Di sản quý báu của ông Lý Quang Diệu (Phần 3)

Ông Lý Quang Diệu dường như muốn thế giới tập trung vào hệ thống ông đã xây dựng hơn là vào chính bản thân ông. Thực vậy, vấn đề nằm ở chỗ bạn nghĩ ông Lý Quang Diệu là một người hùng hay là một chiến lược gia (hoặc cả hai) ngay lúc ông còn sống.

Giờ đây, thước đo không phải là nhân cách cá nhân mà là tài tổ chức. Chủ nghĩa Lý Quang Diệu, chứ không phải Lý Quang Diệu. Đây là lý do tại sao thế kỷ 21 thuộc về ông hơn là thuộc về các biểu tượng dân chủ của phương Tây như Thomas Jefferson hay thậm chí Jean Monnet, người cha đặt nền móng cho Liên minh châu Âu.

Thế kỷ 20 là thế giới của cuộc đối đầu giữa các khối nước lớn còn thế kỷ 21 lại là thế giới của một phần hàng trăm của thành bang và thị trấn. Khoảng 150 quốc gia trên thế giới có dân số chưa đến 10 triệu người. Để lấy cảm hứng, các nhà lãnh đạo nhìn đến Thung lũng Silicon, Dubai và Singapore, chứ không phải Washington, Brussels hay Bắc Kinh.

Lãnh đạo Trung Quốc khi đó, ông Đặng Tiểu Bình đã khởi động khu kinh tế đặc biệt Thâm Quyến nổi tiếng sau khi thăm Singapore vào năm 1978, thời điểm đánh dấu hơn ba thập niên hiện đại hóa không ngừng của Trung Quốc. Kể từ đó, bản thân Singapore đã giúp Trung Quốc xây dựng và quản lý nhiều cụm công nghiệp trên khắp cả nước. Các quan chức Ấn Độ từng thuê Singapore thực hiện chiến lược của Thủ tướng Narendra Modi nhằm xây dựng 100 “thành phố thông minh”. Trong thế kỷ đô thị hóa này, hai quốc gia lớn nhất thế giới muốn là các bộ sưu tập có chủ quyền của các thành phố thịnh vượng giống Singapore. Nói đến là sự quản trị. Ngay cả khi không chế giễu chính phủ nhiều nước phương Tây đã bị thoái hóa thì việc phương Tây hưởng lợi nhiều hơn nhờ kỹ trị và ít hơn từ những gì mà nền dân chủ hiện đại mang lại là điều quá rõ ràng. Vì lý do đó, Singapore đã có giải pháp: quản trị định hướng thông tin và trọng dụng nhân tài.

Chế độ dân sự của Singapore giống như một cầu thang hình xoắn ốc: Trên mỗi bậc, các công dân quản lý một bộ hồ sơ, chính điều này đã xây dựng nên một cơ sở kiến thức rộng lớn và đạt được kinh nghiệm trực tiếp. Ngược lại, các nhà chính trị Mỹ lại giống như một thang máy: Một nhà chính trị có thể đi xuống tầng thấp nhất và lên thẳng tầng cao nhất, bỏ qua tất cả những gì có thể học hỏi ở giữa. Sự tư vấn thường xuyên với dân chúng – trước, trong và sau các cuộc bầu cử – và đo lường sự tiến bộ với các chỉ số hiệu suất chính là các tiêu chuẩn của Singapore. Mấu chốt vấn đề là ở chính sách chứ không phải chính trị.

Ngày nay, vai trò lãnh đạo của nước này là xây dựng một mô hình dễ thích nghi, có thể gọi là “nhà nước thông tin” dựa trên sự sắp xếp hài hòa giữ thông tin và nền dân chủ. Vai trò lãnh đạo trước đây của nước này được thể hiện trong chiến lược “nhà nước thông minh”, thanh toán các dịch vụ dân sự từ lương hưu đến tiền thuế chỉ qua dấu vân tây trên điện thoại.

Cách quản lý này thể hiện sự tiến bộ. Vào năm 2011, Đảng Hành động Nhân dân của ông Lý Quang Diệu gần như để mất phiếu phổ thông, trong khi đó, vẫn duy trì đa số trong quốc hội. Năm 2016, những người đi bỏ phiếu có thể giảm gấp đôi nhằm thúc đẩy đẩy đa dạng chính trị. Phần nhiều là do thứ hạng thấp của Singapore trong các cuộc điều tra về chỉ số hạnh phúc. Thực tế là người Singapore đang hạnh phúc giống như những xã hội khác nhưng họ vẫn chưa bao giờ cảm thấy thỏa mãn.

Theo Foreign Policy