làm phim, sản xuất phim không chỉ cho VN mà còn đến với các nước Asean và cả thế giới.

Tôi ở đây không phải vì tình thân mà còn vì quyền lợi của mình nữa. Canada có nhiều hiệp ước về đồng sản xuất phim, cho phép hai quốc gia ký vào hiệp ước đó có thể sản xuất phim có yếu tố nội địa của cả hai bên để hưởng các quyền lợi ưu đãi từ cả hai bên.

Các bạn nên ký hiệp ước với chúng tôi vì qua tôi, các bạn có thể làm việc với khoảng 57 nước cùng hệ thống!".

Băn khoăn về quỹ phát triển điện ảnh

Ông Yun Ha - giám đốc nhóm phát triển dự án mới, Ủy ban chấn hưng điện ảnh Hàn Quốc - chia sẻ những con số đáng nể khi cho biết trung bình một người Hàn mỗi năm đến rạp 4,9 lần - tỉ lệ cao hơn cả Mỹ.

Số lượng phim Hàn chiếu ở rạp Hàn là 50%. Tỉ lệ xem phim Đại thủy chiến là 1/2 dân số, Hàn Quốc là nước trong top 10 doanh thu phòng vé thế giới, top 10 về lượng khán giả.

Những con số đó có được một phần là bởi từ rất sớm họ đã chú trọng vào việc duy trì hệ thống thông tin phòng vé trên mạng, để ngoài nhà đầu tư, nhà sản xuất, nhà phát hành thì khán giả cũng có thể bấm vào để xem phim nào đứng thứ nhất, thứ hai phòng vé, hệ thống không chỉ cung cấp thông tin rõ ràng mà còn để khuyến khích khán giả đến xem phim...

Ông Briccio Santos - chủ tịch Hội đồng Phát triển phim Philippines - nhấn mạnh vào kinh nghiệm nước sở tại khi chia sẻ:

"Chúng tôi khuyến khích phim độc lập, xây rạp chiếu - thậm chí có rạp chiếu 700 chỗ ở trung tâm - để chiếu phim độc lập Philippines, ban đầu có thể chưa có nhiều khán giả nhưng việc kiên trì đầu tư và tạo điều kiện cho phim độc lập chính là yếu tố tạo ra nền tảng phát triển của tài năng điện ảnh nội địa!".

Bà Ngô Phương Lan - cục trưởng Cục Điện ảnh - băn khoăn về quỹ phát triển điện ảnh: "Đây là điều chúng tôi mơ ước, nhất là khi đã luật hóa nhưng hai lần dự thảo vẫn chưa tìm được sự đồng thuận từ Bộ Tài chính hay Bộ Kế hoạch - đầu tư.

Thông lệ quốc tế thì các quỹ điện ảnh thường được trích từ doanh thu chiếu bóng nhưng ở VN thì thuế đã tận thu với doanh thu chiếu bóng nên không thể thu thêm của họ.

Từ chính sách đến khi thực hiện cũng mất nhiều thời gian, mà để xây dựng chính sách cũng phải đổ mồ hôi sôi nước mắt rất khó khăn và điều này cần nhiều bàn tay từ các bộ ngành liên quan nắm lấy bàn tay điện ảnh thì chúng ta mới phát triển được".

Ông Jakob Krirstein Hogel - nhà sản xuất, đạo diễn, giám đốc nghệ thuật của Học viện phim Đan Mạch - khẳng định trong tham luận của mình rằng một nền điện ảnh phát triển thông thường phải hội đủ các yếu tố: nhân tài, đào tạo chuyên nghiệp và đầu tư.

Việc lập quỹ hỗ trợ điện ảnh là quan trọng nhưng việc xây dựng các trường dạy làm phim còn quan trọng hơn. Dạy làm phim, theo quan điểm của ông Jakob, không chỉ là kỹ thuật với biên tập hay quay phim mà còn cần tìm ra những người có kỹ năng kể những câu chuyện của bản thân họ, nếu không sẽ rơi vào lối mòn của thị trường điện ảnh là những phim hay nhất thường là copy của những người khác, nghĩa là những phim phái sinh!

Chúng tôi đang chuẩn bị phát hành Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh. Tôi thích thú và chúc mừng điện ảnh Việt đã có phim này. Các bạn đang phát triển nên nguồn lực tài chính hạn chế để phân bổ ngân sách quốc gia cho văn hóa.

Vậy thì mục tiêu tiềm năng vẫn ở đó nhưng cần nhìn mục tiêu ngắn hạn. Tôi muốn bán được phim VN tốt ra thế giới, khi đó tôi cũng có lợi mà VN cũng có lợi. Bài học qua Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh là gì?

Theo tôi là cần có nhiều người làm phim tốt như Victor Vũ, cần sự đầu tư mạnh dạn như Cục Điện ảnh, cần nhà sản xuất và phát hành tốt như Galaxy, chúng ta cũng cần các giải ở các liên hoan phim. Chúng ta cần không chỉ một nhà sản xuất mà một hệ thống sản xuất chuyên nghiệp.

Ông MICHAEL WERNER (chủ tịch Hãng Fortissimo Films Hong Kong).

210 phim ra rạp Việt trong năm 2015

Ông Đỗ Duy Anh - phó cục trưởng Cục Điện ảnh - trong tham luận về chính sách và thực trạng ngành công nghiệp điện ảnh VN đã cung cấp những con số đáng chú ý về điện ảnh năm 2015:

- VN sản xuất 40 phim truyện, 53 phim tài liệu, 50 phim hoạt hình. Kinh phí phim truyện trung bình khoảng 300.000 USD/phim, tài liệu và hoạt hình trung bình 25.000 USD/phim. Kinh phí cho phim truyện cao nhất là 1,2 triệu USD/phim.

- Cho phép phát hành ở VN 170 phim nước ngoài.

- Có 20 phim truyện và 5 phim tài liệu nước ngoài quay tại VN, kinh phí trung bình phim truyện khoảng 500.000 USD/phim, cao nhất là 1,5 triệu USD.

- Có 140 cụm rạp tiêu chuẩn (470 phòng chiếu phim với 82.470 ghế ngồi) ở VN với 85 cụm rạp digital (409 phòng chiếu với 65.150 ghế ngồi) và 55 rạp chưa có digital (61 phòng chiếu với 17.320 ghế ngồi).

- Dự thảo phân loại độ tuổi phim đã được trình bộ trưởng, hi vọng nếu thông qua sẽ có hiệu lực từ ngày 15/3/2016, dự thảo này sẽ có ba độ tuổi dán nhãn cho phim gồm C13, C16 và C18.

- VN hiện tại mỗi năm chi khoảng 50-70 tỷ đồng cho việc đặt hàng phim hoặc mua thiết bị sản xuất phim.

Theo Cát Khuê/Báo Tuổi Trẻ

Cần nhiều bàn tay giúp điện ảnh Việt Các chuyên gia, nhà làm phim đến từ Đan Mạch, Hàn Quốc, Philippines, Canada, Anh, Mỹ làm nóng hội thảo Các chính sách và biện pháp ưu đãi phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam. Đây là hội thảo quốc tế trọng tâm trong khuôn khổ Liên hoan phim VN (Việt Nam) lần thứ 19. Kinh phí làm phim và doanh thu...