Để hạn chế khuyết tật, bệnh tật bẩm sinh ở trẻ

Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, cuối năm 2020, toàn tỉnh có 2.392 trẻ khuyết tật, trong đó có nhiều trẻ khuyết tật bẩm sinh.

Để nâng cao chất lượng dân số, những năm qua, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh đã có nhiều hoạt động tầm soát chẩn đoán trước sinh và sơ sinh nhằm giúp các gia đình sinh ra những em bé khỏe mạnh.

Các địa phương đẩy mạnh hoạt động tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân tại tất cả các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh, thành lập các câu lạc bộ “Tiền hôn nhân” sinh hoạt hàng quý theo các chủ đề. Qua đó, các thanh niên trước khi kết hôn đã đi khám sức khỏe toàn diện.

Năm 2020, tỷ lệ vị thành niên, thanh niên tham gia khám sức khỏe trước khi đăng ký kết hôn đạt hơn 51%. 80% vị thành niên, thanh niên 15-24 tuổi chưa kết hôn được tư vấn về khám sức khỏe tiền hôn nhân… Điều này, góp phần trong việc giảm đáng kể tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, giảm tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên, thanh niên; từ đó giảm tỷ lệ trẻ em sinh ra bị dị tật, khuyết tật bẩm sinh.

Lấy mẫu máu gót chân sàng lọc sau sinh tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh. Ảnh: Đức Thiêm (CTV)

Một trong những tác động làm gia tăng tình trạng trẻ khuyết tật, bệnh tật bẩm sinh chính là hôn nhân cận huyết thống. Bởi vậy, tỉnh đã đẩy mạnh phòng, chống hôn nhân cận huyết thống, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Tỉnh triển khai Đề án Phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại 74 xã của 9 huyện, thị xã, thành phố có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao, gồm: Uông Bí, Hạ Long, Cẩm Phả, Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà, Hải Hà, Móng Cái.

Trên cơ sở đó, các ngành, địa phương, đơn vị đều tích cực tuyên truyền cho bà con pháp luật về hôn nhân và gia đình với nhiều hình thức phong phú, từ nói chuyện chuyên đề, tọa đàm giao lưu, phát tờ rơi, sách, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên hệ thống loa, đài; tuyên truyền trong các trường học…

Nhờ đó, tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh giảm rõ rệt. Giai đoạn 2015-2020, tỷ lệ tảo hôn trên địa bàn tỉnh còn 1,2% trên tổng số cặp kết hôn trong giai đoạn; không có tình trạng hôn nhân cận huyết thống.

Kiểm tra sức khỏe thai nhi tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh.

Cùng với các giải pháp trên, để hạn chế tình trạng trẻ khuyết tật, bệnh tật bẩm sinh, tỉnh còn chú trọng phát triển mạng lưới chăm sóc sức khỏe sinh sản. Từ cấp tỉnh đến cấp xã, mạng lưới này không ngừng được đầu tư, nâng cao chất lượng hỗ trợ rất hiệu quả cho việc tư vấn, chăm sóc sức khỏe phụ nữ trước khi mang thai và đang mang thai.

Năm 2020, các đơn vị y tế đã thực hiện 177 buổi nói chuyện chuyên đề, tư vấn hướng dẫn chế độ ăn cho phụ nữ mang thai tại 177 trạm y tế xã/phường; tổ chức 502 buổi thực hành dinh dưỡng cho 15.163 lượt phụ nữ mang thai, bà mẹ nuôi con nhỏ dưới 5 tuổi tại 109 xã vùng khó khăn, dân tộc miền núi.

Việc nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản ở các tuyến đã giúp bà mẹ trong giai đoạn thai kỳ được tiếp cận dịch vụ khám thai một cách thuận tiện nhất, từ đó phát hiện các bất thường của thai nhi để có sự can thiệp kịp thời. Đồng thời, Trung tâm y tế, trạm y tế ở các địa phương cũng tích cực hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về sức khỏe sinh sản, sức khỏe thai nhi… Năm 2020, tỷ lệ phụ nữ đẻ được khám thai từ 4 lần trở lên trên địa bàn tỉnh trong 3 giai đoạn thai kỳ đạt 84,1%.

Cả 177 xã, phường, thị trấn của tỉnh còn chú trọng hoạt động tầm soát chẩn đoán trước sinh và sơ sinh. Trong giai đoạn 2016-2020, các đơn vị y tế đã tổ chức 11.160 cuộc tư vấn lồng ghép tại trạm y tế về nội dung sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh nhân ngày tiêm chủng mở rộng. Nhờ đó, tỷ lệ trẻ em được sàng lọc sơ sinh năm 2020 khoảng 70%, tỷ lệ phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt 83%.

Việc đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; chăm sóc sức khỏe sinh sản; tầm soát dị dạng, bệnh tật bẩm sinh… của tỉnh đã góp phần giảm tỷ lệ trẻ khuyết tật, trẻ mắc các bệnh bẩm sinh trên địa bàn. Điều này cũng mang lại niềm vui cho các gia đình khi đón những đứa con khỏe mạnh chào đời.