Đi cấp cứu lúc tờ mờ sáng vì căn bệnh nguy hiểm ngày càng phổ biến
Khoảng 5h sáng, gia đình phát hiện ông C. không cử động được người, miệng nói không rõ tiếng nên lập tức đưa ông đi cấp cứu.
Bệnh nhân là ông L.V.C. (60 t.uổi, ở huyện Phù Ninh, Phú Thọ). Ông được gia đình đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, sáng sớm ngày 28/8. Lúc này, người đàn ông đã trong tình trạng lơ mơ, gọi – hỏi đáp ứng rất chậm, kích thích nhiều, đồng thời liệt hoàn toàn nửa người bên trái.
Gia đình cho biết khoảng 5h sáng khi ngủ dậy thì phát hiện ông C. không cử động được nửa người bên trái, miệng nói không rõ tiếng. Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) có dựng mạch m.áu não cấp cứu cho thấy động mạch não giữa bên phải của bệnh nhân bị tắc.
Hình ảnh vùng não không được tưới m.áu do cục m.áu đông gây tắc mạch (trái) và hình ảnh sau khi mạch m.áu được tái thông. Ảnh: BVCC
Bác sĩ Trung tâm Đột quỵ chẩn đoán đây là trường hợp đột quỵ nhồi m.áu não không rõ thời điểm, tuy nhiên vẫn có thể cứu được vùng não tổn thương nếu can thiệp cấp cứu kịp thời. Lập tức, người bệnh được chỉ định can thiệp lấy huyết khối (cục m.áu đông) ra khỏi mạch não dựa trên hệ thống chụp DSA số hóa xóa nền.
Ca can thiệp gặp nhiều khó khăn do mạch m.áu của người bệnh có nhiều điểm bất thường, đoạn tắc dài có nguy cơ đứt từng đoạn gây nhồi m.áu những vị trí khác. Sau 40 phút, ê-kíp can thiệp lấy thành công cục m.áu đông dài gần 10 cm như “con giun” ra khỏi mạch m.áu, giúp tái thông mạch m.áu não cho người bệnh.
Sau can thiệp, người bệnh tỉnh táo, tiếp xúc tốt, tình trạng cơ lực từ liệt cải thiện nhiều. Sang ngày thứ 2, người bệnh đã nói rõ, cử động tay chân tốt, đi lại được. Nam bệnh nhân tiếp tục được theo dõi điều trị nội khoa, phục hồi chức năng vận động, sớm được ra viện mà không để lại di chứng.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Anh Minh, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết đây là cục m.áu đông có độ dài lớn nhất mà bác sĩ trung tâm này từng can thiệp lấy ra.
Video đang HOT
“Trường hợp đột quỵ không rõ thời điểm thường xảy ra vào ban đêm và sáng sớm, do đó không thể xác định được ‘giờ vàng’. Việc cần thiết là người nhà cần đưa người bệnh tới cơ sở điều trị đột quỵ gần nhất để được cấp cứu kịp thời”, bác sĩ Minh nói.
Nhồi m.áu não (như trường hợp ông C.) là một trong 2 thể đột quỵ (cùng với xuất huyết não), đây là tình trạng cấp cứu hay gặp nhưng không nhiều người biết cách nhận diện và xử trí đúng.
Nguồn: Cục Quản lý Khám chữa bệnh Bộ Y tế
PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch m.áu não Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết trên bản đồ đột quỵ thế giới, Việt Nam thuộc nhóm màu đỏ đậm nhất – tức nhóm những quốc gia có nguy cơ đột quỵ cao nhất, tỷ lệ ước tính vượt 218/100.000 dân. Theo tỷ lệ này, với dân số 100 triệu, số ca đột quỵ tại Việt Nam khoảng trên 200.000 mỗi năm.
Một nghiên cứu của Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai khảo sát trên 2.310 bệnh nhân đột quỵ công bố tháng 11/2022 cho thấy độ t.uổi trung bình người dân Việt Nam bị đột quỵ khoảng 65. 7,2% bệnh nhân dưới 45 t.uổi, bệnh nhân nam gấp 1,5 lần nữ. Tỷ lệ đột quỵ nhồi m.áu não chiếm 76%.
Để phòng ngừa tái phát đột quỵ, người bệnh cần ghi nhớ tăng cường vận động, giảm cân chống béo phì, không ăn nhiều mỡ béo, chất ngọt, đường, bột, muối mặn, ăn nhiều rau củ, trái cây, điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo thường, bệnh tim, chữa tăng cholesterol m.áu, bỏ t.huốc l.á, ngưng rượu bia,…
Ngoài những yếu tố này, các bác sĩ sẽ lưu ý thêm từ kết quả tầm soát đột quỵ để kiểm soát 3 nhóm nguyên nhân lớn gây đột quỵ cho người bệnh gồm: xơ vữa động mạch, rung nhĩ, bệnh lý mạch m.áu nhỏ.
Lưu ý, khi gặp người bị đột quỵ, cần tránh làm những việc sau: Cố gắng đo huyết áp người bệnh, dùng những thuốc truyền miệng, thuốc không được bác sĩ khuyến cáo, thuốc trôi nổi trên thị trường; chích m.áu đầu ngón tay, xoa dầu, bấm huyệt nhân trung hay những biện pháp truyền miệng dân gian khác mà không có khuyến cáo của bác sĩ.
50 ca đột quỵ nhập viện mỗi ngày, chuyên gia chỉ 3 cách phòng ngừa
Mỗi ngày Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận khoảng 50 bệnh nhân đột quỵ, trong đó chỉ 20% tận dụng được thời gian vàng.
Thông tin trên được nêu ra tại sự kiện Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) khánh thành công trình cải tạo Trung tâm Đột quỵ vào chiều 6-5.
Theo các chuyên gia, đột quỵ là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây t.ử v.ong tại Việt Nam. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỉ lệ bị khuyết tật ở mức cao.
Chỉ 20% tận dụng được thời gian vàng
Theo PGS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, mỗi ngày nơi đây tiếp nhận khoảng 50 bệnh nhân đột quỵ, trong đó chỉ 20% tận dụng được thời gian vàng. Tỉ lệ này đã tăng lên so với trước đó, nhưng so với nhiều trung tâm trên thế giới thì vẫn còn thấp.
PGS Mai Duy Tôn cho biết thêm, thời gian qua Trung tâm Đột quỵ đã triển khai và thúc đẩy mạnh mẽ cấp cứu đột quỵ cấp, phối hợp với các viện, trung tâm, khoa phòng trong bệnh viện để phát triển nhiều kỹ thuật cao về can thiệp đột quỵ hiện nay đã trở thành thường quy.
Các kỹ thuật được thực hiện thường quy như tiêu huyết khối, lấy huyết khối cơ học, mở sọ giảm áp cho người bệnh đột quỵ thiếu m.áu não, các phẫu thuật mở sọ lấy m.áu tụ, các kỹ thuật hồi sức sọ não chuyên sâu như dẫn lưu não thất, theo dõi áp lực nội sọ, đo oxy não...
Đặc biệt, có những phương pháp mới, cho phép mở rộng thời gian can thiệp mạch để tái thông mạch cho bệnh nhân đột quỵ trong 24 giờ đầu.
Mỗi ngày, Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận khoảng 50 bệnh nhân. Ảnh: TT
3 khuyến cáo tầm soát, phòng ngừa đột quỵ
Theo PGS Mai Duy Tôn, hiện nay nhiều người vẫn tin các kinh nghiệm truyền miệng, sơ cứu bệnh nhân đột quỵ sai cách như chích m.áu đầu ngón tay, chích m.áu tai, cho người bệnh dùng các loại thuốc an cung... mà bỏ qua thời gian vàng đến viện.
Với những yếu tố như huyết áp, mỡ m.áu, tiểu đường, béo phì, thói quen hút thuốc... bệnh đột quỵ hiện đang có xu hướng trẻ hóa.
Để tầm soát và phòng ngừa đột quỵ, nhất là ở người trẻ, bác sĩ Tôn khuyến cáo người dân nên thường xuyên tập luyện, vận động, kiểm soát cân nặng, từ bỏ thói quen hút thuốc và thói quen ăn uống không lành mạnh.
Cạnh đó, lưu ý tầm soát các yếu tố nguy cơ của đột quỵ như tim mạch, huyết áp, mỡ m.áu, tiểu đường...
Khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ (giảm thị lực, yếu tay chân, nói ngọng, nói khó, đau đầu, chóng mặt) cần đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Bác sĩ Tôn cho biết thêm, mới đây Trung tâm Đột quỵ đã trình Bộ Y tế ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị đột quỵ. Đây là hướng dẫn cập nhật mới nhất những tiến bộ của thế giới về chẩn đoán, điều trị đột đột, giúp cho việc điều trị đột quỵ tại Việt Nam tiếp cận với thế giới.
Khi được ban hành, hướng dẫn này sẽ là tài liệu hướng dẫn kỹ thuật chuyên môn cho y bác sĩ chuyên ngành đột quỵ các tuyến, đồng thời đây cũng là cơ sở pháp lý cho BHYT thanh toán trong thăm khám, triển khai kỹ thuật, thủ thuật về đột quỵ.
7 nhóm người được ưu tiên khám chữa bệnh theo luật mới Từ năm 2024, ngoài người bệnh trong tình trạng cấp cứu, 6 nhóm đối tượng khác được ưu tiên khám chữa bệnh theo luật mới. Từ 1/1/2024, Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) chính thức có hiệu lực. Luật nêu rõ điều đầu tiên trong nguyên tắc khám chữa bệnh là tôn trọng, bảo vệ, đối xử bình đẳng và không kỳ...