Đề xuất ghi hình khi hỏi cung
Dự thảo Bộ Luật Tố tụng hình sự đề xuất phải ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can để chống bức cung, nhụ.c hìn.h…
Ngày 30-3, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã họp thẩm tra dự án Bộ Luật Tố tụng hình sự (TTHS) sửa đổi do VKSND Tối cao chủ trì soạn thảo.
Đề xuất “quyền im lặng”
Dự thảo Bộ Luật TTHS sửa đổi quy định theo hướng bảo đảm quyền bào chữa của người bị buộ.c tộ.i, nguyên tắc tranh tụng trong xét xử; bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội; các biện pháp chống bức cung, nhụ.c hìn.h. Đặc biệt, dự thảo quy định “quyền của người bị bắt, tạm giữ, bị can, bị cáo không buộc phải đưa ra lờ.i kha.i chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội”. Đồng tình dự thảo, luật sư Lê Thúc Anh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, nói: “Quyền im lặng phải quy định rõ trong bộ luật để bảo đảm quyền con người”. Tuy nhiên, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, lại chưa thống nhất với quy định “quyền im lặng”. “Tôi vào ngành đã 30 năm và thấy băn khoăn nếu đưa vào luật “quyền im lặng”. Nghi can được xác định ché.m chế.t 3 người mà đưa vào công an cứ ngồi im chờ vài ngày để luật sư đến thì chả ai làm được gì” – ông Vương lập luận.
Lo thiếu phương tiện
Đáng chú ý, dự thảo đề ra quy định theo hướng bắt buộc phải ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can để chống bức cung, nhụ.c hìn.h, mớm cung, bảo đảm tính minh bạch, tăng khả năng kiểm soát đối với hoạt động tố tụng hình sự. Về sự đột phá này, nhóm nghiên cứu cho rằng quy định bắt buộc trong mọi trường hợp là không cần thiết, không khả thi. “Nhưng cũng có ý kiến cho rằng bắt buộc ghi âm, ghi hình sẽ phản ánh trung thực quá trình hỏi cung, hạn chế tối đa bức cung, nhụ.c hìn.h” – nhóm nghiên cứu thông tin.
Ông Huỳnh Ngọc Ánh, Phó Chánh án TAND TP HCM, nhận định việc cho phép chụp ảnh, ghi hình lấy cung hay ghi chép lờ.i kha.i là không khả thi
Ông Huỳnh Ngọc Ánh, Phó Chánh án TAND TP HCM, băn khoăn: “Cho phép chụp ảnh, ghi hình khi lấy cung hay ghi chép lờ.i kha.i là không khả thi. Trại tạm giam lấy đâu ra máy photocopy, máy ảnh… Ngay chúng tôi vào trại giam, muốn chụp tài liệu cũng chịu vì không có máy”.
Thiếu tướng Nguyễn Đức Chung, Giám đốc Công an TP Hà Nội, cho biết mỗi năm, cả nước có hàng trăm ngàn đối tượng hình sự mà lờ.i kha.i của họ trong thời gian tạm giam, tạm giữ chỉ là 1 yếu tố chứng cứ nếu bắt buộc phải photocopy thì quá tải, lãng phí. Bên cạnh đó, thời gian lưu hồ sơ của công an và tòa án khác nhau (50-60 năm so với 10-20 năm) nên khi truy xét rất phức tạp. “Xảy ra một số vụ bức cung, nhụ.c hìn.h rồi dự thảo cho phép phải quay phim, ghi âm, chụp lờ.i kha.i trong quá trình hỏi cung… thì nơi nào mà lưu được, rất tốn kém. Cần có tổng kết thực tiễn về vấn đề này” – ông Chung kiến nghị.
Siết đầu vào tạm giam
Video đang HOT
Về căn cứ và thời hạn tạm giam, dự thảo nghiêng theo hướng sửa đổi so với quy định hiện hành, chỉ áp dụng tạm giam khi có căn cứ xác định người đó cản trở điều tra, truy tố, xét xử; tiếp tục phạm tội; bỏ trốn hoặc không có nơi cư trú rõ ràng. Đồng thời, giảm thời gian tạm giam theo hướng chỉ gia hạn 1 lần thay vì 2 lần như hiện hành đối với tội nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, 2 lần thay vì 3 lần đối với tội đặc biệt nghiêm trọng. Có ý kiến giữ nguyên như hiện hành, cứ tội đặc biệt nghiêm trọng, rất nghiêm trọng là tạm giam không cần căn cứ trên.
Nhóm nghiên cứu đề nghị kế thừa quy định hiện hành, có thể tạm giam đối với tội đặc biệt nghiêm trọng và rất nghiêm trọng; đồng thời yêu cầu cụ thể hóa, làm rõ các tiêu chí về căn cứ để áp dụng cho các tội nghiêm trọng và ít nghiêm trọng.
Ông Huỳnh Ngọc Ánh đồng ý việc hạn chế giam giữ, không phải lúc nào cũng tạm giam, tạm giữ mà thay bằng nộp tiề.n và bộ luật cần quy định chặt chẽ. “Có vụ án xử 12 tháng, nếu thời hạn tạm giam ít thì khi xử sớm bị cáo có thể thụ án 7-8 tháng là được về vì gặp đợt xét giảm án. Vì thế, phải siết quy định đầu vào tạm giam” – ông Ánh kiến nghị.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đồng tình với ông Ánh khi đề nghị thời hạn tạm giam phải đồng nhất với thời gian truy tố, xét xử. “Chứ có vụ tạm giam tới 7 năm dẫn đến ra xét xử phải đúng mức này để cân bằng” – bà Nga nêu thực trạng.
Thượng tướng Lê Quý Vương đề xuất dự luật quy định quyền được khám sức khỏe trước khi bị tạm giam, tạm giữ. Theo ông, vừa qua nhiều trường hợp tre.o c.ổ, t.ự sá.t trong trại giam hoặc chế.t do bệnh lý trong các nhà tạm giữ, tạm giam đã ảnh hưởng đến uy tín ngành công an.
Bệnh thành tích dẫn đến oan sai
Ông Huỳnh Ngọc Ánh bày tỏ sự không đồng tình với dự thảo là chỉ được trả hồ sơ 1 lần để điều tra lại. “Đừng lấy việc trả hồ sơ là thành tích mà hãy xem việc trả hồ sơ là bình thường. Chúng ta mắc bệnh thành tích nên dẫn tới oan sai. Án không xử được thì phải trả, trả nhiều lần thì đầu ngành phải ngồi lại để xem xét vì sao phải trả, hổng ở khâu nào…”- ông Ánh nói.
Về các biện pháp điều tra đặc biệt, dự thảo thể hiện theo hướng cụ thể hóa yêu cầu của Hiến pháp mới là “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật”. Nhưng cũng có ý kiến cân nhắc kỹ lưỡng việc luật hóa các biện pháp này vì đây là vấn đề rất “nhạy cảm”. Về việc này, ông Nguyễn Đức Chung nói: “Ghi âm, ghi hình mà bí mật như dự thảo đề xuất về “biện pháp đặc biệt” thì không được xem là chứng cứ nên cần phải xem xét lại”.
Bài và ảnh: Thế Dũng
Theo_Người lao động
Vụ án Vũ Ngọc Dương: Cần phải xem xét kỹ khâu điều tra, giám định
Đó là ý kiến của luật sư Trần Minh Hùng khi trả lời Báo điện tử Infonet xung quanh thông tin VKSND tối cao kháng nghị bản án với anh Vũ Ngọc Dương.
Dưới đây là bài trả lời phỏng vấn của luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng Văn phòng luật sư Gia đình (Đoàn luật sư TpHCM):
Theo thông tin từ đài Truyền hình Việt Nam, cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã kháng nghị một vụ án theo trình tự tái thẩm mà theo cơ quan này có dấu hiệu kết án trên bằng chứng giả. Luật sư có nhận xét gì về vụ án này?
Theo tôi đây là một vụ án đã sai sót nghiêm trọng thủ tục tố tụng và thu thập chứng cứ, đán.h giá chứng cứ từ giai đoạn bắt tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử.
Chưa thể khẳng định được là án oan sai hay chưa vì chưa có bất kỳ một bản án nào có hiệu lực tuyên anh Dương vô tội, bị oan nhưng qua tình hình cũng như diễn biến vụ án có thể khẳng định phần nào đây là một trong những vụ án oan sai điển hình trong các vụ án gần đây tiêu biểu là vụ án ông Nguyễn Thanh Chấn.
Từ vụ án này cũng như các vụ án oan gần đây là hồi chuông cảnh tỉnh về trách nhiệm, đạo đức và nghiệp vụ của các cơ quan tiến hành tố tụng từ cơ quan điều tra, Viện kiểm sát cho đến Tòa án.
Hiện nay, theo thông tin từ báo chí và VKSND Tối cao, các đương sự làm giả chứng cứ đã thừa nhận và thực nghiệm trước Cơ quan điều tra. Luật sư đán.h giá như thế nào về kết quả vụ án này?
Mặc dù lờ.i kha.i, lời nhận tội của bị can, bị cáo, nghi can, người liên quan không phải là chứng cứ duy nhất để buộ.c tộ.i nghi can. Tuy nhiên, theo thông tin từ báo chí thì hiện nay những người t.ố cá.o, vu khống anh Dương đã thừa nhận là chứng cứ giả và họ cũng đã thực nghiệm điều tra tại Cơ quan điều tra. Đồng thời việc giám định chữ ký của anh Dương đã có kết luận của Cơ quan điều tra VKSND tối cao qua trưng cầu Phòng giám định kỹ thuật hình sự (Bộ Quốc phòng), xác định các tài liệu trên không phải do anh Vũ Ngọc Dương ký. Vì vậy theo tôi khả năng anh Dương bị oan là có cơ sở pháp lý. Tôi chờ đợi một bản án công minh, đúng pháp luật để minh oan cho anh Dương.
Luật sư Trần Minh Hùng
Nếu có bản án cuối cùng và đây là một vụ án oan, theo luật sư trách nhiệm thuộc về ai?
Trách nhiệm theo tôi ở đây thuộc nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan. Cụ thể ở đây là những người cố tình t.ố cá.o anh Dương sai sự thật, tạo chứng cứ giả... đến các Cơ quan giám định và các cơ quan tiến hành tố tụng bao gồm Cơ quan cảnh sát điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án và những người tiến hành tố tụng quyết vụ án trên.
Có 1 chi tiết là 3 thẩm phán phiên phúc thẩm thì chủ tọa bỏ phiếu vô tội, 2 thẩm phán còn lại bỏ phiếu có tội. Vậy trách nhiệm oan sai có được áp dụng với Thẩm phán là chủ tọa phiên tòa hay không?
Nếu thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã tiến hành thực hiện các thủ tục đúng theo quy định pháp luật định, thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ theo đúng quy định tại điều 39 Bộ luật tố tụng hình sự thì sẽ không chịu trách nhiệm về việc oan sai của anh Dương, vì các thành viên Hội đồng xét xử biểu quyết theo đa số, Tòa án xét xử tập thể và quyết định theo đa số (điều 17 Bộ luật tố tụng hình sự).
Trách nhiệm của 2 thẩm phán còn lại như thế nào?
Theo quy định tại khoản Điều 40 Bộ luật tố tụng hình sự quy định:
Thẩm phán phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi và quyết định của mình.
Do vậy nếu 2 thẩm phán còn lại biểu quyết gây oan sai cho anh Dương thì vẫn phải chịu trách nhiệm về quyết định của mình theo quy định trên.
Những người điều tra, những người giám định chứng cứ sai dẫn đến oan sai sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào? Vì họ là mấu chốt vấn đề?
Điều tra viên có thẩm quyền trong hoạt động điều tra ra quyết định mà mình biết rõ là trái pháp luật, gây thiệt hại cho tổ chức, nhà nước cá nhân hoặc biết rõ người đó không có tội mà truy cứu trách nhiệm hình sự người đó thì tùy tính chất, mức độ, mục đích, hành vi... mà có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 293 Tội truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội, hoặc điều 296 Tội ra quyết định trái pháp luật theo quy định bộ luật hình sự hiện hành.
Người giám định mà kết luận hoặc cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 307 về Tội khai báo gian dối hoặc cung cấp tài liệu sai sự thật.
Trong vụ án anh Dương, nếu điều tra viên và người giám định có những hành vi vi phạm như quy định trên thì có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ Luật Hình sự.
Như vậy, nếu có kết luận bản án oan cần phải điều tra lại quá trình điều tra và giám định chứng cứ.
Xin cảm ơn ông!
Theo Infonet
Quyết định 13 của Chánh án TAND TP Hà Nội: Lạ lùng vì sao? Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội khẳng định, Quyết định ban hành Quy định báo cáo nghiệp vụ xét xử giải quyết các vụ án của Chánh án TAND TP Hà Nội đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc độc lập xét xử quy định trong Hiến pháp. Minh họa: khều Trao đổi với Tiề.n Phong về Quyết định...