Đi tìm linh hồn âm nhạc của Nhà thờ Đức Bà

Nhà thờ Đức Bà vẫn đang được tu sửa sau trận hỏa hoạn năm 2019. Tuy nhiên, các nhà thờ khác đang cố gắng giữ cho truyền thống âm nhạc của nó lan tỏa trong mùa lễ Giáng sinh này.

Truyền thống âm nhạc ở Nhà thờ Đức Bà cũng lâu đời như chính công trình kiến trúc cổ

Đã hơn hai năm rưỡi kể từ khi ngọn lửa oan nghiệt thiêu rụi Nhà thờ Đức Bà. Việc khôi phục lại kiệt tác thời Trung cổ này gặp nhiều khó khăn do đại dịch, nhưng tổng thống Pháp đã hứa rằng nhà thờ sẽ mở cửa trở lại vào đúng Thế vận hội Paris 2024.

Truyền thống âm nhạc ở Nhà thờ Đức Bà cũng lâu đời như chính công trình kiến trúc cổ này, có nguồn gốc từ thế kỷ 12. Nhưng kể từ sau vụ cháy, trường âm nhạc cổ kính của nhà thờ và các dàn hợp xướng của nó, được gọi là Matrise của Nhà thờ Đức Bà gặp khó khăn về tài chính: nhà nước và thành phố Paris loại bỏ nguồn tài trợ; trường mất 1/3 ngân sách tương đương 2 triệu eur /năm. Họ buộc phải sa thải hầu hết nhân viên và nhạc công.

Yves Castagnet, nghệ sĩ đại phong cầm bậc thầy đã chơi ở Nhà thờ Đức Bà 33 năm cho biết: “Chúng tôi đã trải qua một thời kỳ vô cùng khó khăn, nhưng giờ đây, chúng tôi giữ vững niềm tin rằng Nhà thờ Đức Bà chắc chắn sẽ trở lại. Trong khi đó, nhiệm vụ của chúng tôi là bảo tồn và truyền bá tinh thần của nhà thờ ra bên ngoài. Chúng tôi đã trở thành đại sứ âm nhạc của thành phố”.

Các nhạc sĩ hiện đang biểu diễn như một ban nhạc du mục, đang chờ ngày được trở về nhà. Khách du lịch – dù là tín đồ hay không – những người đã biến Nhà thờ thành một điểm du lịch quen thuộc đã không còn nữa. Cảm giác này đặc biệt rõ nét trong những ngày lễ Giáng sinh, khi số lượng người trong Nhà thờ tăng gấp. Nhưng có một cách để chúng ta có thể quay trở lại với không khí của Nhà thờ Đức Bà trước đây, đó là hãy lắng nghe âm nhạc.

Việc Nhà thờ Đức Bà đóng cửa đã mở ra cho nhiều du khách một thế giới mà ngay cả người dân Paris cũng không hề biết tới, đó là hơn 100 nhà thờ khác của thành phố. Hầu hết trong số này có hợp xướng âm nhạc đi kèm thánh lễ và Kinh Chiều; một số thì thu hút các nghệ sĩ đại phong cầm và dàn hợp xướng bậc thầy, những người biểu diễn cả các buổi hòa nhạc theo lịch trình và ngẫu hứng – đặc biệt là vào dịp Giáng sinh. Mỗi nhà thờ đều có ít nhất một thánh lễ Giáng sinh, nhưng ngay cả những nhà thờ không thường xuyên tổ chức các buổi hòa nhạc cũng có thể có các hoạt động âm nhạc vào cuối tháng 12.

Khung cảnh văn hóa ở Paris đã trở lại sống động vào mùa thu năm nay. Nhưng giờ đây, biến thể Omicron đã phủ một cái bóng dài lên thành phố. Hiện tại, để vào tất cả các không gian trong nhà yêu cầu xuất trình “giấy thông hành” (bằng chứng về việc tiêm phòng, xét nghiệm P.C.R âm tính hoặc xét nghiệm kháng nguyên không quá ba ngày). Trong nhà, người dân buộc phải phải đeo khẩu trang. Vào ngày 6/12, C.D.C. đã ban hành thông báo “không đi lại” Cấp 4 cho Pháp, cho biết mức độ Covid-19 rất cao trong nước. Mặc dù vậy, chính phủ Pháp đã quyết định hầu hết các không gian công cộng, bao gồm nhà hàng, quán bar, bảo tàng – và nhà thờ – được mở cửa trong những ngày lễ.

Nhiều nhà thờ ở Paris có đại phong cầm cả khi họ không có dàn hợp xướng. Aristide Cavaillé-Coll, một nhà sản xuất đại phong cầm bậc thầy của thế kỷ 19, người có những đổi mới đã mở ra một kỷ nguyên mới về cấu tạo và âm thanh của loại đàn này. Đại phong cầm của Cavaillé-Coll dành riêng cho Nhà thờ Đức Bà đã được sửa chữa sau khi hỏng hóc do hỏa hoạn.

Các nhà thờ đều miễn phí và mở cửa cho công chúng – mặc dù bạn có thể tự nguyện quyên góp 2 Euro. Đây là những nơi du khách có thể tìm thấy tinh thần âm nhạc của Nhà thờ Đức Bà trong mùa lễ này.

St.-Germain-l’Auxerrois, đối diện với Bảo tàng Louvre.

Ca đoàn lang thang

Năm nhà thờ ở Paris đang tổ chức lễ hội Matrise trong khi Nhà thờ Đức Bà vẫn đang trong quá trình tái xây dựng. Một trong những nhà thờ lâu đời nhất của Paris, St.-Germain-lAuxerrois nằm đối diện với Bảo tàng Louvre.

Được xây dựng lại nhiều lần, nhà thờ là nơi an nghỉ của nhiều nhà thơ, kiến trúc sư, họa sĩ và nhà điêu khắc của Pháp. Hình ảnh nhà thờ được kết hợp bởi nhiều phong cách khác nhau, tháp chuông theo phong cách Romanesque, tòa nhà theo phong cách Gothic Cao, gian giữa Flamboyant, cổng thông tin thời Phục hưng, bàn thờ Flemish và kiềng ba chân được chạm khắc bằng gỗ.

Vierge du Pilier, bức tượng quan trọng nhất của Đức Mẹ mà mọi người đến cầu nguyện tại Nhà thờ Đức Bà, được trưng bày ở đây. Một trong những cây đại phong cầm đẹp nhất của Paris nằm ở đây – một kiệt tác được thiết kế vào năm 1771 bởi Franois-Henri Clicquot. Nó đang được trùng tu, nhưng có thể đã sẵn sàng cho lễ Giáng sinh. Hiện tại, ông Castagnet chơi trên một cây đại phong cầm khác được lắp đặt gần bàn thờ chính.

“Chúng tôi biểu diễn âm nhạc có từ 800 năm trước và các tác phẩm đương đại hướng về tương lai. Các bài hát, điệu hò của Gregorian và âm nhạc lãng mạn Baroque cổ điển của Pháp” Henri Chalet, giám đốc của Matrise Nhà thờ Đức Bà cho biết.

Nhưng St.-Germain-lAuxerrois quá nhỏ để có thể tổ chức các buổi hòa nhạc với các dàn hợp xướng lớn của Matrise. Khoảng hai lần một tháng, họ biểu diễn ở các địa điểm khác, đặc biệt là tại hai trong số các nhà thờ nổi tiếng nhất của Paris là St.-Eustache và St.-Sulpice. St.-Sulpice có kế hoạch tổ chức một buổi hòa nhạc Giáng sinh vào ngày 14.

Với khả năng cảm thụ âm học đặc biệt, St.-Eustache thường xuyên tổ chức các buổi hòa nhạc – từ thánh vịnh đến các tác phẩm đương đại. Ảnh: Joann Pai

St.-Eustache được coi là viên ngọc quý của thời Phục hưng Pháp. Nội thất được mô phỏng theo nhà thờ Gothic vĩ đại. Với khả năng cảm thụ âm học đặc biệt, St.-Eustache thường xuyên tổ chức các buổi hòa nhạc – từ thánh vịnh đến các tác phẩm đương đại. Ngay cả tiếng hát bình thường của giáo dân trong các buổi lễ cuối tuần cũng làm cho người nghe phải sửng sốt. Thánh lễ Chủ nhật có cả dàn đồng ca nhà thờ và nghệ sĩ chơi đàn đại phong cầm.

St.-Sulpice là một tòa nhà theo phong cách hậu baroque, được xây dựng trên nền móng thế kỷ 13 của một nhà thờ theo phong cách Romanesque.

Đại phong cầm 6.600 ống St.-Sulpice, được chế tạo bởi Cavaillé-Coll, được coi là một trong những nhạc cụ tuyệt vời nhất ở Paris. Sự sáng chói của kết cấu của nó được phù hợp với âm thanh tuyệt vời của St.-Sulpice.

Nghệ sĩ đại phong cầmbậc thầy của nhà thờ, Daniel Roth, có rất nhiều người hâm mộ. Vào hầu hết các ngày Chủ nhật, anh ấy bắt đầu chơi 15 phút trước Thánh lễ 11 giờ sáng, sau đó tiếp tục với một buổi hòa nhạc kéo dài 30 phút rất được yêu thích.