Để sinh con an toàn, sàng lọc trước sinh là cực kỳ cần thiết, nhưng rất nhiều mẹ bầu còn bỏ qua bước quan trọng không kém này

Tiền sản giật là bệnh lý liên quan đến thai nghén ở phụ nữ, có thể để lại nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm tính mạng cho cả mẹ và thai nhi nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Song có một thực tế rằng, hiện nay đa phần thai phụ thực hiện sàng lọc trước sinh chỉ nhằm phát hiện dị tật của thai nhi trong bụng mà bỏ qua tình trạng của mẹ.

Mỗi năm, hơn 10 triệu thai phụ trên thế giới mắc tiền sản giật

Gần đây, liên tiếp các trường hợp thai phụ gặp nguy hiểm do mắc tiền sản giật đã khiến nhiều người lo ngại về bệnh lý này. Theo đó, mới đây, sản phụ Lê Thị Trà M. (27 tuổi, trú tại Cần Thơ) được đưa đến Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ cấp cứu trong tình trạng đau bụng chuyển dạ sinh con.

Tuy nhiên, sau khi thăm khám, các bác sĩ xác định sản phụ M. nằm trong nhóm thai kỳ nguy cơ cao cho cả mẹ và con do sản phụ mang tam thai 35 tuần 1 ngày, ối vỡ sớm và mắc bệnh lý tiền sản giật. Do đó, lập tức các bác sĩ đã nhanh chóng hội chẩn và ra quyết định phẫu thuật lấy thai để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Sản phụ M mang tam thai, mắc tiền sản giật đã được các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ cấp cứu thành công. Ảnh BVCC

Trước đó, 2 mẹ con sản phụ N.T.N.B. (33 tuổi, ở Hà Nội) mắc tiền sản giật nặng cũng may mắn được cấp cứu thành công. Cụ thể, bước sang tuần thứ 28, chị B. bắt đầu xuất hiện tình trạng phù nhưng lại chủ quan nghĩ đây là hiện tượng bình thường trong thai kỳ. Tuy nhiên, sau 3 tuần, hiện tượng phù toàn thân ngày càng tăng dần kèm theo những cơn đau đầu dữ dội, khi ấy thai phụ mới đến Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội để thăm khám.

Tại đây, nhận thấy tình trạng nguy hiểm do thai phụ huyết áp cao, phù toàn thân, đau đầu nhiều, mắt nhìn mờ, có triệu chứng phù não, lập tức các bác sĩ đã chỉ định cho bệnh nhân nhập viện. Kết quả xét nghiệm cho thấy, thai phụ bị rối loạn chức năng gan, thận; siêu âm phát hiện bệnh nhân bị tràn dịch ổ bụng, tràn dịch màng phổi.

Sau khi hội chẩn, các bác sĩ xác định đây là trường hợp tiền sản giật thể nặng và chỉ định mổ cấp cứu để đảm bảo an toàn cho cả thai phụ và em bé. May mắn, bé gái – con sản phụ B được cứu sống, chào đời với cân nặng 1,2 kg và được chuyển lên khoa Điều trị tích cực để theo dõi.

Đây chỉ là 2 trong số nhiều trường hợp thai phụ mắc tiền sản giật được ghi nhận thời gian vừa qua. Theo TS.BS Đinh Thúy Linh, Phó Giám đốc Trung tâm Sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh (Bệnh viện Phụ sản Hà Nội), mỗi năm, thế giới có hơn 10 triệu thai phụ mắc tiền sản giật và hơn 2,5 triệu ca sinh non xảy ra do bệnh lý này.

Tiền sản giật là rối loạn thai nghén do huyết áp cao, phù và protein niệu. Bệnh bắt đầu từ tuần 20 của thai kỳ và có thể kéo dài đến 6 tuần sau sinh. Nếu không chữa trị sẽ dẫn đến co giật (hay được gọi là sản giật).

Tuy nhiên, điều các bác sĩ lo ngại là ở giai đoạn đầu, tiền sản giật không có triệu chứng rõ rệt nhưng lại có thể tiến triển rất nhanh. Hầu hết thai phụ bị tiền sản giật đều phải nhập viện điều trị. Các trường hợp tiền sản giật có biến chứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng thai phụ nếu không được điều trị kịp thời.

Bên cạnh đó, đối với thai nhi, nếu tiền sản giật xảy ra sớm trong thai kỳ thì nguy cơ thai nhi bị sinh non là rất cao. Một số trường hợp tiền sản giật nặng sẽ gây rau bong non, thai nhi có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí có thể tử vong trong bụng mẹ.

3 bước quan trọng để dự phòng bệnh

3 bước sàng lọc tiền sản giật bao gồm: Đo huyết áp; siêu âm đo doppler động mạch tử cung và lấy máu xét nghiệm. Ảnh TL

Theo TS.BS Đinh Thúy Linh, tiền sản giật là bệnh không có biện pháp điều trị đặc hiệu, tuy nhiên lại là bệnh có thể sàng lọc và dự phòng được. ” Việc điều trị dự phòng các trường hợp nguy cơ cao sẽ giúp giảm gần 70% các trường hợp tiền sản giật nói chung và gần 90% các trường hợp trước 32 tuần” , vị bác sĩ nhấn mạnh.

Theo đó, từ thời điểm tuần 11 đến tuần 14 của thai kỳ, thai phụ có thể thực hiện sàng lọc tiền sản giật để phát hiện bệnh kịp thời. 3 bước sàng lọc tiền sản giật bao gồm: Đo huyết áp; siêu âm đo doppler động mạch tử cung và lấy máu xét nghiệm.

Song, theo Phó Giám đốc Trung tâm Sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh (Bệnh viện Phụ sản Hà Nội), có một thực tế rằng, hiện nay đa phần thai phụ thực hiện sàng lọc trước sinh
chỉ nhằm phát hiện dị tật của thai nhi trong bụng mà bỏ qua tình trạng của mẹ. Trong khi đó, tiền sản giật gặp ở 3-5% thai phụ, tức cứ 100 phụ nữ mang thai sẽ có 3-5 người mắc bệnh lý này. Thậm chí, ở một số quốc gia, con số này là 8/100 thai phụ.

Vì vậy, để hạn chế đến mức tối đa việc mắc tiền sản giật cũng như các biến chứng xấu có thể xảy ra trong suốt thai kỳ, các chuyên gia khuyến cáo, chị em phụ nữ mang thai, nhất là các trường hợp đã có tiền sử bị tiền sản giật, phụ nữ mang đa thai, huyết áp cao cần tuân thủ khám thai định kỳ và thực hiện sàng lọc tiền sản giật cũng như các sàng lọc trước sinh cho thai nhi để đảm bảo có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.