Đề xuất tạm tha tù có điều kiện

Mai Hoàng Minh17:32 03/02/2015

Tại phiên họp lần thứ 18 của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, một nội dung lớn được nhiều đại biểu rất quan tâm, có ý kiến là Đề án tạm tha có điều kiện trong thi hành án phạt tù của Bộ Công an.

Theo Trung tướng Lê Quý Vương ( Thứ trưởng Bộ Công an), người đang chấp hành án phạt tù tại trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án (THA) hình sự công an cấp huyện, cơ quan THA hình sự cấp quân khu sẽ được tạm tha tù khi có đủ các điều kiện như sau: Thuộc trường hợp phạm tội lần đầu; đã chấp hành ít nhất bằng một nửa mức án tòa tuyên; đã thực sự ăn năn hối cải, có kết quả cải tạo khá, tốt; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại. Ngoài ra, trường hợp được tạm tha của họ không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Tạo cơ hội cho phạm nhân hoàn lương

Ông Vương cho biết người được tạm tha được hưởng các quyền cơ bản của công dân (trừ những quyền mà tòa án hạn chế hoặc tước bỏ trong bản án đã tuyên đối với họ). Tuy nhiên, họ cũng phải thực hiện các nghĩa vụ như tuân thủ các quy định của pháp luật và quy định tại nơi cư trú; chịu sự giám sát, quản lý, giáo dục của chính quyền địa phương nơi cư trú. Họ cũng bị cấm đảm nhiệm chức vụ, tham gia vào các tổ chức chính trị và không được quyền bầu cử, ứng cử đại biểu Quốc hội.

Cũng theo ông Vương, trong thời gian được tạm tha, nếu người được tạm tha có hành vi vi phạm pháp luật và bị kết án tù (kể cả với hành vi phạm tội trước đó mà nay mới bị phát hiện) thì bị hủy quyết định tạm tha. Khi xét xử tội mới, tòa án sẽ tổng hợp thêm án phạt tù chưa chấp hành còn lại của họ.

Mục đích của chế định này là nhằm thể hiện chính sách nhân đạo của pháp luật đối với phạm nhân, giúp họ hoàn lương, hòa nhập cộng đồng sau khi đã đạt đủ các điều kiện nhất định.

Bên cạnh đó, việc thực hiện cơ chế tạm tha sẽ giảm quá tải cho các cơ sở giam giữ; giảm bớt ngân sách trong đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí cho công tác quản lý, kinh phí các chế độ ăn, ở, khám, chữa bệnh, sinh hoạt đối với phạm nhân; giảm bớt biên chế cán bộ… Theo ước tính, trung bình chi phí cho một phạm nhân trong một năm là khoảng 36 triệu đồng. Như vậy, nếu có khoảng 20.000 phạm nhân được tạm tha thì sẽ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước 720 tỉ đồng/năm và giảm nhu cầu biên chế khoảng 3.000 cán bộ, chiến sĩ ở cơ sở giam giữ.

Các phạm nhân đang làm vệ sinh tại trại tạm giam Chí Hòa, TP.HCM. Ảnh: HTD

Video đang HOT

Cần quy định thật rõ ràng, cụ thể

Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh nhận xét tạm tha có điều kiện trong THA phạt tù là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong việc tạo cơ hội cho phạm nhân nỗ lực cải tạo, sửa chữa sai lầm, sớm được trở về với cộng đồng. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng, ban hành chế định này cần phải có các quy định rõ ràng để tránh bị chồng chéo với các trường hợp ân xá, đặc xá, miễn, giảm án tù.

Một số đại biểu khác cho rằng trách nhiệm của chính quyền địa phương sẽ rất nặng nề trong việc giám sát, quản lý, giáo dục người được tạm tha, dễ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp nên cần phải có các quy định thật cụ thể. Ông Nguyễn Văn Thành (Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng) nói: “Phải quy định rõ đến cấp xã, phường về trách nhiệm quản lý phạm nhân được tạm tha khi trở về địa phương, tránh gây áp lực lên chính quyền địa phương, đồng thời phải lường trước các hệ quả có thể xảy ra để có phương án giải quyết”.

Bà Lê Thị Thu Ba (Phó ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương) thì nhấn mạnh đến yếu tố phải đảm bảo tính minh bạch, công khai, công bằng để tránh tiêu cực trong quá trình xét tạm tha. “Ngoài ra, cơ chế quản lý với người được tạm tha trong đề án còn mờ nhạt, cần phải tiếp tục hoàn thiện” – bà Thu Ba nói.

Một số đại biểu khác đề nghị không áp dụng tạm tha tù có điều kiện đối với người bị kết án tù từ 15 năm trở lên, tù chung thân, tử hình hoặc đối với tội hiếp dâm, tội giết người…

Nhiều nước đã áp dụng

Tạm tha có điều kiện trong THA phạt tù là một biện pháp đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Việc tạm tha tù có điều kiện không chỉ nhằm giảm số lượng phạm nhân trong nhà tù mà nó còn có ý nghĩa lớn hơn là thể hiện tính hướng thiện, tính nhân đạo của Nhà nước ta.

Ông NGUYỄN SƠN, Phó Chánh án TAND Tối cao

Theo Phap luât TPHCM

Không bỏ án tử hình đối với các tội tham nhũng

Một loạt vấn đề "nóng" trong pháp luật hình sự và tố tụng hình sự như giảm án tử hình, tạm tha có điều kiện, quyền không khai báo của bị can, bị cáo... đã được Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương cho ý kiến tại Phiên họp lần thứ 18 diễn ra sáng 30/1.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang - Trưởng ban Chỉ đạo (BCĐ) yêu cầu, các đề án giảm hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự (sửa đổi) và hạn chế việc áp dụng hình phạt tử hình, qui định trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong Bộ luật Hình sự (sửa đổi)... phải được hoàn thiện để góp phần triển khai Hiến pháp 2013, xây dựng nền tư pháp công bằng, bảo vệ công lý, quyền con người và quyền công dân.

Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh- phải tử hình

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết, dự kiến sẽ bỏ hình phạt tử hình đối với 07 trong số 22 tội danh có qui định hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự (giảm 31,81% so với với qui định hiện hành). Bà Lê Thị Thu Ba - Phó trưởng BCĐ Cải cách tư pháp Trung ương (CCTP TƯ) đề nghị: "Không bỏ hình phạt tử hình với tội phá hoại tài sản để không "bó tay" mình khi cần xử lý".

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị bỏ hình phạt tử hình đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ.

Song, theo Bộ Tư pháp và đa số thành viên BCĐ CCTP TƯ, việc bỏ hình phạt tử hình đối với tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ - hai tội phạm tham nhũng đặc trưng nhất, nghiêm trọng nhất - là chưa phù hợ.Việc làm này sẽ dẫn đến cách hiểu pháp luật "nương tay" với các quan chức tham nhũng và không được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Còn GS.Lê Minh Tâm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Luật gia Việt Nam - nhấn mạnh, bỏ án tử hình đối với tội phạm liên quan đến hàng giả là "nhân đạo với người này nhưng không nhân đạo với người khác" vì hàng giả ảnh hưởng đến quyền sống, sức khỏe của cộng đồng. Do đó, đa số thống nhất cần duy trì hình phạt tử hình đối với 3 tội danh này để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật cũng như đề cao tính răn đe, phòng ngừa chung.

Từ thực tế có một số tội phạm trong nhiều năm không áp dụng hình phạt tử hình hoặc chỉ áp dụng khi có hậu quả chết người - như hiếp dâm trẻ em, cướp, sản xuất hàng giả, ông Nguyễn Sơn - Phó Chánh án TANDTC - đề nghị có thể qui định áp dụng hình phạt chung thân không ân giảm đối với những tội trên, nhưng "phải qui định cụ thể những trường hợp áp dụng hình phạt tử hình để áp dụng công tâm, minh bạch, không phải do ý chí chủ quan".

Bộ Tư pháp đề xuất không bỏ hình phạt tử hình đối với 3 tội danh trên nhưng có thể nghiên cứu vận dụng cơ chế không thi hành án tử hình và chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân (có thể là chung thân không ân giảm) để tạo cho người bị kết án tử hình một cơ hội được sống khi có đủ những điều kiện nhất định, đáp ứng yêu cầu hạn chế hình phạt tử hình trên thực tế và đáp ứng mục tiêu thu hồi tài sản tham nhũng.

Đơn giản hóa thủ tục tạm tha để tránh chạy chọt

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị như vậy vì cho rằng qui trình, thủ tục tạm tha theo đề xuất của Bộ Công an "quá rườm rà, phức tạp, dễ nảy sinh tư tưởng chạy chọt".

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết, Bộ Công an đề xuất chính sách tạm tha có điều kiện trong thi hành án phạt tù đối với những phạm nhân có đủ các điều kiện.Đó là: phạm tội lần đầu và phải chấp hành được ít nhất 1/2 mức án (một số đối tượng ưu tiên phải chấp hành được ít nhất 1/3 mức án); thực sự ăn năn, hối cải, có kết quả cải tạo khá, tốt; đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại (nếu có); có nơi cư trú rõ ràng và khi được tạm tha không làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Vấn đề được quan tâm nhiều trong chính sách tạm tha trong thi hành án hình sự là việc tổ chức trực tiếp quản lý giám sát đối với những người được tạm tha. Bên cạnh đó, với qui trình đưa ra, việc tạm tha sẽ được xem xét theo từng đợt sẽ khiến "nhiều người sẽ bị thiệt thòi, không đảm bảo công bằng cho những người có điều kiện được tạm tha" nên ông Nguyễn Doãn Khánh - Phó trưởng ban Nội chính T.Ư đề nghị việc xem xét tạm tha cho phạm nhân đủ điều kiện phải được làm thường xuyên để họ kịp thời được hưởng chính sách nhân đạo này.

Phải mở rộng các trường hợp bắt buộc mời người bào chữa

Tranh luận xung quanh qui định của Dự thảo BLTTHS (sửa đổi) về mở rộng các trường hợp bắt buộc mời người bào chữa, một số ý kiến lo ngại mở rộng sẽ tốn kém kinh phí nhưng bà Lê Thị Thu Ba cho rằng, đây là qui định để đảm bảo quyền bào chữa của bị can, bị cáo thì "dù tốn kém cũng phải mở rộng".

Đồng tình, ông Nguyễn Doãn Khánh nhấn mạnh: "Công lý là lớn hơn cả, nếu vì đồng tiền mà hạn chế quyền con người thì không được".

Tuy nhiên, cũng có ý kiến lưu ý, nếu mở rộng các trường hợp bào chữa bắt buộc nhưng không có kinh phí đảm bảo sẽ ảnh hưởng đến quá trình tố tụng vì "kinh phí thấp như hiện nay thì nhiều luật sư sẽ "trốn" bào chữa khiến vụ án không thể được giải quyết".

Các ý kiến cũng đồng tình qui định "quyền không đưa ra các chứng cứ bất lợi" chứ không qui định "quyền im lặng" trong TTHS như đề xuất của Liên đoàn Luật sư Việt Nam.Việc làm này để tránh bị hiểu nhầm là quyền không tố cáo, khai báo các hành vi phạm tội. Đồng thời đề nghị bỏ qui định về cấp giấy chứng nhận người bào chữa trong Dự thảo BLTTHS (sửa đổi) để hoạt động bào chữa không bị phụ thuộc vào việc cơ quan tố tụng "thích hay không thích" luật sư tham gia.../.

Theo Pháp luật Việt Nam

Mất mạng vì làm rơi thức ăn lên áo "đồng nghiệp" Ấm ức vì bị làm rơi thức ăn trên áo nhưng không được xin lỗi, sau khi uống 4 lít rượu, Nguyễn Thanh Hải cùng nhóm lâm tặc của mình đã chém đứt cổ một "đồng nghiệp". Ngày 25-12, tại phiên tòa sơ thẩm, TAND tỉnh Bình Định đã tuyên phạt 4 bị cáo cùng ngụ huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình với...