Đến Gạc Ma, những ngày tháng 3/1988
Từ Gạc Ma chiếc tàu chiến Trung Quốc rồ máy tiến về phía Cô Lin, nơi chiếc tàu chúng tôi đang chuẩn bị cập mạn. Tôi nhìn thấy rất rõ, chiếc tàu chồm lên, sóng trước mũi tàu trắng như một vành khăn tang. Nòng pháo trên tàu rê rê hướng về tàu chúng tôi sẵn sàng nhả đạn…
Đảo Len Đao tháng 4/2011. Ảnh: Minh Ngọc.
Nhận lệnh đến Gạc Ma, Cô Lin
Đến Gạc Ma những ngày tháng 3/1988
Sau khi hải quân Trung Quốc dùng vũ lực tấn công chiếm đóng đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, 64 chiến sĩ hy sinh, 3 tàu của hải quân Việt Nam bị bắn chìm, Việt Nam đã đưa tàu Đại Lãnh và Mỹ Á ra làm nhiệm vụ cứu hộ. Phóng viên báo Tiền Phong có mặt trong chuyến đi này tới Gạc Ma, Cô Lin khi nơi đây vẫn vương mùi thuốc súng. Có nhiều điều trong chuyến đi 25 năm trước bây giờ mới kể…
Báo Tiền phong số 10 ra ngày 8/3/1988 trên trang nhất đăng Tuyên bố của T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam có đoạn:
Trong những ngày gần đây, nhà cầm quyền Trung Quốc đã có những hành động quân sự xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam đối với vùng quần đảo Trường Sa. Đặc biệt nghiêm trọng là họ đã cho lực lượng quân sự lên hai bãi đá ngầm là Chữ Thập và Châu Viên trong quần đảo.
Hành động ngang ngược của phía Trung Quốc không những xâm phạm thô bạo chủ quyền lãnh thổ, đe dọa an ninh của Việt Nam mà còn đe dọa hòa bình, an ninh và xu thế đối thoại trong toàn khu vực Đông Nam Á.
Thay mặt tuổi trẻ Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam nghiêm khắc lên án những hành động trên của phía Trung Quốc, kiên quyết đòi Trung Quốc rút ngay lực lượng quân sự khỏi vùng Trường Sa, chấm dứt hành động xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam…
Tôi còn nhớ, những ngày đầu tháng 3 năm ấy, trong các cuộc giao ban tại Tòa soạn vấn đề được đặc biệt quan tâm là tuyên truyền về tình hình Trường Sa để khơi dậy tình yêu Tổ quốc cho tuổi trẻ. Phong trào Tuổi trẻ hướng về Trường Sa sôi sục khắp nơi.
Sáng hôm ấy vừa tới Tòa soạn, Tổng Biên tập Đinh Văn Nam gọi tôi lên phòng ông. Ông cho tôi biết phía Trung Quốc đã nổ súng đánh chiếm bãi đá ngầm Gạc Ma, khu vực đảo Cô Lin, Len Đao.
Các chiến sĩ ta chiến đấu rất dũng cảm. Cấp trên sẽ điều tàu chở một đoàn nhà báo quốc tế ra để chứng kiến hành động ngang ngược, tàn bạo này của phía Trung Quốc và tham gia cứu hộ. Cấp trên yêu cầu báo Tiền Phong cử một phóng viên tham gia đoàn ra Trường Sa ngay. Ngày mai lên đường.
Dừng một lát ông nghiêm giọng, ra lệnh:
- Tôi cử cậu đi chuyến này vì tôi biết khi còn ở Báo Quân đội Nhân dân cậu đã nhiều năm là phóng viên mặt trận!
Nhận lệnh của Tổng Biên tập, tôi hiểu rất rõ đây là một chuyến đi đầy gian khó và nguy hiểm. Nhiều năm là nhà báo – chiến sĩ, tôi đã có dịp cùng hành quân với đồng đội ra mặt trận. Tôi không quên những trận đánh ác liệt ở bình độ 400 (huyện Cao Lộc, Lạng Sơn) bảo vệ từng tấc đất biên cương phía Bắc. Đặc biệt năm 1984, khi phía Trung Quốc lấn chiếm khu vực biên giới thuộc huyện Vị Xuyên (Hà Tuyên, nay là Hà Giang), tôi lại có mặt nhiều lần ở mặt trận nóng bỏng này. Những lần hành quân qua làng Pinh, Bãi Nghệ, Cốc Nghè… pháo từ bên kia biên giới bắn sang xé gió trên đầu, những ngọn núi đá bị đạn pháo Trung Quốc cày xới, nung trắng như những lò vôi, làm sao tôi quên được. Những chiến sĩ chiến đấu dũng cảm, can trường tôi đã gặp nơi đây vẫn vẹn nguyên trong trí nhớ…
Hôm sau, đeo chiếc ba lô con cóc bạc màu lên vai, tôi vào Vũng Tàu gấp. Bàn tay nhỏ xinh của con gái Minh Ngọc chưa đầy 3 tuổi vẫy theo ríu rít: Bố mau về với con!
Theo kế hoạch, tôi có mặt ở Vũng Tàu họp đoàn ra Trường Sa. Thật bất ngờ, không có một phóng viên nước ngoài nào tham gia. Tôi gặp lại những nhà báo thân quen từng cùng tác nghiệp. Nhà báo Trần Bình Minh (Đài THVN), Ngọc Đản (Báo Nhân Dân), Đình Trân (TTXVN), Hồ Anh Thắng (Báo Quân đội Nhân dân), Lê Phức, Vinh Quang (Báo Ảnh Việt Nam), Đạo diễn Lê Mạnh Thích (Xưởng phim Tài liệu Khoa học Trung ương)… Tất cả chuẩn bị sẵn sàng cùng lên tàu cứu hộ ra Gạc Ma, Cô Lin.
Giáp mặt tàu chiến Trung Quốc
Trường Sa vẫn thật đẹp. Hải âu vờn trên sóng, những đàn cá heo vui đùa. Thỉnh thoảng những chú cá chuồn tinh nghịch lại bay vèo vèo trước mũi tàu. Chúng tôi mải miết ghi những hình ảnh ấy vào ống kính. Bỗng tôi thấy có những chiếc phao màu đỏ trôi dập dềnh trên sóng.
Video đang HOT
Tác giả ở Trường Sa (tháng 4/1988)
Chiến sĩ Nguyễn Hữu Thọ, thủy thủ trên tàu HQX7 mà tôi gặp trước đó cho biết: Đó là những chiếc phao do Trung Quốc sản xuất thả trôi trên biển. Phao làm bằng sắt sơn màu đỏ dưới đáy phao có những cái móc giống như chiếc neo của tàu. Phao được thả trôi trên biển khi vướng vào bãi cạn sẽ dừng lại. Trên cơ sở đó, Trung Quốc sẽ đưa quân chiếm những bãi cạn ấy.
Biết rõ âm mưu thâm độc này, chiến sĩ trên tàu đã săn tìm và gỡ đi nhiều chiếc “nấm độc” trên các bãi cạn thuộc quần đảo Trường Sa chuyển về cho các đảo làm thùng hứng nước mưa.
Tôi nhận được thông báo chuẩn bị đến Cô Lin- nơi chiếc tàu HQ 505 đã lao lên bãi cạn vào sáng 14 tháng 3. Mặc dù tàu chúng tôi treo cờ Hồng Thập tự với nhiệm vụ cứu hộ nhưng thuyền trưởng Quý thông báo: “Thế nào tàu chiến Trung Quốc cũng ra ngăn chặn. Nhiều ngày nay chúng vẫn ngăn không cho tàu ta vào làm nhiệm vụ cứu hộ ở vùng Cô Lin, Gạc Ma! Không loại trừ tình huống tàu chiến Trung Quốc có thể nhằm bắn thẳng vào tàu cứu hộ của ta!”.
Tác giả trên đảo Sơn Ca tháng 4/1984
Đúng như dự đoán của thuyền trưởng Quý, từ Gạc Ma chiếc tàu chiến Trung Quốc rồ máy tiến về phía Cô Lin, nơi chiếc tàu chúng tôi đang chuẩn bị cập mạn. Tôi nhìn thấy rất rõ, chiếc tàu chồm lên, sóng trước mũi tàu trắng như một vành khăn tang. Nòng pháo trên tàu rê rê hướng về tàu chúng tôi sẵn sàng nhả đạn…
Hướng về Trường Sa
Thành Đoàn thành phố Hồ Chí Minh đã trao tặng phẩm trị giá 5 triệu đồng đến chiến sĩ Trường Sa
Mỗi đoàn viên thanh niên Công trình TNCS Sông Đà tiết kiệm 2 ngày lương để có 2 triệu đồng làm quà tặng Trường Sa
Tuổi trẻ Liên hiệp các xí nghiệp giao thông 8 đang làm nghĩa vụ quốc tế ở Lào gửi nhiều thư và 150.000 đồng tặng chiến sĩ Trường Sa…
(Báo Tiền Phong số 17
ra ngày 26/4/1988)
Thuyền trưởng Quý tập hợp tất cả anh em phóng viên lại. Ông phổ biến nhiệm vụ và ra lệnh: “Tàu ta đang vào vùng nguy hiểm. Tôi yêu cầu tất cả các đồng chí cất tất cả máy quay phim, máy ảnh, tài liệu vào trong túi ni lông, buộc lại cẩn thận. Nếu tàu Trung Quốc bắn, tình huống tàu ta bị cháy, các đồng chí phải nhảy xuống biển ngay. Hãy nhớ cách sử dụng phao cứu sinh. Xin nhắc thêm, vùng biển này có rất nhiều cá mập. Khi bơi trên biển nhớ phải bơi đứng để giảm bớt khả năng cá mập tấn công!”.
Thuyền trưởng Quý phổ biến xong, chúng tôi nắm tay nhau đứng trên boong tàu nhìn về phía đảo Cô Lin nơi lá cờ Tổ quốc phần phật bay, hát vang Quốc ca.
Trong đầu tôi lúc ấy có ý nghĩ nếu tàu bị bắn chìm phải bơi trên biển nhỡ bị thất lạc tài liệu thì thật là tiếc những kiểu ảnh đẹp mình đã chụp. Tôi bỗng nhớ tới đôi mắt ngây thơ, bàn tay nhỏ của con gái Minh Ngọc. Nhưng tôi cũng hiểu là trong chiến tranh, cái gì cũng có thể xảy ra. Tôi nhìn lên trời xanh, nhìn xuống lòng biển biếc, sẵn sàng đón nhận tình huống xấu nhất.
Chiếc tàu chiến Trung Quốc mang số hiệu 854 đã tiến rất gần. Tôi nhìn thấy rất rõ nòng pháo rộng hoác hằm hằm dọa dẫm. Nó gầm gừ nhòm ngó. Đã thấy bóng lính hải quân Trung Quốc mặc quần áo kẻ sọc ngồi trên mâm pháo, đứng bên cạnh có lẽ là chỉ huy đang giương ống nhòm chỉ trỏ. Sóng trắng cuồn cuộn trước mũi tàu. Nó tiếp tục lao tới…
Trên tàu, chúng tôi không một tấc sắt trong tay. Tàu chiến Trung Quốc bỗng đổi hướng chạy vòng quanh. Khoảng gần nửa giờ sau, nó lại quay đầu về Gạc Ma.
Tôi lên boong. Chiếc tàu chiến Trung Quốc mang số hiệu 854 vừa dọa dẫm chúng tôi đã quay lại, neo án ngữ ở Gạc Ma. Cạnh đó là cái nhà vòm mà hải quân Trung Quốc vừa dựng lên ngay sau khi đánh chiếm đảo này…
(Còn nữa)
Ngày 8/4/1988, Ban Bí thư Trung ương Đoàn gửi thư tới các chiến sĩ Trường Sa. Bức thư có đoạn:
“Thay mặt cho tuổi trẻ cả nước, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xin gửi cán bộ chiến sĩ, những đoàn viên thanh niên đang ngày đêm chịu đựng gian khổ, hy sinh, kiên cường trụ bám, giữ vững Trường Sa- lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, những tình cảm thân thương, niềm tự hào trân trọng. Cũng nhân dịp này, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xin gửi tới các gia đình có con em đang làm nhiệm vụ trên quần đảo Trường Sa lòng biết ơn sâu sắc những người mẹ, người cha đã trao cho Tổ quốc những người con trung hiếu…
Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành Trung ương Đoàn (khóa V) đã quyết định phát động trong trong tuổi trẻ cả nước phong trào thi đua Hướng về Trường Sa”.
(Báo Tiền Phong số 16 ra ngày 19/4/1988)
Theo 24h
25 năm hải chiến Trường Sa Kỳ 1: Cuộc xâm lược bất ngờ của Trung Quốc
25 năm trước, ngày 14/3/1988, 64 người con đất Việt đã ngã xuống biển Đông trước họng súng quân xâm lược Trung Quốc.
Bức tranh miêu tả cuộc chiến đấu bảo vệ đảo Gạc Ma ngày 14/3/1988 đang được trưng bày tại Phòng Truyền thống của Vùng 4 Hải quân
Sự hy sinh anh dũng của những người lính Việt Nam đã biến địa danh Gạc Ma (thuộc cụm đảo Sinh Tồn, quần đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa) trở thành bất tử.
Những ngày tháng 3 này dường như đang trôi nhanh đối với hơn 50 cựu chiến binh, thân nhân của những liệt sĩ từng chiến đấu ngoan cường nơi Gạc Ma khi họ hội ngộ cùng nhau. Chúng tôi đã tìm gặp những người anh hùng năm xưa, những người thân nơi quê nhà của họ để nghe kể về cuộc chiến bi hùng này.
Tháng 3/2013, trời Đà Nẵng chuyển lạnh đột ngột vì gió mùa đông bắc, cơ thể hai cựu binh của trận hải chiến Gạc Ma 1988 là Phan Văn Đức và Dương Văn Dũng cũng trở chứng theo. Nhưng không chờ những cơn đau của những thương tích ấy "nhắc nhở", trong lòng họ vẫn đau đáu một ký ức như mới ngày hôm qua.
Ra đi
Năm 1988 anh Phan Văn Đức chiến đấu ở Gạc Ma, Trường Sa. Nay, anh ở trong căn nhà nhỏ nằm trong con hẻm đường Hoàng Sa ven biển (P.Mân Thái, Q.Sơn Trà, TP.Đà Nẵng).
Càng đến gần ngày 14/3, anh Đức càng khó ngủ. Mờ sáng, anh bước vài bước ra quán cà phê Biển Đảo của ngư dân câu mực Trần Văn Mười và nhìn đăm đăm ra phía biển.
Anh Đức nguyên trú khu vực tổ 5 An Thị (P.An Hải Tây, Q.Sơn Trà), lớn lên bằng nghề bốc xếp và đi biển. Tuổi đôi mươi, anh cùng người bạn thân là liệt sĩ Lê Thế ở gần nhà nhập ngũ vào tháng 3/1987.
Cựu binh Phan Văn Đức với vết sẹo trên vai trái do quân Trung Quốc bắn
Nhập ngũ cùng thời gian còn có anh nông dân Dương Văn Dũng, tạm biệt đám ruộng ở khu vực Bình An (nay thuộc P.Hòa Cường Bắc, Q.Hải Châu, TP.Đà Nẵng). Sau 6 tháng huấn luyện ở Hội An, họ được giao về Trung đoàn 83 công binh (Vùng 3 Hải quân) đóng tại Q.Sơn Trà, TP.Đà Nẵng.
Anh Đức được phân công làm anh nuôi cho đơn vị, còn anh Dũng là lính công binh. Một đêm đầu tháng 3.1988, mọi người nhận nhiệm vụ đi Cam Ranh, Khánh Hòa và sau đó lên tàu HQ 604 thẳng tiến ra Trường Sa.
Anh Dũng kể, 20h ngày 11/3, anh cùng mọi người lên tàu HQ 604 của Lữ đoàn 125 do Vũ Phi Trừ làm thuyền trưởng, đưa 70 công binh Trung đoàn 83 và 22 chiến sĩ Lữ đoàn 146 rời Cam Ranh.
Anh Dương Văn Dũng trong ngôi nhà vừa mới xây dựng và cô con gái út
Khoảng 15h ngày 13/3, tàu đến đảo Gạc Ma và tiến hành làm dây, hạ xuồng, đưa vật liệu vô để chuẩn bị xây dựng.
Thế nhưng chỉ khoảng 1 tiếng sau là tàu Trung Quốc liên tục đưa xuồng quần thảo cắt dây vận chuyển của tàu HQ 604, dùng loa yêu cầu tàu HQ 604 phải nhổ neo gấp bằng tiếng Việt.
"Trung tá Trần Đức Thông, Lữ đoàn phó Lữ đoàn 146, vùng 4 Hải quân đã động viên anh em. Thiếu úy Trần Văn Phương cũng động viên, nói rằng vợ anh sắp sinh nhưng vẫn sát cánh cùng anh em nên không phải lo", anh Phan Văn Đức nhớ lại.
Đến 21h cùng ngày, tàu HQ 604 khẩn trương thả xuồng nhôm để đưa người và vật liệu xuống bám giữ đảo Gạc Ma và quyết làm nhà trên đó.
Lúc 3h sáng ngày 14/3/1988, các chiến sĩ đã cắm được cờ Tổ quốc lên bãi đá Gạc Ma.
Hằng ngày, anh Đức đều cầu nguyện cho những đồng đội đã hy sinh
Anh Đức kể, đến 4h sáng, khi mặt trời lên anh Đức đã cùng khoảng 20 - 30 chiến sĩ bơi vô đảo nhưng chỉ mang theo 2 khẩu súng AK 47. Hai khẩu súng này giấu rất kỹ, không để phía Trung Quốc phát hiện vì mục đích của phe ta là vừa phòng vệ nhưng vẫn giữ hòa khí.
"Trong đêm ở trên đảo, anh em tụi tôi đã xác định đụng độ với Trung Quốc là không còn đường về vì tàu họ quá hiện đại. Nhưng tụi tôi chấp nhận, vì nghĩ núi rừng còn chạy được chứ trên trời dưới biển thì làm sao tránh được", anh Đức nói.
Chiến sự
Không khí lúc đó hết sức căng thẳng.
"Phía bên ngoài, Trung Quốc bao vây quá đông, lúc đó chúng tôi chỉ mặc quần đùi, áo may ô. Thiếu úy Trần Văn Phương, Phó chỉ huy trưởng đảo Gạc Ma, cắm cờ Tổ quốc giữ đảo rồi bất ngờ bị phía Trung Quốc bắn chết. Ngay lúc ấy anh Nguyễn Văn Lanh liền nhảy lên gạt súng, xô ngã tên bắn anh Phương nhưng chính anh đã bị tên khác đâm lê vào sau lưng. Lúc đó chúng tôi chỉ dùng tay không đánh nhau với địch vì ai cũng nghĩ mất cờ là mất đảo" - anh Đức thuật lại.
"Lúc ấy, tôi hỏi anh em là 2 cây súng AK đâu rồi, thì được biết là mọi người đã dụi xuống biển trước đó để tránh bị hiểu lầm. Lúc đó tôi nghĩ mình chỉ cần 1 cây súng thôi thì ít nhất cũng bắn được trên chục mạng vì lính Trung Quốc đứng rất đông", anh Đức sục sôi.
Khoảnh khắc ấy không bao giờ phai mờ trong tâm trí của anh Đức. "Trước thái độ cương quyết giữ đảo của phe ta trên bãi đá Gạc Ma, phía Trung Quốc bất ngờ bắn một loạt đạn dày đặc. Tôi nhớ đạn dày đến nỗi lúc đó chỉ có đạn tránh người thôi chứ người không thể tránh đạn. Tôi bị trúng đạn ở vai trái ngã xuống nước, khi trồi lên tôi bơi về phía tàu HQ 604. Khi gần đến tàu, tôi thấy tàu Trung Quốc bắn liền 2 quả, 1 quả chớp đỏ nổ cabin tàu HQ 604, quả còn lại làm tàu lật luôn".
Sau trận hải chiến Gạc Ma 1988, nhân dân cả nước ủng hộ vật chất xây dựng nhiều đảo kiên cố tại quần đảo Trường Sa, trong ảnh là Nhà cấp 1 tại đảo Đá Nam - Ảnh tư liệu
Cùng đường, anh Đức ôm một cây gỗ bơi lại vào bãi đá thì được đồng đội dùng xuồng vớt lên và đưa về đảo Sinh Tồn.
Còn về phần anh Dũng, tàu HQ 604 bị bắn chìm khi anh ở trong bệ cẩu nằm giữa tàu. Ngoi lên mặt nước thì đạn địch bắn rất rát. Anh ngoi lên hụp xuống vài lần thì vớ được một thùng gỗ chứa lương khô và bơi ra xa.
Lần lượt anh với tìm được 2 cây gỗ, cùng 2 đồng đội khác ghép ván tạo thành bè rồi cả 3 người ngồi lên trên. Họ trôi dạt đến 18h cùng ngày thì bị tàu Trung Quốc bắt giữ, cùng với 6 đồng đội khác bị đưa về Quảng Đông. (còn tiếp)
"Ngày 14/3/1988, khi các tàu vận tải cùng với bộ bội của ta đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đảo Cô Lin, Gạc Ma và Len Đao, thì các tàu chiến của đối phương lao đến ngang ngược và bất chấp luật pháp quốc tế, họ đã dùng pháo lớn bắn vào các tàu HQ 604 ở đảo Gạc Ma, HQ 605 ở đảo Len Đao và HQ 505 ở đảo Cô Lin; cho quân đổ bộ lên đảo Gạc Ma nhổ cờ Tổ quốc, nổ súng vào bộ đội gây cho chúng ta nhiều tổn thất, 3 cán bộ hy sinh, 11 cán bộ, chiến sĩ bị thương, 70 người mất tích... (sau đó Trung Quốc trao trả lại 9 người đã bắt giữ).
Bị tổn thất và hy sinh nhưng bộ đội ta với tinh thần kiên cường, kiên quyết đấu tranh bảo vệ giữ vững chủ quyền đảo Cô Lin và Len Đao, tiếp tục triển khai đóng giữ bảo vệ thắng lợi Đá Nam và Đá Thị ở phía bắc quần đảo (15-16/3/1988). Nhân dân cả nước đã tổ chức hàng trăm buổi mít tinh phản đối hành động xâm chiếm trái phép của nước ngoài, đồng thời quyên góp vật chất trị giá hàng trăm triệu đồng ủng hộ chi viện Trường Sa... Trải qua hơn 5 tháng, Quân chủng đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ CQ88, đóng giữ và bảo vệ thắng lợi 11 đảo mới với 32 điểm đóng quân". (Trích Lịch sử Vùng 3 hải quân)
Theo xahoi
Gặp mặt các cựu chiến binh bảo vệ đảo Gạc Ma Ngày 4/3, trao đổi với PV Dân trí, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh TP Đà Nẵng - ông Thái Thanh Hùng - cho biết, Hội sẽ tổ chức gặp mặt, giao lưu giữa các cựu chiến binh Trường Sa nhân kỷ niệm 25 năm trận chiến đấu bảo vệ đảo Gạc Ma. Buổi giao lưu sẽ được tổ chức vào ngày 14/3...