Đi cấp cứu lúc tờ mờ sáng vì căn bệnh nguy hiểm ngày càng phổ biến
Khoảng 5h sáng, gia đình phát hiện ông C. không cử động được người, miệng nói không rõ tiếng nên lập tức đưa ông đi cấp cứu.
Bệnh nhân là ông L.V.C. (60 tuổi, ở huyện Phù Ninh, Phú Thọ). Ông được gia đình đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, sáng sớm ngày 28/8. Lúc này, người đàn ông đã trong tình trạng lơ mơ, gọi – hỏi đáp ứng rất chậm, kích thích nhiều, đồng thời liệt hoàn toàn nửa người bên trái.
Gia đình cho biết khoảng 5h sáng khi ngủ dậy thì phát hiện ông C. không cử động được nửa người bên trái, miệng nói không rõ tiếng. Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) có dựng mạch máu não cấp cứu cho thấy động mạch não giữa bên phải của bệnh nhân bị tắc.
Hình ảnh vùng não không được tưới máu do cục máu đông gây tắc mạch (trái) và hình ảnh sau khi mạch máu được tái thông. Ảnh: BVCC
Bác sĩ Trung tâm Đột quỵ chẩn đoán đây là trường hợp đột quỵ nhồi máu não không rõ thời điểm, tuy nhiên vẫn có thể cứu được vùng não tổn thương nếu can thiệp cấp cứu kịp thời. Lập tức, người bệnh được chỉ định can thiệp lấy huyết khối (cục máu đông) ra khỏi mạch não dựa trên hệ thống chụp DSA số hóa xóa nền.
Ca can thiệp gặp nhiều khó khăn do mạch máu của người bệnh có nhiều điểm bất thường, đoạn tắc dài có nguy cơ đứt từng đoạn gây nhồi máu những vị trí khác. Sau 40 phút, ê-kíp can thiệp lấy thành công cục máu đông dài gần 10 cm như “con giun” ra khỏi mạch máu, giúp tái thông mạch máu não cho người bệnh.
Sau can thiệp, người bệnh tỉnh táo, tiếp xúc tốt, tình trạng cơ lực từ liệt cải thiện nhiều. Sang ngày thứ 2, người bệnh đã nói rõ, cử động tay chân tốt, đi lại được. Nam bệnh nhân tiếp tục được theo dõi điều trị nội khoa, phục hồi chức năng vận động, sớm được ra viện mà không để lại di chứng.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Anh Minh, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết đây là cục máu đông có độ dài lớn nhất mà bác sĩ trung tâm này từng can thiệp lấy ra.
“Trường hợp đột quỵ không rõ thời điểm thường xảy ra vào ban đêm và sáng sớm, do đó không thể xác định được ‘giờ vàng’. Việc cần thiết là người nhà cần đưa người bệnh tới cơ sở điều trị đột quỵ gần nhất để được cấp cứu kịp thời”, bác sĩ Minh nói.
Nhồi máu não (như trường hợp ông C.) là một trong 2 thể đột quỵ (cùng với xuất huyết não), đây là tình trạng cấp cứu hay gặp nhưng không nhiều người biết cách nhận diện và xử trí đúng.
Video đang HOT
Nguồn: Cục Quản lý Khám chữa bệnh Bộ Y tế
PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết trên bản đồ đột quỵ thế giới, Việt Nam thuộc nhóm màu đỏ đậm nhất – tức nhóm những quốc gia có nguy cơ đột quỵ cao nhất, tỷ lệ ước tính vượt 218/100.000 dân. Theo tỷ lệ này, với dân số 100 triệu, số ca đột quỵ tại Việt Nam khoảng trên 200.000 mỗi năm.
Một nghiên cứu của Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai khảo sát trên 2.310 bệnh nhân đột quỵ công bố tháng 11/2022 cho thấy độ tuổi trung bình người dân Việt Nam bị đột quỵ khoảng 65. 7,2% bệnh nhân dưới 45 tuổi, bệnh nhân nam gấp 1,5 lần nữ. Tỷ lệ đột quỵ nhồi máu não chiếm 76%.
Để phòng ngừa tái phát đột quỵ, người bệnh cần ghi nhớ tăng cường vận động, giảm cân chống béo phì, không ăn nhiều mỡ béo, chất ngọt, đường, bột, muối mặn, ăn nhiều rau củ, trái cây, điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo thường, bệnh tim, chữa tăng cholesterol máu, bỏ thuốc lá, ngưng rượu bia,…
Ngoài những yếu tố này, các bác sĩ sẽ lưu ý thêm từ kết quả tầm soát đột quỵ để kiểm soát 3 nhóm nguyên nhân lớn gây đột quỵ cho người bệnh gồm: xơ vữa động mạch, rung nhĩ, bệnh lý mạch máu nhỏ.
Lưu ý, khi gặp người bị đột quỵ, cần tránh làm những việc sau: Cố gắng đo huyết áp người bệnh, dùng những thuốc truyền miệng, thuốc không được bác sĩ khuyến cáo, thuốc trôi nổi trên thị trường; chích máu đầu ngón tay, xoa dầu, bấm huyệt nhân trung hay những biện pháp truyền miệng dân gian khác mà không có khuyến cáo của bác sĩ.
2 căn bệnh nguy hiểm dễ mắc khi trời chuyển rét đột ngột
Thời tiết thay đổi đột ngột làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý, trong đó có hai bệnh đặc biệt nguy hiểm cần chú ý.
2 căn bệnh nguy hiểm khi trời rét đột ngột
Miền Bắc đang bước vào đợt rét mới, dự báo nhiệt độ thấp nhất dưới 3 độ C, vùng núi có thể xuất hiện băng giá. Hôm nay (17/12), thời tiết Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa vài nơi, trời rét đậm, vùng núi Bắc Bộ rét hại, vùng núi cao có khả năng xảy ra mưa tuyết và băng giá. Tại Hà Nội trời rét đậm, nhiệt độ thấp nhất 12 - 14 độ C, cao nhất 14 - 16 độ C, giảm 7-10 độ C so với một ngày trước.
Thời tiết các tỉnh miền Bắc thay đổi đột ngột, rét đậm
Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý, trong đó hai căn bệnh đặc biệt nguy hiểm cần chú ý là tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Gia đình Việt Nam, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội bệnh mạch máu Việt Nam cho hay, khi thời tiết trở lạnh, sự mất cân bằng giữa nhiệt độ trong nhà và ngoài trời, đặc biệt là khi từ môi trường ấm bước ra ngoài trời lạnh, có thể tạo ra một tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột khiến cơ thể không thể thích nghi kịp.
Tình trạng này gây ra cơ chế co thắt của mạch máu khi gặp nhiệt độ lạnh, cũng như dễ hình thành cục máu đông gây nhồi máu não. Bên cạnh đó, tình trạng này làm tăng áp lực trong hệ thống mạch máu. Tăng huyết áp đột ngột có thể làm vỡ các mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến xuất huyết não.
"Ngoài tắc mạch não, thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể dẫn tới tắc mạch vành (mạch máu nuôi tim) gây nhồi máu cơ tim. Những điều này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề sức khỏe như tai biến mạch máu não và các bệnh lý tim mạch (nhồi máu cơ tim) có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại các di chứng như yếu liệt, di chứng thần kinh...", bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.
Theo số liệu thống kê, ở Việt Nam bệnh nhân tai biến mạch máu não tăng từ 15 - 20% vào mùa đông. Trong đó, khoảng 60 - 70% các trường hợp xảy ra vào nửa đêm và buổi sáng sớm, khi nhiệt độ ngoài trời lúc này xuống thấp hơn ban ngày.
Tỷ lệ bệnh nhân tai biến có tăng huyết áp vào mùa lạnh cao hơn mùa nóng, chiếm khoảng 85%.
Ngoài ra, theo BS Mạnh, một bệnh lý hiếm gặp hơn nhưng cũng rất nguy hiểm vào mùa đông là huyết khối tĩnh mạch sâu hình thành do ít uống nước khi trời rét.
BS Mạnh phân tích: "Việc này khiến máu cô đặc lại cộng thêm ít vận động trên nền bệnh nhân có suy van tĩnh mạch trước đó, làm máu lưu thông kém dễ hình thành các cục máu đông trong tĩnh mạch chi dưới. Khi các cục máu đông này lan về tim có thể gây tử vong do nhồi máu động mạch phổi.
Trường hợp vỡ hoặc lóc tách các mạch máu lớn trên nền bệnh nhân có phình, xơ vữa động mạch chủ cũng hay gặp vào mùa đông.
Nguyên nhân là do huyết áp bị thay đổi đột ngột tác động lên các động mạch chủ ngực hoặc bụng, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau ngực dữ dội, tỷ lệ tử vong lên đến 90% nếu không được can thiệp kịp thời".
ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội bệnh mạch máu Việt Nam đang tư vấn cho một người bệnh
Những đối tượng nguy cơ cao cần đặc biệt chú ý
Theo BS Mạnh, ai cũng có nguy cơ tai biến và gặp phải các bệnh lý về tim mạch.
Tuy nhiên, những đối tượng có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, có bệnh lý nền về tăng huyết áp, tiểu đường, suy giãn tĩnh mạch, béo phì, rối loạn chuyển hóa lipid máu, thường xuyên sử dụng thuốc lá rượu bia...
Do đó, BS Mạnh khuyến cáo, vào mùa lạnh, việc duy trì sự ấm áp, ổn định nhiệt độ cơ thể và thực hiện các biện pháp phòng tránh là rất quan trọng, để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý.
Đặc biệt với người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hay cao huyết áp, tiểu đường. Hạn chế ra ngoài trời lạnh đột ngột vào buổi đêm và sáng sớm. Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, bổ sung đầy đủ nước và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Người dân cũng cần duy trì chế độ ăn uống tập luyện khoa học, tránh căng thẳng. Nên vận động nhẹ nhàng 3 - 5 phút trước khi xuống giường vào buổi sáng.
Không tắm quá muộn cũng như không tắm nước lạnh. Tránh uống rượu trước khi ra ngoài trời vì rượu làm giãn nở các mạch máu trên da, khiến cơ thể cảm thấy ấm hơn, trong khi thực sự lấy đi nguồn nhiệt ra khỏi các cơ quan quan trọng.
"Trong trường hợp có dấu hiệu của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để được thăm khám và cấp cứu kịp thời vì nguy cơ tử vong của các bệnh trên là rất cao", BS Mạnh khuyến cáo.
Cục máu đông gây tắc động mạch não làm người phụ nữ đổ gục Đi làm về đang ngồi nghỉ trưa trên ghế, bà Ân 65 tuổi, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, bất ngờ ngã xuống đất, liệt nửa người phải, nói khó. Gia đình đưa bà Ân đến Khoa Cấp cứu, BVĐK Trung ương Quảng Nam. Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán, theo dõi tai biến mạch máu não, được bác sĩ khám lâm...