Đến Cù Lao Chàm nhâm nhi ‘mầm đá’

Phan Thị Thanh Ly11:39 02/05/2021

Nhâm nhi từng cọng mứt biển như nghe mùi bọt sóng, mùi biển khơi, mùi của những tảng đá ẩm ướt. Đó là vị đặc trưng, độc đáo, làm nên bản sắc không thể lẫn của canh mứt biển.

Món canh mứt biển

Trong cái nắng ngày đầu hạ, nhiều du khách đến đảo Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, TP.Hội An, Quảng Nam) sau khi thỏa thích với làn nước biển mát lành và thưởng ngoạn phong cảnh nước non hữu tình… thì không quên tìm mua bằng được một ít “mầm đá” từ biển cả.

Du khách phương xa lần đầu nghe tên gọi “mầm đá” có lẽ sẽ ngơ ngác, nhưng với người dân xứ đảo Cù Lao Chàm lại khá quen thuộc, bởi chính họ đã đặt tên cho mứt biển là “mầm đá” hoặc “rau đá”. Cứ đến mùa mứt biển, ngư dân xứ đảo tranh thủ dậy sớm, lúc trời còn đẫm hơi sương, giong thuyền tới những mỏm đá phía sau đảo, họ đi dọc theo bờ đá, quan sát nơi nào có mứt biển để thu hoạch.

Mứt biển là một loại rong biển thường mọc trên sườn đá cheo leo, nhiều hang hốc trơn trượt, chỉ cần bất cẩn sẩy chân là rất dễ gặp tai nạn. Với du khách thập phương, mứt biển là món quà thơm thảo vì mọc giữa sóng biển trong lành, được nắng, gió, nước biển nuôi dưỡng, được ngư dân bỏ công sức hái về. Đặc biệt, mứt biển không chỉ sạch mà có tính mát, thanh nhiệt, giải độc, nhuận trường, giàu dinh dưỡng…

Nếu so sánh mứt biển với các loại hải sản, đặc sản khác quả thật là khập khiễng, bởi mứt biển mang màu sắc riêng. Đám trẻ con xứ biển suốt ngày đầu trần, chân đất lặn lội ngoài biển nhờ nồi cháo mứt biển mà vẫn tươi da thắm thịt. Người già nhức mỏi tay chân vẫn ngon lành giấc ngủ trưa đấy là do mới được tẩm bổ bởi mứt biển xào nấm rơm, thịt băm… Ngoài ra, mứt biển được biến tấu thành nhiều món độc đáo như gỏi, trộn hay chiên. Tuy nhiên, món canh mứt biển ngào ngạt thơm vẫn được say mê nhất.

Video đang HOT

Nhìn chén canh mứt biển dân dã với màu xanh hiền dịu, mát lành, ta không nỡ vội vàng mà cứ chậm rãi thong dong thưởng thức

Tuy “nảy mầm” trên đá nhưng “bản tính” mứt biển khá hiền lành, phù hợp với mọi thể trạng và đặc biệt “dễ tính” khi phối nguyên liệu. Người ưa đậm đà có thể nấu canh mứt biển với tôm, thịt. Người thích nhẹ lành nấu canh mứt biển với nấm. Các món canh mứt biển không kén chọn người nấu bởi rất đơn giản nhưng ngọt vị, thơm nước, bắt mắt người thưởng thức từ cái nhìn đầu tiên. Nhâm nhi từng cọng mứt biển như nghe mùi bọt sóng, mùi biển khơi, mùi của những tảng đá ẩm ướt. Đó là vị đặc trưng, độc đáo, làm nên bản sắc không thể lẫn của canh mứt biển.

Mứt biển mang về, chỉ cần rửa qua nước lạnh vài dạo xả chất mặn rồi để ráo là có thể chế biến được. Nếu nấu canh tôm thịt thì nên sơ chế rồi ướp tôm thịt thấm gia vị trước khi nấu cùng mứt biển. Riêng canh mứt biển nấu nấm, chỉ cần phi dầu với tỏi cho thơm rồi trút nấm vào đảo nhẹ, thêm một lượng nước vừa đủ dùng vào nồi. Nồi nước canh sôi, nêm nếm tùy khẩu vị rồi mới thêm mứt biển vào nấu chừng dăm phút thì tắt bếp. Lúc này, chỉ cần rắc một ít ngò và tiêu nữa là có thể thưởng thức.

Nhìn chén canh mứt biển dân dã với màu xanh hiền dịu, mát lành, ta không nỡ vội vàng mà cứ chậm rãi thong dong thưởng thức. Đấy chính là lúc cảm nhận được vị ngọt thanh tao đang tiết ra dần trên từng sợi mứt biển, mềm mềm sừn sựt. Khi ấy, lòng rưng rức nghĩ đến những người ngày ngày cặm cụi, kiên nhẫn, bám chặt chân vào đá, cố hoàn thành sứ mệnh mang lộc biển về cho du khách bốn phương. Thế mới hiểu tại sao với nhiều du khách, mỗi khi đến Cù Lao Chàm phải tìm mua bằng được một ít mứt biển – “mầm đá” nơi đầu sóng ngọn gió.

Đến đảo Cù lao đừng bỏ lỡ món cua đá

Người ta mách nhau rằng, ra Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam) nếu chưa thưởng thức được món cua đá thì xem như chưa hiểu hết về ẩm thực xứ đảo này.

Cua đá được những cư dân địa phương bày bán ngay tại bến cầu cảng của bãi làng. Tại đây có đủ các loại đặc sản của miền biển đảo Cù Lao Chàm. Những con cua đá rắn chắc được nhốt trong những chiếc lồng sắt.

Cua đá có thịt béo ngậy và đầy gạch, càng cua rất to. Khác với cua biển và ghẹ, cua đá chắc gạch 100%. Người ta gọi là cua đá vì nó sống trên các hang đá trên núi.

Nếu không quen ăn, thực khách có thể bị "say" gạch. Cua lớn có trọng lượng đến 300-400g/ con, cua nhỏ thì trọng lượng cỡ 100g/ con.

Giở ngược cái mai cua, túm mấy chân xé một đường, con cua mới luộc còn hơi nóng, phả làn khói nhẹ từ phần thịt nằm dưới mai cua, xông lên mũi phảng phất đâu đó chút the the, cay cay mùi thảo dược, đem lại cho người ăn cảm giác cứ như đang hít hơi của nồi xông giải cảm.

Theo người dân ở đây, cua đá rửa sạch rồi để nguyên con chế biến, ăn sẽ ngon hơn. Đơn giản nhất là nướng và hấp bia, phức tạp một chút thì xào me, cháy tỏi. Chất lượng thịt và gạch của cua đã đủ để làm nên độ ngon, không cần phải chế biến nhiều. Cua đá có màu tím; khi chín thì chuyển sang màu gạch tuyệt đẹp và thơm lừng.

Cua có vị thịt ngọt, thanhchứ không phảng phất vị tanh thường thấy của động vật miền biển. Từ cái nước luộc cua đã đượm vị ngọt nhẹ, dịu thanh, thịt cua dai hơn hẳn cua biển, cua đồng, không chút mùi tanh. Nhưng cái độc chiêu nhất khi thưởng thức cua đá, đó là hương thơm kỳ lạ.

Có thể chế biến bằng cách đốt đống lửa to, đợi khi than củi rã ra là ta cho từng con cua lên nướng. Nướng kiểu này không có gia vị nhưng khi con cua chín có mùi thơm ngầy ngậy.

Cua hấp sả cũng là một món ngon tuyệt. Món này phải làm số lượng nhiều và có nhiều người cùng ăn mới... khí thế. Sau khi hấp chín, con cua có màu đỏ tươi, hương sả thơm ngào ngạt.

Chiều hè trên bãi biển, cua đá mới được bắt về, vẫn còn chắc khỏe, mang ra chế biến những món khoái khẩu thì còn gì bằng. Cua đá rất khoẻ, chạy nhanh, và thường chỉ lú đầu khỏi hang khi đêm xuống để đi ăn. Đó cũng là lúc những cư dân trên đảo đi săn cua đá.

Cua đá xứ cù lao Chàm bắt không đủ bán cho khách nên thường từ lúc bắt đến lúc chế biến chỉ trong vòng một vài giờ, cua rất tươi ngon. Giữa một vùng mênh mông biển xanh cát trắng gió lộng mùa hè, thưởng thức món cua đá, thêm vài cọng rau rừng do những người dân dậy từ sáng sớm hái về, bỗng muốn nói lời cảm ơn sự diệu kỳ của tạo hóa

Thưởng thức cua đá vừa ngon vừa lạ miệng, cộng thêm cái hiu hiu của gió biển hoà cùng cảnh vật trời mây sóng nước, khiến cho cái thi vị trong từng miếng thịt cua xứ cù lao càng tăng lên bội phần.

Đi Cù Lao Chàm rất dễ, ở Hội An, có rất nhiều nơi bán tour đi Cù Lao Chàm, tùy vào việc chọn lựa đi canô hay tàu gỗ mà giá cả khác nhau. Sáng 8h xuất phát, chiều 2h tàu về nhằm tránh mưa dông hay gió chiều. Ai thích thú muốn ở lại qua đêm thì có thể mua tour qua đêm.

Canh cá khoai ăn hoài không ngán Cá khoai là một loài cá có thân mềm, sống ở những vùng biển nông và gần bờ, được ngư dân đánh bắt trong những tháng cuối mùa đông. Tại xứ Quảng, cá khoai được đánh bắt nhiều nhất ở khu vực biển Cù Lao Chàm. Nguyên liệu để nấu canh cá khoai. Cá khoai màu trắng, con lớn nhất khoảng 2 ngón...