Đẹp thay danh thắng Ba Hồ

Nằm cách phường Nha Trang hơn 25km về phía bắc theo tuyến Quốc lộ 1, danh thắng suối Ba Hồ (thôn Vạn Thuận, xã Nam Ninh Hòa) đang được đề xuất xếp hạng danh lam thắng cảnh cấp tỉnh.

Vẻ đẹp suối Ba Hồ từng được nhà thơ Quách Tấn viết trong cuốn Xứ Trầm Hương: “ Phong cảnh thật đẹp. Sắc thái lại thay đổi theo ngày giờ, theo thời tiết. Cho nên ngắm mãi không chán, đến luôn không nhàm”.

Nơi thiên nhiên hòa cùng huyền tích

Danh thắng Ba Hồ được bắt nguồn từ một đỉnh núi cao tới 660m, thuộc dãy Hòn Goong – Hòn Ngang – Hòn Bà. Suối dài chưa tới 10km nhưng uốn lượn quanh co qua nhiều triền dốc tạo nên hành trình gập ghềnh, thơ mộng. Sau đó, suối đổ ra cánh đồng Phú Hữu, rồi tiếp tục xuôi dòng về cửa Hà Liên và đầm Nha Phu. Suối Ba Hồ có vẻ đẹp xen lẫn của đá với cỏ cây hoa lá; chim chóc rất đa dạng, nhiều loài. Hạ nguồn suối Ba Hồ giống như một con sông nhỏ, êm đềm chảy dưới những hàng tre. Tên gọi Ba Hồ được bắt nguồn từ chính việc nơi đây có 3 hồ nước tạo nên cảnh quan đẹp mắt của danh thắng. Trong đó, hồ thứ nhất có những khối đá lớn nhỏ kết thành từng tầng, xen giữa những cây cổ thụ rợp bóng. Hồ thứ hai cách hồ thứ nhất khoảng 50m và phải leo qua những tảng đá khá hiểm trở, những hốc đá nhỏ. Nơi đây có mặt nước phẳng lặng, không có thác đổ. Hồ được hình thành nhờ một khối đá lớn bằng phẳng chắn ngang dòng nước, tạo thành một con đập tự nhiên. Hồ thứ ba nằm cách hồ thứ hai khoảng 50m và là hồ nước cao nhất, cũng là điểm đến cuối cùng. Lòng hồ nhiều đá và cát, nước trong xanh mát lạnh.

Vẻ đẹp của danh thắng Ba Hồ. Ảnh: Khu du lịch Ba Hồ cung cấp.

Vẻ đẹp của danh thắng Ba Hồ còn được gắn liền với huyền tích dân gian hấp dẫn. Theo truyền thuyết, 3 hồ nước nơi đây là chốn linh thiêng, nơi trú ngụ của các vị thần núi. Chính các vị thần đã ban tặng cho vùng đất này nguồn nước trong lành và sự sống dồi dào. Người dân địa phương tin rằng dòng suối này mang linh khí của núi rừng, là mạch nguồn mang lại phúc lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Vì vậy, họ thường đến danh thắng Ba Hồ để dâng lễ, cầu an, đặc biệt vào những thời điểm khô hạn hoặc khi bắt đầu vụ mùa. “Thời phong kiến, những năm nắng hạn, người dân địa phương thường đến cầu đảo. Hương án thường thiết nơi hồ thứ hai. Lễ xong, vị chủ tế lấy một hòn đá lớn kính cẩn quăng xuống hồ. Thế là nội nhật làm gì cũng có mưa…” (trích Xứ Trầm Hương – Quách Tấn). Tín ngưỡng dân gian này khẳng định giá trị văn hóa tâm linh đặc biệt của Ba Hồ trong đời sống cộng đồng.

Được đề xuất xếp hạng

Danh thắng Ba Hồ đang được khai thác du lịch sinh thái với Khu du lịch Ba Hồ. Tuy nhiên, để việc quản lý, bảo vệ được chặt chẽ hơn rất cần xếp hạng danh lam thắng cảnh cấp tỉnh. Theo ông Trương Hoài Phương – Phó Tổng quản lý Khu du lịch Ba Hồ, danh thắng Ba Hồ là điểm tham quan được người dân địa phương, du khách trong nước, quốc tế biết đến nhiều. Nơi đây đã được đầu tư, khai thác nhiều dịch vụ du lịch về lưu trú, vui chơi giải trí, tham quan, ẩm thực. Năm cao điểm, khu du lịch đón hơn 76.800 lượt khách, còn từ đầu năm 2025 đến nay đã đón hơn 10.500 lượt khách. Về phía doanh nghiệp rất mong muốn danh thắng Ba Hồ được xếp hạng cấp tỉnh. Điều đó sẽ giúp thuận lợi hơn trong việc quản lý, bảo vệ, khai thác các giá trị thiên nhiên, cảnh quan môi trường, cũng như sẽ giúp gia tăng giá trị thương hiệu của điểm đến để quảng bá, giới thiệu đến du khách. Chính vì thế, doanh nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, chính quyền địa phương trong việc khảo sát, xác định phạm vi danh thắng, cũng như cung cấp thông tin cần thiết để xây dựng hồ sơ danh thắng.

Du khách vui chơi ở danh thắng Ba Hồ. Ảnh: Khu du lịch Ba Hồ cung cấp.

Cuối tháng 10-2025, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa tỉnh đã có văn bản gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc xếp hạng danh lam thắng cảnh Ba Hồ. Theo đó, trung tâm đã hoàn thành việc xây dựng nội dung hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng danh lam thắng cảnh Ba Hồ; đồng thời đề xuất sở lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân có liên quan để hoàn thiện trước khi trình UBND tỉnh xếp hạng. Ông Hoàng Quý – Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa tỉnh Khánh Hòa cho biết, qua tìm hiểu và xác định giá trị của danh thắng Ba Hồ, lãnh đạo trung tâm đã chỉ đạo phòng chuyên môn thực hiện phối hợp với địa phương, doanh nghiệp trong việc xây dựng hồ sơ khoa học của danh thắng Ba Hồ. Danh lam thắng cảnh Ba Hồ không chỉ là điểm đến hấp dẫn với cảnh quan hoang sơ, hệ sinh thái rừng núi và suối độc đáo, mà còn có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học, cũng như phát triển du lịch. Do đó, cần có giải pháp bảo vệ danh thắng, làm cơ sở cho việc nghiên cứu, xây dựng các giải pháp khai thác hiệu quả.