Điện ảnh Việt đến lúc chuyển mình

Hãy bắt đầu bằng ví dụ Cánh đồng bất tận để thấy được những mùa phim “trái vụ” vẫn thắng lớn trên thị trường phim 2010.

Từ sự suy thoái của dòng phim thị trường thập niên 90 thế kỷ trước, điện ảnh Việt đã đi qua những “đêm trường” ế ẩm. Từ những “đêm trường” ế ẩm, điện ảnh Việt tìm lối thoát “cuối đường hầm” với những mùa phim Tết ngắn ngủi. Cách làm việc “ăn đong” theo mùa vụ đã giúp điện ảnh Việt giành lấy thị phần (dẫu ít ỏi) trên thị trường tràn lan phim ngoại.

5 năm trở lại đây, phim Tết- phim hè- và phim Giáng sinh là 3 mùa làm ăn chính của các nhà làm phim Việt. Cả năm chọn lọc kịch bản, âm thầm casting diễn viên, lên lịch bấm máy, chỉ để đợi đến mùa làm ăn là tung ra với mục đích duy nhất- kiếm doanh thu càng nhiều càng tốt. Việc lấy doanh thu làm mục đích chính đã cho ra đời hàng loạt những bộ phim với công thức chung: dàn sao “khủng” hài hước, nhẹ nhàng = nhạt thếch!

Những hot boy, hot girl, những siêu mẫu chân dài, những ca sỹ đình đám đua nhau đi đóng phim theo mùa. Phim Tết là mùa làm ăn rộn rã nhất trong năm. Phim theo chân các “chân dài”, các hot girl, hot boy tấp nập ra rạp, chiếm lấy chút thị phần ít ỏi cho điện ảnh Việt. Các nhà sản xuất ý thức được việc “ăn đong” không thể kéo dài, đó chỉ là bước đệm để điện ảnh chuyển mình sang một hướng đi chuyên nghiệp hơn.

Năm 2010, những dấu hiệu đầu tiên “phá vỡ” công thức làm ăn theo “mùa vụ” của các nhà sản xuất phim Việt đã xuất hiện.

Những vụ phim “trái mùa” bội thu

Giao lộ định mệnh sẽ là một phim “trái mùa” thành công nếu như không dính nghi án đạo phim.

Trước khi biết đến kịch bản Giao lộ định mệnh của đạo diễn Victor Vũ có những nét giống y chang bộ phim nổi tiếng Shattered, khán giả biết đến một bộ phim tâm lý hấp dẫn với cách kể chuyện mới lạ và dàn diễn viên tròn vai đến ngạc nhiên. Trần Bảo Sơn đã có một vai nam chính đầu tiên thành công hơn cả mong đợi. Vũ Thu Phương đã có một vai nữ chính ấn tượng nhất từ trước tới nay. Giao lộ định mệnh ra rạp thành công vào vụ “trái mùa” tháng 9/2010, và sẽ vẫn là bộ phim thành công cho đến khi bị phát hiện ra những chi tiết giống kỳ lạ với bộ phim nổi tiếng, Shattered. Những “nghi án” đạo phim đã “đánh chìm” những thành công của Giao lộ định mệnh, một bộ phim “trái mùa” hấp dẫn.

Cánh đồng bất tận chọn thời điểm ra rạp vào cuối tháng 10, không Giáng sinh, không Tết, nhưng lại làm nên một vụ “trái mùa” bội thu. Công nghệ lăng-xê, chiến dịch quảng bá chuyên nghiệp, dàn diễn viên sáng giá, kịch bản phim “ăn theo” sức hút của truyện ngắn nổi tiếng, đã làm nên doanh thu bạc tỷ cho Cánh đồng bất tận. Đã có những ý kiến trái chiều, đã có những khen chê khác nhau về thông điệp nghệ thuật của Cánh đồng bất tận, trên tất cả, đó là bộ phim thể hiện sức lao động vất vả, thái độ làm việc nghiêm túc, chân thành với nghệ thuật. Bộ phim Cánh đồng bất tận sẽ không thể tránh khỏi cái nhìn chủ quan của đạo diễn, điều quan trọng, câu chuyện ấy được kể lại bằng những hình ảnh chau chuốt, bằng những bối cảnh không dễ kiếm tìm, bằng tình cảm chân thành trước những số phận bi thương. Khán giả vẫn có thể bắt gặp trong những thước phim Cánh đồng bất tận niềm đau khắc khoải của giấc mơ hạnh phúc.

Nhìn lại điện ảnh Việt năm 2010, những bộ phim đáng kể nhất, những bộ phim có doanh thu “ngất ngưởng” nhất lại chính là những bộ phim “trái vụ”. Cánh đồng bất tận, và (trước khi có nghi án đạo phim), Giao lộ định mệnh đã có được sức hút với khán giả bằng chính nội lực, bằng chính chất lượng phim, không cần đến thời điểm “mùa màng”.

Cánh đồng bất tận đã có một vụ phim “trái mùa” bội thu.

Những mùa phim “ăn bám” danh tiếng không còn độc tôn

Mùa phim Tết 2011 đã và đang vào guồng. Thay vì những chiến dịch quảng bá rầm rộ, những băng-rôn, poster rợp trời như các mùa phim Tết thời độc tôn, năm nay mùa phim Tết “khiêm tốn” hơn về liều lượng thông tin, và “tiết chế” hơn những bài PR ồn ã. Ba bộ phim Tết, Bóng ma học đường (3D), Cô dâu đại chiến và Thiên sứ 99 với mục đích “muôn năm cũ” đề cao doanh thu, lấy nội dung hài hước, nhẹ nhàng và dàn sao “hot boy, hot girl” là kim chỉ nam đưa khán giả đến rạp. Chỉ có 3 nhà sản xuất quen thuộc chia nhau thị trường phim Tết 2011, Thiên Ngân, BHD và Phước Sang. Họ không mong đợi gì hơn một mùa phim Tết an toàn, “càng nhiều lợi nhuận càng tốt”.

Để làm nên một mùa phim an toàn, yếu tố hài hước, nhẹ nhàng luôn được đề cao. Phim “mùa màng” dành cho thị hiếu số đông khán giả trẻ, thích ngắm sao “hot” và thích cười ngả nghiêng. Tuy nhiên, khi sự an toàn trở thành áp lực với nhà sản xuất sẽ sinh ra trường hợp “dở khóc, dở cười” như… Em hiền như ma sơ.

Em hiền như ma sơ là phim tung ra mùa Giáng sinh năm nay. Thận trọng với chuỗi ngày nghỉ lễ, giữ vững độ an toàn với sự hài hước, kịch bản Em hiền như ma sơ lại nhẹ nhàng tới mức… nhảm nhí. Dù thu nạp được dàn sao “bự” với Siu Black, “chân dài” Anh Thư, nữ kiện tướng Dancesport Khánh Thi… Em hiền như ma sơ vẫn là bộ phim ngớ ngẩn nhất trong năm, và đã không thể có được doanh thu ngất ngưởng như những bộ phim “trái vụ”.

Anh Thư đã không đến dự họp báo vì biết phim sẽ nhảm nhí!

Lấy sức hút từ tên tuổi dàn sao để bán vé là công thức chung của điện ảnh thế giới, nhưng khi, “ăn bám” trở thành mục đích chính, khi màn ảnh trở thành nơi trình diễn nhạt thếch của các hot boy, hot girl, điện ảnh vô tình làm mất đi giá trị của chính mình.

****
Điện ảnh Việt năm 2010 đánh dấu doanh thu lên ngôi từ những bộ phim chất lượng, những mùa phim “trái vụ” bội thu. Điều đó báo hiệu một năm sôi động và nhiều hứa hẹn với thị trường phim 2011, nhất là khi, những bộ phim nhựa đang được ấp ủ như Tâm hồn mẹ (đạo diễn Nhuệ Giang), Lửa Phật (bộ ba Dustin Nguyễn- Johnny Trí Nguyễn- Ngô Thanh Vân)… đều là những bộ phim có lý do để khán giả chờ đợi. Thị hiếu khán giả đang phân khúc thị trường phim. Thị hiếu càng đa dạng, phân khúc thị trường càng phong phú. Khi phân khúc thị trường phong phú, điện ảnh càng có động lực để chuyển mình mạnh mẽ, và không cần đợi đến “mùa vụ” mới bội thu.

Theo Dân trí