Đề xuất lấy tên 64 liệt sỹ Gạc Ma đặt cho 64 con đường
“ Thơ tình người lính biển” – một trong những bài thơ hay nhất viết về biển và người chiến sỹ đã được nhà thơ Trần Đăng Khoa sáng tác năm 1981. Dù ra đời trước đó 7 năm nhưng bài thơ mang nhiều dự cảm về sự kiện Gạc Ma năm 1988. Nhà thơ đã chia sẻ về bài thơ nổi tiếng này và những mong mỏi của ông.
Những vần thơ trữ tình của bài “Thơ tình gửi người lính biển” ấy đã được ông sáng tác trong hoàn cảnh như thế nào?
- Tôi và nhạc sỹ Thế Dương đã có chuyến đi cùng nhau tới các đảo thuộc quần đảo Trường Sa. Đi tới đâu, tôi cũng có thơ sáng tác ngay tại chỗ để đọc cho lính đảo nghe. Nói thật, bài thơ lãng mạn thế nhưng thực tế trên đảo lại rất khắc nghiệt. Các chiến sỹ của ta sống kham khổ lắm! Ở những hòn đảo chìm, họ dựng chòi bạt trên biển để giữ đảo.
Đấy là những túp lều hoang sơ, như lều vịt mà ông chủ đãng trí nào đó đã bỏ quên trên cánh đồng đang cày vỡ. Mái lều trũng xuống vì những vệt phân chim lâu ngày trắng xóa. Và người lính nào cũng mang theo một chuyện tình.
Anh em bảo tôi: “Anh cứ “vôi ve” cho chúng em một tí”. Tôi và nhạc sĩ Thế Dương bảo nhau, có lẽ chúng mình phải làm một khúc tình ca cho lính đảo. Tôi viết lời, anh phổ nhạc. Và thế là, “Thơ tình gửi người lính biển” đã ra đời.
Phần lời tôi đưa in trong một chùm thơ về biển ở trên báo văn nghệ. Sau nhạc sĩ Thế Dương, nhạc sĩ Đăng Nước phổ cũng rất hay. Rồi sau đó nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ thì thành bài hát nổi tiếng.
Hai câu thơ “Đất nước gian lao chưa bao giờ bình yên/Bão thổi chưa ngưng trong những vành khăn trắng” trong tác phẩm dường như mang nhiều dự cảm về sự kiện Gạc Ma năm 1988, thưa nhà thơ?
- Với những gì quan sát và trải nghiệm trong những năm tháng làm lính hải quân với nhiều lần có mặt ở Trường Sa, tôi biết đất nước nếu có những biến động thì chắc chắn sẽ bắt đầu từ quần đảo bão tố này.
Và rồi sự kiện Gạc Ma đã xảy ra năm 1988. Tôi cũng đã có lần nói rằng, Tổ quốc Việt Nam trên bản đồ thế giới trông như một bà mẹ gày gò đội nón lá. Tấm lưng còng gập của mẹ quay ra biển Đông.
Cái phên giậu giữ cho tấm lưng còng ấy khỏi lạnh chính là Trường Sa, Hoàng Sa. Đấy là đất đai của chúng ta đã được tổ tiên gìn giữ qua rất nhiều thế hệ. Hiện Trung Quốc còn chiếm giữ trái phép nhiều đảo của ta, trong đó có Gạc Ma.
Bản đồ nhà Thanh do chính người Trung Quốc vẽ năm 1904 chỉ đến đảo Hải Nam là hết. Tuyệt không có một hòn đảo nào trong quần đảo này. Điều đó thì cả thế giới đều biết.
Với chất liệu dày dạn ấy qua những năm tháng trong quân ngũ, Trường Sa sẽ luôn là một mảng sáng tác không thể thiếu của nhà thơ Trần Đăng Khoa?
Video đang HOT
- Tôi viết rất nhiều về Trường Sa. Viết đủ các thể loại. Thơ, Tiểu thuyết, phóng sự, Ký sự. Một phần những sáng tác ấy đã được tập hợp in thành cuốn Trường Sa, Đảo Chìm, Đảo Chìm và Trường Sa. Có cuốn đã tái bản đến 37 lần. Tôi sẽ còn tiếp tục viết nữa…
Nổi tiếng với các tác phẩm thơ, văn viết về đảo và người lính, lần gần đây nhất ông trở lại Trường Sa là khi nào?
- Năm 2012, tôi có dịp trở lại Trường Sa trong chuyến công tác của Đảng ủy khối các cơ quan trung ương. Khi đó, Trường Sa đã thay đổi nhiều. Bây giờ, Trường Sa đẹp như một công viên sinh thái giữa biển Đông. Cây cối tươi tốt, có điện nhờ năng lượng gió.
Ngay cả ở hòn đảo gian nan nhất, Đảo Chìm, một căn nhà vững chãi như pháo đài thép hai tầng bằng bê tông cốt thép đã được dựng lên. Bên cạnh cái “pháo đài” sừng sững ấy, cách đây hơn hai chục năm, Bộ Tư lệnh Hải quân vẫn giữ lại cái lều bạt hoang sơ mà những người lính biển chúng tôi đã ở, như một bảo tàng ngoài trời, lưu giữ dấu ấn của những ngày gian khổ chưa xa.
Nhưng dù chúng ta có nâng niu gìn giữ thế nào thì sắt thép cũng hoen gỉ trong nước mặn. Bây giờ, cái lều bạt ấy cũng không còn nữa. Biển đã xóa hết dấu vết. Vì thế, tôi trân trọng ghi lại tất cả những gì mình thấy, làm một cái “bảo tàng” nho nhỏ theo kiểu của riêng tôi, để cho những người đến sau, được thấy những gì tôi đã thấy.
Cái “bảo tàng” nho nhỏ theo kiểu của nhà thơ có sự tri ân dành cho các chiến sỹ?
- Đúng vậy. Tôi rất cảm động khi các bạn An ninh Thủ đô đã luôn nhớ đến những người đồng đội của tôi. Đặc biệt là 64 chiến sĩ trên đảo Gạc Ma. Gần đây, nhờ những thước phim tư liệu, chúng ta mới biết các chiến sĩ của chúng ta dũng cảm như thế nào. Họ đã quấn lá cờ Tổ Quốc vào thân thể mình rồi hiên ngang ngăn chặn những luồng đạn tàn bạo của kẻ thù.
Đấy là 64 anh hùng Nguyễn Văn Trỗi trong những khoảnh khắc linh thiêng nhất. Ước gì trong các tỉnh thành trên cả nước có 64 con đường mang tên 64 người anh hùng đã hy sinh trên đảo Gạc ma. Cần lưu giữ lại hình bóng của họ cho hậu thế. Họ chỉ chết khi chúng ta quên họ. Nhưng chúng ta có quên họ đâu. Bạn đang hỏi tôi về họ đó thôi…
Nếu chúng ta vẫn luôn nhớ đến họ thì họ sẽ còn sống mãi. Nhân dịp này, tôi cũng đề nghị Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, các cơ quan đoàn thể ở các địa phương, hãy rà soát lại ở địa phương mình, đừng để bố mẹ, vợ con họ phải đói rét, bần hàn, đặc biệt các con họ, không để các cháu phải thất học. Đấy là trách nhiệm của chúng ta, những người đang sống hôm nay.
Xin cảm ơn nhà thơ Trần Đăng Khoa về cuộc trò chuyện xúc động này!
Theo Phạm Thu Hương (An ninh Thủ đô)
Những ám ảnh ở nơi từng là "thủ phủ" ma túy
Lượng Minh đã từng được xem là "thủ phủ" ma túy ở huyện miền núi Tương Dương (Nghệ An). Bao nhiêu người đã chết, bao nhiêu người lâm vào cảnh tù tội, bao nhiêu đứa trẻ mồ côi... Khi cơn lốc ma túy tràn qua, những phận người trở nên bi đát hơn.
Một góc xã Lượng Minh - nơi từng là "thủ phủ" ma túy ở miền Tây Nghệ An
Trở lại Lượng Minh - nơi từng được coi là thủ phủ ma túy, điểm trung chuyển thuốc phiện từ Lào vào Việt Nam ngót 20 năm trước, chúng tôi vẫn thấy gai gai người.
Cách đây hàng thập kỉ, những đồi Pù Lôm, những bản Đửa, bản Xốp Mạt khiến những người lạ không dám đặt chân vào. Nơi đây cũng từng diễn ra những cuộc chiến không khoan nhượng giữa lực lượng chức năng và tội phạm ma túy.
Ông trùm Lô Văn Tuấn (còn gọi là Tuấn "trưởng bản", kẻ mang 3 lệnh truy nã, cùng đồng bọn tổ chức mua bán 200 kg thuốc phiện, 152 bánh heroin), vợ chồng Trần Đăng Khoa, Vi Thị Thanh... lần lượt bị bắt cũng là khi nhiều bản làng của Lượng Minh đã tiêu điều, xơ xác vì ma túy.
Nghiện ma túy, nhiễm HIV, rồi lại dấn thân vào con đường mua bán ma túy để có tiền, có thuốc thỏa mãn cơn nghiện cứ như cái vòng luẩn quẩn ở đây.
Ông Lương Văn T. (bản Xốp Mạt, Lượng Minh) và đứa cháu nội. 1 người con gái, một người con rể của ông đã chết vì hậu quả của ma túy, một người con rể khác đang đi tù cũng vì ma túy. Hiện ông đang thay con nuôi 3 đứa cháu nhỏ
Cứ bị bắt, bị phạt tù, mãn hạn tù lại quay lại con đường cũ không phải là hiếm. La Thị Hồng (SN 1976, bản Xốp Mạt, Lượng Minh) là một điển hình như thế. Khi chồng "xộ khám" về ma túy thì Hồng cũng bị bắt và lĩnh 13 năm tù, bỏ lại hai đứa con nhỏ, trong đó có 1 đứa bị tật nguyền cho mẹ già chăm sóc.
Năm 2013, Hồng mãn hạn tù thì chỉ sau đó chưa đầy 2 năm, người phụ nữ này tiếp tục bị bắt giữ vì liên quan đến một đường dây ma túy khác. Lần này, Hồng bị TAND tỉnh Nghệ An tuyên phạt 6 năm 6 tháng tù.
Theo số liệu thống kê chưa chính xác, hiện toàn xã có gần 70 người đang chấp hành án phạt tù liên quan đến tội mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy. Công an xã đang quản lí hồ sơ 29 trường hợp chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương. Có những gia đình vợ chồng, anh chị em lần lượt kéo nhau vào tù cũng bởi thứ hàng hóa siêu lợi nhuận này.
Ông Nguyễn Na Ly - Phó trưởng Công an xã Lượng Minh cho biết, trên địa bàn xã hiện có 148 người nghiện ma túy, phổ biến trong độ tuổi 20-35.
Trung tá Trần Phúc Tú - Trưởng Công an huyện Tương Dương cho biết, trong những năm qua, cơ quan chức năng đã đấu tranh quyết liệt với loại tội phạm này. Nhiều tụ điểm ma túy nhức nhối lần lượt được triệt phá. "Để xóa được tội phạm ma túy trên địa bàn xã Lượng Minh phải mất rất nhiều thời gian, công sức và phải có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị xã hội. Sau thời gian công an làm "rát", tình trạng mua bán ma túy đã giảm xuống đáng kể nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trở lại phức tạp hơn trước".
Các điểm nóng mua bán được "hạ nhiệt" nhưng tình trạng nghiện thì vẫn rất nhức nhối. Mở tập hồ sơ dày cộp, Phó trưởng Công an xã Lượng Minh Nguyễn Na Ly đếm: "Theo hồ sơ quản lý của Ban Công an xã thì trên địa bàn hiện có 148 người nghiện ma túy. Bản Đửa là nhiều nhất, 33 người, Minh Thành, Chăm Puông mỗi bản 26 người, bản Côi 25 người, bản Lạ 23 người... So với các năm trước thì giảm nhiều rồi. Người nghiện có ở nhiều lứa tuổi, có cả đàn ông, có cả phụ nữ, phổ biến ở độ tuổi 20 đến 35. Có người mới nghiện, có người nghiện gần 20 năm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh trật tự trên địa bàn".
Bản danh sách thống kê người nghiện ma túy trên địa bàn xã cuối năm 2017. Ngoài ra, toàn xã có khoảng gần 70 người đang thụ án trong các trại giam về các tội danh liên quan đến ma túy
Xốp Mạt là cái tên gợi nhiều ám ảnh nhất khi nhắc tới ma túy ở xã Lượng Minh. Năm 2016, bản Xốp Mạt được di dời đến nơi khác nhưng hệ lụy ma túy thì vẫn nguyên như cũ. Vượt qua dốc cao, chúng tôi đến nhà ông Lương Văn T. Ông từng là cán bộ bản, trên vách gỗ là những tấm giấy khen của các cấp về đóng góp của ông, trong đó có cả thành tích phòng chống ma túy. Thế nhưng, cũng chính ma túy đã phá nát gia đình ông.
Lương Thị H. (SN 1990) con gái ông lấy chồng, chồng nghiện ma túy rồi nhiễm HIV, lây sang cho vợ. Rất may đứa cháu ngoại không bị nhiễm mầm bệnh chết người này từ bố mẹ. Con rể chết, ít lâu sau con gái cũng bỏ ông đi. Hai vợ chồng già còm cõi nuôi nấng đứa cháu mồ côi.
Lương Thị M. - đứa con gái khác của ông bà lấy chồng mãi tận Tuyên Quang. Làm ăn khó khăn, vợ chồng M. dắt díu 2 đứa con về quê ngoại. Một thời gian sau thì anh con rể nghiện rồi đi buôn ma túy kiếm lời. Năm 2015, con rể ông T. bị tuyên phạt 4 năm tù. Gửi 2 đứa con nhỏ cho bố mẹ, Lương Thị M. ra Bắc Ninh làm thuê. Chả biết lương thưởng thế nào nhưng cả năm qua, M. chỉ gọi được 5 cú điện thoại và gửi về cho bố mẹ 1,5 triệu đồng để nuôi cháu rồi bặt vô âm tín.
Bản Lạ - nơi có 23 người nghiện ma túy ở xã Lượng Minh
"Hai ông bà già, 3 đứa trẻ nhỏ, không biết bấu víu vào đâu để sống. Nhà có nương sắn đó nhưng sức mình yếu rồi, cũng không làm được mấy. Lần trước con rể gửi thư về, nhắn bảo vợ nộp tiền án phí, gửi cho nó ít triệu nhưng vợ nó tôi cũng không liên lạc được thì biết nhắn cho ai. Chỉ thương các cháu, chúng còn nhỏ quá mà ông bà thì nghèo...", ông buông một tiếng thở dài.
Tiếng thở bất lực như rơi tỏm trong cái âm u của căn nhà cũ kỹ, trong đôi mắt ngơ ngác của những đứa cháu tội nghiệp.
Hoàng Lam
(còn nữa)
Thân nhân liệt sĩ bật khóc tại khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma Thăm Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma trước giờ khánh thành, không ít thân nhân liệt sĩ đã bật khóc vì xúc động. "Mặc dù mất con đi rồi nhưng chừ thấy như ri cũng thỏa mãn, hãnh diện khi con hi sinh vì Tổ quốc, để bảo vệ Tổ quốc", mẹ Nguyễn Thị Hằng nói. Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc...